Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

ONI WIRIKI GAYO IDAPASE | DAVIDE

“Ga Yekova Vura Nga Ha”

“Ga Yekova Vura Nga Ha”

DAVIDE aru dagba agu abasovura naa ora kini gbafu patiko. I adu na bakere gunde wa i aaora ti ngba vura. Ginihe naba gunde tiyo wa gure? Si rengbe ka du nga ti aregbo dunduko Davide anaagia fugoyo ini fura na gunde kini pe kina bangisa rimo kumba sa. Na awere, gi kumba re gu ru rii bagangara yo, sono ki susi agu aboro Davide abiyo.

Goriata! Davide aima bi gupai abanzengere aagunde beko ti ni, bakio ko aima iriwo, ko adu wa kina bagangara. Ho aũvura adunga ni be ko ya bakio ko adu kindi wa ka i kodi kikindigi akumba ue. Ono ko aima mbakada tiko na aũvura wenengai, ki du na bakere ome tiko, na ko aima du na inohe nga ga sovura. Fugo Goriata aima du ni iiriwoho. Mo berẽnga pa gu iiriwo fugoko re si ni poi gii bagangara kubani, wa ko aambusa agu abanzengere nga ga aYisaraere na gayo bakindo nga Saura. Ko naida boro ye fuoko tipa i sovura tipa ka nyasa gu vura re!​—1 Samuere 17:4-10.

Gunde azi aYisaraere gbiati Bakindo Saura ni kerehe. Davide aye ka ino gupai nga gipai re aima digo nimangi si ki ima dia regbo susi diwi sa! Gi riivura nangia ga Fereseto na aYisaraere re aongo kii wa Goriata anaasenga yo na aˈuru dunduko. Rago aima gberã ti Davide ni kerehe tipa gipai re. Si angia pazee ka bi ga aYisaraere Bakindo gbiati gako abanzengere kodihe na aunvura Davide biata i nikio be gunde! Bangiri Davide, gi pagano nangia Goriata re aamanga gupai nagberẽ ki susi pa fu zee fu riivura nga ga Yisaraere; ko aasenga gu Mbori nga ga aYisaraere ko nga Yekova! Ono ginipai ka Davide amangihe nangia wiri kungbo paranga gbua? Na ginipai rengbe ani ka wirikaha areme ti gu idapase nangia ga Davide?​—1 Samuere 17:11-14.

“MO MBEDI KO; BAMBIKO KO DU RE!”

Ani berẽnga tipa dungu adiwi kusayo. Wa nyemu ada, Davide nangerafuo ga bako akandoro pavuru gangara mbembedi na Betereme. Ko angia bawene wiri paranga, garako adu kindi bangbanda 13 na 19, na bawene kpakpuko yo, na wene abangiri ko. Ho ko ani sungu ni nisako ko anaata manzigo. Gu wene kusikusi ahe nga ga Mbori nasako ko tona ta manzigo, na ko aima tona ka inoho ni kina wiri ipo wa ko aadia regbo kuti wirikaha. Ono rogo kura nyemu sa, bako aaida ka biko ni wiri ipo.​—1 Samuere 16:12.

Ko aye ki bi bako nga Yisai ko ni fura na gbinza kumba sa. Gu ruru nebi nangia Samuere naadu. Yekova akedi ko ko ye ka mbeda gude sa dagba awiri Yisai tipa ni du ni ga aYisaraere bakindo. Samuere aima bi aunvura Davide saba, ono Yekova ayuguhe fuko ziazia nga ko asianga gu ni sa dagbayo yo te. Ho Davide ada ni, Yekova aya fu Samuere: “Mo mbedi ko; bambiko ko du re!” Samuere adi ndukura nadu na kparakpara nzeme rogoho ki ukaha kurii Davide kina ku bangiri aunvura ko. Ga Davide raka aima ariatihe tifuo i mbedi ko. Ziazia Kekeapai naya: “Ga Yekova Toro ki ye na bakere tandu ku ri Dawidi tona ti gu uru re ki da ku mbata yo kindi.”​—1 Samuere 16:1, 5-11, 13.

