LI SOLTAROETIKE, xiʼemik tajek chjatavik ti bu tspasik kʼope. Kʼalal chakʼ yipal chjelav batel li Davide chil ti xiʼemik tajek li j-israeletike. ¿Kʼu yuʼun ti xiʼemik tajeke? Yikʼaluk van yakal chaʼi ti ep ta velta xiʼem chalilanik: li sbi jun jpaskʼope. Vaʼun te vaʼal ta stenlejaltik jun natil vinik ti muʼyuk bu jech yiloj-o li Davide, ti tskʼan tsaʼvan ta kʼope.

¡Te vaʼal li Goliate! Jaʼ to te laj yakʼ venta David ti kʼu yuʼun chiʼik tajek li soltaroetike. Toj echʼ xa noʼox mukʼ, ti muʼyuk buchʼu jech xkoʼolaj-oe. Li yalale xkoʼolaj van ta chaʼvoʼ viniketik, taje muʼyuk chichʼ albel skʼoplal li yabtejebtake. Yuʼun, toj echʼ noʼox lek chapal xchiʼuk jaʼ jun soltaro ti lek chaneme. Li Goliate laj yal ti akʼo stsal sbaik li ta paskʼope. Nopo noʼox avaʼi ti kʼu to noʼox stsatsal li yechʼomal ye yakal chchopol kʼopta li ajvalil Saul xchiʼuk li yajsoltarotak li ta stenlejaltike. Li Goliate laj yal ti xuʼ stsak sba ta kʼop xchiʼuk junuk j-israel sventa xpaj li paskʼope (1 Samuel 17:4-10).

Li j-israeletik xchiʼuk li ajvalil Saule xiʼik tajek. Laj yaʼi David ti mas xa ta jun u ti jech oyike. Li filistaetik xchiʼuk li j-israeletike, jaʼ noʼox te tsopolik pe li Goliate yakal chchopol kʼoptavan jujun kʼakʼal. Chopol laj yaʼi li Davide. ¡Toj kʼexlal sba laj yaʼi kʼalal yil ti xiʼemik tajek li ajvalil xchiʼuk li yajsoltarotake, ti te kapal skʼoplal li oxvoʼ sbankiltak li Davide! Pe li Goliate maʼuk noʼox yakal chakʼ ta kʼexlal li soltaroetik ta Israelale, moʼoj, yuʼun jaʼ yakal chchopol kʼopta li Jeovae, li Sdios j-israeletike. Pe ¿kʼusi xuʼ spas jun kerem jech kʼuchaʼal li Davide? Xchiʼuk ¿kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil li xchʼunel yoʼontone? (1 Samuel 17:11-14).

Kalbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta pasel leʼ xa ta jayibuk ue. Bat xa li kʼakʼale. Li ta vitstikaltik ti nopol ta Belene te yakal chchabibe xchijtak stot li Davide. Jaʼ jun kʼupil sba chex kerem ti tsojtsojtik sjole xchiʼuk chvinaj ti toj pʼije. Kʼalal xokole toj lek chaʼi stijel arpa, yikʼaluk van jaʼ chtijbat-o yoʼonton yuʼun li alakʼ sba spasbentak Jeovae. Ta skoj ti nopolik noʼox tstij li arpae, lek xtojob stijel li sone. Pe li ta bat kʼakʼal taje takat ta ikʼel. Yuʼun tskʼan chkʼoponat ta anil yuʼun li stote (1 Samuel 16:12).

Kʼalal kʼote te chloʼilaj la sta li stot xchiʼuk jun vinik ti mol xae, taje jaʼ li j-alkʼop Samuele. Takat batel yuʼun Jeova sventa bat tstʼujbe junuk skerem Jesé yoʼ xkʼot ta ajvalil li ta Israele. Li Samuele laj xa yil li svukubal sbankiltak Davide, pe li Jeovae jamal laj yal ti maʼuk stʼujoj mi junuke. Pe kʼalal kʼot li Davide xi albat yuʼun Jeova li j-alkʼope: «Leʼe jaʼ tʼujbil cuʼun». Vaʼun, li Samuele la stsak li xkachu ti noj ta aseitee, te ta sat skotol sbankiltak la smalbe ta sjol li Davide. Li vaʼ ora taje, te lik jeluk tal li xkuxlejale. Xi chal li Vivliae: «Li Davide lic ventainbatuc yoʼnton yuʼun li Espíritu yuʼun Mucʼul Diose» (1 Samuel 16:1, 5-13).

