Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

Чахе Мәсиһи һәвкʹарийе дькә тʹәви хьзмәткʹаред дәԝләте, исафа ԝи бь Кʹьтеба Пироз һинкьри, гәрәке рʹебәрийа ԝи бькә

Пьрсед Хԝәндәвана

Пьрсед Хԝәндәвана

Чь дькарә али Мәсиһийа бькә кӧ сафи кьн, һәла изьн һәйә пʹешкʹеша йан пʹәра бьдьнә хьзмәткʹаред дәԝләте?

Ве дәрәщеда Мәсиһи һьнә тьшт гәрәке һьлдә һʹәсаб. Мәсиһи гәрәке рʹаст у нәԛәлп бьн. Әԝана борщдар ьн бьн ԛанунед ԝе дәԝләтеда бьн, кʹидәре әԝана дьжин, һәрге әԝ ԛанун мьԛабьли ԛанунед Йаһоԝа ниньн (Мәт. 22:21; Рʹом. 13:1, 2; Ибрн. 13:18). Ӧса жи, әԝана ԛәдьре әʹдәтед ԝи ԝәлати дьгьрьн у «һәвале хԝә ԝәкә хԝә һʹьз» дькьн (Мәт. 22:39; Рʹом. 12:17, 18; 1 Тʹеслн. 4:11, 12). Әԝ принсип дькарьн һʹӧкӧм бьн сәр ньһерʹандьна Мәсиһийа дәрһәԛа дайина пʹешкʹеша у пʹәра.

Гәләк щийада, ԛәйдә нинә кӧ бажарван пʹәра йан пʹешкʹеш бьдьнә хьзмәткʹаред дәԝләте, сәва шьхӧле кӧ әԝана гәрәке бь ԛануни бькьн. Чьмки әԝ хьзмәткʹар, һәԛе хԝә жь дәԝләте дьстиньн. Ләма әԝана нә жи дәʹԝа дькьн у нә жи һивийе нә, кӧ сәва хәбата хԝә һәԛе зедә бьстиньн. Гәләк ԝәлатада, һәла һе ԛәдәхә йә кӧ хьзмәткʹаред дәԝләте бона хәбата хԝә, бьхԝазьн йан ԛәбул кьн пʹәра йан пʹешкʹеша. Ләма һәрге кәсәк пʹәра йан пʹешкʹеша дьдә ԝан, әԝ дькарә бе һʹәсабе ча рʹӧшәт. Ԝан дәрәщада, Мәсиһи ԛә нә жи гәрәке бьфькьрә пʹәра бьдә йан на, пьрсе ӧса нә жи гәрәке пешда бен. Чьмки пʹешкʹешед ӧса нәрʹаст ьн.

Ле, һьнә ԝәлатада хьзмәткʹаред дәԝләте дьфькьрьн, кӧ проблем нинә һәрге пʹешкʹеша йан пʹәра һьлдьн, чьмки ԝәлатда әв ԛанун тʹӧнә йан жи жь ԝана найе дәʹԝакьрьне кӧ һьлнәдьн. Һьнә ԝәлатада, мәрьвед кӧ ԛӧльха бьльндда ньн, һʹӧкӧмәтийа хԝә бона кʹара хԝә дьдьнә хәбате, мәсәлә сәва жь мәрьва пʹәра бьстиньн. У щара әԝана нә жи борщдарийа хԝә дькьн, һʹәта кӧ пʹешкʹеша йан пʹәра нәстиньн. Мәсәлә, мәрьвед кӧ зәԝаще ԛануни дькьн, йан йед кӧ хәрще дәԝләте жь мәрьва һьлдьдьн, йан кʹижан кӧ изьне дьдьн бона тьштәки ава кьн. Чахе пʹәра надьнә ԝан, әԝана щара әԝи шьхӧле хԝә әглә дькьн, йан нә жи дькьн. Дәрһәԛа ԝәлатәки һәла һе һатә готьне, кӧ агьрвес һʹәта епʹещә пʹәрә нәстинә, аве накә сәр агьр.

