Long 1949, papa bilong mi i lusim Jemani na i kam stap long Australia. Em i kam bilong painim wok long ol maining kampani na kampani bilong wokim paua, olsem na em i sindaun long wanpela liklik taun long Victoria. Long dispela hap em i maritim mama bilong mi, na long 1953 mama i karim mi.

Sampela yia bihain, mama bilong mi i kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova, olsem na mi kisim skul long Baibel long taim mi liklik yet. Tasol papa bilong mi i no man bilong lotu. Em i save pretim ol man na paitim ol, olsem na Mama i pret nogut tru long em. Maski i olsem, long pasin hait Mama i stadi long Baibel na em i laikim tru ol tok em i lainim. Taim Papa i no stap long haus, em i save skulim mi na liklik susa bilong mi long ol tok em i kisim save long en. Em i tokim mipela olsem Paradais bai kamap long graun, na mipela bai stap amamas sapos mipela i bihainim ol stretpela lo bilong Baibel.—Song 37:10, 29; Aisaia 48:17.

Taim mi gat 18 krismas mi ting mi mas lusim haus, long wanem, Papa em man bilong pait. Maski mi bilip long ol tok bilong Baibel em Mama i skulim mi long en, mi no luksave olsem ol dispela tok inap helpim mi. Olsem na mi no bihainim tok bilong Baibel. Mi kirap mekim wok olsem wanpela elektrisen long ol kol main. Na mi marit taim mi gat 20 krismas. Tripela yia bihain, meri bilong mi i karim fes pikinini gel bilong mipela, dispela i mekim na mi skelim gen wanem ol samting i bikpela samting long laip bilong mi. Mi save olsem tok bilong Baibel inap long helpim famili bilong mipela, olsem na mi kirap stadi long Baibel wantaim wanpela Witnes Bilong Jehova. Tasol meri bilong mi i birua long ol Witnes. Wanpela taim mi go long miting bilong ol, na em i tok sapos mi stadi yet long Baibel, orait famili bilong mipela bai bruk. Mi ting mi no inap mekim wanpela samting, olsem na mi no bung moa wantaim ol Witnes. Tasol bihain bel i kotim mi, long wanem, mi save olsem i stret mi kisim save long Baibel.

Wanpela de, ol wanwok bilong mi i soim mi ol piksa ponografi. Mi amamas long lukim, tasol mi save olsem em samting i doti tru na bel i kotim mi. Mi tingim ol tok bilong Baibel mi bin lainim, na mi bilip strong olsem God bai panisim mi. Tasol oltaim mi lukim ol piksa nogut bilong pasin sem, olsem na tingting bilong mi long ponografi i senis. I no longtaim na mi kalabus long dispela pasin.

Inap 20 yia, isi isi mi sakim ol stretpela lo bilong Baibel em Mama  i bin skulim mi long en. Pasin bilong mi i kamapim klia ol samting mi save tingting long en. Mi man bilong tok nogut na mekim ol tok pilai i doti tru. Mi holim kranki tingting long maritpasin. Na maski mi marit, mi prenim tu ol narapela meri. Wanpela de mi lukim mi yet long mira na tingting olsem, ‘Mi no laikim dispela man.’ Pastaim mi save rispektim mi yet, tasol nau mi no amamas moa long ol pasin bilong mi.

Marit bilong mi i bruk na laip bilong mi i go nogut moa. Olsem na mi beten long Jehova long bel olgeta. Mi no stadi long Baibel inap 20 yia, tasol mi kirap long mekim olsem gen. Long dispela taim papa bilong mi i dai pinis, na Mama i baptais olsem wanpela Witnes Bilong Jehova.

Ol samting mi mekim long laip bilong mi i soim olsem mi no bihainim ol stretpela lo bilong Baibel. Tasol mi laik wok strong long kisim bel isi em Baibel i tok promis long en. Mi traim long lusim pasin bilong tok nogut na belhat. Na tu, mi wokim disisen long lusim pasin pamuk, pilai laki, dring bia na pasin bilong stil long bos bilong mi.

Ol pren bilong mi long ples wok i no klia long risen na mi mekim ol bikpela senis long laip bilong mi. Inap 3-pela yia olgeta, oltaim ol i traim long pulim mi long bihainim ol pasin em bipo mi mekim. Sapos mi popaia liklik olsem mi belhat o tok nogut, ol bai singaut amamas na tok: “Lukim! Joe bilong bipo i stap yet.” Tok bilong ol i bagarapim tru bel bilong mi! Planti taim mi pilim olsem mi no inap bihainim stretpela pasin.

Long ples wok i gat planti piksa bilong ponografi, ol i save prinim na seivim long kompiuta samting. Ol wanwok bilong mi i save salim ol piksa doti long kompiuta, pastaim mi tu i save mekim olsem. Mi wok strong long lusim pasin bilong lukim ponografi, tasol ol wanwok i traim bes long pulim mi long mekim olsem. Mi kamapim hevi bilong mi long brata i stadi wantaim mi long Baibel bambai em i ken strongim mi. Em i stap isi na putim gut yau taim mi kamapim tingting bilong mi. Na bihain em i kamapim ol skripsa bilong Baibel, na tokim mi long samting mi ken mekim bilong winim dispela hevi, na tu, em i strongim mi long beten oltaim long Jehova na askim Em long helpim mi.—Song 119:37.

Wanpela taim mi tokim ol wanwok olsem bai i gat miting. Taim olgeta i kam bung, mi tokim ol long givim bia long 2-pela man i stap namel long ol, em pastaim ol i gat hevi bilong dring bia oltaim. Olgeta wokman i singaut na tok: “Wai na yu mekim olsem? Ol i gat hevi long dring bia!” Na mi tok: “Em stret. Mi karim wankain hevi.” Kirap long dispela taim, ol wanwok i luksave long hevi bilong mi long lukim ponografi, olsem na ol i no fosim mi moa.

I no longtaim, Jehova i helpim mi na mi lusim pasin bilong lukim ponografi. Long 1999, mi baptais olsem wanpela Witnes Bilong Jehova, na mi amamas olsem rot i op gen long mi inap stap amamas na bihainim ol pasin i stret na i klin.

Nau mi kliagut long wai Jehova i heitim tru ol pasin mi bin amamas long mekim inap longpela taim. Olsem Papa i gat pasin laikim, em i laik helpim mi long abrusim ol hevi em pasin bilong lukim ponografi i save kamapim. Ol tok bilong Sindaun 3:5, 6 i stret na i tru! Em i tok: “Yu mas bilip strong long Bikpela. Yu no ken ting save bilong yu yet inap helpim yu. Long olgeta samting yu mekim, yu mas tingting strong long Bikpela na yu mekim, na em bai i soim yu stretpela rot long bihainim.” Ol stretpela lo bilong Baibel i helpim mi long abrusim ol hevi na mi inap long i stap amamas.—Song 1:1-3.

Pastaim mi no amamas long ol pasin mi mekim, tasol nau mi rispektim mi yet na mi stap bel isi. Mi bihainim ol pasin i klin na mi save olsem Jehova i fogivim mi na strongim mi. Long 2000, mi marit long Karolin em wanpela gutpela sista Kristen. Mitupela Karolin i laikim tru Jehova, olsem na mipela i stap bel isi tru. Mipela i amamas long stap insait long bikpela lain brata long olgeta hap bilong graun, em ol i save bihainim ol pasin i stret na i klin.