1, 2. Ano nga mga asoy mahitungod han diri pagsinabtanay an mababasa ha Genesis, ngan ano an kapulsanan hini ha aton?

NAHUNAHUNA mo na ba an mga asoy mahitungod han diri pagsinabtanay nga mababasa ha Biblia? Tagda an siyahan nga pipira nga kapitulo han Genesis. Ginpatay ni Cain hi Abel (Gen. 4:3-8); ginpatay ni Lamek an batan-on nga lalaki kay ginsuntok hiya (Gen. 4:23); naglantugi an mga paraataman han karnero ni Abraham (Abram) ngan ni Lot (Gen. 13:5-7); gintamay ni Hagar hi Sarah (Sarai), ngan nasina hi Sarah kan Abraham (Gen. 16:3-6); ginkontra ni Ismael an ngatanan ngan ginkontra liwat nira hiya.—Gen. 16:12.

² Kay ano nga iginrekord ha Biblia ito nga mga diri pagsinabtanay? An usa nga rason, nabulig ito ha diri hingpit nga mga tawo nga mahibaroan kon kay ano nga kinahanglan makigmurayaw. Igintututdo liwat hito kon paonan-o naton ini mahihimo. Nagpapahimulos kita ha pagbasa han mga asoy ha Biblia mahitungod ha mga tawo nga nakaeksperyensya hin mga problema. Nahibabaro kita han mga resulta han ira pangalimbasog nga mahimo naton iaplikar ha pipira nga kahimtang ha aton kinabuhi. Oo, ini ngatanan nabulig ha aton nga hunahunaon an sadang buhaton o diri sadang buhaton kon naatubang kita hin pariho nga mga sitwasyon.—Roma 15:4.

3. Ano an hihisgotan hini nga artikulo?

 ³ Hihisgotan hini nga artikulo kon kay ano nga kinahanglan sulbaron han mga surugoon ni Jehova an mga diri pagsinabtanay ngan kon paonan-o hira maglalampos ha pagbuhat hito. Hihisgotan liwat hini an mga prinsipyo ha Biblia nga mabulig ha ira nga sulbaron an diri pagsinabtanay ngan matipigan an maopay nga relasyon ha ira igkasi-tawo ngan kan Jehova nga Dios.

4. Ano nga disposisyon an kalyap ha bug-os nga kalibotan, ngan ano an resulta hito?

⁴ Hi Satanas an siyahan nga responsable han araway ngan diri pagsinabtanay han mga tawo. Ha Eden, nangatadongan hiya nga an tagsa nga indibiduwal mahimo ngan sadang magdesisyon kon ano an maopay ngan maraot, nga diri nadepende ha Dios. (Gen. 3:1-5) Nakikita gud an mga resulta han sugad nga pangatadongan. Kalyap ha kalibotan an independente nga disposisyon, nga nagriresulta hin kahakog, pagin makikalugaringon, ngan araway. Kon an usa magpapaimpluwensya hini nga disposisyon, sugad hin ginkakarawat niya an pangatadongan ni Satanas nga maaramon an pag-una han kalugaringon nga kaopayan anoman an magin epekto hito ha iba. An sugad nga hakugnon nga panhunahuna nagriresulta hin araway. Sadang liwat naton hinumdoman nga “an tawo nga nasisina nagpapabokal hin away, ngan an mapungtanon nga tawo may-ada damu nga kalapasan.”—Prob. 29:22.

5. Ano an igintutdo ni Jesus nga sadang himoon kon may bumangon nga diri pagsinabtanay?

⁵ Ha kabaliktaran, gintutdoan ni Jesus an mga tawo nga makigmurayaw, bisan kon baga hin disbentaha ito para ha ira. Ha iya Sermon ha Bukid, naghatag hiya hin maopay gud nga sagdon nga sadang iaplikar kon may bumangon nga diri pagsinabtanay. Pananglitan, iya gin-aghat an iya mga disipulo nga magpaubos, makigmurayaw, isalikway an kangalas, makigtuhay dayon, ngan higugmaon an kaaway.—Mat. 5:5, 9, 22, 25, 44.

6, 7. (a) Kay ano nga importante nga sulbaron dayon an diri pagsinabtanay? (b) Ano an sadang ipakiana han ngatanan nga katawohan ni Jehova ha ira kalugaringon?

