1, 2. Anong mga alitan ang iniulat sa Genesis, at bakit tayo interesado rito?

NAPAG-ISIPAN mo na ba ang mga alitang nakaulat sa Bibliya? Tingnan natin ang unang mga kabanata ng Genesis. Pinatay ni Cain si Abel (Gen. 4:3-8); pinatay ni Lamec ang isang kabataang lalaki dahil sa pananakit sa kaniya (Gen. 4:23); nag-away ang mga pastol ni Abraham (Abram) at ni Lot (Gen. 13:5-7); hinamak ni Hagar si Sara (Sarai), na nagalit naman kay Abraham (Gen. 16:3-6); si Ismael ay laban sa lahat at ang kamay ng lahat ay laban sa kaniya.​—Gen. 16:12.

² Bakit iniulat ng Bibliya ang gayong mga alitan? Ang isang dahilan ay para ipaunawa sa di-sakdal na mga tao kung bakit kailangan nilang ingatan ang kapayapaan. Ipinakikita rin nito kung paano natin ito magagawa. Nakikinabang tayo sa pagbabasa sa mga ulat ng Bibliya tungkol sa totoong mga tao na nagsikap lumutas ng totoong mga problema. Natututo tayo sa resulta ng kanilang pagsisikap at maikakapit natin ang mga ito sa ilang sitwasyong napapaharap sa atin. Sa katunayan, lahat ng ito ay tutulong sa atin na malaman kung ano ang dapat o di-dapat gawin sa katulad na mga sitwasyon.​—Roma 15:4.

3. Ano-ano ang tatalakayin sa artikulong ito?

³ Tatalakayin sa artikulong ito kung bakit kailangang ayusin ng mga lingkod ni Jehova ang mga di-pagkakaunawaan at kung  paano nila ito magagawa. Tatalakayin din nito ang mga simulain mula sa Kasulatan na tutulong sa kanila na maharap ang mga alitan at mapanatili ang mabuting kaugnayan sa kapuwa at sa Diyos na Jehova.

4. Anong saloobin ang lumaganap sa daigdig, at ano ang naging resulta?

⁴ Si Satanas ang pangunahing responsable sa mga alitan at di-pagkakaunawaan sa pagitan ng mga tao. Sa Eden, ikinatuwiran niya na bawat indibiduwal ay maaari at dapat magpasiya kung ano ang mabuti o masama, nang hindi isinasaalang-alang ang Diyos. (Gen. 3:1-5) Kitang-kita ang resulta ng pangangatuwiran niya. Laganap sa daigdig ang espiritu ng pagsasarili na sanhi ng pagmamapuri, egotismo, at pakikipagpaligsahan. Kapag ang isa ay nagpapaimpluwensiya sa ganitong espiritu, parang tinatanggap na rin niya ang pangangatuwiran ni Satanas na isang katalinuhan na unahin ang sarili anuman ang epekto nito sa iba. Ang gayong pagiging makasarili ay nauuwi sa alitan. Makabubuting tandaan na “ang taong magagalitin ay pumupukaw ng pagtatalo, at ang sinumang madaling magngalit ay maraming pagsalansang.”​—Kaw. 29:22.

5. Ano ang itinuro ni Jesus tungkol sa paglutas sa mga di-pagkakaunawaan?

⁵ Sa kabaligtaran, tinuruan ni Jesus ang mga tao na itaguyod ang kapayapaan, kahit parang hindi ito pabor sa kanilang kapakanan. Sa kaniyang Sermon sa Bundok, nagbigay si Jesus ng mahusay na payo sakaling magkaroon ng di-pagkakaunawaan. Halimbawa, hinimok niya ang kaniyang mga alagad na maging mahinahon, maging tagapamayapa, alisin ang pinagmumulan ng galit, makipag-ayos agad, at ibigin ang kanilang mga kaaway.​—Mat. 5:5, 9, 22, 25, 44.

6, 7. (a) Bakit mahalagang ayusin agad ang personal na mga alitan? (b) Anong mga tanong ang dapat pag-isipan ng lahat ng lingkod ni Jehova?

