Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ TITILE

Duzu Ati A Gyisɛse Nwunle Amaneɛ Na Ɔwule A?

Duzu Ati A Gyisɛse Nwunle Amaneɛ Na Ɔwule A?

“Ɛtane luale sonla ko [Adam] anwo zo a rale ewiade, na sonla ko ne ɛtane ne vale ewule rale.”​—Wulomuma 5:12

Saa bɛbiza wɔ kɛ, “Ɛkulo kɛ ɛtɛnla aze dahuu ɔ?” Duzu a ɛbaha a? Bie a, menli dɔɔnwo baha kɛ bɛkulo kɛ bɛtɛnla aze noko bɛte nganeɛ kɛ ɔnrɛyɛ boɛ, yemɔti ɔnle kɛ bɛdwenle nwo. Bɛka kɛ saa yɛnwu a anrɛɛ ɔnle kpalɛ, ɔle yɛ ɛbɛlabɔlɛ ne awieleɛ.

Noko, saa bɛbiza wɔ wɔ adenle fofolɛ zo kɛ, “Ɛkulo kɛ ɛwu ɔ?” Ye biala anu, menli dɔɔnwo babua kɛ kyɛkyɛ. Duzu a ɛhye kile a? Yɛkulo kɛ yɛtɛnla aze ɔnva nwo ngyegyelɛ mɔɔ yɛyia la. Baebolo ne kilehile kɛ Nyamenle bɔle alesama kɛ bɛdɛnla aze dahuu. Nɔhalɛ nu, ɔse “yeva mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ yewula sonla adwenle nu.”​—Nolobɔvo ne 3:11.

Noko, nɔhalɛ ne a le kɛ alesama ɛndɛnla aze dahuu. Yemɔti, duzu a angɔ ye boɛ a? Bieko, asoo Nyamenle ɛyɛ tɛnlabelɛ ne anwo debie ɔ? Baebolo ne mualɛ ne maa anwosesebɛ, na bɛmaa yɛnwu deɛmɔti Gyisɛse nwunle amaneɛ na ɔwule la.

DUZU A ANGƆ YE BOƐ A

Mɔlebɛbo buluku ne tile nsa mɔɔ limoa la ka kɛ Nyamenle vale dahuu ngoane anyelazo nee mɔɔ Adam nee Yevi yɛ a bɛ sa baha ye la ziele bɛ nyunlu. Akee edwɛkɛ ne maa yɛnwu kɛzi bɛandie Nyamenle na anyelazo ɛhye bɔle bɛ la. Bɛha edwɛkɛ ne sikalɛ, mɔɔ maa bie mɔ bu ye kɛ asɛɛ ɔle nwɔra ala. Noko Mɔlebɛbo buluku ne maa yɛnwu kɛ kɛlɛtokɛ ne le tetedwɛkɛ mɔɔ le nɔhalɛ, kɛ mɔɔ Edwɛkpa ne mɔ de la. *

Duzu a ɛvi Adam anzosesebɛ ne anu ɛra a? Baebolo ne bua kɛ: “Ɛtane luale sonla ko [Adam] anwo zo a rale ewiade, na sonla ko ne ɛtane ne vale ewule rale la, yɛɛ ewule dele kpondenle aleɛabo amra anwo zo a, ɔluakɛ menli kɔsɔɔti ɛyɛ ɛtane.” (Wulomuma 5:12) Adam anzosesebɛ ne maanle ɔyɛle ɛtane ɔtiale Nyamenle. Yemɔti, dahuu ngoane anyelazo ne bɔle ye na awieleɛ ne ɔwule. Kɛmɔ yɛle ɔ bo zo amra la ati, yeva ɛtane ne yewo yɛ. Ɔlua zo, yɛ nwo to yɛ, yɛyɛ mgbanyinli na yɛwu. Ngilenu ɛhye mɔɔ fale deɛmɔti yɛwu nee mɔɔ abɔdeɛ nwo nrɛlɛbɛvolɛma ɛnwu ye wɔ kɛzi awovolɛ fa subane bie wo bɛ mra la le ko. Noko asoo Nyamenle ɛyɛ tɛnlabelɛ ne anwo debie ɔ?

