Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

¿A wojel wa?

¿A wojel wa?

¿Baʼaxten maʼ suuk u tratartaʼal le leprosoʼob jeʼex tu beetil Jesusoʼ?

Úuchjeakileʼ le judíoʼoboʼ jach saajkoʼob tiʼ junpʼéel clase lepra ku tsaʼayal tiʼ máak. Le kʼojaʼanilaʼ ku loobiltik u xiichʼel u wíinklil máak tsʼoʼoleʼ ku kʼaskúuntik u táan u yich. Como maʼ kaxtaʼab u tsʼaakileʼ suukchaj u tsʼaʼabal junpáayil le máaxoʼob ku tsaʼayaltiʼoboʼ. Utiaʼal ka ojéeltaʼak kʼojaʼanoʼobeʼ, le leprosoʼoboʼ unaj u yawtikoʼob maʼ uts yaniloʼobiʼ (Levítico 13:45, 46).

U nuuktakil le judíoʼoboʼ tu tsʼáajoʼob leyoʼob tu talamkúunsaj u tsʼoʼokbesaʼal u ley Dios yoʼolal le lepraoʼ. Lelaʼ tu beetaj u maas muʼyaj le kʼojaʼanoʼoboʼ. Junpʼéel tiʼ le ley tu tsʼáajoʼoboʼ ku yaʼalikeʼ juntúul leprosoeʼ maʼ unaj u natsʼkuba mix 2 metros (4 codos) tiʼ le máakoʼoboʼ, pero wa kʼaʼam iikʼeʼ unaj u náachkuntkuba kex 45 metros (100 codos). Le Kiliʼich Tsʼíiboʼ ku yaʼalikeʼ juntúul leprosoeʼ unaj «u kajtal tu juunal tu paach le [campamentooʼ]», le oʼolal jujuntúul judíoʼobeʼ tu yaʼaloʼobeʼ maʼ unaj u chaʼabal u yokol le leprosoʼob ich kaajoʼ, mix ich junpʼéel kaaj yaan u baʼpakʼiloʼob. Le beetkeʼ juntúul j-kaʼanbesaj judíoeʼ cada ken u yil juntúul leproso okaʼan ich kaajeʼ ku chʼiʼinchʼinik yéetel ku yawtiktiʼ: «Xeen tuʼux unaj a wantal, bik a pakʼtoʼon a kʼojaʼanil».

Jesuseʼ maʼ bey úuchik u tratartik le leprosoʼoboʼ. Tu lugar u yaʼaliktiʼob ka náachchajkoʼobeʼ, ku náatsʼal kaʼach tu yiknaloʼob, ku péetsʼkʼabtikoʼob yéetel ku tsʼakikoʼob (Mateo 8:3)

U nuuktakil le judíoʼoboʼ, ¿baʼax oʼolal jeʼel u chaʼikoʼob u divorciarkuba máakeʼ?

U juʼunil divorcio (año 71 wa 72)

Teʼ yáax siglooʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ yaʼab u baʼateltʼaanoʼob yoʼolal le divorciooʼ. Le fariseoʼoboʼ utiaʼal u táabsikoʼob Jesuseʼ tu kʼáatoʼobtiʼ: «¿Maʼalob wa ka u divorciartuba juntúul xiib tiʼ u yatan tu yoʼolal jeʼel baʼalakeʼ?» (Mateo 19:3).

Le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ ku chaʼik u divorciarkuba máak wa «yaan baʼax [...] maʼ u najmal» tiʼ u yataniʼ (Deuteronomio 24:1). Tu kʼiiniloʼob Jesuseʼ yaan kaʼach kaʼapʼéel u escuela le judíoʼoboʼ, cada junpʼéeleʼ yaanal baʼax ku kaʼansik yoʼolal le divorciooʼ. Le escuela Samayoʼ ku kaʼansikeʼ le baʼax «maʼ u najmal» u beetik le atantsil utiaʼal maʼ u pʼaʼatloʼ letiʼe u núupkʼebantaloʼ. Baʼaleʼ u escuelail Hilleleʼ ku kaʼansikeʼ jeʼel u páajtal u divorciarkuba máak tiʼ u yatan wa maʼ de acuerdo yanil tu yéetel tak yoʼolal baʼaloʼob mejentakeʼ. Jeʼel bin u páajtal u divorciarkuba máak wa u yatan tu kʼaskúuntaj le janaloʼ bey xan wa uts tu yich uláakʼ koʼolel maas kiʼichpan.

¿Baʼax túun tu yaʼalaj Jesús tiʼ le fariseoʼoboʼ? Tu yaʼalajtiʼob: «Jeʼel máaxak ka u divorciartuba tiʼ u yatan baʼaleʼ maʼ tu yoʼolal núupkʼeban, yéetel ku tsʼoʼokol u beel yéetel uláakʼ koʼoleleʼ, ku lúubul tiʼ adulterio» (Mateo 19:6, 9)