Ir al contenido

Vií ná ndasaviíyó ku̱a̱chi

Vií ná ndasaviíyó ku̱a̱chi

“Vií koondó xíʼin táʼanndó” (MAR. 9:50).

YAA 39 XÍʼIN 77

1, 2. a) Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ sava ku̱a̱chi ña̱ va̱xi nu̱ú tutu Génesis. b) ¿Nda̱chun káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi yóʼo?

 ¿Á XA̱A̱ ndákanixi̱níún xa̱ʼa̱ sava ku̱a̱chi ña̱ xi̱kuumií na̱ xi̱ndoo tiempo xi̱naʼá? Nu̱ú tutu Génesis ndani̱ʼíyó sava ña̱yóʼo: ta̱ Caín xa̱ʼníra ta̱ Abel (Gén. 4:​3-8); ta̱ Lamec xa̱ʼníra iin ta̱ loʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ka̱nira miíra (Gén. 4:23); na̱ xi̱kachíñu nu̱ú ta̱ Abrahán (Abrán) xíʼin na̱ xi̱kachíñu nu̱ú ta̱ Lot ka̱nitáʼanna (Gén. 13:​5-7); ñá Agar ku̱ndasíñá ñá Sara (Sarai), ta ñá Sara ni̱sa̱a̱ñá xíʼin ta̱ Abrahán (Gén. 16:​3-6); ta̱ Ismael xi̱kuumiíra ku̱a̱chi xíʼin ndiʼi na̱ yiví, ta ndiʼi na̱yóʼo xi̱sa̱a̱-inina xi̱ninara (Gén. 16:12).

2 ¿Nda̱chun káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ndiʼi ku̱a̱chi yóʼo? Saáchi ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ vií kooyó xíʼin ndiʼi na̱ yiví ta náʼa̱ña nu̱úyó ndáa ki̱ʼva xa̱a̱yó keʼéyóña. Tá ná kaʼviyó ña̱yóʼo, chindeétáʼanña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó, ña̱ inka na̱ yiví ku̱a̱chi ni̱ya̱ʼana nu̱ú tu̱ndóʼo táʼan ña̱ ndóʼo miíyó. Ta ku̱ndaa̱-iniyó ndáaña va̱ʼa nda̱kiʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱saviína ku̱a̱chi ña̱ xi̱kuumiína, ta saátu ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼin miíyó. Ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ta ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéyó tá yáʼayó nu̱ú sava ku̱a̱chi táʼan ña̱yóʼo (Rom. 15:4).

3. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?

3 Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó nda̱chun xíniñúʼu ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíyó xíʼin inkana ta ndáa ki̱ʼva keʼéyóña. Saátu, sakúaʼayó xa̱ʼa̱ sava consejo ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ndasaviíyó sava ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíyó xíʼin inkana, ña̱ vií kitáʼanyó xíʼin ndiʼina ta saátu xíʼin Jehová.

NDA̱CHUN XÍNIÑÚʼU NDASAVIÍYÓ KU̱A̱CHI ÑA̱ KÚÚMIÍYÓ XÍʼIN INKANA

4. a) ¿Ndáa ki̱ʼva ndákanixi̱ní na̱ ñuyǐví yóʼo? b) ¿Ndáa ki̱ʼva íyo ndiʼi na̱ ndákanixi̱ní saá?

4 Ta̱ Ndi̱va̱ʼa kúú ta̱ kéʼé ña̱ ná sa̱a̱-ini na̱ yiví kuni táʼanna ta saátu ña̱ íyoní ku̱a̱chi xíʼin táʼanna. Nu̱ú jardín ña̱ Edén ta̱ Ndi̱va̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iin ta iin na̱ yiví kivi ndaka̱xinna ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa keʼéna ta ndáaña kúú ña̱ va̱ása va̱ʼa, ta kǒo xíniñúʼu kiʼinna kuenta xíʼin ña̱ ndákanixi̱ní Ndióxi̱ (Gén. 3:​1-5). Vitin kúnda̱a̱-iniyó ndáaña ndákiʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ ndákanixi̱nína siaʼa. Nu̱ú ñuyǐví yóʼo íyo ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ kuni̱ miína. Ta xa̱ʼa̱ ña̱kán íyo na̱ yiví na̱ ni̱nuní-ini, na̱ ndíʼi̱ní-ini xa̱ʼa̱ mií kuitína xíʼin na̱ kútóoní kee táʼan xíʼin inkana. Ta ndiʼi na̱ kéʼé ña̱yóʼo ndíku̱nna ña̱ kéʼé ta̱ Ndi̱va̱ʼa, chi nu̱ú ta̱yóʼo ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka kúú ña̱ kundi̱ʼi-iniyó xa̱ʼa̱ miíyó nu̱úka ña̱ kundi̱ʼi-iniyó xa̱ʼa̱ inkana. Ndiʼi na̱ ndákanixi̱ní siaʼa ni̱nuní kúnina ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kúúmiína ku̱a̱chi xíʼin inkana. Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ kamaní sáa̱ kúúmiínína ku̱a̱chi xíʼin inkana ta íyoní tu̱ndóʼo nu̱úna (Prov. 29:22).

