Go na content

Go na table of contents

Kresten di studeri Bijbel, leri fu gebroiki a konsensi fu den bun te den e kisi fu du nanga heihei man fu lanti

Aksi fu leisiman

Aksi fu leisiman

San kan yepi Kresten fu sabi o ten a fiti fu gi kado noso moni na sma di e wroko gi lanti?

A bun fu hori wan tu sani na prakseri. Kresten musu de eerlijk. Den musu gi yesi na den wet fu a kondre te den wet dati no e tapu den fu du san Yehovah e aksi fu wi (Mat. 22:21; Rom. 13:1, 2; Hebr. 13:18). Kresten e pruberi tu fu lespeki den gwenti fu a kondre èn den ’lobi tra sma leki fa den lobi densrefi’ (Mat. 22:39; Rom. 12:17, 18; 1 Tes. 4:11, 12). Te Kresten e hori densrefi na den gronprakseri disi, dan awinsi na sortu kondre den e libi, den o man sabi o ten a fiti fu gi sma kado noso moni gi a wroko di den du gi den.

Na furu presi a de so taki te lantiman du wan sani gi sma, dan den sma disi no abi fu gi den noti. Lantiman e du den wroko fu di den tiriman fu a kondre e pai den gi dati. Sobun, den no o aksi noti gi a wroko di den musu du èn den no e fruwakti tu taki sma o gi den wan sani. Na furu kondre, lanti no e gi primisi taki lantiman e aksi sma moni noso wan tra sani gi a wroko fu den. Efu toku den e aksi moni, dan sma ben o si dati leki tyuku, srefi te nowan kruka sani no pasa. Na ini den sortu kondre disi, wan Kresten no o gi wan lantiman moni noso kado, fu di a no e fiti srefisrefi fu du dati.

Ma na ini tra kondre, lanti no abi wet gi den sortu sani disi èn den no e span te sma wani gi lantiman kado noso moni. Na ini den kondre disi, lantiman no abi problema fu aksi sma moni. Na son kondre, den e gebroiki a posisi fu den fu puru moni na sma anu noso den e aksi tra sani fu den. Efu sma no e gi den wan sani, dan den no wani yepi den. Son lantiman e aksi moni fu trow sma, fu seti belasting tori noso bow-papira gi sma, noso fu du tra sani. Te sma no wani gi den moni, dan fu espresi den e du sani fu meki en muilek gi den èn efu a kan, den sma disi no e kisi srefisrefi san den abi reti na tapu. Na ini wan kondre a e pasa srefi taki te wan oso e bron, den brandweerman no wani bigin kiri a faya efu sma no e pai den wan bigi moni fosi.

Son leisi a fiti fu gi wan lantiman wan pikin sani fu sori warderi gi san a du gi yu

Na ini kondre pe den sortu sani disi e pasa furu, sma feni taki den musu fu gi lantiman moni fu yepi den. Wan Kresten di e libi na ini den kondre disi, kan denki taki a musu pai wan lantiman moro moni so taki a kan kisi a sani di a abi reti na tapu. Ma na ini kondre pe furu kruka sani e pasa, Kresten musu luku bun taki den no e du sani di Gado no feni bun. Kande a no fowtu fu gi sma moni fu kan kisi san yu abi reti na tapu, ma te yu e pruberi fu kisi wan sani na wan fasi di lanti no feni bun, dan dati no fiti kwetikweti. Na kondre pe furu kruka de, yu abi sma di e gi wan heihei man moni so taki a kan du wan sani gi den di den no abi reti na tapu. Noso son leisi den e pai skowtu noso wan inspekteur fu lanti, moni so taki den no e kisi butu. Neleki fa a ben o de wan kruka sani fu pai sma tyuku, na so a ben o de wan kruka sani tu fu teki tyuku fu sma. Wan sma di e du disi, na wan bedrigi man.​—Eks. 23:8; Deut. 16:19; Odo 17:23.

Fu di a konsensi fu lepi Kresten di studeri Bijbel, e wroko bun, meki den feni taki den no man gi wan lantiman moni fu du wan sani gi den. Den feni taki efu den ben o du so wan sani, dan den ben o horibaka gi kruka sani. Dati meki te wan lantiman e aksi den moni noso kado fu du wan sani gi den, den no e du en.

Lepi Kresten sabi taki te den e gi sma moni noso kado fu kisi wan sani di den no abi reti na tapu, dan dati kan de a srefi leki te den ben o gi sma tyuku. Toku sonwan fu den feni taki efu sma na ini a kondre fu den abi a gwenti fu gi lantiman wan pikin sani fu sori warderi gi a wroko di den e du, noso fu sorgu taki den no e wakti tumusi langa fu kisi san den abi reti na tapu, dan den kan du dati tu. Son leisi a de so taki te Kresten e didon na ati-oso pe sma no abi fu pai gi datrayepi, den e gi den datra noso den zuster wan kado fu sori warderi gi a fasi fa den kisi yepi. Den no e gi a kado fosi den kisi a datrayepi, ma den e gi en baka di datra yepi den. Na so fasi nowan sma kan taki dati den pai datra wan tyuku fu kisi bun datrayepi.

