AFAI KE UBON YE IDAN̄ N̄KANUBỌK: N̄ka emi ẹkotde United Nations ẹdọhọ ke mme ebe m̀mê ufan ẹsifiomo mîdịghe ẹdan̄ n̄wan kiet ke otu kpukpru iban ita ke n̄kanubọk. Mmọ ẹdọhọ n̄ko ke ofụri ererimbot, ke ẹsidan̄ n̄wan kiet ke otu kpukpru iban ition ke n̄kanubọk mîdịghe ẹdomo ndidan̄ mmọ.

NDITỌ INỌ: Ẹdọhọ ke se ibede nditọ inọ 30,000 ẹdu ke United States. Ke Latin America, ekpere ndidi owo 1 ke otu kpukpru owo 3 ẹdọhọ ke ima iduọ idụk ubọk nditọ inọ.

UWOTOWO: Ẹdọhọ ke ẹma ẹwot n̄kpọ nte owo 500,000 ke 2012, ndien mbon emi ẹkekpade ke ekọn̄ isua oro ikakam iwakke ntre. Mbon oro ẹkewotde ke mme idụt emi ẹdude ke usụk usụk Africa ye ke Central America ẹkewak ẹkan. Ẹma ẹwot se ibede owo 100,000 ke Latin America ke isua kiet, ẹnyụn̄ ẹwot n̄kpọ nte owo 50,000 ke Brazil ikpọn̄. Ndi enyene ini emi afai mîdidụhe aba?

Ntak emi afai ọyọhọde ererimbot emi? Kop ndusụk ntak emi mme owo ẹnọde mi: nsọn̄ọn̄kpọ, utụk, ndin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn mbe ubọk, ndida n̄kpọsọn̄ ibọk, ndiyak nditọwọn̄ ẹkụt nte ikpọ owo ẹnamde afai, ndisua mbon en̄wen tutu owo iyomke ndida enyịn n̄kụt mmọ, ye mme owo ndinam afai edi owo inamke mmọ n̄kpọ.

Ke ndusụk idụt, ukara ẹnam n̄kpọ man ẹtre afai, ndien afai afiak osụhọde ubọk ke mme idụt oro. Ke uwụtn̄kpọ, mme owo ẹwak etieti ke São Paulo ke Brazil, edi ibat mbon oro ẹkewotde ke isua duop emi ebede enen̄ede osụhọde. Kpa ye oro, mme owo ẹsụk ẹnanam afai ke nsio nsio usụn̄ ke obio oro, ndien ẹsiwot owo 10 ke otu kpukpru owo 100,000 ke obio oro. Nso ndien ke ẹdinam man afai etre ofụri ofụri?

Se idinamde afai etre ofụri ofụri edi mme owo ndikpụhọde nte mmọ ẹkerede n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ. Ana mbon afai ẹtre ntan̄idem, idiọkitọn̄, ye ibụk, ẹkabade ẹma mme owo, ẹkpono mmọ, ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a mmọ.

Nso ikeme ndinam owo okpụhọde ntre? Kop se Bible etịn̄de mi:

• “Ndima Abasi ọwọrọ ete nnyịn inịm mme ewụhọ esie.”—1 John 5:3.

• “Ndibak Jehovah ọwọrọ ndisua idiọk.” *—Mme N̄ke 8:13.

Ndima Abasi nnyụn̄ mbak enye esinam mbon afai ẹkpụhọde. Owo emi abakde Abasi idimaha ndinam n̄kpọ ekededi emi ediyatde Abasi esịt, ndien ima oro enye amade Abasi esinam enye okpụhọde  akabade anam se inemde Abasi esịt. Yak ineme iban̄a mbon emi ẹkekpụhọrede.

Alex, * emi ẹkekọbide isua 19 ke Brazil ke ntak afai, ama ọtọn̄ọ ndikpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah onyụn̄ akabade edi Ntiense Jehovah ke 2000. Ndi enye etre afai? Ih etre, enye onyụn̄ enen̄ede ofụhọ aban̄a kpukpru idiọkn̄kpọ emi enye ekesinamde. Enye ọdọhọ ete: “Mmama Abasi etieti sia enye anamde ndiọn̄ọ ke imefen inọ mi. Ima emi mmade Abasi ye nditie n̄kere kpukpru se enye anamde ọnọ mi akanam n̄kpụhọde.”

