1, 2. Peko ango ma dano okemme kwede ma kitito i buk me Acakki, dok pingo omyero wabed ki miti iye?

TIKA dong i nino mo itamo i kom jo mogo ma gubedo ki mone i kingi ma kicoyo lok komgi i Baibul? Nen kong cura mogo i buk me Acakki. Kain oneko Abel (Acak. 4:3-8); Lamek oneko awobi mo ma omiye ret (Acak. 4:23); mone obedo i kin lukwa lim pa Abraim (Abram) ki lukwa lim pa Lot (Acak. 13:5-7); Agar obedo ka gayo Cara (Carai) ki wang me cac, dok man oweko i Cara owang i kom Abraim (Acak. 16:3-6); Icmael otugge i kom dano ducu, dok dano ducu bene gutugge i kome.​—Acak. 16:12.

² Pingo Baibul oloko i kom mone magi? Tyen lokke me acel tye ni, konyo dano ma gitye ki roc me niang pingo mitte ni omyero gubed ki kuc i kingi. Dok bene nyutiwa kit ma watwero bedo ki kuc i kinwa. Wanongo adwogi maber ki i kwano lok i kom jo magi ma gulwenyo ki peko i kwogi me nino ducu. Wapwonyo bene pi adwogi mabeco ma gunongo ki i tutegi dok man biweko wan bene walubo lanengi ka watye ka rwatte ki peko macalo magi i kwowa. Ki lok ada, magi ducu konyowa me ngeyo ngo me atima ki ngo ma myero pe watim ka watye  ka rwatte ki jami macalo meno.​—Rom. 15:4.

3. Pwony man binyamo gin ango?

³ Pwony man binyamo tyen lok ma weko lutic pa Jehovah myero gucob arubaruba ma tye i kingi ki dok kit ma gitwero timone kwede. Medo i kom meno, bilok bene i kom cik ma igi lac ma i Ginacoya ma twero konyowa me cobo arubaruba ki mone ma tye wek wabed ki wat maber ki luwotwa kacel ki Lubanga Jehovah.

4. Kodi tam ango ma onya matek i wi lobo-ni, dok okelo adwogi ango?

⁴ Catan aye ma okelo mone ki arubaruba ma tye i kin dano-ni. Ki i poto me Eden, en okelo pyem ni ngat acel acel twero moko pire kene gin maber ki marac labongo kony pa Lubanga, dok bene meno aye gin ma myero gutim. (Acak. 3:1-5) Adwogi marac ma obino pi tam pa Catan-ni dong nen ka maleng. Lobo opong ki dano ma gitye ki cwiny me lone kengi, dok man okelo awaka, woro, ki dong pyem. Ngat mo keken ma lubo cwiny man nongo rom ma tye ka cwako pyem ma Catan okelo-ni, labongo paro pi kit ma twero gudo kwede jo mukene. Tam ma kit meno kelo kiniga ki mone. Dok ber me po ni “dano ma opong ki akemo kare ducu tugo mere daa nyo lweny, ki ngat ma kinigane lyet kelo ayela dok timo bal mapol ata.”​—Car. 29:22.

5. Pwony ango ma Yecu omiyo i kom kit me giko mone?

⁵ Kitungcel, Yecu opwonyo dano me yenyo kuc, kadi bed ni kit me timone tek dok pe rwatte ki mitigi. I Pwonye me Wi Got, Yecu omiyo tam maber adada i kom kit me giko daa ki mone. Me labolle, en ocuko cwiny lupwonnyene me bedo jo ma mwol, lukel kuc, gijuko kinigagi, me cobo peko ma tye oyotoyot, ki dok bene me maro lumonegi.​—Mat. 5:5, 9, 22, 25, 44.

6, 7. (a) Pingo mitte ni kityek arubaruba kacel ki mone oyotoyot adada? (b) Lapeny mene ma jo pa Jehovah ducu myero gupenye kwede?