Davide afu tambuahe fu Yekova tipa imo urusi

Ya mo Davide atona ka sonosa nyemu padu ni bakindo? Oó, ko asungu na kini ngere tipa wai ga Yekova ziazia toro nika yugo gu regbo fuko ko ni nika tona gu nyanyakipa sunge re ti ni. Vuru agu aregbo yo re, ko aandu kindi kumbatayo na gako sunge nga ga ngerafuo akandoro. Ko afu tiko tipa gi sunge re na ki du na wingbaduse. Anya aasadi ka zio ga bako rimbasa akandoro bara ue, bambata ru angia bahu ue ru ki ngia urusi. Davide aarunga tuturũ ka sasa agu anya re te. Kuba gure, ko atona ka sovura nibasa na agu anya re tipa ka batasa ga bako akandoro. Ti agu aregbo re dunduko, ko aimi agu anya re ni kina beko!​—1 Samuere 17:34-36; Yesaya 31:4.

Fuo bete regbo kusa, i akedi sunge berewe fuo Davide. Wene rimoko aima da tu gu Bakindo yo nangia Saura. Wa Saura avura du kindi ni ngangarã barutiriivura, Yekova aima ká ko mbiko ko asamungu kuti gako arugute. Fuo dia Yekova gako toro ti Saura, gbegberẽ toro kini tona ka ye kuti bakindo nga gu naasa ko ko du na zinga, kapa, na kini mangiapai nga ga zuu. Ti agu aregbo gi gbegberẽ toro re aaniye kuti Saura, gu he naana fu wasa fuko angia wene woro manzigo. Bete ga Saura akumba aima inopa Davide ni wene batakundi na ni basovura. I ayambu Davide koyo du Saura ni, ko ki da ni gako batakundi na kini tindi gako aũvura.​—1 Samuere 15:26-29; 16:14-23.

Paranga aboro ima rengbe ka wirikapai ti ga Davide idapase. Ani ini gupai nga Davide anaadia gako bakere regbo kaa manga agu apai naambedisa ko na Yekova. Kurigure, ko awiriki agu abirĩ sunge narengbe ka sako i di ko tipa sunge. Na berewe a, ko ambu ga Yekova toro si ngbe fuko kumbatayo. Ani dunduko ima rengba ka wirika gako kpiapai!​—Batungusipai 12:1.

“KA KPOTO ABORO YO KÍGI NGA BE KO WA SA YA”

Ho Dawidi anaamangasunge ni fu Saura, ko anaandu andu ku kpuyo yo kaa ngerafuo akandoro ti kura aregbo, tipa ngbanga regbo. Ti gu regbo re du Yisai akedi Davide ko ndu ka ngera ti aunvurako biata naamangasunge fu Saura ni gako abanzengere. Davide adu na giasangba ki ndu na ahe fu aunvurako, ko andu rogo gu Ngboongboorago Nga ga Era. Ho ko ada ni, kina rago nagberẽ tiko ka bi abanzengere dunduko i naru zanga mangapai awa i nigumbaha ti tonatona gi kekeapai re.​—1 Samuere 17:1-3, 15-19.

Davide aarengbanga ka mbu gipai re si nimangi te. Wai ka agu abanzengere nga ga unga Mbori yo nga Yekova oro be kungbo kumba nangia pagano ti gu regbo re? Davide abi ga Goriata serekpohe wakina senga Yekova. Si du, ko atona fura na ngarã fu abanzengere tipa i sovura ka diabe Goriata. Ka si aimanga ya, unvurako nangia Eriaba ki zingi kuti ko ni kerehe. Ko afura fu gi tooni tameko re na zinga nga, gako pai gbua nga ka ru ka bi agu aboro i nika imoyo. Ono Davide akaragapai fuko ki ya: “Gini pai mangi mi awere? Ndu he tini!” Ko ki tona fura na ngarã tipa sovura kuti Goriata daho kura aboro ape pako ni fu Saura. Bakindo ki sanahe tipa i ye na Davide koyo du ko ni.​—1 Samuere 17:23-31.

Davide ape agi afugo ngarasaro re fu bakindo tipa Goriata: “Ka kpoto aboro yo kígi nga be ko wa sa ya.” Kpoto Saura na gako akumba aima kiga nirengo. I kini tona ka rigisa tiyo na gu kere ira ome re, kini bi kina wai basona yo adu gbua kina kuti dimo ko. I aaberãha nga gu kere basovura re nika nyasa riipa yo vuru umba regbo yo. Ono Davide aaberẽnga ha wo te. Awa ani ka bihe, ko abi gipai re ti gako rogo kura gene kia. Si du, ko afu tiko ka sovura na Goriata.​—1 Samuere 17:32.

