1, 2. (a) Ni kyahi ekikatsemesaya abandu ba Nyamuhanga munabwire? (b) Ababuthi n’abasyakulhu banga wathikya bathi abalere eriyitheghererya ekya kikamanyisaya eribatizibwa?

OMUSYAKULHU w’ekithunga mwabwira Christopher, omulhwana w’emyaka 12 athi, “Ngakwasi eritsuka omwa bwana bwawu, kandi ngatsemire eriowa ngoku wukanza eribatizibwa. Aliwe nganza erikubulya, ‘Ni kyahi ekikaleka iwanza eribatizibwa?’” Ekibulyo ky’omusyakulhu kyabya kihikire. Ni kwenene, kikatsemesaya thukalhangira obuli mwaka abalere bangyi omwa kihugho kyosi bakabatizibwa. (Omu. 12:1) Aliwe ekyo kine aho, Ababuthi Abakrisitayo n’abasyakulhu b’ekithunga bakalhangira bathi erithwamu ly’abalere aba likalhua okwa muthima.

² Ekinywe kya Nyamuhanga kikakanganaya ngoku eriyihayo  n’eribatizibwa ni kiika ekya Mukristayo akatsukiramu erithunga emighisa ya Yehova n’erihakanisibwa erikalhua oku Sitani. (Emi. 10:22; 1 Pet. 5:8) Busana n’ekyo, ababuthi Abakristayo bakalhangira bathi bakeghesaya abaana babu ekya kikamanyisaya eribya mwigha wa Kristo. Okw’abo abawithe ababuthi abathe Bema ba Yehova, omo lhwanzo, abasyakulhu b’ekithunga ibakendi bawathikya eriyitheghererya ndeke olhukwamirwa lhw’erikwama Yesu. (Soma Luka 14:28-30.) Ngoku erithoka eryusulya enyumba ya ndeke likanayithagha eriyithegheka ndeke, kuthya n’erikolera Yehova buthaleghulha erihika “okwa nduli,” likayithagha eriyithegheka. (Mt. 24:13) Aliwe abalere nabu, okwa lyabu, ni kyahi ekya batholere erikolha erithoka erikolera Yehova omwa ngebe yabu yosi? Thuthalebya.

3. (a) Ebinywe bya Yesu na Petero bikathukangirirayaki okwa lhubatizo? (Mt. 28:19, 20; 1 Pet. 3:21) (b) Ni bibulyo byahi ebya thukendi kaniako, kandi busana naki?

³ Mbwino wune mulere oyunemulengekania okw’ibatizibwa? Wasingya, wamabya iwunemukolha ekyo! Ni lhusunzo lhunene eribatizibwa ng’Omwema wa Yehova. Nibya kandi, obuli Mukristayo atholere iniabatizibwa, kandi ni kighuma ky’okwa bikakolhaya okwa mulhamu. (Mt. 28:19, 20; 1 Pet. 3:21) Kundi wanzire iwaberererya eriyilhagha lyawu oku Yehova, wutholere iwayitheghekera ndeke olhukwamirwa olhu. Neryo kwesi wutholere iwalengekania okwa bibulyo bisathu bino, ebyanga kuwathikya erilebya nga wanamabirihika eribatizibwa. Nabyo bya bino: (1) Mbwino ngana kulire erihika okwa lhulengo lhw’erithwamu ndeke okw’eki? (2) Mbwino erithwamu eri linemulhua okwa muthima waghe? (3) Nganasi nga kikamanyisayaki eriyihayo oku Yehova? Thuthalebya ebibulyo ebyo.

4, 5. (a) Busana naki eribatizibwa siryabakulire omwa myaka basa? (b) Kikamanyisayaki Omukristayo eribya iniakulire?

⁴ E Biblia siyiribugha yithi eribatizibwa ni ry’abandu bakulhu kutse eritsuka erikulha  erihika okwa lhulengo olhukalighawa omwa bilhaghiro by’egavumente. Emisyo 20:11 hakabugha hathi: “Omwana akayiminyisaya busana n’emibiiri yiwe, emibiiri yiwe yamabya ini mibuya, kutse iyithunganene.” N’oyukabya ng’akine mulere angana minya ekya kikamanyisaya erikolha emibiiri eyithunganene n’eriyihayo okwa Muhangiki wiwe. Kwesi, eribatizibwa ni kiika kikulhu kandi ekitholere okwa mulere oyuwabirikangania kw’akulire kandi iniabya iniabiriyihayo oku Yehova.​—Emi. 20:7.