¿Kʼu van yelan laj yaʼi sba li Davide? ¿Mi chlik van saʼ li kʼusi oy ta yoʼonton stuke? Moʼoj, la smala ti xbeiltasat yuʼun li xchʼul espiritu Jeova yoʼ snaʼ kʼusi ora chlik sbain li kʼusi albate. Pe kʼalal mu to xkʼot ta pasele, ta sjunul yoʼonton xchiʼuk stsatsal yoʼonton la spas li yabtel ta jchabichije. Jun veltae, chtiʼat xa ox ta jkot leon li xchijtak stote, li jun velta xtoke ta jkot oso. Kʼalal jech la snuptan li  Davide, maʼuk noʼox la sibtas batel sventa mu kʼusi snuptan. Yuʼun li kʼusi la spase, jaʼ ti stuk noʼox la smil li leon xchiʼuk li oso sventa mu xlaj ta tiʼel li uni chijetike (1 Samuel 17:34-36; Isaías 31:4).

Li Davide lek ch-albat skʼoplal, jaʼ yuʼun ta tsʼakale takat ta ikʼel yuʼun li ajvalil Saule. Akʼo mi jaʼ to jun tsatsal jpaskʼop li Saule, pe muʼyuk xa lek ch-ilat yuʼun Jeova ta skoj ti muʼyuk la xchʼunbe smantale. Jaʼ yuʼun li Jeovae la spojbe li xchʼul espiritu ti yakʼojbe toʼox li Saule; jaʼ tal «ventainatuc yuʼun li [pukuje]», ta skoj taje, lik kapuk sjol, mu xa spat yoʼonton ta stojolal li yantike xchiʼuk toj echʼ xa noʼox saʼ kʼop. Kʼalal jech chaʼi sba taje, chaʼi son sventa xkuxet noʼox yoʼonton. Junantik smosotake laj yaʼiik ti lek snaʼ stijel arpa li Davide xchiʼuk ti mu snaʼ xiʼ ta pleito. Jaʼ yuʼun la stakik ta ikʼel li David sventa tstij arpa xchiʼuk yoʼ xkʼot ta yajkoltaobba ta abtel li ta snail spasobmantal Saule (1 Samuel 15:26-29; 16:14-23).

Li avie, li kerem tsebetike ep me kʼusitik xuʼ xchanbeik li xchʼunel yoʼonton ti laj yakʼ ta ilel ta skeremal li Davide. Kʼalal muʼyuk mas kʼusi ta spase, jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton spasel li kʼusitik xuʼ xnopajesat ta stojolal li Jeovae. Ti oy smalael yuʼune oy kʼusitik la xchan spasel ti chtun yuʼun ta yabtel ta mas tsʼakale. Pe akʼo mi jech, jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton xchʼunel li beiltasel chakʼ Jeovae. ¡Jaʼ jun lekil skʼelobil kuʼuntik! (Eclesiastés 12:1).

Kʼalal te xa ox ch-abtej ta spasob mantal ajvalile, li Davide tsutilan batel ta sna kʼuk sjalil sventa chbat skʼelbe li xchijtak stote, bakʼintike jal te ta xkom. Jun veltae, li Jesee la stak batel David sventa xbat skʼel li oxib sbankiltak ti jaʼik yajsoltarotak li Saule. Li Davide la xchʼun li kʼusi albate, jaʼ yuʼun la xkuchbe batel li kʼusi chtun yuʼunik li sbankiltak ti te oyik li ta stenlejaltik Ela. Kʼalal kʼote, labal to sba laj yil ti mu xa kʼusi stakʼ pasel yileluk li ta paskʼope, jech kʼuchaʼal laj yichʼ xa alel ta slikebale. Li filistaetik xchiʼuk israeletike ta jujujot vits xil sbaik ti jaʼ te kakal ta oʼlol yuʼunik li jamal stenlejaltik Elae (1 Samuel 17:1-3, 15-19).