5. ¿Ndáa consejo ta̱xi ta̱ Jesús ña̱ va̱ʼa ndasaviíyó ku̱a̱chi?

5 Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra na̱ discípulo ña̱ táxi̱n ná koona xíʼin ndiʼi na̱ yiví ni kǒo kéʼé na̱yóʼo saá xíʼinna. Tá ni̱ka̱ʼa̱nndosó ta̱ Jesús chí yuku̱, ta̱xira ku̱a̱ʼání consejo ndaʼa̱ na̱ discípulora ña̱ ná ndasaviína ku̱a̱chi ña̱ kúúmiína xíʼin inkana tasaá kǒo ki̱ʼvina inkaña. Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ vií ná koona xíʼin inkana, vií ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ inkana, kama ndasaviína ku̱a̱chi ña̱ kúúmiína ta kuʼvi̱-inina kunina na̱ sáa̱-ini xíni miína (Mat. 5:​5, 9, 22, 25, 44).

6, 7. a) ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kuumiíyó xíʼin inkana? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu nda̱ka̱tu̱ʼun ndiʼi miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová?

6 Tá ná kǒo ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kuumiíyó xíʼin inkana, ña̱ kéʼéyó tá kúú ña̱ ku̱ʼu̱nyó reunión, ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví á ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová va̱ása kundayáʼvika ña̱yóʼo nu̱úra (Mar. 11:25). Va̱ása kivi kooyó migo Jehová tá va̱ása íxakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana (kaʼvi Lucas 11:4 xíʼin Efesios 4:32).

7 Miíyó kúú na̱ xíniñúʼu na̱ʼa̱ á ndixa kúú ña̱ kúniyó ndasaviíyó kuachi ña̱ kúúmiíyó xíʼin inkana ta saá vií kitáʼanyó xíʼin ndiʼina. ¿Á íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ na̱ hermano? ¿Á vií kítáʼanyó xíʼinna ni ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó? Jehová kúnira ña̱ ná ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana. Tá ña̱ xínitúni̱yó sándi̱ʼi̱ña-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ná káʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó. Ndákuiinvara oración ña̱ kéʼéyó nu̱úra (1 Juan 5:​14, 15).

¿Á KIVI IXAKÁʼNU-INIYÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱ KÉʼÉNA XÍʼINYÓ?

8, 9. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó?

8 Kivi keʼéna á ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi (Ecl. 7:20; Mat. 18:7). ¿Ndáaña keʼéyó? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u ti̱xin iin convivio nu̱ú ni̱xa̱ʼa̱n ku̱a̱ʼá na̱ hermano. Iin ñá hermana chi̱ndeéñá u̱vi̱ na̱ hermano, soo iin ta̱yóʼo kǒo níkutóora ndáa ki̱ʼva chi̱ndeéñára. Tá ki̱ndoo u̱vi̱ saá miína, ta̱ hermano yóʼo ki̱xáʼara káʼa̱nra ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ ñá hermana kán. Soo, inka ta̱ hermano kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ñá hermana kán xa̱a̱ cuarenta ku̱i̱ya̱ nda̱kúní ni̱xi̱yo iniñá xíʼin Jehová ni i̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼinñá ta kǒo níkunivíñá ña̱ ndakava-inira xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá. Ta̱ hermano yóʼo nda̱kani vií xi̱níra xa̱ʼa̱ña ta ka̱chira: “Ndixava káʼún”. Tasaá na̱ndóso-inira xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u yóʼo.

9 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo? Ná kǒo kama saáyó tá kéʼéna á káʼa̱nna iin ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó. Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱na (kaʼvi Proverbios 10:12 xíʼin 1 Pedro 4:8). Jehová káʼa̱nra ña̱ iin ña̱ liviní kúú ña̱ ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana (Prov. 19:11; Ecl. 7:9). Ña̱kán, tá túviyó ña̱ iinna kǒo íxato̱ʼóna miíyó á va̱ása vií kéʼéna xíʼinyó ná nda̱ka̱tu̱ʼunyó miíyó: “¿Á kivi nandóso-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? ¿Á ndáyáʼviní ña̱ ndakaʼíi̱n xa̱ʼa̱ña?”.