⁶ An aton pangalimbasog ha pag-alagad ha Dios—pinaagi ha pag-ampo, pagtambong ha katirok, pagsangyaw, ngan iba pa nga bahin han aton pagsingba—magigin waray pulos kon diri kita makikigmurayaw. (Mar. 11:25) Diri kita magigin sangkay han Dios kon diri kita andam magpasaylo ha iba.—Basaha an Lucas 11:4; Efeso 4:32.

⁷ Kinahanglan tangkod nga usisahon han tagsa nga Kristiano kon mapinasayloon ba hiya ngan may mamurayawon nga relasyon ha iba. Andam ka ba magpasaylo ha imo igkasi-tumuroo? Nalilipay ka ba pakig-upod ha ira? Naglalaom hi Jehova nga magigin mapinasayloon an iya mga magsiringba. Kon inaabat mo nga may sadang ka pauswagon hini nga bahin, pag-ampo kan Jehova para hin bulig basi mahimo ito! Pamamatian han aton langitnon nga Amay an imo mapainubsanon nga pag-ampo ngan babatunon ito.—1 Juan 5:14, 15.

8, 9. Ano an sadang naton buhaton kon may nakapasina ha aton?

⁸ Tungod kay an ngatanan diri hingpit, diri gud malilikyan nga may mayakan o mabuhat an iba nga makakapasina ha imo. (Ekles. 7:20; Mat. 18:7) Ano an sadang mo magin reaksyon? Tagda kon ano an nahitabo han bumangon an masunod nga sitwasyon: Ha usa nga okasyon nga gintambongan han pipira nga Saksi, usa nga sister an nangumusta ha duha nga brother, pero ginhunahuna han siyahan nga brother nga diri angayan an ginyakan han sister. Pagbaya han sister, ginpakaraot han siyahan nga brother ito nga sister tungod han iya ginyakan. Pero ginpahinumdoman  hiya han ikaduha nga brother nga ito nga sister maunungon nga nag-alagad kan Jehova bisan ha magkuri nga kahimtang ha sulod hin 40 ka tuig; sigurado an ikaduha nga brother nga waray maraot nga intensyon an sister. Han napamalandong ito han siyahan nga brother, hiya nagsiring, “Husto ka.” Sugad nga resulta, waray na dumaku an isyu.

⁹ Ano an iginpapakita hini nga eksperyensya? An imo reaksyon ha mga kahimtang nga posible makapasina ha imo nadepende ha imo mismo. Ginpapalabay han mahigugmaon nga tawo an gudtiay nga sayop. (Basaha an Proberbios 10:12; 1 Pedro 4:8.) Gintatagad ni Jehova nga imo “himaya” an imo “pagpasaylo han pagtalapas.” (Prob. 19:11; Ekles. 7:9) Salit kon may magtratar ha imo hin maraot o waray respeto, ini an siyahan nga sadang mo ipakiana ha imo kalugaringon: ‘Puydi ko ba ini palabyon? Kinahanglan ko gud ba padakuon ini nga isyu?’

10. (a) Ano an siyahan nga nagin reaksyon han usa nga sister ha negatibo nga mga komento ha iya? (b) Ano nga sagdon ha Kasuratan an nakabulig ha iya nga matipigan an kamurayawan ha hunahuna?

¹⁰ Bangin diri gud masayon igbalewaray an mga pagtamay. Tagda an kahimtang han payunir nga hi Lucy. May mga nagkomento hin negatibo mahitungod han iya pagministeryo ngan paggamit han iya panahon. Nasakitan hiya ngan nagpasagdon ha hamtong nga mga brother. Hiya nagsiring: “An ira sagdon tikang ha Kasuratan nakabulig ha akon nga matipigan an husto nga panhunahuna ha opinyon han iba ngan magpokus ha kon hin-o an pinakaimportante, hi Jehova.” Nadasig hi Lucy pinaagi ha pagbasa han Mateo 6:1-4. (Basaha.) Ito nga teksto nagpahinumdom ha iya nga an sadang niya magin tumong amo an pagpalipay kan Jehova. “Bisan kon may negatibo nga mga komento mahitungod han akon mga ginbubuhat,” siring niya, “malipayon la gihapon ako, kay maaram ako nga ginhihimo ko an pinakamaopay basi makarawat an pag-uyon ni Jehova.” Han nasantop ito ni Lucy, maaramon nga nagdesisyon hiya nga igbalewaray an negatibo nga mga komento.