Ono Saura aká ki ya: “Mo arengbanga na ndu fuo gu Fereseto re ka so vura na ko te; bambiko mo nga kina paranga, ono ko nga basovura tona ti kina parangako.” Ya mo Davide adu nzunzu nga tooni gude? Oó, gupai naadu nga ko adu kindi tooni tipa ka mangasunge ni banzengere, na ko aangera wakina wiri gude. Ono aboro aima inopa Davide ni gu basovura du na ngarã, na si rengbe ka du nga garã ko aima mbeda kuti ue bawe ti gu regbo re.​—1 Samuere 16:18; 17:33.

Davide angarasi Saura ni pe ko gupai namangi tipa bahu na urusi. Ya mo ko aamanga rukö? Oó. Davide aima ino gupai nasako ko du na diabese. Ko aya: “Yekova nga gu ko naabatasi re vurube bahu, na vurube urisi a, ko nikabatasa re vurube gu Fereseto re a.” Ni yangaraha, Saura ki mbuko ki ya: “Mo ndu Yekova adú na mo.”​—1 Samuere 17:37.

Ya mo mo nakpi nyemu ka du na idapase wa ga Davide? Mo ini gupai nga, ga Davide idapase aadunga gbua nga kungbo berãpai te. Ko adu na idapase kuti gako Mbori mbiko gu inohe ko adu na ni gbiati agu apai ko asusi rogoho. Ko aini Yekova ni gu Babanda aboro du na nyemuse na ni Badigisi gako akidohe. Ka ani aida ka du na ngbatunga gu idapase re, si naida ani naawirikapai kindi tipa Mbori rogo Ziazia Kekeapai yo. Awa ani kaa raka kuti gupai ani awirikaha, si nikaa nyakasa gaani idapase a.​—AEbere 11:1.

“YEKOVA AFÚ RO KU BERE”

Saura aasadi ka ukadi Davide na gako roko vura. Si adu wakina ga Goriata, nga gu i amangihe rogo sirigi na roko marã nga gu naadu ni gbangaha. Ono tie, Davide aasadi nduge tooni na gi gbanga roko vura re, ko ki bi gupai nga ome ko arénga na ni te. Wa ko awirikanga sunge abanzengere ya, ko aainidongo tiko na tinda aũvura te, na gu roko vura Saura aavoho adu kia, nga gu kumba nasono dagba aYisaraere dunduko! (1Samuere 9:2) Ko adi gu roko re tiko kusayo ki mbu kina gu ko anaavoho, nga gu narẽ tipa banda akandoro.​—1 Samuere 17:38-40.

Davide atindi gako mangu na barioko nangia agu ahe ko anaangerafuo akandoro na ni. Barioko aangeranga wa gu he ka mangipai te, ono si nangia kere ũvura. Barioko angia kpoto i aani voho ti ngba gbanga gire, na gi he re angia kere ũvura. Ko aani moi mbia ku rogo gu kpoto re ki mikipo ho bariko na bakere ome, fuani, ko ki za beko ti gu mbia re kina kuti kpoto. Gi ũvura re aima ngba si kini sa abasovura tipa i naatindaha ni dunguhe.

Si du, Davide ambakadi tiko ki ndu ka gbia vurako. Ani berãnga pa wai Davide amangi kparakpee wa ko aru rogo ugu ngboongboorago nga ga di tipa ka rogoda ambia bisue. Fuani, ko ki kuru ka ndu kuti ngba vura yo​—ko aandunga andu te, ono ko aaora aora!

Ho Goriata abi vurako ni, ginipai ko aberẽhe? “Ko afura fuko na bakere zinga,” mbiko ani nageda gupai nga, “bambiko wa ko adu ni kina paranga, kpotoko ki du irĩirĩ, tamako ki du ni wene he a.” Goriata apoi ku ari ki ya: “Ango nga mi, ye mo na angbondo fuo re?” Si ziazia nga, ko abi kina agu ahe naadu be Davide ono ka ko abingo gako barioko ya. Gu Fereseto re kini senge Davide ni rimo ga Paresitina mbori, na ki zungahe tipa ka fu pasioko fu anya na azire ari.​—1 Samuere 17:41-44.