Щара, нормал ә кӧ бона шьхӧле ԛануни, пʹешкʹешәкә бьчʹук бьдьн, сәва рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше

Тьштед ԝи щурʹәйи гәләк ԝәлатада бәлабуйи нә. Ләма гәләк дьфькьрьн кӧ набә ԝәки пʹәра нәдьн. Ԝан дәрәщада, Мәсиһи дькарә ԝан пʹәре зедә, һʹәсаб кә ча һәԛе зедә, кʹижан кӧ лазьм ә бьдьн сәва тьштәки бь ԛануни ԛазанщ кьн. Ле ԝан ԝәлатада кʹидәре кӧ корупсийа, демәк рʹӧшәт бәлабуйийә, Мәсиһи гәрәке фәсал бә. Әԝ гәрәке тедәрхә чʹәʹве Хԝәдеда чь рʹаст ә чь на, сәва исафа ԝи тʹәмьз бә. Мәсиһи гәрәке фәʹм бькә, кӧ әԝ тьштәки башԛә йә кӧ пʹәре зедә бьдьн ԝи кәси, кʹе бь ԛануни борщдар ә шьхӧле хԝә бькә. Ле чахе пʹәра дьди бона кʹара хԝә, сәва әв мәрьв бона тә нәԛануни шьхӧл бькә, әԝ ида тьштәки башԛә йә. Ԝан щийада кʹидәре корупсийа бәлабуйи йә, һьнә мәрьв пʹәре зедә дьдьн сәва кӧ кәсәк ԝанрʹа шьхӧләки бькә, ле бь ԛануни изьна ԝи тʹӧнә кӧ әԝи шьхӧли бькә. Һьнәк жи «пʹәре зедә» дьдьнә полиса йан мәрьвед кӧ контрол дькьн, сәва кӧ хԝә хԝәй кьн жь щәзакьрьне у жь щьрме кӧ ԝанрʹа дькʹәвә. Бәле, «пʹешкʹеша» ӧса бьдьнә кәсәки йан жь кәсәки һьлдьн, һәԛийе надә кʹьфше (Дәркʹ. 23:8; Ԛан. Дщр. 16:19; Мәтʹлк. 17:23).

Һьнә хьзмәткʹаред дәԝләте жь мәрьва дьхԝазьн, кӧ һьнә пʹәрә зедә бьдьнә ԝан, сәва хәбата ԝан. Исафа һьнә Мәсиһийа кӧ сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз һинкьри йә, изьне надә ԝан, кӧ пʹәре зедә бьдьнә хьзмәткʹаред дәԝләте. Чьмки әԝана дьфькьрьн, кӧ һәрге әԝана пʹәра бьдьн, бь ве йәке пьштгьрийа корупсийайе дькьн. Ләма әԝана инкʹар дькьн кӧ пʹешкʹеша йан пʹәра бьдьнә хьзмәткʹаред дәԝләте.

Чахе Мәсиһи пʹешкʹеша дьдә, сәва кӧ нәԛануни тьштәки бьстинә, әԝ фәʹм дькә кӧ дькарә бе һʹәсабе рʹӧшәт. Ле һьнә Мәсиһи изьне дьдьнә хԝә, кӧ пʹешкʹешед бьчʹук бьдьн хьзмәткʹаред дәԝләте, сәва рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше бона хәбата ԝан. Чьмки ԝәлате ԝанда әԝ йәк нормал ә. Һьнәк жи пʹәра йан пʹешкʹеша дьдьн, чьмки һәрге нәдьн, шьхӧле ԝан әглә дькьн. Мәсәлә, һьнә Мәсиһи, чахе бепʹәрә нәхԝәшханеда хԝә ԛәнщ дькьн, пʹешкʹеша дьдьнә һʹәкима йан аликʹарчийед һʹәкима, сәва рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше. Әԝана һеса әве йәке дькьн, паши ԛәнщкьрьне, нә кӧ пешийе. Чьмки һәрге әԝана пешийа ԛәнщкьрьне пʹешкʹеша йан пʹәра бьдьн, әԝ дькарә бе һʹәсабе ча рʹӧшәт йан жи кӧ әԝана дьхԝазьн ԝәки бь мәхсуси мьԛати ԝан бьн.

Әм нькарьн шеԝьр кьн дәрһәԛа һәр дәрәща, һәр ԝәлатада. Фьрԛи тʹӧнә чь ԛәйдә нә ԝи ԝәлатида, йәкә, Мәсиһи гәрәке ӧса бькә, кӧ исафа ԝи тʹәмьз бьминә (Рʹом. 14:1-6). Мәсиһи гәрәке кьред ӧса нәкә, кʹижан кӧ нәԛануни нә (Рʹом. 13:1-7). Әԝана гәрәке хԝә жь һәр тьшти дур бьгьрьн, кʹижан кӧ дькарьн наве Йаһоԝа ньмьз кьн, йан жи бьбьнә кәвьре лькʹӧмандьне бона йед майин (Мәт. 6:9; 1 Корн. 10:32). Сафикьрьна Мәсиһийа тʹьме гәрәке нишан кә, кӧ әԝ мәрьва һʹьз дькьн (Марԛ. 12:31).

Ча щьват дькарә шабуне бьдә кʹьфше, чахе щьватеда те әʹламкьрьне, кӧ кәсәк йе кӧ жь щьвате һатьбу дәрхьстьне, диса вәгәрʹийа щьвате?