10. a) ¿Nda̱saa ku̱ni iin ñá hermana tá ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ñá? b) ¿Ndáa consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ táxi̱n koo iniñá?

10 Tá iinna káʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱yó, kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kǒo ndakaʼányó xa̱ʼa̱ tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinyó. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ñá precursora ñá naní Lucy. Savana ni̱ka̱ʼa̱nna, ña̱ va̱ása vií nátúʼunñá xíʼin na̱ yiví ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása vií xíniñúʼuñá tiempoñá. Ñá Lucy ni̱xo̱ʼvi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ña̱kán ndu̱kúñá consejo nu̱ú na̱ hermano na̱ xu̱xa-ini xíʼin tu̱ʼun Ndióxi̱. Ñáyóʼo káchiñá: “Consejo ña̱ ta̱xina ndaʼi̱ ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia chi̱ndeétáʼanña xíʼi̱n ña̱ síín ndakanixi̱níi̱ ta saátu ña̱ ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ míí ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka: ña̱ ndákanixi̱ní Jehová”. Ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Lucy kúú ña̱ káʼa̱n Mateo 6:​1-4 (kaʼviña). Texto yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼinñá ña̱ nda̱kaʼánñá ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka kúú ña̱ sakúsi̱íñá-ini Jehová. Ñá Lucy káʼa̱nkañá: “Ni inkana káʼa̱nna ña̱ va̱ása vií nátúʼi̱n xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo kúsi̱íva-inii̱, saáchi kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ sákusi̱í-ini Jehová xíʼin ña̱ kéʼíi̱”. Ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Lucy ña̱ va̱ása ndakanikaxi̱níñá xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n inkana.

TÁ VA̱ÁSA KÚCHIÑUYÓ IXAKÁʼNU-INIYÓ

11, 12. a) ¿Ndáaña xíniñúʼu kéʼéyó tá túviyó ña̱ iin na̱ hermano va̱ása vií ndákanixi̱nína xa̱ʼa̱yó? b) ¿Ndáaña sákúaʼayó xa̱ʼa̱ ta̱ Abrahán tá nda̱saviína iin ku̱a̱chi? (Koto na̱ʼná).

11 Biblia káʼa̱nña ña̱ “ndiʼivayó ku̱a̱ʼání yichi̱ kíʼviyó ku̱a̱chi” (Sant. 3:2). Ndakanixi̱ní ña̱ iin ta̱ hermano va̱ása va̱ʼa níkunira xa̱ʼa̱ iin ña̱ ni̱ka̱ʼún á ke̱ʼún. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼún? Ta̱ Jesús ka̱chira: “Tá níʼún iin ña̱ʼa ku̱a̱ʼún taxiún ndaʼa̱ Ndióxi̱ nu̱ú xáʼmina ña̱ʼa ña̱ táxina ndaʼa̱ra, ta kán ndákaʼún ña̱ iin na̱ táʼún sáa̱na xíʼún, sandákoo ña̱ taxiún ndaʼa̱ra kán ta kúáʼan. Siʼnaka ndasaviún ku̱a̱chi xíʼin na̱ táʼún, tándi̱ʼi saá ndikóún ta taxiúnña ndaʼa̱ Ndióxi̱” (Mat. 5:​23, 24). Keʼé ña̱ káʼa̱n consejo yóʼo ta ka̱ʼa̱n xíʼin ta̱ hermano kán. Ndakaʼún xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ún kéʼún. Kǒo kúni̱ún chikaún ku̱a̱chi ta hermano kán, chi ña̱ kúni̱ún kúú ña̱ ndasaviíndó ku̱a̱chi ta vií kutáʼan tukundó. Ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka kúú ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermano.

