Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Ken tratarnakoʼon yéetel le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobiernooʼ, unaj k-chaʼik u nuʼuktaʼal k-conciencia tumen le Bibliaoʼ

Kʼáatchiʼob ku beetaʼal

Kʼáatchiʼob ku beetaʼal

Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, ¿maʼalob wa ka u tsʼáaʼob taakʼin wa uláakʼ baʼal tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobiernooʼ?

Utiaʼal lelaʼ yaʼab baʼaloʼob unaj u chʼaʼabal en cuentail. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u beetkoʼob baʼax maʼalob tu táan Dios. Unaj xan u beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik le leyoʼob yaan teʼ luʼum tuʼux kajaʼanoʼoboʼ, pero chéen wa maʼ tu bin tu contra u ley Dios (Mat. 22:21; Rom. 13:1, 2; Heb. 13:18). Tak tuʼux unajeʼ ku beetkoʼob le baʼaxoʼob suukaʼan teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ yéetel ku chʼaʼikoʼob en cuenta baʼax ku tuklik u maasil. Tsʼoʼoleʼ ku yilik u yaabiltikoʼob u yéet máakiloʼob jeʼex u yaabiltmilubaʼobeʼ (Mat. 22:39; Rom. 12:17, 18; 1 Tes. 4:11, 12). Kex jeʼel tuʼuxak kajaʼan le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ, le principioʼob yanoʼob teʼ Bibliaoʼ jeʼel u yáantkoʼob u yiloʼob wa maʼalob ka u tsʼáaʼob taakʼin wa uláakʼ baʼal tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobiernooʼ.

Yaʼab tuʼuxeʼ maʼ tsaaj u tsʼaʼabal wa baʼax tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobierno utiaʼal u beetkoʼob junpʼéel meyaj deporsi yaan u derechoil u kʼamik máakoʼ. Tiʼ le máakoʼobaʼ tsʼaʼan junpʼéel sueldo tumen le gobiernooʼ yéetel maʼ unaj u kʼáatkoʼob mix u páaʼtkoʼob ka tsʼaʼabak wa baʼax tiʼob aparte tiʼ le ku náajaltikoʼoboʼ. Tiʼ yaʼab luʼumiloʼobeʼ ku bin tu contra le ley u kʼáatik taakʼin wa uláakʼ baʼal le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobierno yoʼolal u beetkoʼob le meyaj tsʼaʼantiʼoboʼ kex junpʼéel baʼal maʼ kʼaasiʼ. Wa ku tsʼaʼabal taakʼin tiʼobeʼ bey táan u boʼotaʼaloʼob utiaʼal u beetkoʼob junpʼéel meyaj tu favor máakeʼ yéetel ku bin tu contra le leyoʼ, lelaʼ ku yaʼalaʼal xan tiʼ sobornar. Lelaʼ deporsi bey u yilaʼal kex láayliʼ letiʼe utsil ken u kʼam máak kex maʼ u boʼol kaʼachoʼ. Tuʼux suuk u beetaʼal lelaʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ mix tech u kʼáatkoʼob wa maʼalob ka u tsʼáaʼob taakʼiniʼ tumen deporsi u yojloʼob maʼ maʼalobiʼ.

Chéen baʼaleʼ tiʼ uláakʼ luʼumiloʼobeʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobiernooʼ yaanal bix u yilkoʼob u tsʼaʼabal taakʼin tiʼob. Maʼ xaneʼ teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ minaʼan leyoʼob ku yaʼalik maʼ maʼalob ka tsʼaʼabak taakʼin tiʼobiʼ yéetel yaan horaeʼ kex yaneʼ, maʼ suuk u beetaʼal u cuentailiʼ. Le máakoʼobaʼ ku aprovechartikoʼob le meyaj yaantiʼob utiaʼal u jóoʼskoʼob taakʼin tiʼ máakoʼ wa utiaʼal u beetaʼal wa baʼax favoril tiʼob tu yoʼolal le meyaj deporsi unaj u beetkoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan horaeʼ maʼ tu yóotkoʼob u beetoʼob u meyajoʼob wa maʼ tu tsʼaʼabaltiʼob taakʼin. Yaan tiʼ le máaxoʼob ku meyajoʼob utiaʼal le gobiernooʼ, ku kʼáatkoʼob tiʼ máak u maasil taakʼin utiaʼal u actail u tsʼoʼokol u beel máak, ken boʼotaʼak impuestoʼob yéetel ken kʼáataʼak u permisoil utiaʼal u beetaʼal wa baʼax construccionil. Wa maʼ tu tsʼaʼabal le taakʼin ku kʼáatkoʼoboʼ ku xaankúuntikoʼob le tramitesoʼ wa yaan horaeʼ hasta maʼatech u beetkoʼob le meyaj yaan u derechoil tiʼ máak u kʼamkoʼ. Ku yaʼalaʼaleʼ tiʼ junpʼéel luʼumileʼ, le bomberoʼoboʼ pʼis u tsʼaʼabaltiʼob u maasil taakʼineʼ ku bin u beet u meyajoʼob.