Taje mu xa noʼox tsʼikbaj laj yil li Davide. Li jun noʼox vinik ti maʼuk yajtunel Jeovae, ¿kʼuxi xa noʼox ti laj yakʼ ti akʼo xjatavik batel ta xiʼel li yajsoltarotak li kuxul Dios Jeovae? Li Davide laj yil ti yakal chchopol kʼopta Jeova li Goliate. Jaʼ yuʼun tsots laj yalbe li soltaroetik ti akʼo xichʼ milele. Li sbankil ti Eliab sbie, laj yaʼi li kʼusi yakal chal li Davide, jaʼ yuʼun tsots laj yalbe mantal. La stikʼbe smul ti jaʼ noʼox tskʼan tsnaʼ ti kʼu yelan xbat li paskʼope. Pe xi takʼave: «¿Me yuʼun oy xa cʼusi la jpas avil?», vaʼun laj yal ti jaʼ noʼox chchiʼin ta loʼil li soltaroetike. Pe li Davide jech-o jpʼel yoʼonton laj yal ti skʼan milel li Goliate, jaʼ to ti laj yalbeik li ajvalil Saule, vaʼun takat ta ikʼel yuʼun li ajvalile (1 Samuel 17:23-31).

Li Davide xi la spatbe yoʼonton li ajvalile: «Mu lecuc me chijxiʼutic yuʼun li filista vinic leʼe». Ti melel xkaltike, li Saul xchiʼuk sviniktake, solel chibajemik ta skoj li Goliate. Yuʼun oy kʼusi la spasik ti muʼyuk leke, ti la skoʼoltajes sbaik xchiʼuk li mukʼta natil tsatsal krixchano taje, ti ta xchukbenal noʼox ta xkʼotike. La snopik ti mu jaluk chmilatik yuʼun li Goliate, pe jaʼuk li Davide mu jechuk tsnop. Jech kʼuchaʼal chkiltike, jelel tajek li kʼusi tsnope. Jaʼ yuʼun  laj yal ti chbat stsak ta leto li Goliate (1 Samuel 17:32).

Xi laj yal li Saule: «Mu xuʼ avuʼun chbat apas pleito atuc xchiʼuc li filista vinic leʼe, yuʼun li voʼote unin queremot to. Pero li stuque jaʼ vinic xa, ta sbicʼtal onoʼox xchanoj tal lec paspleito». ¿Mi toj chex kerem to van li Davide? Moʼoj, pe muʼyuk to sjabilal sventa xkʼot ta soltaro xchiʼuk xkoʼolaj van kʼuchaʼal kʼox kerem li sate. Pe lek xa onoʼox ojtikinbil li David ta skoj ti tsots yoʼontone xchiʼuk yikʼaluk van svaʼlej xa ox talel (1 Samuel 16:18; 17:33).

Sventa spatbe yoʼonton li Saule, li Davide laj yalbe ti kʼu yelan la smil jkot leon xchiʼuk jkot osoe. ¿Mi yakal van stoy sba? Moʼoj. Yuʼun li Davide snaʼoj lek ti buchʼu koltaun-oe. Xi laj yal stuke: «Li Mucʼul Diose la scoltaun jech muc xismilun ta sniʼ yicʼach li leone xchiʼuc li osoe. Jaʼ noʼox jech chiscoltaun loqʼuel ta scʼob li filista vinic leʼe». Ta tsʼakale xi laj yal li Saule: «Lec oy, batan chaʼe. Mucʼul Dios chaxchiʼinot batel» (1 Samuel 17:37).

¿Mi chakʼan ti jechuk xchʼunel avoʼontone? Li Davide mu jecheʼuk noʼox li kʼusi xchʼunoje. Spatoj lek yoʼonton ta stojolal Dios ta skoj ti xojtikin xchiʼuk ti koltabil xa onoʼoxe. Snaʼoj lek ti jaʼ jchabivanej li Jeovae xchiʼuk ti tspas onoʼox li kʼusi yaloje. Sventa jechuk li xchʼunel koʼontontik kʼuchaʼal li Davide, skʼan me jchanilantik li Vivlia sventa xkojtikintik li Diose. Mi ta jpastik li kʼusi ta jchantike, lek me kʼusitik chkʼot ta pasel kuʼuntik xchiʼuk jaʼ me tstsatsubtas li xchʼunel koʼontontike (Evreos 11:1).

