Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Ino ncinzi cakali kugambya kujatikizya Jesu mbwaakali kubalanganya basicinsenda?

Ba Juda bansiku bakali kubuyoowa bulwazi bwacinsenda ibwakadumide kapati kaindi. Bulwazi oobu buyoosya alimwi buyambukila bwakali kukonzya kulwana nsinga zyamuntu uuciswa bulwazi oobu akupa kuti zinyonganine limwi alimwi akulemana buya. Kunyina musamu wakali kukonzya kuponya bulwazi bwacinsenda. Muciindi caboobo, aabo ibakali kuciswa bulwazi oobu bakali kukkala balikke alimwi bakeelede kucenjezya bamwi kujatikizya bulwazi bwabo.—Levitiko 13:45, 46.

Basololi bazikombelo ba Juda bakabikka milawo kujatikizya bulwazi bwacinsenda iyatakali kweendelana ancaamba Magwalo, calo cakali kupa kuti buumi bubayumine kapati aabo ibakali kuciswa cinsenda. Mucikozyanyo, milawo yaba Juda yakali kukasya muntu uuli woonse kwiima munsi-munsi lyasicinsenda mamita obilo kuzwa kulinguwe. Pele ikuti kakuunga muwo, sicinsenda wakeelede kuba kule kusika amamita aali 45. Bamwi basyaazibwene mumakani aamilawo yakaindi yaba Juda bakapandulula mulawo wamu Magwalo wakuti basicinsenda beelede kukkala “anze aankambi” kuti mulawo ooyu waamba kuti tabeelede kukkala muminzi iijisi bulambo. Nkakaambo kaako umwi mwiiyi ciindi naakabona sicinsenda mumunzi, wakali kukonzya kumufwusa mabwe akwaamba kuti: “Koya kubusena bwako, utasofwaazyi bantu bambi.”

Eelo kaka walo Jesu wakabalanganya munzila iindene! Muciindi cakubatanda basicinsenda, wakali kuyanda kubajata mane buya akubaponya.—Matayo 8:3.

Ino ntwaambo nzi basololi bazikombelo ba Juda ntobakali kuzumizya bantu kuti inga balekana?

Cipepa Cakulekana Camu 71/72 C.E.

Kulekana akali makani ngobakali kukazyanya basololi bazikombelo mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E. Nkakaambo kaako cimwi ciindi, ba Farisi bamwi bakasunka Jesu akumubuzya kuti: “Sena mwaalumi ulizumizyidwe kuleka mukaintu wakwe akaambo kakaambo kali koonse?”—Matayo 19:3.

Mulawo wa Musa wakali kuzumizya mwaalumi kuleka mukaintu wakwe ikuti naa “wajana cintu cuusya nsoni mulinguwe.” (Deuteronomo 24:1) Mumazuba aa Jesu, kwakali nkamu zyobilo izyakajisi muzeezo wabamayi babukombi bwaci Juda izyakajisi bupanduluzi bwiindene kujatikizya mulawo ooyu. Nkamu iyakali kwiitwa kuti Shammai, iyakali kubikkila kapati maano, yakali kupandulula mulawo ooyu ikwaamba kuti ikaambo kalikke ikakali kukonzya kupa kuti bantu balekane “nkutalilemeka,” nkokuti bumambe. Pele nkamu iyakali kwiitwa kuti Hillel, yalo yakali kwaamba kuti mwaalumi ulakonzya kumuleka mukaintu wakwe akaambo kakuteendelana kuli koonse kwamucikwati kufwumbwa naa nkusyoonto buti. Kweelana ankamu eeyi, mwaalumi wakali kukonzya kumuleka mukaintu wakwe ikuti naa tanaajika kabotu cakulya, akuti naa wajana umbi mukaintu ngwaabona kuti mubotu kapati.

Aboobo ino Jesu wakawiingula buti mubuzyo waba Farisi? Cakutainda mumbali wakaamba kuti: “Kufwumbwa uuleka mukaintu wakwe ikutali akaambo kabwaamu, akukwata umbi, wacita bumambe.”—Matayo 19:6, 9.