MƆƆ NYAMENLE ƐYƐ LA

Nyamenle yɛle ngyehyɛleɛ kɛ ɔdie anzɛɛ ɔtɔ dahuu ngoane ne mɔɔ Adam ɛmaa yebɔ ɔ bo zo amra la. Kɛzi Nyamenle yɛle ɛhye ɛ?

Baebolo ne ka ye wɔ Wulomuma 6:23 kɛ, “Ɛtane ahatualɛ a le ewule.” Ɛhye kile kɛ ɛtane a maa yɛwu a. Adam yɛle ɛtane, yemɔti ɔwule. Zɔhane ala a, yɛyɛ ɛtane na yɛwu yɛtua yɛ ɛtane ne anwo kakɛ a. Noko bɛwole yɛ wɔ ɛtane nu mɔɔ tɛ yɛdayɛ a yɛyɛle a. Yemɔti Nyamenle vile ɛlɔlɛ nu zoanle ɔ Ra, Gyisɛse kɛ ɔradua yɛ ‘ɛtane nwo kakɛ’ ne ɔmaa yɛ. Kɛ ɔkɛyɛ na ɛhye ayɛ boɛ ɛ?

Gyisɛse ewule ne ɛbuke dahuu ngoane nwo adenle mɔɔ yɛ anyelielɛ la ɛmaa yɛ

Kɛ mɔɔ Adam mɔɔ di munli la luale anzosesebɛ zo vale ɛtane nee ewule rale yɛ nwo zo la, zɔhane ala a yɛhyia sonla mɔɔ di munli, mɔɔ bayɛ tieyɛ ahɔdwu ewule nu la amaa yealie yɛ yeavi ɛtane nu a. Baebolo ne ka kɛ: “Kɛmɔ sonla ko anzosesebɛ ti menli muala yɛle ɛtanevolɛma la, zɔhane ala yɛɛ ɔlua sonla ko anzomɛlɛkɛ zo menli somaa bazɔ Nyamenle anye a.” (Wulomuma 5:19) Gyisɛse a ɛnee le “sonla ko” ne a. Ɔvile anwuma lɔ ɔrayɛle sonla mɔɔ di munli *, na ɔrawule ɔmaanle yɛ. Ɛhye ati, yɛnyia gyinlabelɛ kpalɛ wɔ Nyamenle anyunlu na yɛnyia dahuu ngoane anyelazo.

DEƐMƆTI GYISƐSE NWUNLE AMANEƐ NA ƆWULE LA

Noko, nzɔne ati a ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse wu na yeahola yeayɛ ɛhye ɛ? Asoo anrɛɛ Tumivolɛ Bedevinli Nyamenle ne ɛnrɛhola ɛnrɛha ye sikalɛ kɛ Adam abozoamra bahola adɛnla aze dahuu ɔ? Ɔlɛ tumi ɔyɛ zɔ bɔkɔɔ. Noko anrɛɛ ɛhye bahile kɛ ɔlɛbu ɔ nye yeagua ye mɛla mɔɔ se ɛtane ahatualɛ a le ewule la azo. Mɛla zɔhane ɛnle debie mɔɔ nvasoɛ ɛnle zo mɔɔ bɛkola bɛbɔ bɛgua anzɛɛ bɛkakyi ye wɔ tɛnlabelɛ bie anu a. Ɔboa ɔmaa pɛlepɛlelilɛ yɛ ye gyima.​—Edwɛndolɛ 37:28.

Saa Nyamenle bule ɔ nye guale pɛlepɛlelilɛ zo wɔ edwɛkɛ ɛhye anu a, anrɛɛ menli ɛnrɛnwu mɔɔ ɔbayɛ ye wɔ edwɛkɛ gyɛne nu la. Kɛ neazo la, asoo anrɛɛ ɔbali pɛlepɛle wɔ awie mɔɔ ɔfɛta kɛ ɔnyia ngoane wɔ Adam abozoamra anu la ɔ? Asoo anrɛɛ bɛbalie ye bɛali kɛ ɔdi ye ɛwɔkɛ zo ɔ? Pɛlepɛlelilɛ mɔɔ Nyamenle vale lile gyima liele yɛ ngoane la maa yɛnyia anwodozo kɛ ɔbayɛ mɔɔ tenrɛ la dahuu.