Li Saule laj xa ox yakʼbe slap David li yabtejebe, ti xkoʼolaj tajek kʼuchaʼal yuʼun Goliate. Ti pasbil ta kovre xchiʼuk yikʼaluk van oy smak skotol li sbekʼtal ti akʼbil bikʼtal pechajtik takʼinetike. Pe li Davide muʼyuk lek laj yaʼi ta lapel xchiʼuk toj ol laj yaʼi, yuʼun kʼalal tskʼan ox chanave, laj yakʼ venta ti muʼyuk chkoltaate. Li Davide muʼyuk yichʼoj chanubtasel ta soltaroal, jaʼ yuʼun muʼyuk nopem xaʼi ta slapel li yabtejebtak jun soltaroe, mas to li yabtejebtak Saule ti jaʼ noʼox stuk mas nat li ta yosilal Israele (1 Samuel 9:2). Jaʼ yuʼun la slokʼ, vaʼun jaʼ la slap li kʼusi onoʼox nopem xaʼi slap jun jchabichije (1 Samuel 17:38-40).

Li Davide yichʼoj batel snabte, sjelbunoj yuni moral xchiʼuk sjimichʼ. Veno, li avie mu xa toj masuk jtunel li jimichʼe, pe ta melel jaʼ jun abtejebal ti toj jtunele. Jaʼ noʼox jun uni nukul ti oy yakʼiltak ta jujujote, jtunel sventa li jun jchabichije. Ta stikʼbe jpʼej uni ton li ta spekʼal jimichʼe, tsots ta sjimulan, mi laj une tskoltabe li jpʼej yakʼile, mi la sjip batel li tone chmilvan-o. Li ta voʼnee, li jimichʼe jaʼ jun abtejebal ti toj jtunele, jaʼ yuʼun oy jlom soltaroetik jaʼ tstunesik.

Li Davide chapal xa sventa chbat stsak ta kʼop li Goliate. Nopo noʼox avaʼi ti ta sjunul yoʼonton yakal tspas orasion kʼalal yal batel li ta takin ukʼum sventa chbat saʼ talel voʼpʼej tonetik ti lek chʼulule. Vaʼun la stambe batel anil ti bu tspasik kʼope.

¿Kʼusi la snop Goliat kʼalal laj yil li yajkontrae? Xi chal li loʼile: «Muc xichʼ ta mucʼ, yuʼun laj yil ti querem toe, ti chacvochʼantic sba sate». Xi tsots laj yal li Goliate: «¿Me yuʼun tsʼiʼun ti ateʼ noʼox avichʼoj tale?». Laj van yakʼ venta ti yichʼoj batel li snabteʼe, pe muʼyuk laj yakʼ venta ti yichʼoj batel li xjimichʼe. Te lik xchopolkʼopta David ta sbi li sdiostak jfilistaetike xchiʼuk laj yal ti chakʼbe stiʼ mutetik ta vinajel xchiʼuk jtiʼval bolometik li sbekʼtale (1 Samuel 17:41-44).

Li kʼusi la spas li Davide jaʼ jech-o chakʼ ta ilel ti toj lek tsots li xchʼunel yoʼontone. Nopo noʼox avaʼi ti kʼalal tsots xi laj yal li Davide: «Li voʼote avichʼoj tal avespada, alanza, xchiʼuc ajichʼil taqʼuin, tal acontrainun. Pero li vuʼune tal jcontrainot ta sbi li Mucʼul Dios ti echʼem stsatsale, jaʼ li Dios yuʼun soldado israeletique, jaʼ li bochʼo laj asaʼilanbe sjolique». Li Davide snaʼoj lek ti mu toj masuk tsots skʼoplal li yabtejeb jun krixchanoe. Li Goliate la xchopol kʼopta li Jeovae, jaʼ yuʼun muʼyuk te noʼox skʼeloj chkom li Jeovae. Jech kʼuchaʼal laj yal li Davide «jaʼ tstsalvan stuc li Mucʼul Diose» (1 Samuel 17:45-47).