⁶ Tutewa me tic pi Lubanga​—ki lega, wot i cokke, wot i ticwa me pwony, ki dong yo mukene me woro​—bibedo gin ma konye pe ka kuc pe i kinwa ki jo mukene. (Mar. 11:25) Pe watwero bedo lurem Lubanga ka pe watimo kica pi bal pa jo mukene.​—Kwan Luka 11:4; Jo Epeco 4:32.

⁷ Lukricitayo ducu myero gutam matut me bedo jo ma timo kica kun gibedo ki kuc ki jo mukene. In tika i timo kica ki luye luwoti? In mono imaro bedo kacel kwedgi? Jehovah mito ni luticce gubed jo ma timo kica. Ka cwinyi ngoli kop ni omyero itim alokaloka i kwoni, leg Jehovah wek okonyi me timone. Wonwa me polo winyo dok gamo lega me mwolo ma kit meno.​—1 Jon 5:14, 15.

8, 9. Gin ango ma myero watim ka ngat mo ocwero cwinywa?

⁸ Pien dano ducu gitye ki roc, ngene kene ni olo to ngat mo biwaco nyo timo gin mo ma cwero cwinyi. Man pe genge. (Latit. 7:20; Mat. 18:7) Ibidok iye nining? Tam kong ngo ma twero timme: I ka galowang mo ma Lucaden pa Jehovah mogo gubedo iye, lamego mo omoto omege aryo i yo ma oweko ngat acel ki i kin omege aryo-ni oneno ni pe opore. I kare ma omege ni gitye kengi, ngat ma oneno calo mot-te pe obedo i yo mupore-ni ocako lok i kom lamego-ni  marac pi gin ma owaco. Kadi bed kumeno, lawote opoyo wiye ni lamego meno dong otiyo pi Jehovah ki gen pi mwaki ma romo 40, kun woto ki i kwo matek; dok bene owacce ni engeyo ni lamego-ni onongo pe ki tam mo keken me cwero cwinygi. I nge tam i kom lok man, omego ma kicwero cwinye-ni owaco ni, “Iloko kakare.” Pi meno, lokke ogik kenyu.

⁹ Gin man ma otimme-ni nyuto gin ango? Kit ma idok kwede i kom gin mo keken ma twero kelo mone tye i cingi. Ngat ma lamar umo bal mogo matinotino woko. (Kwan Carolok 10:12; 1 Petero 4:8.) Jehovah neno ni in ngat ma “cwinye tye atir” ka ‘icayo bal ma ngat mo otimo i komi.’ (Car. 19:11; Latit. 7:9) Pi meno gin acel ma myero ipenye kwede ka ngat mo oteri i yo ma nen calo pe nyuto kica nyo woro aye ni: ‘An tika atwero cayo lok man woko? Tika mitte ni ater lokke calo gin madit tutwal?’

10. (a) Laminwa mo acel i acakkine odok i lok marac ma dano onongo giloko i kome nining? (b) Tam mene ma i Ginacoya ma okonyo lamego man me bedo ki kuc i cwinye?

¹⁰ Ka ngat mo oloko lok marac i komwa, twero bedo tek adada me cayone acaya. Nen kong labol pa lapainia mo, ma kilwongo ni Lucy. Kibedo ka lok i kome marac pi ticce me pwony ki kit ma en tiyo kwede ki cawa. Pi cwercwiny, Lucy oyenyo tam ki bot omege ma guteggi. En owaco ni: “Tam ma a ki i Ginacoya ma gumiyo okonya me bedo ki neno matir i kom tam pa dano ki dok me keto cwinya i kom ngat ma pire tek loyo​—Jehovah.” Lucy onongo cukocwiny ki i kwano buk pa Matayo 6:1-4. (Kwan.) Lok ma i iye opoyo wiye ni gin ma pire tek loyo bote myero obed yomo cwiny Jehovah. En owaco ni: “Kadi bed ni jo mukene giloko marac pi ticca, cwinya yom adada pien angeyo ni atye ka yelle ki teka ducu me nongo cwak pa Jehovah.” I nge moko tam me ryeko meno, Lucy oyero me cayo lok marac ma dano onongo giloko i kome.

