WHẸPO Jesu do hẹji yì olọn mẹ, e dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Mìwlẹ na yin kunnudetọ ṣie . . . kaka yì awà he dẹn hugan aigba tọn lẹ ji.” (Owalọ 1:8) Nawẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ sọgan wazọ́n daho enẹ gbọn?

Martin Goodman he yin mẹplọntọ to wehọmẹ alavọ tọn Oxford tọn doayi e go dọ “to ahọluigba Lomu hohowhenu tọn mẹ, ojlo sinsinyẹn he Klistiani lẹ tindo nado hẹn azọ́ndenamẹ yetọn di hẹn yé gbọnvona pipli sinsẹ̀n tọn he pò lẹ, etlẹ yin Ju lẹ.” Jesu zingbejizọnlin sọn fide jẹ fide nado hẹn lizọnyizọn etọn di. Klistiani nugbo he hodo apajlẹ etọn lẹ na ko mọnukunnujẹemẹ dọ “wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn” lilá pé na biọ dọ yé ni yì dín mẹhe jlo na yọ́n nugbo Biblu tọn lẹ mọ. (Luku 4:43) Dopo to whẹwhinwhẹ́n he wutu agun Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn do tindo “apọsteli lẹ” mẹ niyẹn, yèdọ hogbe de he nọ saba zẹẹmẹdo mẹhe yin didohlan kavi afọzedaitọ lẹ. (Malku 3:14) Jesu degbena hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Enẹwutu, mì yì bo hẹn gbẹtọ lẹ sọn akọta lẹpo mẹ zun devi lẹ.”—Mat. 28:18-20.

Depope to apọsteli 12 Jesu tọn lẹ mẹ ma to aigba ji hẹ mí to egbehe, etomọṣo susu devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn wẹ nọ do gbigbọ mẹdehlan tọn hia. Yé nọ siọ oylọ-basinamẹ lọ nado gbloada na azọ́n yẹwhehodidọ tọn yetọn dọmọ: “Yẹn die; do mi hlan.” (Isa. 6:8) Mẹdelẹ ko sẹtẹn yì otò dindẹn lẹ mẹ, ehe bẹ omẹ fọtọ́n susu he mọ gbedewema Wehọmẹ Giliadi tọn yí lẹ hẹn. Mẹdevo lẹ ko sẹtẹn yì lẹdo devo lẹ mẹ to otò yetọn titi mẹ. Mẹsusu ko plọn ogbè yọyọ de nado sọgan kọnawudopọ hẹ agun kavi kándo he nọ dọyẹwheho na mẹhe nọ do ogbè lọ lẹ. Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he sẹtẹn yì fie nuhudo sù te kavi he plọn ogbè yọyọ lẹ sọgan nọma duvivi ninọmẹ dagbedagbe lẹ tọn podọ nulẹ sọgan nọma bọawuna  yé. Yé dona tindo gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn nado do owanyi yetọn na Jehovah podọ na kọmẹnu yetọn hia. To whenue yé ko lẹnnupọndo nuhe e na biọ to yé si ji godo, yé ze yede jo nado gọalọ. (Luku 14:28-30) Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he to afọdide mọnkọtọn ze lẹ to odò nuhudo titengbe de tọn sú.

Ṣigba, ninọmẹ lẹ nọ gbọnvo. E ma yin Kunnudetọ lẹpo wẹ penugo nado sẹtẹn yì fie nuhudo sù te kavi plọn ogbè yọyọ de. Enẹwutu, be mí sọgan do gbigbọ mẹdehlan tọn hia, etlẹ yin to agun mítọn titi mẹ ya?

E họnwun dọ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ tindo gbigbọ mẹdehlan tọn, ṣigba e yọnbasi dọ suhugan yetọn wàmọ to gbétatò yetọn mẹ. Ṣogan, tuli he yin nina Timoti yọ́n-na-yizan na yé podọ na devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo, enẹ wẹ: “Nọ wà azọ́n wẹndagbe-jlatọ tọn, bosọ nọ hẹn lizọnyizọn towe di to gigọ́ mẹ.” (2 Tim. 4:5) Gbedide lọ nado lá owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn podọ nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi gando Klistiani lẹpo go mahopọnna fihe yé nọ nọ̀. Humọ, susu to nuhe mẹdehlan lẹ nọ wà lẹ mẹ wẹ mí sọgan wà to agun mítọn lẹ mẹ.

Di apajlẹ, mẹdehlan he to sinsẹ̀n to otò devo mẹ de dona diọada sọgbe hẹ ninọmẹ yọyọ lẹ. Nususu wẹ na gbọnvo to azọ́ndenamẹ yọyọ etọn mẹ. Etẹwẹ mí sọgan wà, eyin mí ma penugo nado sẹtẹn yì fie nuhudo sù te? Be mí dona wá tadona lọ kọ̀n dọ mí yọ́n nulẹpo gando aigba-denamẹ agun mítọn tọn go wẹ ya? Kavi be mí sọgan kàn ayiha yọyọ devo lẹ nado jẹ gbẹtọ lẹ dè ya? Di apajlẹ to 1940, tuli yin nina mẹmẹsunnu lẹ nado de azán dopo to osẹ dopodopo mẹ nado nọ dekunnu to tòhomẹ-liho lẹ ji. Be hiẹ lọsu sọgan tindo mahẹ to azọ́n mọnkọtọn mẹ ya? Kavi etẹwẹ dogbọn kẹkẹvi kunnudide tọn lẹ yiyizan dali? Onú titengbe lọ wẹ yindọ: Be a ko lẹnnupọndo aliho wẹndagbe lọ lilá tọn enẹlẹ he sọgan yin onú yọyọ na we lẹ yiyizan ji ya?

