SON WOY MATTUMAN GAKKIYA QOHUWAA: Kawotettatu Issippetettaa dirijjitee qonccissidoogaadan, “heezzu maccaasatuppe issinno iyyo mata laggee issi wode asatettan woy mattuman qohidoogaa” yootiis. “Kumetta saˈan ichashu maccaasatuppe issinneera asay wolqqan zinˈˈiyoogaa woy hegaadan oottanawu maliyoogaa xinaatee qonccissees”; hegee azzanttiyaaba.

OGIYAN GAKKIYA DANOBAA: Amarkkan, danobaa oottiyoogan erettida 30,000ppe dariyaageeti deˈoosona. Tohossa Amarkkan, 3 asappe 1 bolli danobay gakkees.

WORIYOOGAA: Mata wode issi layttan bagga miiloone gidiya asaa asi woriis; hegee olan hayqqidaageetuppe daro. Tohossa Afirkkaaninne Giddo Amarkkan hayqqiya asaa qooday amakaayiyan alamiyaagaappe oyddu kusheppe daro. Issi layttan, Tohossa Amarkkan 100,000ppe dariya asay asa kushiyan hayqqiis; hegeetuppe 50,000 gidiyaageeti Brazile xallan hayqqidaageeta. Danobay muleera xayana danddayii?

Danoy ubbasaa gakkidoy aybissee? Kaallidi deˈiyaagaa mala daro gaasoy deˈiyoogee qoncce: asay asaappe maataaninne ikkonoomiyan dummatiyoogee, hara asaa kariyoogee, likkiyaappe aattidi uyiyoogeenne jallissiyaabaa bessenna ogiyan goˈettiyoogee, naata gasttati wolqqan qohiyoogeenne makkalanchata qaxxayennan aggiyoogee danoy daranaadan oottees.

Issi issi biittati danoy kaseegaadan darennaadan oottidoogee qoncce. Brazilen asay keehi corattidi deˈiyo Saˈo Pawulo kataman tammu layttappe haa simmin asa kushiyan hayqqiya asaa qooday xeetaappe 80 kushe gidiyaagaa guuxxidoogee qoncciis. Gidikkokka, makkalabaa oottiyoogee he biittan ubbasan deˈees; qassi haˈˈikka yan deˈiya 100,000 asaappe 10 kushe gidiyaagee asa kushiyan hayqqees. Yaatin, danobay waanidi muleera xayana danddayii?

Danobay muleera xayana danddayiyoy asaa xeelaynne eeshshay laamettiyo wodiyaana. Danobaa oottiyaageeti, bantta iita eeshshaa, hegeekka otorettiyoogaa, yaaretiyoogaanne bantta xallaa siiqiyoogaa aggidi, harata siiqiyaageeta, bonchiyaageetanne etawu qoppiyaageeta gidana bessees.

Issi uri hegaadan muleera laamettanaadan denttettana danddayiyaabay aybee? Geeshsha Maxaafay tamaarissiyoobaa beˈa:

• “Xoossaa siiqiyoogee a azazuwaa naagiyoogaa.”—1 Yohaannisa 5:3.

• “Godaassi yayyiyoogee iitatettaa ixxiyoogaa.”—Leemiso 8:13.

Xoossaa siiqiyoogeenne a azzanttenna mala yayyiyoogee makkalancha gidida urikka ba hanotaa laammanaadan denttettana danddayees; hegee issi uri ba oonatettaa muleera laammanaadan oottees. Hegee hanana danddayiyaabee?

 Darotoo asaa bolli danobaa oottiyo gishshawu 19 layttawu Brazilen qasho keettan takkida Aleksabaa * qoppa. Yihoowa Markkatuura Geeshsha Maxaafaa xannaˈidi, 2000n Yihoowa Markka gidiis. I ba iita eeshshaa aggidi tumuppe laamettidee? Ee, Aleksi kase oottido iitaban wozanappe zilˈˈettees. I hagaadan giis: “Xoossay taayyo tumu atto giidoogaa akeekanaadan maaddido gishshawu a keehi siiqays. Yihoowa siiqiyoogeenne a galatiyoogee taani laamettanaadan maaddiis.”