⁶ Ang ating mga pagsisikap na paglingkuran ang Diyos​—sa pamamagitan ng pananalangin, pagdalo sa mga pulong, paglilingkod sa larangan, at iba pang aspekto ng ating pagsamba​—ay walang kabuluhan kung hindi tayo makikipagpayapaan sa iba. (Mar. 11:25) Hindi tayo maaaring maging kaibigan ng Diyos kung hindi tayo handang magpatawad sa pagkakamali ng iba.​—Basahin ang Lucas 11:4; Efeso 4:32.

⁷ Kailangang maingat na pag-isipan ng bawat Kristiyano ang pagiging mapagpatawad at pagkakaroon ng mapayapang kaugnayan sa iba. Lubusan ka bang nagpapatawad sa iyong mga kapananampalataya? Masaya ka bang nakikipagsamahan sa kanila kahit nasaktan ka nila? Inaasahan ni Jehova na magiging mapagpatawad ang kaniyang mga lingkod. Kung sinasabi ng iyong budhi na may kailangan kang pasulungin sa bagay na ito, hilingin mo sa panalangin ang tulong ni Jehova. Pakikinggan ng ating makalangit na Ama ang gayong mapagpakumbabang panalangin at sasagutin ang mga iyon.​—1 Juan 5:14, 15.

8, 9. Ano ang dapat nating gawin kung nasaktan tayo?

⁸ Dahil hindi sakdal ang lahat ng tao, tiyak na may makapagsasabi o makagagawa ng isang bagay na makasasakit sa iyo. Hindi ito maiiwasan. (Ecles. 7:20; Mat. 18:7) Ano ang gagawin mo? Tingnan ang nangyari sa sumusunod na karanasan: Sa isang salusalo na dinaluhan ng ilang Saksi, binati ng isang sister ang dalawang brother. Para sa isang brother, hindi angkop ang pagbati ng sister, kaya nang wala na ito, sinimulang pintasan ng nasaktang brother ang sister dahil sa sinabi nito. Pero ipinaalaala ng kausap  niyang brother na ang sister na ito ay tapat na naglilingkod kay Jehova sa kabila ng mahihirap na kalagayan sa loob ng 40 taon. Sigurado siyang walang masamang intensiyon ang sister. Matapos makapag-isip-isip, sinabi ng nasaktang brother, “Tama ka.” Dahil dito, hindi na lumaki ang isyu.

⁹ Ano ang ipinakikita ng karanasang ito? Nakadepende sa iyo kung paano ka tutugon sa mga sitwasyon na maaaring makasakit sa iyo. Ang taong maibigin ay nagtatakip ng maliliit na pagkakamali. (Basahin ang Kawikaan 10:12; 1 Pedro 4:8.) Itinuturing ni Jehova na “kagandahan” sa iyong bahagi na “palampasin ang pagsalansang.” (Kaw. 19:11; Ecles. 7:9) Kaya kung sa tingin mo ay hindi maganda o walang-galang ang pakikitungo sa iyo, tanungin mo muna ang iyong sarili: ‘Kaya ko bang palampasin ito? Talaga bang kailangan kong gawing isyu ito?’

10. (a) Ano ang unang reaksiyon ng isang sister sa pamumuna sa kaniya? (b) Anong makakasulatang payo ang nakatulong sa sister na ito para mapanatili ang kaniyang kapayapaan?

¹⁰ Hindi madaling tanggapin ang pamumuna. Kuning halimbawa si Lucy, isang payunir. May mga nagkokomento nang negatibo sa kaniyang ministeryo at sa paggamit niya ng kaniyang panahon. Sumamâ ang loob ni Lucy at humingi siya ng payo sa may-gulang na mga brother. Sinabi niya: “Natulungan ako ng kanilang makakasulatang payo na mapanatili ang tamang pananaw sa opinyon ng iba at magpokus sa pinakamahalaga​—si Jehova.” Napatibay si Lucy sa pagbabasa ng Mateo 6:1-4. (Basahin.) Ipinaalaala sa kaniya ng tekstong iyon na ang dapat niyang tunguhin ay pasayahin si Jehova. “Kahit negatibo ang sinasabi ng iba tungkol sa aking gawain,” ang sabi niya, “masaya pa rin ako, dahil alam kong ginagawa ko ang lahat para makamit ang ngiti ng pagsang-ayon ni Jehova.” Kaya may-katalinuhang ipinasiya ni Lucy na palampasin na lang ang negatibong mga komento ng iba.