11, 12. (a) Lakricitayo myero otim gin ango ka oniang ni omine ‘tye ki lok mo i kome’? (b) Wapwonyo gin ango ki i kit ma Abraim ogiko kwede peko ma onongo tye i kingi? (Nen cal ma i pot karatac 8.)

¹¹ “Wan ducu ngat acel acel timo lwak roc mapol.” (Yak. 3:2) Ket kong ni meno iniang ni omego mo cwinye pud tye ka cwer pi gin mo ma itimo nyo iloko. Ngo ma myero itim? Yecu owaco ni: “Ka ikelo motti bot Lubanga, ma itye ka tyerone i kom keno tyer, ka ce ipo ni omeru onongo tye ki lok mo i komi, ci myero iwek motti kunnu i nyim keno tyer, ci idok cen; mukwongo kong wumer wuribbe ki omeru, ka lacen dong idwogi ityer motti.” (Mat. 5:23, 24) Ma lubbe ki tira pa Yecu-ni, omyero ilok ki omeru. Dong ibitimo man nining? Pe myero idi omeru ni oye balle, ento in bene myero iye bal-li wek wudwok kuc i kinwu. Bedo ki kuc ki luye luwotwa aye gin ma pire tek loyo.

¹² Lok ma kicoyo i kom kit ma Abraim gin ki okeyo-ne Lot gucobo kwede peko ma onongo twero kelo apokapoka, obedo labol acel i Ginacoya ma nyuto kit me cobo peko i yo me kuc. Gin aryo-ni ducu onongo gitye ki lee, dok lukwa limgi gubedo ki daa i kingi pi ka kwat. Pien Abraim onongo tye ki miti madit me juko tele ma i kingi, en omiyo bot Lot kare ni okwong yero kabedo ma iye mito ka ma en ki jo gange gibibedo i iye. (Acak. 13:1, 2, 5-9) Man pud dong lanen maber ya! Abraim oyenyo kuc, ma ka cobo mitine.  Tika en orwenyo gin mo pi bedo ngat ma cinge yot? Pe wacel. Cutcut i nge gin man ma otimme-ni, Jehovah ocikke me miyo bot Abraim mot madit adada. (Acak. 13:14-17) Lubanga pe biye ni luticce guden can pi kare malac, pien gulubo cikke dok gugiko mone i yo me mar. ^[1]

13. Laneno mo acel odok i lok ma kiwacce i yo marac nining, dok gin ango ma wapwonyo ki i lanene?

¹³ Nen kong labol mogo me kare ni. I kare ma laneno manyen i dipatmen mo me gure madit ogoyo cim ki omego mo me penye ka twero dyere me tic, omego-ni odok i iye ki lok marac dok ma winye malit adada ci oneko cimme woko. En onongo pud cwinye tye ka cwer i kom kit ma laneno macon otere kwede. Laneno manyen-ni pe oweko cwinye ocwer pi lok pa omego-ni, ento bene onongo pe twero cayo lok meno acaya. I nge cawa acel, en dok ogoyo cim, kun waco ni, gin ma naka pud peya gurwatte, dok openyo ka gitwero cobo lok meno kacel. I nge cabit acel, omege aryo ni gurwatte i Ot me Ker. I nge lega, guloko pi cawa acel, kun omego-ni titte gin ma otimme ducu. I kare ma laneno-ni owinyo ki kica, en onywako ki omego-ni wang Ginacoya, ci gin aryo ducu gupokke labongo lok mo keken marac i kingi. Lacen, omego-ni otiyo i gure madit dok tye ki pwoc madit pi Laneno-ni pien otere i yo me mwolo dok ki kica.

14, 15. (a) I kare mene ma watwero keto iye cik ma i Matayo 18:15-17 i tic? (b) Yo adek mene ma Yecu onyutogi, dok mitiwa myero obed me timo ngo ka watye ka tic ki yo magi?