Nyamenle ɛlua Gyisɛse ewule ne azo ɛmaa yɛnyia dahuu ngoane nwo anyelazo wɔ azɛlɛ ye azo Paladaese ne anu. Yɛ Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Dwɔn 3:16 la nzonlɛ: “Nyamenle hulole ewiade amra kpole kpalɛ la ati yɛɛ ɔvale Ɔ Ra kokye ne ɔmanle a, amaa awie biala mɔɔ kɛlie ye kɛli la anwu na yeanyia ngoane mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ.” Yemɔti Gyisɛse ewule ne le debie mɔɔ maa yɛnwu kɛ Nyamenle di pɛlepɛle yɛɛ ye titili ne, ye ɛlɔlɛ kpole mɔɔ ɔlɛ ɔmaa alesama la.

Noko, duzu ati a ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse nwu amaneɛ na ɔwu nyane ewule kɛ mɔɔ Edwɛkpa ne mɔ hanle la ɛ? Sɔnea kpole ɛhye anloa mɔɔ Gyisɛse gyinlanle na ɔlile nɔhalɛ la kile kɛ yemaa Abɔnsam edwɛkɛ ne mɔɔ ɔhanle kɛ alesama ɛnrɛli nɔhalɛ ɛnrɛmaa Nyamenle wɔ ngyegyelɛ mekɛ nu la ɛyɛ adalɛ. (Dwobu 2:4, 5) Ɔzɔho kɛ Seetan edwɛkɛ ɛhye yɛle nɔhalɛ wɔ mekɛ mɔɔ ɔbɛlɛbɛlale Adam mɔɔ di munli ɔmaanle ɔyɛle ɛtane la. Noko Gyisɛse mɔɔ ɛnee di munli kɛ Adam la lile nɔhalɛ ɔnva nwo kɛ ɔnwunle amaneɛ kpole la. (1 Kɔlentema 15:45) Ɔhilele kɛ anrɛɛ Adam noko bahola azi kpɔkɛ adie Nyamenle. Gyisɛse maanle yɛ ndonwo kɛ yɛli ɔ nzi ɔlua sɔnea mɔɔ ɔgyinlanle ɔ nloa la azo. (1 Pita 2:21) Nyamenle ɛyila ɔ Ra, Gyisɛse wɔ ye tieyɛ ne anwo, yemaa ye damɛnlangoate ngoane wɔ anwuma.

KƐZI ƆBABOA WƆ LA

Gyisɛse amgba wule. Yebuke dahuu ngoane nwo adenle. Ɛkulo kɛ ɛtɛnla aze dahuu ɔ? Gyisɛse hanle mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la, ɔse: “Ngoane mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ la a le kɛ bɛkɛnwu kɛ wɔmɔ a ɛle nɔhalɛ Nyamenle kokye ne a, na bɛkɛnwu Gyisɛse Kelaese, mɔɔ wɔzoa ye la.”​—Dwɔn 17:3.

Magazine ɛhye kɛlɛvoma ne ɛlɛse wɔ kɛ ɛzukoa Gyihova, nɔhalɛ Nyamenle ne nee ɔ Ra, Gyisɛse Kelaese anwo debie dɔɔnwo. Gyihova Alasevolɛ mɔɔ wɔ wɔ kpalɛ ne azo la anye balie kɛ bɛkɛboa wɔ. Eza ɛbahola wɔanyia edwɛkɛ dɔɔnwo wɔ yɛ wɛbsaete, www.pr418.com/nzi azo.

^ ɛden. 8 Nea edwɛkɛ mɔɔ se “Ɛnee Yidɛn Tola Bie Wɔ Ɛkɛ Amgba Ɔ?,” mɔɔ wɔ February 1, 2011, Ɛzinzalɛ Arane ne mukelɛ 4-9 mɔɔ Gyihova Alasevolɛ ɛyɛ la anu.

^ ɛden. 13 Nyamenle Ara ne mɔɔ ɔyele ye ngoane ɔvile anwuma ɔwulale Mɛle awodeɛ nu la maanle ɔnrenzɛle, na Nyamenle sunsum ne bɔle Gyisɛse anwo bane amaa yeanyia sinlidɔlɛ biala.​—Luku 1:31, 35.