Pọndohlan dagbe tintindo na gọalọna mí nado tindo zohunhun na lizọnyizọn lọ. To whẹho susu mẹ, wẹnlatọ he pegan taun lẹ wẹ nọ sẹtẹn yì fie nuhudo sù te lẹ kavi aigba-denamẹ he ji yè nọ do ogbè devo te lẹ. Enẹwutu, yé sọgan yin dona de na mẹsusu, taidi to whenue yé to anadenanu to lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ. Humọ, mẹdehlan lẹ wẹ nọ saba deanana nulẹ to agun mẹ kakajẹ whenue mẹmẹsunnu he to agun lọ mẹ lẹ nọ wá pegan nado wàmọ. Eyin mẹmẹsunnu he ko yí baptẹm de wẹ a yin, be a “to vivẹnudo,”  bo tindo ojlo lọ nado wadevizọn na yisenọ hatọ he tin to agun towe mẹ lẹ ya?—1 Tim. 3:1.

Gbọnvona zohunhun yíyí do tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ po vivẹnudido nado pegan na azọngban lẹ to agun mẹ po, aliho devo lẹ sọ tin he mẹ mí sọgan gọalọ to agun mítọn mẹ te. Mẹlẹpo, yèdọ jọja kavi mẹho, sunnu kavi yọnnu, wẹ sọgan lẹzun “alọgọ mẹhẹnlodo tọn de” na yisenọ hatọ he tin to nuhudo mẹ lẹ.—Kọl. 4:11.

Nado sọgan yin alọgọ de na yisenọ hatọ mítọn lẹ, mí dona yọ́n yé ganji. Biblu dotuhomẹna mí nado “nọ lẹn ode awetọ tọn pọ́n” to whenue mí pli dopọ. (Heb. 10:24) Hogbe ehelẹ zẹẹmẹdo dọ dile etlẹ yindọ mí ma nọ dádo whẹho mẹdevo lẹ tọn mẹ, mí dona dovivẹnu nado yọ́n bosọ mọnukunnujẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ po nuhudo yetọn lẹ po mẹ. Yé sọgan tindo nuhudo to agbasa-liho, to numọtolanmẹ-liho kavi to gbigbọ-liho. Alọgigọna yisenọ hatọ lẹ ma yin azọngban mẹho agun tọn po devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ po kẹdẹ tọn. Nugbo wẹ dọ ninọmẹ delẹ sọgan tin he mẹ e na sọgbe te dọ dopo to mẹmẹsunnu enẹlẹ mẹ wẹ na gọalọ. (Gal. 6:1) Etomọṣo, mímẹpo wẹ sọgan gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mẹhomẹ lẹ po gọna whẹndo lẹ to whenue yé to pipehẹ nuhahun.

Di apajlẹ, to whenue Salvatore pehẹ nuhahun akuẹzinzan tọn sinsinyẹn de he biọ dọ ni sà ajọwhé etọn, owhé etọn, po susu to nutindo whẹndo etọn tọn lẹ mẹ po, ewọ ma yọ́n lehe whẹndo etọn sọgan pehẹ ninọmẹ lọ do. Whẹndo devo he to agun lọ mẹ doayi nuhahun lọ go. Yé gọalọ to akuẹzinzan-liho, gọalọna Salvatore po asi etọn po nado mọ azọ́n, bo yí whèjai susu lẹ zan nado dotoaina whẹndo lọ bosọ na yé tuli. Taidi kọdetọn de, whẹndo awe lọ lẹ lẹzun họntọn na owhe susu. Mahopọnna dọ nulẹ ma bọawu to tintan whenu, homẹ whẹndo awe lọ lẹ tọn nọ hùn todin, eyin yé flin ojlẹ he yé yizan dopọ lẹ.

Na Klistiani nugbo lẹ, sinsẹ̀n ma yin onú mẹdopo tọn gba. Dile Jesu dohia do, mí dona hẹn opagbe jiawu Biblu tọn lẹ zun yinyọnẹn na mẹlẹpo. Vlavo mí penugo nado sẹtẹn kavi lala, mí sọgan wà nuhe go mí pé lẹpo nado wà nuhe yin dagbe hlan mẹlẹpo. Podọ e họnwun dọ mí sọgan wàmọ to agun he mẹ mí to sinsẹ̀n te todin. (Gal. 6:10) Gbọnmọ dali, mí na duvivi ayajẹ he nọ wá sọn nunina mẹdevo lẹ mẹ tọn bo na mọ alọgọ yí nado “to sinsẹ́n detọ́n zọnmii to azọ́n dagbe lẹpo mẹ.”—Kọl. 1:10; Owalọ 20:35.