Skip to content

Skip to table of contents

Ocimbota co Ela

Etepiso Lia Kala Pokati ka Daviti la Goliata—Ulandu Waco Wocili?

Etepiso Lia Kala Pokati ka Daviti la Goliata—Ulandu Waco Wocili?

Omanu vamue va kuete atatahãi nda okuti ulandu watiamẽla ku Daviti la Goliata wocili ale wuhembi. Anga hẽ, wa kuata atatahãi eci wa tanga ocipama ca pita? Nda wa kuata, kũlĩhĩsa apulilo atatu akuãimo.

1 | Citava hẽ okuti omunu umue o lepa eci ci soka 2.9 kolometulu?

Embimbiliya li popia okuti Goliata, “Utunga waye olonandu vitatu kepaluma.” (1 Samuele 17:4) Utunga wa tukuiwa wa kala wa 44.5 kolosentimetro koku lepa kuenda kepaluma wa kuata 22.2 kolosentimetro. Eci ci lekisa okuti wa kuata eci ci soka (2.9 m). Omanu vamue va sima okuti Goliata ka lepele calua, pole, kũlĩhĩsa ndoco: Ovolandu a lekisa okuti kotembo yetu, ulume wa lepa vali calua voluali, o kuete eci ci soka (2.7 m). Omo liaco, ci komõhisa hẽ okuti Goliata wa lepele calua okuti ulume waco o sule? Eye wa kala ukuepata lia Refayimi ulume umue wa kũlĩhĩwile okuti wa lepele calua. Ocicapa cimue co ko Egito ca sonehiwa kocita cekũi latatu K.K. ca lombolola okuti asualali vamue okuti va temẽle calua kofeka yo Kanana, va kuata utunga weci ci soka 2.4 kolometulu. Omo liaco, ka kuli atatahãi okuti Goliata wa kuatele utunga waco.

2 | Anga hẽ Daviti wa kala muẽle komuenyo?

Kua kala otembo yimue okuti olonoño via setekele oku popia okuti ulandu watiamẽla ku Soma Daviti ka wa kaile wocili, pole ka va tẽlele oku ci linga. Vakuakufẽla ovina via lembikiwa, va sangele ocisonehua cimue ca tukula “onjo ya Daviti.” Handi vali, Yesu Kristu poku vangula catiamẽla ku Daviti wa lekisa okuti wa kala muẽle komuenyo. (Mateo 12:3; 22:43-45) Ulandu wa Yesu eci a linga Mesiya, u lombolola ovikoti vivali vi lekisa okuti eye wa tunda kocitumbulukila ca Soma Daviti. (Mateo 1:6-16; Luka 3:23-31) Ocili okuti Daviti wa kala muẽle komuenyo.

3 | Anga hẽ ovolandu a tukuiwa a pita muẽle kocitumãlo cimue?

Embimbiliya li lekisa okuti uyaki waco wa lingiwa Vocimbota ca Ela. Pole, tu kuata vali elomboloko poku kũlĩha okuti, va filisiti va tungila ocilombo ocipepi lalupale avali okuti, luo Sokoha la Aseka. Va isareli va kala kolonele vivali vocilombo caco. Anga ovitumãlo viaco viocili?

Ulume umue wa nyũla ocitumãlo caco, wa popia hati: “Omunu wa tu lekisa ocitumãlo caco, okuti ka kaile ukuetavo wa tu sapuila eci catiamẽla Kocimbota ca Ela. Tua lamanela toke kilu liokamunda. Osimbu tua kala oku tala ocimbota caco, wa tu tangela elivulu lia 1 Samuele 17:1-3. Eye wa tu lekisa ocinãla cocimbota caco, kuenje wa popia hati: ‘Konele yepĩli ku sangiwa alunda o Sokoha.’ Poku tiuka wa popia hati: ‘Konele yondio ku sangiwa alunda o Aseka. Va Filisiti va tungile ocilombo cavo kovaso ove, pokati kalupale aco. Pocitumãlo tua talama opo va Isareli va tungile ocilombo cavo.’ Nda sokolola Saulu la Daviti ndu okuti va talama konele yondio apa nda kala. Noke tua loka kuenda vokati kocimbota, tua yoka okalui kakukuta okuti kua kala ovawe alua. Sia ponduile oku u kuatisa, pole nda sokolola Daviti o kasi oku nõla ovawe atãlo a sielena okuti limue pokati kovawe aco wa ponda lalio Goliata.” Epasu liaco, ndeci apasu akuavo, lia tu komõhĩsa, momo ovolandu aco a sangiwavo Vembimbiliya.

Ka kuli esunga lioku tatãla kocili catiamẽla kulandu wa tukuiwa. Vulandu waco mua kongela omanu va kala muẽle komuenyo kuenda ovitumãlo kua pita ovolandu aco. Ca velapo vali ceci okuti, ulandu waco u panga onepa Kondaka ya Suku, kuenda wa tunda ku Suku yocili Una okuti “lalimue eteke a kemba.”​—Tito 1:2; 2 Timoteo 3:16.