12 Ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ta̱ Abrahán xíʼin ta̱ Lot káʼa̱nña ña̱ nda̱saviína iin ku̱a̱chi ña̱ kivi ndataʼví miína. U̱vi̱ saá na̱yóʼo xi̱kuumiína kití sanana, ta na̱ káchíñu nu̱úna ka̱nitáʼanna xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kuxurí. Ña̱ va̱ʼa vií kutáʼanna, ta̱ Abrahán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Lot ña̱ ná ndaka̱xinra míí ku̱ʼu̱nra koora xíʼin na̱ veʼera (Gén. 13:​1, 2, 5-9). Va̱ʼaní yichi̱ sa̱ndákoo ta̱ Abrahán nu̱úyó chi ña̱ xi̱kunira kúú ña̱ vií kutáʼanra xíʼin ndiʼina, nu̱úka ña̱ ndi̱ʼi̱-inira xa̱ʼa̱ miíra. ¿Á kǒo níxi̱yoka ña̱ʼa ta̱ Abrahán xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní ni̱xi̱yo inira? Va̱ása. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ taxira ku̱a̱ʼání bendición ndaʼa̱ra (Gén. 13:​14-17). Jehová kǒo taxira ña̱ xo̱ʼvi̱ na̱ ndásakáʼnu miíra xa̱ʼa̱ ña̱ xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nra tá ndásaviína ku̱a̱chi ña̱ kúúmiína xíʼin inkana. [1]

13. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo iin ta̱ superintendente tá iin ta̱ hermano va̱ása vií níndakuiinra yuʼúra? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo?

13 Ná káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo iin ta̱ hermano. Ta̱yóʼo ta̱xina chiñu ndaʼa̱ra ña̱ koora superintendente iin departamento ti̱xin iin asamblea. Iin ki̱vi̱ ta hermano yóʼo ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra inka ta̱ hermano á kivi kachíñura xíʼinra ti̱xin departamento yóʼo, soo ta̱yóʼo va̱ása vií níndakuiinra yuʼúra ta nda̱ʼavara teléfono nu̱úra. Ke̱ʼéra ña̱yóʼo saáchi va̱ása va̱ʼa níxi̱kuni̱ra xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼora xíʼin ta̱ superintendente ta̱ xi̱ndikaa̱ tá ya̱chi̱. Ta̱ superintendente ta̱ xa̱á kǒo nísa̱a̱viíra, soo kǒo níndakoora ku̱a̱chi yóʼo saá. Tá ni̱ya̱ʼa iin hora, ni̱ka̱ʼa̱n tukura xíʼinra, ña̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xínitáʼanna, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ndakutáʼanna ta saá ndasaviína ña̱ ku̱u. Tá ni̱ya̱ʼa iin semana, nda̱kutáʼanna Salón. Ke̱ʼéna iin oración ta iin hora na̱túʼunna. Ta̱ hermano yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ superintendente yóʼo xa̱ʼa̱ sava tu̱ndóʼo ña̱ xi̱kuumiíra. Ta̱yóʼo xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra, nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta hermano yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱n loʼora xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia. Tándi̱ʼi, nda̱saviína ku̱a̱chi, ta ni̱xi̱yo ta̱ hermano yóʼo voluntario ti̱xin asamblea. Táxiníra tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ ña̱ kúeení ni̱xi̱yo ini ta̱ superintendente xíʼinra ta saátu ña̱ viíní ni̱xi̱yo inira xíʼinra.

¿Á XÍNIÑÚʼU NATÚʼUNYÓ XÍʼIN NA̱ ANCIANO?

14, 15. a) ¿Ama xíniñúʼu kundiku̱nyó consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Mateo 18:​15-17? b) ¿Ndáa u̱ni̱ ña̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱? c) ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó tá ná keʼéyó ña̱yóʼo?

14 Kiviva ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíyó xíʼin inkana, ta kǒo xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin inkana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Soo, ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra sava yichi̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xíʼin inkakana (kaʼvi Mateo 18:​15-17). ¿Ndáaña kuu tá na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa yóʼo kǒo xíínna keʼéna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús: ña̱ kuniso̱ʼona ñanina, na̱ testigo á na̱ congregación? Xíniñúʼu keʼéna xíʼinna “táki̱ʼva keʼéna xíʼin na̱ ñuyǐví xíʼin na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto”. Na̱yóʼo xíniñúʼu tavánana ti̱xin congregación. Ta su̱ví ña̱ ke̱ʼéna iin “ku̱a̱chi” yóʼo kúú ña̱ keʼéna saá xíʼinna. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ xi̱kuumií u̱vi̱ ña̱ʼa yóʼo: 1) kiviva ndasavií míí kuitína ku̱a̱chi yóʼo, soo 2) tá ndeéní ku̱a̱chi yóʼo ta kǒo níndasaviínaña kivi kindo̱o expulsado na̱ xi̱kuumií ku̱a̱chi yóʼo. Ku̱a̱chi yóʼo xi̱kuuña ña̱ sa̱ndáʼvina inkana ta nda̱kiʼinna xu̱ʼúnna, á ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana. Tá ke̱ʼéna u̱vi̱ ña̱yóʼo saá kúú ña̱ xíniñúʼu kundiku̱nna u̱ni̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱. Ku̱a̱chi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ yóʼo kǒo kitáʼanña xíʼin ña̱ kísi̱na xíʼin na̱ kǒo níti̱ndaʼa̱ xíʼinna, na̱ ta̱a na̱ kísi̱ xíʼin inka ta̱a, na̱ íyo contra Ndióxi̱, na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ vatá á inkaka ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼu ndasavií na̱ anciano.

