DAVIDE wakaphapatizga mukati mwa ŵasilikari awo ŵakachimbiranga. Ŵasilikari aŵa ŵakaŵa na wofi chomene apo ŵakachimbiranga. Kasi ŵakawopanga vichi? Davide wakwenera kuti wakaŵapulikanga ŵakuyowoya lizgu limoza mwakuwerezgawerezga. Ŵakayowoyanga vya munthu yumoza. Davide wakati walaŵiska, wakamuwona munthu uyo ŵakanenanga. Munthu uyu wakimilira mu dambo, panji kakaŵa kakwamba kuti Davide wawone munthu wanthena.

Wakaŵa Goliyati! Sono Davide wakamanya chifukwa icho ŵasilikari ŵakamuwoperanga munthu uyu. Chikaŵa chimunthu chikuru na chitali. Uzito wake ukayananga waka na ŵasilikari ŵaŵiri ŵankhongono. Kweni wakavwara vyankhondo, ndipo wakaŵa na nkhongono, kweniso wakumanya kurwa. Goliyati wakabechanga. Vimazgu vyake vikwenera kuti vikasunkhunya tumapiri apo wakanenanga ŵasilikari ŵa Israyeli pamoza na themba lawo, Sauli. Wakaŵabechera kuti ŵamutumire munthu kuti wakatimbane nayo, mbwenu nkhondo yimalirenge papo.—1 Samuyeli 17:4-10.

Ŵaisrayeli pamoza na themba lawo Sauli ŵakati waka khumakhuma. Davide wakapulika kuti ivi vikachitika nyengo yitali, kujumpha mwezi. Ŵasilikari ŵa Ŵafilisiti na Ŵaisrayeli, ŵakakhala waka chete, apo Goliyati wakanyozanga zuŵa na zuŵa. Davide wakaseluka navyo. Chikaŵa chinthu chakulengeska kuwona themba la Israyeli na ŵasilikari ŵake, kweniso ŵakuru ŵa Davide ŵatatu, ŵakuchita wofi. Davide wakawona kuti Goliyati wakakhozganga waka soni ŵasilikari ŵa Israyeli yayi. Kweni wakanyozanga Yehova, Chiuta wa Israyeli. Kweni kasi Davide, mwana wa chee, wakachitachi? Kasi ise tingasambirako vichi ku chipulikano cha Davide?—1 Samuyeli 17:11-14.

Tiyeni tiwone dankha ivyo vikachitika myezi yinandi kumasinda. Yikaŵa nyengo yamise, ndipo Davide wakaliskanga mberere za awiske mumphepete mwa mapiri, kufupi na Betelehemu. Munyamata uyu wakababika makora chomene, wakaŵa muswesi na wakujintcha. Panji wakaŵa na vyaka vyapakati pa 13 na 19. Para wafwasa, wakalizganga bango. Wakakondwanga chomene na kutowa kwa chilengiwa cha Chiuta, ndipo wakaŵa na luso pakwimba chifukwa wakayezgeleranga nyengo zinandi. Kweni mise yinyake, Davide wakachemeka. Awiske ŵakatuma uthenga kuti walute luŵiro ku nyumba.—1 Samuyeli 16:12.

Wakati wafika ku nyumba, wakasanga awiske ŵakuchezga na mwanalume munyake muchekuru. Mwanalume uyu wakaŵa Samuyeli, ntchimi yakugomezgeka ya Chiuta. Yehova wakamutuma Samuyeli kuti wakaphakazge yumoza wa ŵana ŵa Yese kuti waŵe themba lakulondezgapo la Israyeli. Samuyeli wakaŵawona kale ŵakuru ŵa Davide 7. Kweni Yehova wakamuphalira kuti palije uyo wasankhapo. Davide wakati wafika, Yehova wakaphalira Samuyeli kuti: “Wuka, umuphakazge, pakuti ni mweneyuyu.” Ntheura Samuyeli wakatora supa ya mafuta na kupungulira pa mutu wa Davide, uku ŵakuru ŵake wose ŵakuwona. Davide wakati waphakazgika, umoyo wake ukasinthirathu. Baibolo likuti: “Mzimu wa Yehova ukamba kumupa nkhongono Davide kwamba zuŵa lira kuya munthazi.”—1 Samuyeli 16:1, 5-13.