11, 12. (a) Ano an sadang buhaton han usa nga Kristiano kon inaabat niya nga an iya bugto “may reklamo” ha iya? (b) Ano an aton hibabaroan ha paagi ni Abraham ha pagsulbad hin problema? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

¹¹ “Kita ngatanan damu ka beses nga nagsasayop.” (San. 3:2) Pananglitan, hinbaroan mo nga may bugto nga nasakitan han imo ginsiring o ginbuhat. Ano an sadang mo himoon? Hi Jesus nagsiring: “Kon maghahalad ka ngan nahinumdoman mo nga an imo bugto may reklamo ha imo, bayai an imo halad ha halaran ngan kadtoa an imo bugto. Pakigtuhay anay ha iya, katapos, ha imo pagbalik mahimo ka na maghalad.” (Mat. 5:23, 24) Uyon ha sagdon ni Jesus, pakiistorya ha imo bugto. Tigamni kon ano an sadang mo magin tumong—diri basi basulon an bugto kondi basi karawaton an imo sayop ngan makigmurayaw. An pakigmurayaw ha aton igkasi-tumuroo amo an pinakaimportante.

¹² Gin-unabi ha tinikangan hini nga artikulo an asoy ha Kasuratan mahitungod kan Abraham ngan han iya umangkon nga hi Lot ngan kon paonan-o nira mamurayawon nga ginsulbad an problema nga posible magresulta hin diri pagsinabtanay. May-ada hira panon hin mga hayop, ngan an ira mga paraataman han mga karnero naglantugi mahitungod ha mga panabsaban. Tungod kay diri karuyag ni Abraham nga dumaku an problema, hi Lot an siyahan niya nga ginpapili kon diin ni Lot karuyag umukoy upod an iya pamilya. (Gen. 13:1, 2, 5-9) Maopay gud nga susbaranan! Gin-una ni Abraham an pakigmurayaw imbes nga an iya kalugaringon nga kaopayan. Disbentaha ba kan Abraham an iya pagkamahinatagon? Diri gud. Katapos hito nga panhitabo, hi Jehova nagsaad kan Abraham hin hura nga bendisyon. (Gen. 13:14-17) Diri gud  tutugotan han Dios nga padayon nga magin disbentaha ha iya mga surugoon an ira pagsunod han iya mga prinsipyo ngan an pagsulbad han diri pagsinabtanay ha mahigugmaon nga paagi. ^[1]

13. Ano an reaksyon han usa nga paramangno han ginyaknan hiya hin nakakasakit, ngan ano an aton mahibabaroan ha iya ehemplo?

¹³ Tagda an usa nga moderno nga ehemplo. Han tumawag an bag-o nga paramangno han kombensyon ha usa nga bugto basi pakianhan kon puydi hiya magboluntaryo, an bugto nagyakan hin nakakasakit nga mga pulong ngan tigda nga gintapos an ira pag-istorya. Nasisina hiya tungod han pagtratar ha iya han daan nga paramangno. An bag-o nga paramangno waray masina ha ginyakan han bugto, pero waray liwat niya ito igbalewaray. Katapos hin usa ka oras, tinawag hiya utro, ginsidngan niya an bugto nga diri pa hira magkakilala, ngan naghangyo hiya nga sulbaron nira nga duha an problema. Paglabay hin usa ka semana, nagkita hira ha Kingdom Hall. Katapos mag-ampo, nag-istorya hira ha sulod hin usa ka oras, ngan iginsumat han bugto an mga nahitabo. Mapinairon nga namati an paramangno, katapos may ginpabasa hiya nga teksto, ngan nagbulag hira nga mamurayawon. Tikang hadto, an bugto nagbuboluntaryo na ha kombensyon ngan nagpapasalamat gud hiya ha mahigugmaon ngan buotan nga pagtratar ha iya han paramangno.

14, 15. (a) San-o naton sadang iaplikar an sagdon ha Mateo 18:15-17? (b) Ano an tulo nga pitad nga gin-unabi ni Jesus, ngan ano an sadang naton magin tumong ha pag-aplikar hito?