11, 12. (a) Paano dapat tumugon ang isang Kristiyano kung sa palagay niya ay “may isang bagay na laban” sa kaniya ang kaniyang kapatid? (b) Ano ang matututuhan natin sa paraan ng paglutas ni Abraham sa isang problema? (Tingnan ang larawan sa simula ng artikulo.)

¹¹ “Tayong lahat ay natitisod nang maraming ulit.” (Sant. 3:2) Ipagpalagay na nalaman mong nasaktan ang isang kapatid dahil sa sinabi o ginawa mo. Ano ang dapat mong gawin? Sinabi ni Jesus: “Kapag dinadala mo sa altar ang iyong kaloob at doon ay naalaala mo na ang iyong kapatid ay may isang bagay na laban sa iyo, iwan mo roon sa harap ng altar ang iyong kaloob, at umalis ka; makipagpayapaan ka muna sa iyong kapatid, at kung magkagayon, sa pagbalik mo, ihandog mo ang iyong kaloob.” (Mat. 5:23, 24) Kasuwato ng payo ni Jesus, makipag-usap ka sa iyong kapatid. Tandaan na ang layunin mo ay hindi para ipakitang may kasalanan din siya kundi para aminin ang iyong kasalanan at makipagpayapaan. Ang pakikipagpayapaan sa ating mga kapananampalataya ang pinakamahalaga.

¹² Binanggit sa pasimula kung paano mapayapang nalutas ng mga lingkod ng Diyos ang isang isyu na maaaring magdulot ng pagkakabaha-bahagi. Si Abraham at ang pamangkin niyang si Lot ay parehong may mga alagang hayop. Lumilitaw na nag-away ang kani-kanilang mga pastol tungkol sa pastulan. Para mawala ang tensiyon, pinapili ni Abraham si Lot kung saan nito gustong manirahan. (Gen. 13:1, 2, 5-9) Napakahusay na halimbawa! Itinaguyod ni Abraham ang kapayapaan, hindi ang kaniyang sariling kapakanan. Nalugi ba siya dahil sa kaniyang pagiging bukas-palad? Hindi. Pagkatapos ng pangyayaring ito, pinangakuan ni Jehova si Abraham ng saganang pagpapala. (Gen. 13:14-17) Hinding-hindi hahayaan ng Diyos na tuluyang  malugi ang kaniyang mga lingkod dahil sa pagkilos ayon sa kaniyang mga simulain at pakikipag-ayos salig sa pag-ibig. ^[1]

13. Paano tumugon ang isang tagapangasiwa sa masasakit na salita, at ano ang matututuhan natin sa kaniyang halimbawa?

¹³ Isaalang-alang ang isang karanasan. Tinawagan ng bagong tagapangasiwa ng isang departamento ng kombensiyon ang isang brother para tanungin kung puwede itong magboluntaryo. Nagbitiw ng masasakit na salita ang brother at basta na lang pinutol ang usapan. Masama pala ang loob ng brother sa dating tagapangasiwa dahil sa pakikitungo nito sa kaniya. Hindi naman nagdamdam ang bagong tagapangasiwa sa sinabi ng brother, pero hindi rin niya ito kayang ipagwalang-bahala. Makalipas ang isang oras, tumawag siyang muli at iminungkahing magkita sila para ayusin ang problema. Pagkaraan ng isang linggo, nagtagpo sila sa Kingdom Hall. Pagkapanalangin, nag-usap sila nang isang oras at ikinuwento ng brother ang kaniyang panig. Pagkatapos makinig nang may kabaitan, nagbahagi ang tagapangasiwa ng ilang teksto, at naghiwalay sila nang maayos. Dahil dito, naglingkod ang brother sa kombensiyon at nagpapasalamat siya sa tagapangasiwa sa mahinahon at mabait nitong pakikitungo.

14, 15. (a) Kailan dapat ikapit ang payo sa Mateo 18:15-17? (b) Anong tatlong hakbang ang binanggit ni Jesus, at ano ang dapat nating maging tunguhin?