Kasi Davide wakamba kuŵa na mtima wakuti waŵe themba nyengo yeneyiyo? Yayi, iyo wakalindilira kuti  mzimu wa Yehova ndiwo umuphalire nyengo yakuti wambire kuŵa na mazaza. Pa nyengo iyi, wakalutilira kuliska mberere za awiske. Ntchito iyi wakayigwiranga na mtima wose kweniso mwachikanga. Viŵeto vya awiske vikati viliwenge kaŵiri kose, pakwamba na nkhalamu ndipo pamanyuma na nkhalamira. Davide wakavichimbizga waka yayi vikoko ivi. Kweni wakalimbana navyo kuti wavikilire mberere za awiske. Wakakoma nkhalamu na nkhalamira, yekha na yekha.—1 Samuyeli 17:34-36; Yesaya 31:4.

Nyengo yikati yajumphapo, Davide wakachemekaso. Icho chikachitika ntchakuti Themba Sauli likapulika mbiri ya munyamata uyu. Pa nyengo iyi, Yehova wakaleka kumutemwa Sauli chifukwa chakuti wakamugalukira, nangauli wakaŵa wachali wankhondo wankhongono. Kweniso Yehova wakawuskapo mzimu wake pa Sauli. Ntheura kanandi themba ili likasuzgikanga na mzimu uheni, likaŵa likali, likakayikiranga ŵanthu, ndipo likaŵa lambembe. Para mzimu uheni wamwizira Sauli, wakajipulikangako makora para wapulika tusumu. Ŵantchito ŵanyake ŵa Sauli ŵakapulika kuti Davide wakumanya chomene kwimba kweniso kurwa nkhondo. Ntheura ŵakamuchema Davide, ndipo wakazgoka yumoza wa ŵakwimba mu nyumba ya Sauli, kweniso wakunyamura vilwero.—1 Samuyeli 15:26-29; 16:14-23.

Ŵanyamata ŵangasambirako vinandi ku chipulikano cha Davide pa nkhani izi. Wonani kuti Davide wakachitanga vinthu ivyo vikamovwira kuti watemwenge Yehova. Wakazikira, ndipo wakasambira maluso agho ghakamovwira kuti walembeke ntchito. Kweni chikuru chomene ntchakuti wakalongozgekanga na mzimu wa Yehova. Ivi ni vinthu vyakuti tose tikwenera kusambirako.—Mupharazgi 12:1.

Apo wakateŵeteranga Sauli, kanandi Davide wakaweleranga kukwake kukaliska mberere, ndipo nyengo zinyake wakakhalangako nyengo yitali. Pa umoza wa maulendo agha ndipo Yese wakatuma Davide kuti wakawone ŵakuru ŵake ŵatatu, awo ŵakaŵa ku nkhondo pamoza na Sauli. Davide wakapulikira, ndipo wakaŵanyamulira vinthu ŵakuru ŵake, wakalazga ku Dambo la Ela. Wakati wafika, wakazizwa kuwona kuti ŵasilikari ŵa magulu ghaŵiri ŵimilira waka, nga umo vyalongosolekera pakwamba. Ŵasilikari aŵa ŵakafora sirya na sirya mu vikhizga vya dambo lisani lira.—1 Samuyeli 17:1-3, 15-19.

Davide wakawona kuti ntchakupulikikwa yayi kuti vinthu viŵe nthena. Kasi ŵasilikari ŵa Yehova, Chiuta wamoyo, ŵakachitika wuli kopa munthu, wakusopa ŵangoza futi? Davide wakawona kuti Goliyati wakanyozanga Yehova. Ntheura wakamba kuphalira ŵasilikari kuti wangamarana nayo Goliyati. Nyengo yichoko waka, mukuru wake mulara Eliyabu, wakapulika ivyo Davide wakayowoyanga. Ntheura wakamukalipira na kumunena kuti wizira kuzakawona ivyo vikuchitika ku nkhondo. Kweni Davide wakazgora kuti: “Kasi nanangachi? Ine nafumbanga waka.” Kufuma apo, wakalutilira kuyowoya na chikanga vyakuti wangathereska Goliyati, m’paka munthu munyake wakakaphalira Sauli nkhani iyi. Themba likamuchemeska Davide.—1 Samuyeli 17:23-31.

Davide wakalikhwimiska themba kuti wamalanenge nayo Goliyati. Wakati: “Ŵanthu ŵaleke kutaya mtima chifukwa cha iyo.” Sauli na ŵanthu ŵake ŵakataya nadi mtima chifukwa cha Goliyati. Panyake ŵakajiyaniskanga na chimunthu chikuru ichi, na kuwona kuti ŵakamuweranga waka mu nganga. Ŵakaghanaghananga kuti wangasuzgika yayi kuŵakoma. Kweni ndimo  Davide wakaghanaghaniranga yayi. Nga umo tiwonerenge, iyo wakaliwona munthowa yinyake suzgo ili. Ntheura wakajipeleka kuti wakatimbane na Goliyati.—1 Samuyeli 17:32.