¹⁴ Kadam-an han diri pagsinabtanay han mga Kristiano mahimo ngan sadang sulbaron hin pribado han nahidadabi nga mga indibiduwal. Kondi, hi Jesus nagsiring nga ha pipira nga kahimtang bangin kinahanglan manginlabot an kongregasyon. (Basaha an Mateo 18:15-17.)  Ano an magigin resulta kon an nakasala diri mamati ha bugto, ha mga testigo, ngan ha kongregasyon? Sadang hiya trataron “sugad nga tawo han mga nasud ngan sugad nga parasukot hin buhis.” Ha yana, masisiring naton nga sadang hiya paiwason ha kongregasyon. Seryoso ini nga pitad nga nagpapakita nga an “sala” diri kay gutiay la nga diri pagsinabtanay. Lugod, usa ini nga (1) sala nga puydi masulbad han nahidadabi nga mga indibiduwal pero usa liwat ini nga (2) sala nga magriresulta ha pagpaiwas ha kongregasyon kon diri masulbad. Ito nga sala mahimo mag-upod hin panlimbong o pagdaot ha reputasyon han usa pinaagi ha pagpakaraot. An tulo nga pitad nga ginhisgotan ni Jesus aplikado la ha sugad hito nga mga kahimtang. Diri ito nag-uupod han pag-adulteryo, homoseksuwalidad, apostasya, idolatriya, o iba pa nga seryoso nga sala nga kinahanglan asikasuhon han mga tigurang han kongregasyon.

¹⁵ Katuyoan han sagdon ni Jesus nga buligan an usa nga bugto ha mahigugmaon nga paagi. (Mat. 18:12-14) Siyahan, sadang mangalimbasog an mga nahidadabi nga sulbaron an problema nga hira la. Bangin kinahanglan kaistoryahon hin pipira ka beses an nakasala. Kon diri ito maglampos, kaistoryaha an nakasala kaupod an mga testigo han nabuhat nga sayop o an iba pa nga makakabulig nga mapamatud-an kon may-ada gud ba nabuhat nga sayop. Kon nasulbad mo an problema kaupod nira, “nabuligan mo” an imo bugto. Sadang la isumat ha mga tigurang an problema kon waray maglampos an pauroutro nga pangalimbasog nga buligan an nakasala.

16. Kay ano nga epektibo ngan mahigugmaon an pagsunod ha sagdon ni Jesus?

¹⁶ Kasagaran nga diri na naabot ha punto nga kinahanglan himoon han kabugtoan an ngatanan nga tulo nga pitad nga ginhisgotan ha Mateo 18:15-17. Makaparig-on ito. Karuyag sidngon nga nasusolusyonan dayon an problema salit diri na naabot ha punto nga kinahanglan paiwason ha kongregasyon an nakasala. Kasagaran nga nasasantop han nakasala an iya sayop ngan gintatadong ito. Bangin masantop han nabuhatan hin sala nga waray na hiya rason para mamiling hin sayop ngan bangin magdesisyon hiya nga magpasaylo. Anoman an kahimtang, an ginsiring ni Jesus nagpapasabot nga an kongregasyon diri sadang manginlabot dayon ha mga diri pagsinabtanay. Manginginlabot la an mga tigurang kon nahimo na an siyahan ngan an ikaduha nga pitad ngan kon may marig-on nga ebidensya ha mga nahitabo.

17. Ano nga mga bendisyon an aton makakarawat kon makikigmurayaw kita?

¹⁷ Samtang diri pa natatapos ini nga sistema, an mga tawo diri pa hingpit ngan padayon nga makakasayop ha iba. Angayan gud an ginsurat han disipulo nga hi Santiago: “Kon may bisan hin-o nga diri nagsasayop ha pulong, perpekto hiya nga nakakakontrol han iya bug-os nga lawas.” (San. 3:2) Basi masulbad an diri pagsinabtanay, kinahanglan gud naton ‘bilngon an kamurayawan ngan sundon ito.’ (Sal. 34:14) Kon makikigmurayaw kita, magkakaada kita maopay nga relasyon ha aton mga igkasi-tumuroo ngan makakabulig ha pagkaurosa han kongregasyon. (Sal. 133:1-3) Labaw ha ngatanan, magkakaada kita maopay nga relasyon kan Jehova, “an Dios nga naghahatag hin kamurayawan.” (Roma 15:33) Ito nga mga bendisyon napapahimulosan hadton nangangalimbasog pagsulbad han mga diri pagsinabtanay ha mahigugmaon nga paagi.