Ña̱ va̱ʼa vií kutáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó xíniñúʼu ku̱a̱ʼá yichi̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼinna. (Koto párrafo 15).

15 Ta̱ Jesús ta̱xira consejo yóʼo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó (Mat. 18:​12-14). Ña̱ nu̱ú, xíniñúʼu ndasaviíyó ku̱a̱chi yóʼo ta kǒo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ña xíʼin inkana. Ña̱kán, ku̱a̱ʼá yichi̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ kúúmií ku̱a̱chi yóʼo. Tá kǒo níkivi ndasaviíyóña, kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱yóʼo nu̱ú na̱ testigo na̱ xi̱ni ña̱ ku̱u ku̱a̱chi yóʼo á xíʼin inka na̱ kivi ka̱ʼa̱n xíʼinyó á ku̱a̱chi ndee̱ kúú ña̱yóʼo. Tá ná chindeétáʼanna xíʼinyó ndasaviíyó ku̱a̱chi yóʼo, saá va̱ʼaní xa̱a̱yó kitáʼanyó xíʼin na̱ hermanoyó. Kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ anciano tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼání yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ yiví kán ta kǒo níxiinna kuniso̱ʼona.

16. ¿Nda̱chun náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana tá kéʼéyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús?

16 Sava yichi̱ kuití kúú ña̱ xíniñúʼu kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n Mateo 18:​15-17. Ta iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱yóʼo, saáchi kamaní ndasaviíyó ku̱a̱chi ta kǒo xíniñúʼu kee nda̱a̱ ni iinna ti̱xin congregación. Ku̱a̱ʼání yichi̱ na̱ kúúmií ku̱a̱chi ndákunina ku̱a̱china ta ndásaviínaña. Tasaá, na̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin yóʼo íxakáʼnu-inina xa̱ʼa̱na. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ná kǒo kama ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ congregación tá kuumiíyó ku̱a̱chi xíʼin inkana nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús. Kivi kuití ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ anciano tá xa̱a̱ ke̱ʼéyó u̱vi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ta xíni̱va̱ʼayó ndáa ki̱ʼva ku̱u ku̱a̱chi yóʼo.

17. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tá ná vií kitáʼanyó xíʼin ndiʼina?

17 Nani ndóoyó ñuyǐví yóʼo, ndákundeéyó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ta kivi ka̱ʼa̱nyó á keʼéyó iin ña̱ʼa ña̱ kivi sandákava ini inkana. Ta̱ Santiago ka̱chira: “Ta na̱ kǒo kíʼvi ku̱a̱chi xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nna, na̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmií kúúna ta va̱ʼa xáʼndachíñuna nu̱ú iníísaá ku̱ñuna” (Sant. 3:2). Ña̱ va̱ʼa ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kuumiíyó xíʼin inkana, ná chikaa̱yó ndee̱ ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin inkana (Sal. 34:14). Tá ná chikaa̱yó ndee̱ ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin ndiʼina, saá kúú ña̱ va̱ʼaní kutáʼanyó ti̱xin congregación (Sal. 133:​1-3). Ta míí ña̱ ndáyáʼvi va̱ʼaka: vií kutáʼanyó xíʼin Jehová, “Ndióxi̱ ta̱ táxi ña̱ táxi̱n koo iniyó” (Rom. 15:33). Tá ná ndasaviíyó ku̱a̱chi ña̱ kúúmiíyó xíʼin inkana saá kúú ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼinyó.

^ [1] (párrafo 12): Ni̱xi̱yo inka na̱ nda̱sakáʼnu Jehová na̱ nda̱savií ku̱a̱chi ña̱ xi̱kuumiína xíʼin inkana: Ta̱ Jacob, xíʼin ta̱ Esaú (Gén. 27:​41-45; 33:​1-11); ta̱ José, xíʼin na̱ ñanira (Gén. 45:​1-15), ta saátu ta̱ Gedeón, xíʼin na̱ efraimita (Juec. 8:​1-3). Ta sana ndákaʼánkaún xa̱ʼa̱ inkana.