Brazilen deˈiya Sezarikka asa keettaa mentti geliya, qassi woriyo miishshaa oyqqidi asaa bonqqiyaagaa. I 15 laytta gidiya wodiyawu hegaadan deˈiis. I laamettanaadan oottidabay aybee? I qashettido wode, Yihoowa Markkatuura gayttiis; yaatidi ikka Geeshsha Maxaafaa xannaˈiis. Sezari hagaadan giis: “Deˈuwawu halchidobi deˈiyoogaa haˈˈi akeekaas. Xoossaa siiqiyoogaa tamaaraas. Yihooway azzananaadan oottiya, iitabaa oottada a azzanttennaadan yayyiyoogaakka tamaaraas. A kehatettawu a galatennaagaa gidenna mala naagettays. Hegaadan Xoossaa siiqiyoogeenne yayyiyoogee taani laamettanaadan denttettiis.”

Ha asatu leemisoy nuuni ay akeekanaadan oottii? Geeshsha Maxaafay asay qoppiyo ogiyaa muleera ooraxissidi eti laamettanaadan oottana danddayiyoogaa bessees. (Efisoona 4:23) Abaa kasetidi yootido Aleksi gujjidi hagaadan giis: “Taani Geeshsha Maxaafaappe tamaaridobay geeshsha haattaa ta bolli tigiyoogaa mala; hegee ta iita qofaa meeccidi loddan loddan tana geeshshiis. Taani kase hegaa malabaa aggana gaada mule qoppa erikke.” Ee, Geeshsha Maxaafan deˈiya geeshsha timirttiyaa nu qofan kunttiyo wode, hegee iitabaa kessana woy meeccana danddayees. Xoossaa Qaalay haattadan geeshshana danddayees. (Efisoona 5:26) Hegaappe denddidaagan, meqettaa iitanne bantta xallaa siiqiya asati bantta ogiyaa aggidi, kehanne saro asa gidoosona. (Roome 12:18) Eti bantta deˈuwan Geeshsha Maxaafaa maaraa oosuwan peeshshiyo wode saruwan deˈoosona.—Isiyaasa 48:18.

Kumetta saˈan 240 biittatun deˈiya hosppun miilooneppe dariya Yihoowa Markkati dano oosuwaappe haakkanawu maaddiyaabaa akeekidosona. Maataaninne zariyan dummatiya, dumma dumma wogan diccida asati Xoossaa siiqiyoogaanne yayyiyoogaa, qassi issoy issuwaa siiqiyoogaa tamaaridi kumetta saˈan issi keettaa asaadan saruwan deˈoosona. (1 PHeexiroosa 4:8) Eta hanotay alamee danoy baynna soho gidana danddayiyoogawu markka.

Ha saˈaappe mata wode danobaa xayssanawu Xoossay qaalaa gelidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Danobay kumido ha alamee “Xoossau goinnenna asati pirddettiyo gallassainne xayiyo gallassai gakkanaassi” naagees. (2 PHeexiroosa 3:5-7) Hegaappe simmin danobaa oottidi harata qohiya asi deˈenna. Xoossay kelttiyaa gelidi danobaa muleera xayssanawu koyiyoogaa nuuni waati ammanettana danddayiyoo?

Geeshsha Maxaafay, “Hanttaarabaa siiqiyaageeta [Xoossay] keehippe ixxees” yaagees. (Mazamure 11:5) Medhidaagee sarotettaanne suure pirddaa dosees. (Mazamure 33:5; 37:28) Danobaa oottiya asaa i merinawu coˈˈu giidi xeellennay hegaassa.

Ee, sarotettay kumido ooratta alamee matiis. (Mazamure 37:11; 72:14) Danoy baynna alamiyan deˈana danddayiyo ogiyaa neeni loytta tamaarana bessees.