Da ku areme, ga Davide karagapai kindi nga agu afugo nga ga idapase. Mo makianga pa gi tooni paranga re wa ko afura koyo du Goriata ni ki ya: “Mo naye sa re na basape na baso na bagbiagene; ono mi tigimi naye sa ro ni rimo Yekova nga ga arimbasa ko, gu Mbori nga ga agu arimbasa aborovura nga ga aYisaraere yo, nga gu ko mo napayasi pa ko.” Davide aima ino gupai nga ga boro ome gbiati aũvura aarengbanga ka manga he te. Goriata aima yugo zanga irisa fu Yekova Mbori, na Yekova nika mangapai amanga tipaha. Davide aya, “ga Yekova vura nga ha.”​—1 Samuere 17:45-47.

Davide aima bi bakio Goriata na agu aũvura na du beko. wa si avura du wo, ko aambunga agu ahe re si ba gunde ti ko te. Ko aamanganga gu ingahe Saura na gako abanzengere amangihe te. Ko aaringbisanga tiko na Goriata a te. Kuba gure, ko aringbisi Goriata na Yekova. Basona Goriata adu nga bagizo mbiribe ribua na beberehe ametere 2.9 ko asono kisusi aboro dunduko, ono ya mo i arengbe ka ringbisa ko na gu Bakere Bakindo nga ga haurago ko? Nirengo, ko adu wakina kura aboro a ki du gbua wakina wiri gbiro​—na rogo gi bangiriba re, Yekova aima rengba ka nyasa riipa ko!

Davide ki oro ka dusio rikavura, ko ki zogo beko ku rogo gako mangu ki di mbia. Ko amoihe ku rogo gako barioko yo na ki tona ka mikipo ho nyanyaki da kuho woroho atona ka paa ni. Goriata kini dusio Davide gii gako ba tindi vurakube. Padu Goriata ni bagbanga ko aima saha ni mbumbuhe tipa i bandako na vurakube, mbiko agu aboro naatinda vurakube aasonanga wenengai tipa ka tumba ha kuari gbe tipa ka banda ri gayo baira ome te. Na riko nangia gu ba Davide aida ka noho.​—1 Samuere 17:41.

Davide abi gupai nga zavura kere ngburunga boro nga tooni boro bangiri Yekova

Davide ki za beko ti mbia. Oni berẽnga pa wai gu mbia re aandu zanga woroho kina kuti ri Goriata. Yekova amangihe nga ka Davide zumungo kuraha ya. Gu mbia re andu kina bara riko ki zi ko ti ngbandia kpakpuko ki rimi ku bebere riko yo. Gi kere ira ome re ati na kpakpuko ku sande! Gako aba tindi vurakube ki oro be gunde. Dawidi ki oro ki ru pati gu Fereseto re, ki mo kina gako basape sirikpa ha yo, ki imi ko na ni, ki kati riko.​—1 Samuere 17:48-51.

Ni yangaraha, Saura na gako abasovura ki gbia ngarã. I ki tona do fuo aFereseto na bakere tatangbaa. Gi vura re ki mangi kina wai Davide agumbaha fu Goriata nga: ‘Yekova nika fu roni ku be rani.’​—1 Samuere 17:47, 52, 53.

Areme, ga Yekova amoyambu asonga vura berewe te. Gu regbo re aima susa. (Matayo 26:52) Ono wa vura duhe wo, ani ima rengba ka wirika ga Davide idapase. Wakina Davide, si naida ani bi Yekova ni ndikidi boro, na ni gu bangisa Mbori rengbe ka batasa rani na rengbe ka manga iiriwoapai. Ti kura aregbo, ani rengbe ka bihe nga gaani akpakarapai ima kio ki susi ome rani, ono gaani akpakarapai akiongo ki susi gu ome du Yekova na ni te. Ka ani sia Yekova ni gaani Mbori na ki moi gaani idapase kuti ko wa gu Davide amangihe, arungosiro ho watadu kpakaraapai nika zeresa rani watadu ka gundesi rani te. Pai ho ka gasi ome Yekova te!