Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿O tzʼok tbʼiʼna?

¿O tzʼok tbʼiʼna?

¿Tiquʼn tbʼanel ela aju tmod Jesús ten kyukʼil xjal attoq txʼaʼk kyiʼj, aju mintiʼ qʼanbʼil tiʼj?

In che tzajtoq xobʼ qe aj Judiy tuʼn jun wiq txʼaʼk toj ambʼil ojtxe aju in yolin Tyol Dios tiʼj. Aju nya bʼaʼn yabʼil lu, jakutoq tzʼok tbʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj qe tnervios xjal, ex jakutoq tzaj tiʼn junjuntl nya bʼaʼn. Tuʼnju mintiʼtoq ojtzqiʼn jun qʼanbʼil kyuʼn xjal, in che eltoq paʼn qe yabʼ kyiʼj txqantl xjal, ex in xi kyqʼamaʼntoq kye txqantl qa at txʼaʼk kyiʼj (Levítico 13:45, 46).

Kubʼ kyqʼoʼn nejenel kye aj Judiy junjun kawbʼil tiʼj txʼaʼk aju nyatoq ik tten ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios, mas tzaj nim nya bʼaʼn kyiʼj qe yabʼ kyuʼn. Jun techel tiʼj jlu, mintiʼtoq in tzaj tqʼoʼn kyley aj Judiy ambʼil tuʼn tpon laqʼeʼ jun xjal junlo kabʼe metro ttxlaj jun xjal at txʼaʼk tiʼj. Ex qa attoq nim kyqʼiqʼ, in xitoq kyqʼamaʼn tuʼn tkyaj weʼ jun xjal junlo 45 metro tiʼj jun xjal at txʼaʼk tiʼj. In tzajtoq kyqʼamaʼn junjun talmudistas qa aju Ley tzaj qʼoʼn kyiʼj xjal at txʼaʼk kyiʼj, aju tuʼn kyten «tiʼjxi kampament» a t-xilen jlu qa mintiʼ tuʼn kyanqʼin kyoj tnam tok muro tiʼj. Tuʼntzunju, qa matoq txi tkeʼyin jun aj Judiy jun xjal at txʼaʼk tiʼj toj tnam, in xitoq t-xoʼn abʼj tiʼj ex in xi tqʼamaʼn te: «Txiʼya toj ttembʼila ex miʼn tzʼok tqʼoʼna yabʼil kyiʼj txqantl xjal».

Atzun te Jesús junxitl tmod kubʼ tyekʼun. Mintiʼ i el tikʼun qe xjal attoq txʼaʼk kyiʼj, noq oʼkx e ok ttzyuʼn, axpe ikx e kubʼ tqʼanin (Mateo 8:3).

¿Tiʼtoq kyxim qe nejenel kye aj Judiy tiʼjju in kubʼ kypaʼn kyibʼ kabʼe xjal?

Uʼj aj tkubʼ kypan kyibʼ mejebʼleʼn qajlo toj abʼqʼi 71 ex 72.

Toj tnejel syent abʼqʼi, aju xnaqʼtzbʼil tiʼj pabʼil kyibʼ kabʼe xjal, mastoq in yolinjtz kyxol qe aj xnaqʼtzal kye aj Judiy. Tuʼntzunju, toj jun maj ok Jesús toj malbʼil kyuʼn junjun fariseo tej t-xi kyqanin jlu te: «¿Qʼoʼnpelo tuʼn ley tuʼn tex tlajoʼn xinaq t-xuʼjil noq tuʼn tlaj jun tiʼxti?» (Mateo 19:3).

Aʼyeju Ley e tzaj qʼoʼn te Moisés in tzajtoq kyqʼamaʼn qa jakutoq tzʼel tpan tibʼ chmilbʼaj tiʼj t-xuʼjil qa «mya bʼaʼn ma tzʼela tuj twitz tuʼn tlaj jun tpaltil» (Deuteronomio 24:1). Toj ambʼil tej tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, attoq kabʼe kyxnaqʼtzbʼil aj Judiy aju mintiʼ toklen tukʼeju in tzaj tqʼamaʼn kawbʼil lu. Aju tja xnaqʼtzbʼil Samay tbʼi, in japun kyuʼn aju in tzaj qʼamaʼn, in neltoq kynikʼ tiʼj qa oʼkx jun tiquʼn jaku kubʼ kypan kyibʼ kabʼe xjal, aju qa ma kubʼ kybʼinchaʼn jun il twitz kyukʼil moqa aju yaẍbʼil. Atzunte tja xnaqʼtzbʼil Hilel, in tzajtoq tqʼamaʼn qa jaku tzʼel tpan tibʼ chmilbʼaj tiʼj t-xuʼjil qa ma tzaj jun tiʼxku toj kymejebʼleʼn, maske nya jun il. Toj tja xnaqʼtzbʼil lu, in tzajtoq qʼamaʼn qa jaku kyaj ttzaqpiʼn xinaq t-xuʼjil qa nya bʼaʼn bʼinchaʼn wabʼj moqa tuʼnju qa ma kanet juntl xuʼj mas tbʼanel tuʼn.

¿Tiʼ xi ttzaqʼweʼn Jesús kye fariseo? Toj chʼin yol xi tqʼamaʼn jlu: «Qa at jun xjal ma kubʼ tpaʼn tibʼ tukʼil t-xuʼjil ex qa mintiʼ in tbʼinchaʼn xuʼj aj pajil, qatzun ma mojeʼ xinaq tukʼil juntl xuʼj, in tbʼinchaʼn xinaq aj pajil» (Mateo 19:6, 9).