⁵ Kikamanyisayaki erikulha? Erikulha siry’erikulha omo myaka lisa. E Biblia yikabugha yithi abakulire bawithe amaaka ‘w’erithoka erisombolha ekibuya n’ekibi.’ (Ebr. 5:14) Kwesi, abakulire bakaminya ekibuya kutse ekihikire omwa meso wa Yehova n’erithwamu omwa mithima yabu erikyamakirira. Eki ikikendi leka ibabya isibanga thebibwa lhuba-lhuba erikolha ekibi; kandi isibangabera eryibukibwa erikolha ekihikire. Neryo kwesi, omulere oyukabatizibawa atholere iniabya iniangana ghenda-ghendania n’ebihano bya Nyamuhanga n’omughulhu hathe babuthi biwe kutse abandu bakulhu.​—Thalebya Abanya Filipi 2:12.

6, 7. (a) Thakania okwa bitsibu ebya Danieli abana e Babeli. (b) Danieli mwakangania athi kw’akulire?

⁶ Mbwino abalere bangana kangania erikulha ng’eri? Thuthalebya eky’erileberyako kya Danieli ow’omwa Biblia. Angabya iniabya iniakine omwa myaka y’obulengwa akathwalhwa omwa bunyewa mwe Babeli, haali okwa babuthi biwe. Danieli mwayisanga iniali omwa bandu abawithe awandi malengekania awahambire okwa kibuya n’ekibi. Eryongera okw’ekyo, Danieli mwabana n’ekindi kitsibu: Omwa Babeli, iniakathwalhawa ng’ow’embaghane okwa bandi. Danieli abya mughuma w’okwa balere abasombolhawa erikolera omwami! (Dan. 1:3-5, 13) Akaghisa aka Danieli abya ng’amabana e Babeli obundi ni kaghisa ako athe angabanire omwa Israeli.

⁷ Danieli mwakolhaki busana n’ebyosi ebi? Mbwino mwanathebibwa busana n’ebibuya ebye Babeli? Mbwino ebyo mubyanaleka akayighomba eribya munya Babeli kutse eritsekya erikirirya liwe? Eyihi nahake! E Biblia yikabugha yithi n’omughulhu Danieli abya e Babeli, ‘mwayisunza omwa muthima wiwe erithendi yitsandya’ omwa kindu kyosi-kyosi ekihambire okw’iramya ly’amabehi. (Dan. 1:8) Danieli mwakangania kw’akulire ndeke!

8. Ni kyahi ekya wang’ighira okwa ky’erileberyako kya Danieli?

⁸ Ni kyahi ekya wang’ighira okwa ky’erileberyako kya Danieli? Enzumwa nguma yiri yithi, omulere oyukulire syalibya n’omubere w’eriyihinduka-hindukako omwa by’ikirirye. Syali ng’akanyalhungu, akakanza ikasosa aho kamahika. Syalibya munywani wa Nyamuhanga omughulhu ali okwa mihindano kandi okwa sukuru iniabya munywani w’ekihugho. Omwakanya k’erithwalhwa eyi-n’eyi, akasighalha inianasikire n’omughulhu erikirirya liwe likalengawako.​—Soma Abanya Efeso 4:14, 15.

9, 10. (a) Omulere angaghasirwa athi omw’ilengekania okwa eky’akolha lino-lino akalengwako? (b) Eribatizibwa likamanyisayaki?

⁹ Kwenene sihali mundu oyuhikene; abalere n’abakulhu, abosi bakasobaya. (Omu. 7:20) Aliwe, wukalengekania okw’ibatizibwa, ikikendibya ky’amenge eriyilebya nga wabirithwamu wuthi erighendera ndeke okwa bihano bya Yehova. Wanga pima wuthi erithwamu lyawu eryo? Yibulhaye, ‘Eritsuka enyuma, ng’imene indi omw’ikwama-kwamania ebihano bya Nyamuhanga?’ Thalengekania lino-lino nga muwakolire wuthi, wukalengwako. Muwanakanganirye kwa wunawithe obuyitheghererya bw’eriminya  ekihikire n’ekithahikire? Kandi ibbwa wamabya omwa mibere ng’eya Danieli, abandu omwa kihugho kya Sitani erileka wukayowa nga wuwithe menge w’embaghane awawutholere iwakolesya? Mbwino iwune mwendi thoka eriminya ‘ekyo Yehova anzire iwakolha’ wamalengwako erikolha ekyanga kulemesya erikolha erisonda lya Nyamuhanga?​—Efe. 5:17.