Li Davide snaʼoj lek ti kʼu smukʼul li Goliate xchiʼuk li yabtejebtake, pe taje muʼyuk xiʼo. Muʼyuk jech la spas kʼuchaʼal li Saul xchiʼuk li yajsoltarotake, yuʼun muʼyuk la skoʼoltajes sba xchiʼuk li Goliate. Yuʼun jaʼ la skoʼoltajes li Goliat xchiʼuk li Jeovae. Ti jnoptik leke, yuʼun toj echʼ noʼox nat, muʼyuk buchʼu xkoʼolaj-o, yuʼun te van oxibuk  metro snatil, pe ¿mi xkoʼolajik van li Goliat xchiʼuk li Jeovae? Li kʼusi melele, jaʼ ti jech noʼox kʼuchaʼal yan viniketik li Goliate, ti mu jaʼuk mas xa mukʼ kʼuchaʼal jkot uni kʼox chon; ti poʼot xa xichʼ tʼusel yuʼun Jeovae.

Li Davide anil bat ti bu oy li yajkontrae. La stsak lokʼel pʼej ton li ta smorale vaʼun laj yakʼ li ta xjimichʼe. Tsots la sjimulan jaʼ to ti lik bakʼuke. Vaʼun li Goliat eke nopaj batel ti bu oy li Davide xuʼ van chabibil echʼel yuʼun li yajkoltaobba. Pe muʼyuk koltaat li snatil Goliate, ta skoj ti toj mukʼe li buchʼu chkoltaat ti jech noʼox smukʼul kʼuchaʼal yan viniketike mu stabe ta makbel li sjol li mukʼta natik vinik taje. Yuʼun li Davide jaʼ te lek la satibe li ta stibae (1 Samuel 17:41).

Li Davide la sjip batel li tone. Nopo noʼox avaʼi ti tsʼijil komik kʼalal tukʼ la sten batel li ton sventa xkʼot ta stibae. Li Jeovae la skolta li Davide. Jaʼ yuʼun lek tukʼ bat li tone, vaʼun toj ochel li ta stiba li Goliate. Li mukʼta natil vinike xtamlajet kom, vaʼun nujul yal ta lum. Ta skoj ti xiʼ li yajkoltaobbae, jatav batel. Vaʼun li Davide nopajbatel ta stojolal li Goliate, la slokʼesbe li yespadae vaʼun la skʼokbe li sjole (1 Samuel 17:48-51).

Vaʼun li Saul xchiʼuk li yajsoltarotake, tsatsaj li yoʼontonike. Lik avanikuk sventa li paskʼope, vaʼun snutsojik batel li jfilistaetike. Ti kʼusi kʼot ta pasel li ta paskʼop taje, jaʼ li kʼusi laj xa onoʼox yalbe Goliat li Davide: «Li Mucʼul Diose; jaʼ chayacʼoxuc ta jcʼobcutic acotolic» (1 Samuel 17:47, 52, 53).

Li yajtunelutik Dios avie muʼyuk xa ta jtikʼ jbatik li ta paskʼopetike. Li kʼusi toʼox tspasik taje muʼyuk xa jech li avie (Mateo 26:52). Akʼo mi jech, lek me ti jchanbetik li xchʼunel yoʼonton Davide. Skʼan me kuxul xkiltik li Jeovae, li Dios ti jaʼ noʼox skʼan xkichʼtik ta mukʼ xchiʼuk ti xijtun ta stojolale. Oy van bakʼintik ti toj echʼ xa noʼox tsots chkil li jvokoltike, pe ta sat li Jeovae, ti muʼyuk xa noʼox spajeb li sjuʼele, bikʼit ta xil li jvokoltike. Mi jaʼ la jtʼujtik chijtun ta stojolal Jeova xchiʼuk ti ta jpat koʼontontik ta stojolal jech kʼuchaʼal la spas li Davide, muʼyuk jtosuk vokolil ti mu stsal kuʼuntike. Yuʼun muʼyuk kʼusi ti mu stsal yuʼun li sjuʼel Jeovae.