Hegaara gayttidaagan qoppana bessiyo darobay deˈees. Kiristtaaneti ammanettiyaageeta gidana bessees. Eta biittaa higgee Yihoowa higgiyaa phalqqennaba gidikko, hegaa azazettana bessees. (Maa. 22:21; Roo. 13:1, 2; Ibr. 13:18) Qassi bantta heeran meeze gidida loˈˈo wogaa bonchanawunne ‘bantta shooruwaa bantta huuphedan siiqanawu’ baaxetoosona. (Maa. 22:39; Roo. 12:17, 18; 1 Tas. 4:11, 12) Ha Geeshsha Maxaafaa maarata oosuwan peeshshiyoogee dumma dumma biittan deˈiya Kiristtaaneti imotaanne miishshaa immiyoogaa waati xeellanaakko maaddana danddayees.

Daro heeran, issibaa polissanawu kawo oosanchawu aybakko immana koshshenna. Kawo oosanchati bantta oottiyoobawu damoozay etawu qanxxettiyo gishshawu, hara uri issibaa immana giidi hidootokkona woy hara uri miishsha immanaadan oychokkona. Daro biittan, kawo oosanchi issibaa polanawu hara urappe issibaa ekkiyoogee higgiyan digettidaba; i oottana bessiyaabaa maara oottidaba gidikkokka, hegaa malabaa ekkiyoogee qaxxayissiyaaba. Issi allaallee kuuyettidaba gidikkokka, hegaa mala imotay mattaayedan qoodettees. Hegaa malabay meeze gidido heeran kawo oosanchawu imota woy miishsha immana bessi bessennee giidi qoppanakka koshshenna. Hegaa mala imotaa immiyoogee bessennaba.

Gidikkokka, hegaa mala higgee baynna woy asay hegaa kaallenna biittatun deˈiya kawo oosanchati imota woy miishsha ekkiyoogee bessennaba giidi qoppokkona. Issi issi biittan, kawotettan suntta gidida asati bantta maataa goˈettidi eti maaddana bessiyo asaappe miishshaa woy harabaa ekkoosona; qassi hegaa demmana xayikko, harata maaddiya aybanne oottanawu eeno gookkona. Ekkiya woy geliya asata mazggabiya sunttati, asaappe qaraxaa ekkiyaageeti, keexxiyo piqaadiyaa immiyaageetinne harati hegaa malabaa oottanawu asaappe miishshaa oychoosona. Kawotettan suntta gididaageeti miishshaa ekkana xayikko, eriiddi yohoy metanaadan oottana danddayoosona woy ixxi iitidi asay demmana bessiyaabaa polokkona. Issi biittan, tamay denddin tamaa xayssanaadan xeegettiyaageeti koyro keehi daro miishshaa ekkennan tamaa xayssiyoogaa doommennaagee odettiis.

Hegaa malabay meeze gidido heeran, asay  miishshaa immennan aybanne ootissana danddayennabadan qoppees. Hegaa mala hanotan, issi Kiristtaanee miishshaa immiyoogaa bawu bessiyaabaa demmanawu immana koshshiyo miishshaa bolli gujjidi qanxxana bessiyaabadan qoppana danddayees. SHin mattaayiyaa immiyoogeenne ekkiyoogee meeze gidido heeran issi Kiristtaanee Xoossaa sinttan ekettiyaabaanne ekettennabaa xeelliyaagan balabaa qoppennaadan naagettana bessees. Higgiyan paqqadettidabaa polissanawu miishshaa immiyoogee bessennabaa oottissanawu koyiyoogaappe dummatiyoogaa akeekana bessees. Issi issi asay higgiyan etawu paqqadettibeennabaa demmanawu woy kawuwawu qanxxana bessiya miishshaa qanxxennan agganawu, kawotettan suntta gidida urawu woy polisiyawu mattaayiyaa immees. Ee, issi uri pirddaa geellayanaadan oottanawu “imotaa” immiyoogeekka pirddaa geellayanawu “imotaa” ekkiyoogeekka likke gidenna. He naaˈˈubaykka asay suure pirddaa demmennaadan oottees.—Kes. 23:8; Zaa. 16:19; Lee. 17:23.

Ayyaanaaban kayma gidida daro Kiristtaaneti Geeshsha Maxaafaa maaran loohida bantta kahaappe denddidaagan kawo oosanchay miishshaa oychiyo wode immanawu koyokkona. Eti hegaadan oottiyoogaa mattaayiyaa xaasayi xeelliyoobadan woy hegaa immiyoogaanne ekkiyoogaa minttettiyoobadan xeelloosona. Yaatiyo gishshawu, ooninne oychikko ay qommo imotaakka immokkona.