¹⁰ Busana naki ithwabulya ebibulyo ng’ebi? Kundi bikendi kuwathikya eriyitheghererya ndeke olhubatizo nga niki. Ngoku kiryakanganibawa, eribatizibwa likakanganaya ngoku wabirikolha endaghano na Yehova. Wukabya iwamamulhaghanisya erimwanza n’erimukolera kera na kera n’omuthima wawu wosi. (Mk. 12:30) Owosi-wosi oyukabatizibawa atholere iniabya inianathwiremu ndeke eriberererya eriyilhagha liwe.​—Soma Omugambuli 5:4, 5.

11, 12. (a) Oyukanza eribatizibwa atholere iniabya inianakakasiryeki? (b) Ni kyahi ekyanga kuwathikya eribya n’amalengekania awuwene okwa ndegheka ya Yehova ey’eribatizibwa?

¹¹ E Biblia yikabugha yithi abandu ba Yehova, imwamuli n’abalere, ‘basyayihayo’ busana n’omubiiri wiwe. (Esy. 110:3) Kwesi oyukanza eribatizibwa atholere iniakakasya kwenene erithwamu eri nga linemulhua okwa muthima wiwe. Ekyo kyanganayithagha iwe eriyilebya ndeke, kutsibu-tsibu wamabya imuwakulira omwa kwenene.

¹² Obundi wukabya iwune mulhangira abandu bakabatizibwa​—imune n’ab’olhulengo lhwawu, obundi nibya n’abawubuthenwe nabu. Byambaya ikwa biri bithya, ni kyahi ekya wutholere iwayitheyako? Ambi iwayitheya okw’ilengekania wuthi eribatizibwa ni mwatsi wahikya myaka mirebe neryo iwabatizibwa. Wanga kolhaki erilhangira wuthi eribatizibwa wukalithwalha nga Yehova kw’akalilhangira? Wangan’ikalha ahisi iwaghanirya okwa bikaleka ikyabya ini kikulhu eribatizibwa. Ahathe erithika-thika omwatsi ono n’owakakwamako yikendi kuwathikya omw’eki.

13. Wangaminya wuthi erithwamu eribatizibwa nga linemulhua okwa muthima wawu?

¹³ Hane ebyanga kuwathikya eriminya erithwamu lyawu ery’eribatizibwa nga linemulhua okwa muthima. Ng’eky’erileberyako, wamabya iwunanzire erikolera Yehova, ikikendi yikangania omwa misabe yawu. Emirundi y’erisaba lyawu n’emibere wukasabiramu ekyonyine-nyine ekyo wukanza, ibyangana kangania obughuma bwawu na Yehova nga ni bungahi. (Esy. 25:4) Enzira ngulhu eyo Yehova akakolesaya erisubirya emisabe yethu ky’Ekinywe kiwe. Neryo kwesi n’ekindi ekyanga kangania ku thwanzire eriyithunda hakuhi na Yehova n’erimukolera n’omuthima wosi, k’akaghalha akathukahiraho erigha e Biblia. (Yos. 1:8) Neryo iwanganayibulya bino: ‘Ngana saba ekyonyine-nyine ekyo ngayithagha? Ngana yeghesaya e Biblia mughulhu wosi?’ Kandi eka mwamabya imukana kolha Eriramya ly’Eka, iwanganayibulya: ‘Ngana sangira omwa ndegheka eyo ingananzire?’ Ebya wangasubirya okwa bibulyo ebi bikendi kuwathikya eriminya erithwamu lyawu ly’eribatizibwa nga linemulhua okwa muthima.

14. Thabugha embaghane eyiri aha kathi-kathi k’eriyihayo n’eribatizibwa.

¹⁴ Abandi banganabulha embaghane eyiri aha kathi-kathi k’eriyihayo n’eribatizibwa. Ng’eky’erileberyako, abandi balere bakabugha bathi babiriyihayo oku Yehova aliwe bathi sibali bahika eribatizibwa. Ekyo ikyanathokekana? Eriyihayo kikamanyisaya eribwira Yehova ngoku wukendi mukolera kera na kera. Wukabya wukabatizibwa, wukabya  iwamakangania n’abandi ngoku wabiriyihayo. Kwesi eribatizibwa n’ikangania embere sy’abandu ngoku wabiriyihayo oku Yehova omwa musabe isibasi. Wuthe wabatizibwa ambi iwatsuka eriminya kwenene nga wunasi eriyihayo nga niki.

