Kaʼax ja bʼa sbʼaʼal

Kaʼax ja bʼa sbʼaʼali

¿Wan maʼ xa naʼa ajyi?

¿Wan maʼ xa naʼa ajyi?

¿Jasa stukil yiʼoj ja jastal yila ja Jesús ja matik ayiʼoj lepra?

Ja judíoʼik bʼa najate jelni xiwye yuja lepra bʼa jel xtajiye ja bʼa tyempo jaw. Ja kistal chamel jaw wani xbʼobʼ syam ja snervioʼil ja jtsʼujmiltiki, bʼa wa sjomokan bʼa tolabida sok wa xya kʼaʼuk. Yuja mey yajnali, ja matik ayiʼoj lepra wa x-ajyiye pilan sok tʼilan wa xyawe snaʼe ja tuk (Levítico 13:45, 46).

Ja olomalik judío yawe kujlajuk leyik sbʼaja matik ayiʼoj lepra bʼa jelxelxa yuja jastal wa xyala ja Biblia, sok kechan bʼa yajel yiʼ mas wokol ja matik maloʼayi. Jun sjejel, ja leyik bʼa judíoʼiki wa xtimwani bʼa mokni mojxuke junuk 4 xujkʼubʼ ma 2 metro bʼa june maʼ ayiʼoj lepra. Sok ta ay ikʼ, mokni mojxuke junuk 100 xujkʼubʼ ma 45 metro. Jujuntik paklanum bʼa talmudistaʼik wa slokowe ja mandar bʼa Ley bʼa wa xyala ja matik ayiʼoj lepra tini oj ajyuke bʼa «jwera ja bʼa sjijlubʼeʼi» wanbʼi stojolan mibʼi xbʼobʼ ajyuke ja bʼa chonabʼi. Ja yuj yajni jun maestro bʼa Ley, ta yila jun maʼ ayiʼoj lepra tey bʼa yoj chonabʼ, abʼi sjipyi ton sok ayawan: «Elan ja ili, sok mok wa ekʼyi pilan ixuk winik».

Tukni lek ja jastal yila ja Jesús ja matik ayiʼoj lepra. Ja yeʼn mini snutsu, wajni syame sok cha ya tojbʼuk (Mateo 8:3).

¿Jas rasonik wa xyaʼawe ja olomalik judío bʼa skʼutsjel jun nupanel?

Jun acta bʼa skʼutsjel nupanel bʼa jabʼilik 71 ma 72

Ja bʼa bʼajtan siglo, ja skʼutsjel ja nupanel juni loʼil jel xkʼeye kʼumal ja maestroʼik judío. Ja yuj, jun ekʼele jujuntik fariseo yawe och probar ja Jesús soka sjobʼjel it: «Jun huinic soc ja xcheumi, ta huan cʼa spila sbaje ja ba mi sbejuqui, ¿lec ama ba?» (Mateo 19:3).

Ja Ley bʼa Moisés wa xyaʼakan jun winik a-skʼuts ja snupanel ta ay jas tax bʼa mi tojuk ja bʼa xcheʼumi (Deuteronomio 24:1). Ja bʼa styempo Jesús, ajyi chabʼ eskwela bʼa judíoʼik bʼa wa skontraʼane sok wa xyawe makunuk spakaxil ja ley jaw. Ja eskwela Samay, bʼa mi jel xyayi stʼilanil, wa xyabʼ stojolil ja kechan rason ay bʼa skʼutsjel ja nupaneli jani ja mi toj ajyeli, wa xkʼan alxuk, ja koʼel mulal sok pilan ixuk ma winik. Pe jaxa eskwela Hilel wa xyala ayni yiʼoj derecho jun winik bʼa skʼutsjel ja snupanel yuj chikan jas kʼumal bʼa nupanel, ama mey stʼilanil. Sok wanbʼi xbʼobʼ skʼuts ja snupanel jun winik ta ja xcheʼum mi chapxiyuj toj ja waʼelali ma staʼa pilan ixuk bʼa mas wa skʼulan gusto.

¿Jasa sjakʼjel yayi ja Jesús ja fariseoʼiki? Jaman lek yala: «Ja maʼ cʼa lom huas sipa can ja xcheumi, ta mi cʼa huanuc, sleejel smul soc otro huinic, ti cʼa huax cho nupani soc otro ixuc, huan ni slea smula» (Mateo 19:6, 9).