Sauli wakakana, wakati: “Iwe ungarwa yayi na Mufilisiti uyu chifukwa ndiwe msepuka, ndipo Mufilisiti uyu ni msilikari kwamba pa wanichi wake.” Kasi Davide wakaŵa mwana nadi? Yayi, kweni kuti waka wakaŵa wandafikepo pakuti wanganjira usilikari. Nakuti panji wakawonekanga mwana. Kweni Davide wakaŵa kale munthu wachikanga ndipo pa nyengo iyi wakwenera kuti wakaŵa na vyaka vyapakati pa 16 na 20.—1 Samuyeli 16:18; 17:33.

Davide wakamusimikizgira Sauli kuti waleke kumudelera, wakamulongosolera umo wakakomera nkhalamu na nkhalamira. Kasi apa wakajihayanga? Yayi. Davide wakamanyanga icho chikamovwira kuti wakome vikoko vira. Iyo wakati: “Yehova uyo wakanithaska ku njoŵe za nkhalamu na za nkhalamira wanithaskenge ku woko la Mufilisiti uyu.” Sauli wakasoŵa chakuyowoya, mbwenu wakati: “Luta, ndipo Yehova waŵe nawe.”—1 Samuyeli 17:37.

Kasi namwe mungatemwa kuŵa na chipulikano nga ntcha Davide? Ipo wonani kuti chipulikano icho Davide wakaŵa nacho ghakaŵa maghanoghano waka yayi. Wakaŵa na chipulikano mwa Chiuta wake chifukwa cha ivyo wakamanyanga kweniso ivyo vikamuchitikirapo. Wakamanyanga kuti Yehova wakuvikilira kweniso wakufiska ivyo walayizga. Usange nase tikukhumba kuŵa na chipulikano chanthena, tikwenera kusambira vya Chiuta uyo wakuzunulika mu Baibolo. Usange tikuchita ivyo tikusambira, tiwonenge kuti viwemi ivyo tikusanga vikukhozga chipulikano chithu.—Ŵahebere 11:1.

Pakwamba, Sauli wakakhumbanga kumuvwalika Davide vyakuvwara vyake vya nkhondo. Vikaŵa nga vya Goliyati, vikaŵa vyamkuŵa, ndipo panji vikaŵaso na chilaya chachisulo, cha visulo vyakunjilirananjilirana. Kweni Davide wakati wavivwara na kuyezga kwenda, wakasanga kuti wangakwaniska yayi. Iyo wakaŵa msilikari wambura kusambizgika, ntheura wakazgoŵera yayi kuvwara vyankhondo, chomenechomene ivyo Sauli wakavwaranga, pakuti wakaŵa mutali chomene mu Israyeli mose. (1 Samuyeli 9:2) Davide wakavura vyose ndipo wakavwara malaya ghake agho wakaghazgoŵera, ghakuliskira viŵeto.—1 Samuyeli 17:38-40.

Davide wakayegha ndodo yake iyo wakendanga nayo ku uliska, kasaka pa chiŵegha, na chakuponyera malibwe. Munthu wangawona nga kuti chakuponyera malibwe chikaŵavya ntchito, kweni ndicho chikaŵa chilwero chakofya chomene. Muliska wa viŵeto wakachigomezganga chomene. Chakuponyera malibwe chikaŵa cha tuvingwe tuŵiri twa vikumba ndipo kuumaliro chikaŵa nga nkhathumbathumba. Munthu wakatoranga libwe na kuŵika ku kathumba, wakazungunyanga chomene, mbwenu na kulekezga kachingwe kamoza. Libwe likafumanga umo ni ngozi. Chakuponyera malibwe chikaŵa chakovwira chomene mwakuti mitundu yikaŵangaso na ŵasilikari ŵanyake awo ŵakagwiliskiranga ntchito vyakuponyera malibwe pera.

Davide wakati watora tunthu twake, wakachimbira kulazga kwa mulwani wake. Davide wakwenera kuti wakalombanga chomene apo wakasindamanga mu kamlonga kambura maji na kusora tumalibwe tunkhondi. Kufuma apo, wakanyamuka kuluta uko kukaŵa mulwani, wakachimbiranga.