Луԛа сәре 15-да, Иса дәрһәԛа мәрьвәки мәсәлә ани, щәм кʹижана һәбу 100 пәз. Чахе пәзәк ӧнда бу, әԝи мәрьви 99 пәз һишт у чу чоле, у әԝ һʹәта әԝ пәза ӧндабуйи нәдит, вәнәгәрʹийа. Паше Иса бәрдәԝам дькә: «Гава бьбинә, ԝе жь шабуна дайнә сәр мьле хԝә, вәгәрʹә мале, гази дәр у щинара кә у ԝанрʹа бежә: ‹Тʹәви мьн ша бьн! Мьн пәза хԝәйә ӧндабуйи дит›». Хьлазийе, Иса гот: «Әз ԝәрʹа дьбежьм, ӧса жи ль әʹзмен бона гӧнәкʹарәки кӧ тʹобә дькә, һе ԝе бьбә шабунәкә мәзьн, нә кӧ бона нод нәһед рʹаст, кʹижанарʹа тʹобәкьрьн нә һʹәԝщә йә» (Луԛа 15:4-7).

Контекста ԝан рʹеза, дьдә кʹьфше кӧ Иса әԝ гьли гот, сәва кӧ ньһерʹандьна Ферьсийа у ԛанунзана бьгӧһезә. Чьмки ԝана Иса сущдар дькьр, кӧ әԝ тʹәви хәрщгьра у мәрьвед кӧ гӧнә дькьрьн хәбәрдьда (Луԛа 15:1-3). Иса әʹйан кьр кӧ чахе гӧнәкʹар гӧне хԝә тинә рʹуйе хԝә, шабун дькʹәвә әʹзмана. Ньһа пьрс пешда те: «Һәрге сәр әʹзмана шабун ә, нә сәр әʹрде жи гәрәке шабун һәбә чахе гӧнәкʹар гӧне хԝә анийә рʹуйе хԝә, у ньгед хԝә авитийә рʹийа рʹаст?» (Һәбаqум. 12:13).

Чахе кәсәки кӧ жь щьвате һатьбу дәрхьстьне, у диса вәгәрʹийа щьвате, мәʹнийа мәйә баш һәйә кӧ ша бьн. Әԝ мәрьв диса гәрәке бәрдәԝам бькә амьнийа хԝә һьндава Хԝәде хԝәй кә. Ле әԝ гәрәке гӧне хԝә бинә рʹуйе хԝә, сәва кӧ диса вәгәрʹә ль щьвате, у әм ша дьбьн кӧ әԝ пʹошман бу. Ләма, чахе рʹуспи сәр щьвате әʹлам дькьн, кӧ кәсәк вәгәрʹийа щьвате, хушк-бьред щьватеда дькарьн бь лайиԛи дәсте хԝә һәвхьн, һәрге әԝана хԝәха дьхԝазьн.

Чь дькарьбу бьбуйа мәʹни кӧ ава һʹәԝза Оршәлиме, бь наве Бәйтһаста, ль һәв дькʹәт?

Ԝәʹде Иса, бажарванед Оршәлиме дьфь­кьрин, кӧ чахе һʹәԝза Бәйтһастайе ль һәв дькʹәт, әԝ ав дькарьбу нәхԝәшийа ԛәнщ кьра (Йуһʹн. 5:1-7). Ләма жи, мәрьв ль ԝе дәре тʹоп дьбун сәва кӧ ԛәнщ бьн.

Ава һʹәԝзе, тʹьжә дьбу бь сайа резервуаре, йе кӧ пʹара ве һʹәԝзе бу. Әԝ һʹәԝз у резервуар кʹеләка һәв бун. Археолога тедәрхьстьн кӧ ортʹа ԝан диԝар һәбу. Чахе дәргәһед ве диԝаре вәдьбун, жь резервуаре, ав жерʹера дькʹәтә һʹәԝзе. Һәма ԝи ԝәʹдәйи ава һʹәԝз дькарьбу бьләԛийа.

Һьнә ԝәлгәрʹандьнада, Йуһʹәнна 5:4-да, те готьне кӧ мьлйакʹәт ава һʹәԝз ль һәв дьхьст. Ле гәләк фәрз ә кӧ дина хԝә бьдьн, кӧ әԝ фькьр тʹӧнә йә манускриптед Йунанийә бәре, мәсәлә Кодекса Синайтикус йа ԛьрʹна чара. Рʹаст ә, Иса Бәйтһастайеда мәрьв ԛәнщ кьр, кʹижан кӧ 38 са­ла нәхԝәш бу, ле әԝ мәрьв нәкʹәтә һʹәԝз. Иса әԝ мәрьв хԝәха ԛәнщ кьр.