Wi no man taki fu ala situwâsi di de na ini den difrenti kondre. Sobun, awinsi fa a situwâsi de na ini wan kondre, Kresten musu teki bosroiti di o meki taki den kan tan abi wan bun konsensi (Rom. 14:1-6). Den musu luku bun taki den no e du sani pe den o pasa a wet fu a kondre (Rom. 13:1-7). Noiti den musu du sani di kan gi Yehovah porinen noso di kan meki trawan naki futu (Mat. 6:9; 1 Kor. 10:32). Boiti dati, den bosroiti di den e teki musu sori taki den lobi tra sma.​—Mark. 12:31.

Fa a gemeente kan sori taki den breiti te den e meki bekènti taki wan sma di ben puru fu a gemeente, tron wan Kotoigi fu Yehovah baka?

Na Lukas kapitel 15 wi kan leisi a moi agersitori di Yesus ben fruteri fu wan man di ben abi 100 skapu. Di wan fu den skapu lasi, a man libi den tra 99 skapu na ini a sabana fu go suku a lasi skapu „teleki a feni en”. Dan Yesus e taki: „Te a feni a skapu, a e poti en na tapu en skowru èn a e prisiri. Te a kon na oso, dan a e kari mati nanga birtisma kon èn a e taigi den: ’Un prisiri nanga mi, bika mi feni a skapu fu mi di ben lasi.’” Na a kaba fu na agersitori, Yesus e taki: „Mi e taigi unu taki moro prisiri o de na hemel te wán sondari abi berow, leki te neigitenti na neigi reti-ati sma no abi fu sori berow.”​—Luk. 15:4-7.

Soleki fa a sori, dan Yesus fruteri na agersitori disi fu di den leriman fu Wet nanga den Fariseiman ben krutukrutu nanga en taki a ben e bumui nanga sondari èn nanga sma di e teki belasting-moni (Luk. 15:1-3). Yesus ben taki dati te wan sondari e sori berow, dan hemel e prisiri. Sobun, wi kan aksi wisrefi: ’Efu hemel e prisiri, dan wi di de na grontapu no musu prisiri tu te wan sondari sori berow, a drai en libi èn a meki en pasi kon grati baka?​—Hebr. 12:13.

Te wan sma tron wan memre fu a gemeente baka, dan wi musu prisiri. A sma disi o abi fu tan meki muiti fu gi yesi na Gado. Ma fu kan tron wan Kotoigi fu Yehovah baka, a ben musu sori berow èn wi breiti taki a du dati. Dati meki te den owruman e meki bekènti taki wan sma tron wan Kotoigi fu Yehovah baka, dan a gemeente mag naki anu, ma den musu du dati na wan fasi di fiti.

San meki taki a watra fu a watra-olo fu Betsata di ben de na Yerusalem, ben „e seki”?

Na ini a ten fu Yesus, son sma fu Yerusalem ben e bribi taki te a watra fu a watra-olo na Betsata ben „e seki”, dan a watra ben man dresi sma (Yoh. 5:1-7). Dati meki furu sma di ben wani kon betre, ben e go na a presi disi.

Den Dyu ben e si a peti disi leki wan presi pe den ben kan go wasi fu krin densrefi soleki fa a Dyu wet ben taki. Fu no meki a watra na ini a watra-olo saka tumusi, den ben meki a watra fu wan watrabaki di ben de krosibei fu drape, lon go na ini a watra-olo. Na so a watra-olo ben abi watra ala ten. Di sma ondrosuku a presi disi, den kon si taki wan dan ben de na mindri a watra-olo nanga a watrabaki. A dan ben abi wan sroisi di sma ben kan opo so taki a watra fu a watrabaki ben kan pasa na ini wan kanari, lon go na ini a watra-olo. Kande fu di a watra ben lon go so esi na ini a watra-olo, meki a watra ben e seki so.

Son Bijbel e taki na Yohanes 5:4 dati na wan engel ben meki a watra seki. Ma a moi fu si taki a pisi disi no de na ini den owruten Griki dokumenti, soleki a Kodeks Sinaitikus di sma skrifi sowan 400 yari Baka Krestes. Ma di Yesus ben de na a watra-olo fu Betsata, a dresi wan man di ben siki sowan 38 yari kaba. A man kon betre wantewante sondro fu go na ini a watra-olo.