Yaan kʼiineʼ maʼ kʼaas ka k-tsʼáa wa baʼax tu yoʼolal junpʼéel meyaj beetaʼab t-favoriʼ

Le máaxoʼob kajaʼanoʼob teʼ tuʼux suuk u beetaʼal le baʼaloʼobaʼ, ku tuklikoʼobeʼ deporsi ku kʼaʼabéettal u tsʼáaikoʼob le taakʼin ku kʼáataʼaloʼ. Maʼ xaaneʼ tak juntúul máax meyajtik Dioseʼ jeʼel u tuklikeʼ kex yaan u tsʼáaik u maasil taakʼineʼ deporsi letiʼe u tojol le meyaj, trámite wa uláakʼ baʼax ku kʼáatik ka beetaʼakoʼ. Chéen baʼaleʼ tiʼ uláakʼ tuʼuxoʼob jach suuk u jóoʼsaʼal taakʼin tiʼ máak tu yoʼolal jeʼel baʼalakeʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ unaj u jach naʼatkoʼob tiʼ baʼax súutukil maʼatech u bin tu contra Dios u tsʼáaikoʼob taakʼin yéetel tiʼ baʼax xan súutukil maʼ maʼalobiʼ. Unaj u naʼataʼal túuneʼ u tsʼaʼabal taakʼin tu yoʼolal junpʼéel baʼal yaan u derechoil u kʼamik máakeʼ, maʼ igual yéetel u tsʼaʼabal taakʼin tu yoʼolal junpʼéel baʼal ku bin tu contra u ley le gobiernoʼoboʼ. Teʼ tuʼux suuk u beetaʼal baʼaloʼob ku bin tu contra le leyoʼ, le máakoʼoboʼ suuk u tsʼáaikoʼob taakʼin tiʼ juntúul policía wa uláakʼ máax ku meyaj utiaʼal le gobierno utiaʼal maʼ u boʼotkoʼob junpʼéel multa wa utiaʼal u tsʼaʼabaltiʼob junpʼéel baʼax minaʼan derecho u kʼamkoʼoboʼ. Wa ku yúuchul le baʼaloʼob beyaʼ unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ teʼ súutukiloʼobaʼ maʼ maʼalob ka u tsʼáa máak taakʼiniʼ mix ka u chaʼa máak u maʼanal yéetel taakʼiniʼ. Máax beetik lelaʼ táan u bin tu contra u justicia Dios (Éxo. 23:8; Deu. 16:19; Pro. 17:23).

Óoliʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Dios kʼanchajaʼan u tuukuloʼoboʼ, maʼ ken u yuʼububaʼob maʼalob wa ka u tsʼáaʼob taakʼin wa uláakʼ baʼal jeʼel u kʼáatik juntúul máax ku meyaj utiaʼal le gobiernooʼ. U concienciaʼob nuʼuktaʼan tumen le Bibliaoʼ maʼ ken u chaʼa u beetkoʼob lelaʼ. Jeʼel u tuklikoʼobeʼ wa ka u beetoʼobeʼ bey táan u yáantajoʼob xan utiaʼal u beetaʼal baʼaloʼob ku bin tu contra le baʼax ku yaʼalik le leyoʼ wa jeʼel u tsʼáaikoʼob naʼatbil yaan horaeʼ maʼ kʼaas ka u beet máakiʼ. Le oʼolaleʼ maʼatech u tsʼáaikoʼob taakʼin mix uláakʼ baʼaloʼob ku kʼáataʼaltiʼob.