15. Eriyihayo kikamanyisayaki?

¹⁵ Omwa bikuhi, eriyihayo oku Yehova, ni ligha kwa wuthakiyiwitheko buthoki. Wukabya iwukalhagha Yehova ngoku erikolha erisonda liwe ky’ekikendibya embere okwa byosi omwa ngebe yawu. (Mt. 16:24) Thwamathabya isithutholere thukasatha omw’iyilhagha lyosi-lyosi, ibbwa lero eriyilhagha oku Yehova Nyamuhanga! (Mt. 5:33) Aliwe ibbwa, wanga kangania wuthi ku wabiriyighana, ngoku lino wuli wa Yehova?​—Abar. 14:8.

16, 17. (a) Iha eky’erileberyako ekikakanganaya eriyighana nga niki. (b) Omundu oyukayihayo akabya iniamabugha athiki?

¹⁶ Ng’eky’erileberyako, thuthabugha thuthi munywani wawu amakuha ekihembo ky’ematoka. Iniakuha endaghano yayu n’eribugha athi: “Ematoka eyi yamabya yawu.” Aliwe neryo iniabugha athi: “Ngendibya n’ebisumuruzyo. Ningye ngendibya ngaghendyayo, butsira iwe.” Iwukendi yowa wuthi okwa “kihembo” eki? Kandi ibbwa oyulyakuhakyo?

¹⁷ Hathya ibbwanu thalengekania Yehova ng’anga yowa athi okwa mundu oyukabugha athi: “Namakuha engebe yaghe. Namabya wawu.” Aliwe kandi omundu oyo iniatsuka erikolha ebithatholere, obundi ng’eringira omwa buthethane n’abathe bikirirye omwa bubiso-biso? Kandi ibbwa alyaligha omubiiri ow’anga mulemesya erisangira omw’ithulira n’omuthima wosi kutse eriya okwa mihindano? Ekyo isikyendibya ng’eriha omundu y’ematoka kandi iwaghanira ebisumuruzyo byayu? Oyukayihayo oku Yehova, akabya ng’oyuwamamubwira athi: “N’iwe wamabya n’ehamuli okwa ngebe yaghe kwilhaba ingye. Ebyo wanzire byamathendi hambana n’ebya nganzire, ebyawu ibya bikendibya bikabya embere mughulhu wosi.” Ekyo ikikendi kangania amalengekania awa Yesu abya nagho. Omughulhu abya okwa kihugho mwabugha athi: “Sinandaghalha erilhua elhubulha erikolha erianza lyaghe, nikwa nandaghalha erikolha eryanza ly’oyo wanyithuma.”​—Yn. 6:38.

18, 19. (a) Rose na Christopher bakaleka ithwaminya thuthi ngoku eribatizibwa ni lhusunzo olhukaletha emighisa? (b) Wukayowa wuthi okwa lhusunzo lhw’eribatizibwa?

¹⁸ Kwesi, eribatizibwa ni kiika kikulhu kutsibu ekithatholere kikalhangirwa ng’omwatsi w’amasatha. Aliwe ibbwa kandi, eriyihayo n’eribatizibwa ni lhusunzo lhunene. Abalere abanzire Yehova kandi abasi omughaso w’eriyihayo, sibalisagha eribatizibwa; kandi sihali kiro banga yikubyabwomo busana n’erithwamu eryo. Omunyethu oyubatizibirwe, iya Rose, akabugha athi, “Nganzire Yehova, kandi sihali kindi ekyanga nyitsemesya ng’erimukolera. Sihali erithwamu eryanabiritha lengekaniako kutsibu ng’erithwamu lyaghe ery’eribatizibwa.”

¹⁹ Kandi ibbwa Christopher, oyo thulyakanayako okw’itsuka ly’omwatsi ono? Abere akabatizibwa okwa myaka 12, mbwino erithwamu liwe lyanabya lighumire? Na munabwire, Christopher akinatsemera erithwamu liwe eryo. Abere ahikya emyaka 17, mwatsuka erikolha ng’omutemburi w’omughulhu wosi, kandi mw’abya akahikya 18, amabya mughombe omuwathikya. Hathya ali okwa Beteli. Akabugha athi: “Munathwamu ndeke ingabatizibwa. Emibiiri eyo ngakolera Yehova n’ekithunga kiwe yikamba etseme omwa ngebe.” Nawu wamabya iwunemulengekania okw’ibatizibwa, wanga liyitheghekera wuthi? Omwatsi owakakwamako akendi subirya ekibulyo ekyo.