Ayyaanaaban kaymida Kiristtaaneti bessenna goˈˈaa demmanawu imotaa immiyoogee mattaayiyaa immiyoogaa mala gidiyoogaa akeekoosona; shin issi issi heeraa hanotaynne wogay asay bawu higgiyan paqqadettidabaa demmanawu woy bessiyaagaappe daro wodiyaa takkennan issibaa demmanawu guutta imotaa immiyoogee aynne baa giidi qoppanaadan oottana danddayees. Hara baggaara, issi issi Kiristtaaneti kawo hosppitaaliyan miishsha qanxxennan akkametti simmidi banttana loytti akkamido gishshawu ufayttidoogaa bessanawu dottoretuyyoonne narssetuyyo imotaa immoosona. Eti immiyoobaa hara uri maattaayedan woy dumma akkamuwaa koyiyo ogedan xeellenna mala, akkamettanaappe kase gidennan, akkametti simmidi immiyoogee aynne baa giidi qoppoosona.

Dumma dumma biittan merettana danddayiya hanota ubbaa qonccissana danddayettenna. Yaatiyo gishshawu, eta heeraa hanotay aybanne gidin, Kiristtaaneti ay oottanaakko kuuyiyo wode bantta kahaa qumˈˈennabaa doorana bessees. (Roo. 14:1-6) Eti higgiyan digettidabaa oottana bessenna. (Roo. 13:1-7) Eti Yihoowa sunttaa borissana woy haratuyyo xube gidana danddayiya aybanne oottana bessenna. (Maa. 6:9; 1 Qor. 10:32) Eti kuuyiyoobay bantta shooruwaa siiqiyoogaa bessiyaaba gidana koshshees.—Mar. 12:31.

Luqaasa shemppo 15n Yesuusi 100 dorssati deˈiyo bitaniyaabaa yootido leemisoy deˈees. Issi dorssay bayin, i hegaa “demmana gakkanaashin” 99 dorssata bazzuwan yeggi bayidi koyanawu bees. Yesuusi hagaadan giis: “He bayida dorssiyo demmido wode ufaittidi, ba hashiyan tookkees. Tookkidi soo ehiidi, ba laggetanne ba shoorota issippe xeesees; xeesidi, ‘Taani ta bayida dorssiyo demmido gishshau, tanaara ufaittite’ yaagidi, etassi odees.” Yesuusi wurssettan, “Taani intteyyo odiyoogee aibee giikko, hegaadan nagaraappe simmana koshshenna uddufun tammanne uddufun xillotun ufaittanaappe ba nagaraappe simmiya issi nagaranchchan saluwan de7iyaageeti ufaittana” yaagiis.—Luq. 15:4-7.

Yesuusi giiraa shiishshiyaageetuuranne nagaranchatuura dabbotiyo gishshawu, Parisaawetinne Higgiyaa tamaarissiyaageeti a borin, i he leemisuwaa yootidoogaa yuushuwan deˈiya qofaappe akeekoos. (Luq. 15:1-3) Yesuusi nagarancha uri ba nagaraappe simmiyo wode saluwan deˈiyaageeti ufayttiyoogaa yootiis. ‘Nagarancha uri ba nagaraappe simmiyo wodenne sitta ogiyan hemettiyo wode saluwan deˈiyaageeti ufayttikko, saˈan deˈiyaageeti shin ufayttana bessennee?’ giidi qoppana danddayoos.—Ibr. 12:13.

Nagarancha uri gubaaˈiyawu simmiyo wode ufayttoos. I Xoossaayyo ammanettidi deˈana bessees; qassi zaarettidi Yihoowa Markka gidanawu ba nagaraappe simmana bessees; i ba nagaraappe simmidoogan ufayttoos. Hegaa gishshawu, hegaa mala uri gubaaˈiyawu simmidoogaa cimati yootiyo wode, ishantti keehi ufayttidi kushiyaa baqqana danddayoosona.

Yesuusa wode Yerusalaamen deiya asay Beetasaydandagattida haattay “qaaxxiyo wode” asaaharggiyaappe pattees giidi qoppees. (Yoh. 5:1-7)Hegaappe denddidaagan, paxanawu koyiya asayyan shiiqees.

Ayhudati bantta wogan geeyanawu Beetasaydandagattida haattaa goettoosona. Haattay guuxxiyowode matan deiya dagattida hara haattaappe gujjiyoonnedariyo wode yeddiyo ogee deees. Dagattidahe naa u haattaappe gidduwan zeeridobay de-iyoogaa issi xinaatee qonccissiis. He zeeridobandeiya haattaa ogiyaa dooyiyo wode, dagattida hinkkohaattay asay meecettiyoosaakko garssaara gelees.Haattay garssaara wolqqappe geliyo wode,bolla baggaara deiya haattay qaaxxees.

Yohaannisa 5:4n, kiitanchay haattaa qaattiyaabadanodettida qofay, beni xaafettida keehi ammanttiyaxuufetun deennaagaa akeekana bessees.Gidoppe attin, Yesuusi 38 layttaa sahettida bitaniyaaBeetasaydan pattiis. Bitanee dagattida haattangelennan, paxi aggiis.