César, emi odụn̄de n̄ko ke Brazil, ekedi ama-uke. Enye ama esinyụn̄ obụn̄ odụk ufọk mme owo eyịp n̄kpọ. Se enye ekesinamde edi oro ke ofụri isua 15. Nso ikanam enye okpụhọde? Ke ini enye okodude ke ufọk-n̄kpọkọbi, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹka ẹkekpep enye Bible. César ọdọhọ ete: “Akpa ini emi n̄kọdiọn̄ọde se n̄kpadade uwem mi nnam edi oro. Mma n̄kpep ndima Abasi nnyụn̄ mbak enye. N̄koyomke ndifiak nnam n̄kpọ ekededi emi edinamde Jehovah ofụhọ. N̄koyomke etie nte ke n̄kwe ofụri mfọn oro Abasi ọfọnde mi. Ndima nnyụn̄ mbak Abasi akanam n̄kpụhọde.”

Nso ke mbụk Alex ye César owụt? Owụt ke Bible ekeme ndinam mme owo ẹnen̄ede ẹkpụhọde. (Ephesus 4:23) Alex ọdọhọ ete: “Se n̄kekpepde ke Bible eketie nte ndida mmọn̄ nyet ndiọi ekikere nsio mi ke esịt. N̄kekereke ke n̄kpekeme ndikpụhọde ntem.” Emi ọwọrọ ke edieke iyakde edisana etop emi odude ke Bible odụk nnyịn esịt, ke enye ekeme ndiyet idiọkn̄kpọ nsio nnyịn ke esịt. Ikọ Abasi ekeme ndiyet owo asana. (Ephesus 5:26) Ikọ Abasi esinam mbon emi ẹsikerede ẹban̄a idemmọ kpọt ẹnyụn̄ ẹbakde ibak ẹkpụhọde ẹkabade ẹfọn ido ẹnyụn̄ ẹtie emem emem. (Rome 12:18) Mmọ ẹsinyene emem sia mmọ ẹdade item Bible ẹdu uwem.—Isaiah 48:18.

Se ibede Mme Ntiense Jehovah miliọn itiaita ke idụt 240 ẹkụt se ikemede ndinam afai etre. Kpa ye oro mmọ ẹtode nsio nsio idụt, mmọ ẹkpep ndima Abasi nnyụn̄ mbak enye, ndinyụn̄ mma kiet eken nnyụn̄ ndu ke emem nte nditọeka, inamke n̄kpọ m̀mê mmọ ẹnyene okụk m̀mê inyeneke. (1 Peter 4:8) Nte mmọ ẹdude uwem owụt ke ini oyodu emi afai mîdidụhe aba ke ererimbot emi.

Bible ọdọhọ ke Abasi ọmọn̄ etetre afai ke ererimbot emi. Abasi oyosobo ererimbot afai emi efep ke ‘usen ubiereikpe esie ye usen emi enye edisobode mmọ eke mîten̄eke enye.’ (2 Peter 3:5-7) Mbon afai ididụhe aba inam mme owo ibak. Nso inam inịm ke Abasi ọmọn̄ ọsọp anam afai etre ke ererimbot emi?

Bible ọdọhọ ke Abasi “asasua owo ekededi eke amade afai.” (Psalm 11:5) Abasi emi okobotde kpukpru n̄kpọ ama emem ye unenikpe. (Psalm 33:5; 37:28) Ntak edi oro enye mîdiyakke mbon afai ẹka iso ẹdu.

Ererimbot emi emem edidude enen̄ede ekpere. (Psalm 37:11; 72:14) Ọkpọfọn ada ini emi ekpep se akpanamde man ekeme nditiene ndu uwem ke ererimbot emi afai mîdidụhe.