¹⁴ Pol pa arubaruba ma tye i kin Lukricitayo gitwero cobone i mung i kin jo ma lok meno mako komgi keken dok  bene myero kitim kit meno. Kadi bed kumeno, Yecu owaco ni lok mogo bimito ni wanong kony ki bot jo mukene i kacokke. (Kwan Matayo 18:15-17.) Adwogi ango ma twero bino ka ngat ma ocwero cwiny lawote-ni okwero winyo lok pa omine, lucaden mukene, ki dong kacokke? Omyero gitere “calo Larok ki lajog-mucoro.” I kare-ni, watwero wacone ni omyero kiryem ngat meno ki i kacokke. Timo gin man nyuto ni “bal” man pe obedo laro lok mogo matino-tino. Ma ka meno, obedo (1) bal ma onongo myero gicob i kin jo ma lok meno mako komgi keken ento bene (2) bal madit ma ka pe ocobbe ci myero kiryem ngat meno woko ki i kacokke. Bal man twero bedo kwalo kwo nyo balo nying ngat moni ki loko lok goba. Yo adek ma Yecu onyuto-ni tito kit ma myero kicob kwede ki lok ma tye ento mapat ki bal calo: Abor, buto i kin co ki co nyo mon ki mon, pwony goba pa jo mungak, woro jogi, nyo bal mogo madongo, magi ducu mito kony pa luelda labongo akalakala mo.

¹⁵ Miti pa Yecu pi miyo tira man onongo tye me konyo omego meno ki cwiny me mar. (Mat. 18:12-14) Me acel omyero kitemme me cobo lok meno labongo lwongo jo mukene. I kine mukene twero bedo ber me nywako lok ki ngat ma ocwero cwinyi-ni tyen makato acel woko. Ka meno pe otiyo, ci lok ki ngat meno ma nongo lucaden nyo jo mukene gitye dok ma gitwero neno ka ada ngat meno otimo bal. Ka meno otiyo dok ocobo peko meno, “ci dong inongo omeru.” Omyero kiter lok bot luelda ka nongo dong iloko ki ngat ma ocwero cwinyi-ni pi tyen mapol ento pe olare.

16. Gin ango ma nyuto ni lubo tira ma Yecu omiyo-ni konyo dok tye me mar?

¹⁶ Peko ma bimitte ni kilub yo adek magi ducu ma i Matayo 18:15-17 ginok adada. Man tye me cuko cwiny adada, pien nyuto ni pol kare kicobo peko ma nongo pud peya oo ka ma nongo mitte ni kikwany ngat ma pe ongut-ti woko ki i kacokke. Pol kare, labal-li niang i kom balle ci yubo woko. Ngat ma kicwero cwinye-ni romo neno ni dong pe mitte me yenyo bal ci yero me timo kica woko. I kit mo keken, lok pa Yecu-ni nyuto ni jo mukene i kacokke myero pe gudony i lok mo keken ka pud pe mitte ni oo botgi. Luelda giromo donyo keken ka nongo dong kitemo yo aryo mukwongo-ni ducu, ki dok gin ma nyuto ni bal ada otimme tye.

17. Mot ango ma wabilimo ka ‘wayenyo kuc’ ki luwotwa?

¹⁷ Ka pud watye ki roc, dano pud gibimedde ki cwero cwiny luwotgi. Lakwena Yakobo ocoyo ni: “Ento ka ce inen ngat mo pe roco i gin ma en loko, ci dano-nu nongo dano maber twatwal, twero loyo kome ducu.” (Yak. 3:2) Me giko mone ma tye, omyero ‘wayeny kuc, dok wati matek macalo watwero wek wanong.’ (Jab. 34:14) Macalo jo ma gikelo kuc, wabibedo ki wat maber ki luye luwotwa kun wakelo note i kacokke. (Jab. 133:1-3) Ma dong pire tek loyo, wabibedo ki wat maber ki Jehovah, “Lubanga won kuc.” (Rom. 15:33) Jo ma gitemme me cobo peko ma tye i kingi ki cwiny me mar gibilimo mot magi ducu.