Uzye Mwamanyapo Uli?
Uzye vino Yesu walolanga yakwe tembwe vyapusine uli na vino yauze yayalolanga?
Ayuda ya mpiti yaatinanga sana ulwale wakwe tembwe. Ulwale uwo uwipisye ononanga inkanda nupya walenganga umuntu ata ukuloleka ningo. Ulwale uu utakweti umulembo. Lelo yonsi alwalanga tembwe yayasunganga yonga nupya kwayanga ukunena antu pakuti yamanye aalwile tembwe.—Aina Levi 13:45, 46.
Intunguluzi zya mapepo izya Yayuda zyapanzile masunde pa ulwale wakwe tembwe aatali umu Malembelo, cakuti catalilanga sana yakwe tembwe. Masunde yamwi yainzile antu ukuti yalinzile ukutaluka umuntu wakwe tembwe pa mamita yaili. Nomba ngi cakuti cikupunga, yalinzile ukumutaaluka mamita 45. Ayuda yamwi alondelanga sana masunde yao yalondololanga ukuti vino Malembelo yalanda ukuti wakwe tembwe “aikale wenga kunzi ya nsakwe,” cikapiliula ukuti atafwile ukwikala umukasi ka ciumba ca musumba. Acino fwandi ndi cakuti kasambilizya wa masunde walola wakwe tembwe umukasi ka musumba, wamutamanga na mawe ala akumuneena ukuti: “Fuma muno, utakowezya antu yauze.”
Nomba Yesu wene aasi vino wayasunganga! Wene atayazinganga foo, lelo waitemelwanga nu kuyalemamo, nupya wayalwazyanga.—Mateo 8:3.
Uzye intungluzi zya mapepo izya Yayuda zyazumilizyanga icupo ukusila nga pali umulandu ci?
Kalata uwa kutaana wino yaomvyanga umu 71/72 C.E.
Intunguluzi zya mapepo izyaliko umu manda yakwe Yesu zitamanyile ningo imilandu iingalenga umwi ataane nu wakwe. I calenzile kuti uwanda umwi Afaliseo yamwi yuzye Yesu iuzyo lii: “Uzye ciine na Masunde kuti umuntu angata umuci wakwe pa mulandu uli onsi?”—Mateo 19:3.
Isunde lino Leza wapiile Mose lyazumilizye umonsi ukuta uwakwe ngi cakuti “wamuzana na kamwi akatamuzanzizye.” (Malango 24:1) Umu manda yakwe Yesu, kwali amasukulu yaili yakwe ya kasambilizya ya masunde aasambilizyanga ivipusane-pusane api sunde lii. Kwali isukulu limwi ilyakomizye sana masunde lino yamanga yakuti Shammai, yene yaa yatangi mulandu sile onga uno umonsi angataana nu wakwe, uucende. Lyene isukulu lyuze ilyakuti Hillel, lyene lyasambilizyanga ukuti umonsi angata uwakwe pali consi cino wazana ukuti citamuzanzizye, kumwi na kamulandu kanono. Isukulu kwene lii lyasambilizyanga antu ukuti umonsi angata uwakwe ngi cakuti ateliike ningo ivyakulya nanti ngi cakuti wazana mama muze umusuma imilolekele.
Uzye lyene Yesu waswike uli Afaliseo api uzyo lino yuziizye? Walanzile ukwaula ukupita umu mbali ati: “Namunena vino umuntu wensi uwata umuci wakwe, suka sile ndi wamulemula, ndi watwala mwanaci muze, ala walongozya.”—Mateo 19:6, 9.