¹⁴ Karamihan ng di-pagkakaunawaan sa pagitan ng mga Kristiyano ay puwedeng lutasin at dapat lutasin nang pribado ng mga indibiduwal na nasasangkot. Pero sinabi ni Jesus na may mga sitwasyon na kailangang isangkot ang kongregasyon. (Basahin ang Mateo 18:15-17.) Ano ang magiging resulta kung ang nagkasala ay hindi makikinig sa  kaniyang kapatid, sa mga saksi, at sa kongregasyon? Dapat siyang ituring na “gaya ng tao ng mga bansa at gaya ng maniningil ng buwis.” Sa ngayon, nangangahulugan ito na dapat siyang itiwalag. Ang seryosong hakbang na ito ay nagpapakita na ang pagkakasala ay hindi lang isang maliit na di-pagkakaunawaan. Sa halip, ito ay (1) isang kasalanan na puwedeng lutasin ng mga indibiduwal na nasasangkot pero ito rin ay (2) isang kasalanan na malubha at puwedeng humantong sa pagtitiwalag kapag hindi nalutas. Maaaring kasama sa gayong pagkakasala ang pandaraya o paninirang-puri na nakapipinsala sa reputasyon ng iba. Ang tatlong hakbang na binanggit ni Jesus ay kapit lang sa ganitong mga kalagayan. Hindi kasama rito ang mga kasalanang gaya ng pangangalunya, homoseksuwalidad, apostasya, idolatriya, o iba pang malulubhang kasalanan na ang dapat mag-asikaso ay ang mga elder sa kongregasyon.

¹⁵ Ang tunguhin ng payo ni Jesus ay matulungan ang kapatid salig sa pag-ibig. (Mat. 18:12-14) Una, kailangan munang sikaping ayusin ang problema nang hindi isinasangkot ang iba. Baka kailangang kausapin nang ilang beses ang nagkasala. Kung mabigo ito, kausapin ang nagkasala kasama ang mga saksi sa nagawang pagkakasala o kasama ang iba na makatutulong para matiyak kung talaga ngang may nagawang kasalanan. Kung malutas mo ang problema sa tulong nila, “natamo mo ang iyong kapatid.” Ilalapit lang ito sa mga elder kapag nabigo ang paulit-ulit na pagsisikap na matulungan ang nagkasala.

16. Bakit masasabing ang pagsunod sa payo ni Jesus ay praktikal at maibigin?

¹⁶ Bihira lang ang mga kaso na kailangang dumaan sa lahat ng tatlong hakbang na nakaulat sa Mateo 18:15-17. Nakapagpapatibay ito dahil ibig sabihin, nasosolusyunan ang problema bago ito umabot sa punto na kailangang alisin sa kongregasyon ang di-nagsisising nagkasala. Kadalasan, nakikita ng nagkasala ang kaniyang pagkakamali at itinutuwid ito. Baka makita ng pinagkasalahan na wala na siyang dahilan na magreklamo at gustuhin niyang magpatawad na lang. Anuman ang kalagayan, ipinakikita ng sinabi ni Jesus na hindi dapat makisangkot agad ang kongregasyon sa mga di-pagkakaunawaan. Mamamagitan lang ang mga elder kung nagawa na ang unang dalawang hakbang at may matibay na ebidensiya sa tunay na nangyari.

17. Anong mga pagpapala ang tatamasahin natin kapag nakikipagpayapaan tayo sa isa’t isa?

¹⁷ Hangga’t umiiral ang sistemang ito ng mga bagay, hindi pa rin sakdal ang mga tao at patuloy silang makasasakit sa iba. Kaya naman isinulat ng alagad na si Santiago: “Kung ang sinuman ay hindi natitisod sa salita, ang isang ito ay taong sakdal, na may kakayahang rendahan din ang kaniyang buong katawan.” (Sant. 3:2) Para maayos ang mga di-pagkakaunawaan, sikapin nating ‘hanapin ang kapayapaan, at itaguyod iyon.’ (Awit 34:14) Bilang mga tagapamayapa, magkakaroon tayo ng mabuting kaugnayan sa ating mga kapananampalataya at maitataguyod natin ang pagkakaisa ng kongregasyon. (Awit 133:1-3) Higit sa lahat, magkakaroon tayo ng mabuting kaugnayan kay Jehova, “ang Diyos na nagbibigay ng kapayapaan.” (Roma 15:33) Ang mga pagpapalang ito ay makakamit ng mga nakikipag-ayos salig sa pag-ibig.