Kasi Goliyati wakati wuli wati wawona munthu uyo wakizanga kuti wazakatimbane nayo? Baibolo likuti: “Wakamupepura chifukwa Davide wakaŵa waka msepuka muswesi, wakuwoneka makora.” Goliyati wakachemerezga kuti: “Kasi nili ntcheŵe ine, apo ukwiza kwa ine na tumaluswazu?” Panji wakayowoya nthena chifukwa chakuti wakawona ndodo pera iyo Davide wakayegha, kweni chakuponyera malibwe wakachiwona yayi. Wakamunena Davide mu zina la ŵachiuta ŵa Ŵafilisiti ndipo wakati wapelekenge chitanda chake ku viyuni na vikoko vyamuthondo.—1 Samuyeli 17:41-44.

Ivyo Davide wakazgora vikulongora kuti wakaŵa nadi na chipulikano. Nangauli wakaŵa munyamata, kweni wonani ivyo wakayowoya kwa Goliyati. Wakati: “Iwe ukwiza kwa ine na lupanga, na mkondo, kweni ine nkhwiza kwa iwe mu zina la Yehova wa mawumba, Chiuta wa ŵankhondo ŵa Israyeli, uyo wamunyoza.” Davide wakamanyanga kuti nkhongono za munthu na vilwero ni vyakuzirwa chomene yayi. Goliyati wakayuyura Yehova Chiuta, ndipo Yehova wakachitapo kanthu. Nga umo Davide wakayowoyera, “nkhondo nja Yehova.”—1 Samuyeli 17:45-47.

 Davide wakawona ukuru wa Goliyati na vilwero vyake. Kweni wakakhumba yayi kuti vimutenthemeske. Wakakhumba yayi kuchita ivyo Sauli na ŵasilikari ŵake ŵakachita. Davide wakajiyaniska na Goliyati yayi. Kweni wakayaniska Goliyati na Yehova. Goliyati wakimilira pakati pa ŵasilikari ŵanyake, utali wake mamita 2.9. Kweni kasi wakaŵa kuti wangaluska Fumu ya chilengiwa chose? Mu maso gha Chiuta, nayo wakaŵa nga ni mphazi, iyo Yehova wakaŵa pafupi kuyitikinyura.

Davide wakachimbilira kwa Goliyati, wakatora libwe mu kasaka kake na kuŵika ku chakuponyera. Wakachizungunya m’paka chikalira vuvuvuvu! Goliyati nayo wakalotokera Davide, panji wakizanga mumanyuma mwa uyo wakamunyamuliranga chiskango. Panji utali ndiwo ukamuziyamo Goliyati, pakuti wakunyamura chiskango wakaŵa mutali viŵi yayi, ntheura pakaŵa pakusuzga kuti wakwezge chiskango na kuvikilira mutu wa Goliyati. Ku mutu kura ndiko Davide wakadinika.—1 Samuyeli 17:41.

Davide wakalekezga libwe lake. Likati waka ng’wee kulazga kwa Goliyati. Yehova wakawoneseska kuti Davide waleke kuponya malibwe ghaŵiri. Libwe likafikira pa chisko cha Goliyati kho, na mukati ŵenu! Nyengo yeneyiyo Goliyati wakawa pasi dyonkho! Uyo wakamunyamuliranga chiskango wakwenera kuti wakati waka chibododo nipoka. Davide wakiza pafupi, wakatora lupanga lwa Goliyati, ndipo wakadumura mutu wa chinkhara ichi.—1 Samuyeli 17:48-51.

Paumaliro, Sauli na ŵasilikari ŵake nkhongono zikizamo. Ŵakaskera Ŵafilisiti. Nkhondo yikanunkha, ndipo ivyo Davide wakaphalira Goliyati vikafiskika, apo wakati: “Yehova . . . wapelekenge mose imwe mu woko lithu.”—1 Samuyeli 17:47, 52, 53.

Lero, ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakurwa nkhondo ya vilwero yayi. Nyengo ya nkhondo iyi yili kujumpha. (Mateyu 26:52) Kweni tikwenera kuyezga chipulikano cha Davide. Nga ndiyo, tiwonenge Yehova kuti ngwanadi, nga ni Chiuta yekha uyo tikwenera kumuteŵetera na kumopa. Nyengo zinyake tingawoneka ŵachoko pakuyaniska na masuzgo ghithu, kweni masuzgo ghithu ngachoko pakuyaniska na nkhongono zambura chigoti za Yehova. Usange tasankha Yehova kuŵa Chiuta withu na kuŵa na chipulikano mwa iyo nga umo Davide wakachitira, mbwenu palije suzgo, panji nthangwanika iyo yingatiwiskira pasi. Palije icho chingamutonda Yehova.