Le máaxoʼob kʼanchajaʼan u tuukuloʼoboʼ u yojloʼobeʼ u tsʼáaikoʼob taakʼin utiaʼal u kʼamkoʼob junpʼéel baʼal minaʼan u derechoil u tsʼaʼabaltiʼobeʼ, láayliʼ bey jeʼex ka u manoʼob wa máax yéetel taakʼineʼ. Chéen baʼaleʼ según le baʼaxoʼob suuk u beetaʼal teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ bey xan le bix u yilaʼal tumen u maasiloʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal u tsʼáaikoʼob wa baʼax utiaʼal u beetaʼaltiʼob junpʼéel meyaj yaan derecho u kʼamkoʼobeʼ. Maʼ xaan xaneʼ jeʼel u tsʼáaikoʼob tu yoʼolal maʼ u sen páaʼtkoʼob yaʼab tiempo utiaʼal ka atendertaʼakoʼobeʼ. Yaan tuʼuxoʼobeʼ jujuntúul sukuʼunoʼob tsʼoʼok u kʼamkoʼob junpʼéel tratamiento gratis tiʼ junpʼéel hospital utiaʼal le gobiernooʼ, ku síikoʼob wa baʼax tiʼ le doctoroʼob wa tiʼ le enfermeraʼob yoʼolal le bix atendertaʼabikoʼoboʼ. Le sukuʼunoʼobaʼ maases ku beetkoʼob ken tsʼoʼokok u atendertaʼaloʼob tumen wa ku beetkoʼob anteseʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u tsʼáaikoʼob tuʼux u tuklaʼal chéen táan u boʼoloʼob utiaʼal ka tratartaʼakoʼob maas maʼalob ke u maasileʼ.

U jaajileʼ maʼ tu páajtal k-aʼalik tuláakal le baʼax unaj u beetaʼal tiʼ cada luʼumiloʼ. Chéen baʼaleʼ kex jeʼel baʼaxak suuk u beetaʼal tuʼux kajaʼanoʼoneʼ, toʼon k-meyajtik Jéeobaeʼ, maʼ unaj k-beetik mix baʼal jeʼel u beetik u chiʼichnaktal k-concienciaeʼ (Rom. 14:1-6). Maʼ unaj xan k-beetik mix baʼal ku bin tu contra u ley le gobiernoʼoboʼ (Rom. 13:1-7). Tsʼoʼoleʼ maʼ unaj k-beetik mix baʼal jeʼel u pʼatik kʼaasil u kʼaabaʼ Jéeobaeʼ yéetel maʼ unaj xan k-beetik u tʼóochpajal mix máak yoʼolal baʼaxoʼob k-beetkiʼ (Mat. 6:9; 1 Cor. 10:32). Le baʼaxoʼob ken k-beetoʼ unaj u yeʼesik k-yaabiltmaj k-éet máakil (Mar. 12:31).

Ken anunciartaʼak tsʼoʼok u kaʼa kʼaʼamal máax expulsartaʼan kaʼacheʼ, ¿bix jeʼel u yeʼesik le múuchʼulil kiʼimak u yóoloʼ?

Tu capituloil 15 tiʼ Lucaseʼ, k-xokik junpʼéel jatsʼuts ejemplo tu tsʼáaj Jesús yoʼolal juntúul máax yaan kaʼach 100 u túulal u yalakʼ tamanoʼob. Le máakaʼ ken u yil yaan juntúul chan taman ku bineltiktiʼeʼ ku pʼatik le uláakʼ 99 teʼ desierto utiaʼal u bin u kaxt le saatloʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ken u kaxteʼ, ku kiʼimaktal u yóol yéetel ku naʼaksik tu keléembal. Tsʼoʼoleʼ ken kʼuchuk tu yotocheʼ, ku tʼanik u amigoʼob bey xan u vecinoʼobeʼ, ku yaʼaliktiʼob: ‹Kiʼimakchajak a wóoleʼex tin wéetel tumen tsʼoʼok in kaxtik le in walakʼ taman saatal kaʼachoʼ›». Tsʼoʼoleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kin waʼalikteʼexeʼ maas yaan u yantal kiʼimak óolal teʼ kaʼan yoʼolal juntúul j-kʼeban máak ku kʼexik u tuukul ke yoʼolal noventinueve utsul máakoʼob maʼ kʼaʼabéet u kʼexik u tuukuloʼobiʼ» (Luc. 15:4-7).

Le capítulo quinceoʼ ku yeʼesikeʼ le tʼaanoʼobaʼ tu yaʼalaj Jesús tiʼ le escribaʼob yéetel tiʼ le fariseoʼob utiaʼal u yeʼesiktiʼob maʼ maʼalob bix u tuukuloʼobiʼ. Letiʼobeʼ jach ku yaʼalikoʼob baʼal tiʼ Jesús tumen ku biskuba kaʼach yéetel máaxoʼob ku cobrartikoʼob impuestoʼob bey xan yéetel máaxoʼob maʼ maʼalob u yilaʼal u kuxtaloʼobiʼ (Luc. 15:1-3). Jesuseʼ tu yaʼaleʼ yaan maas kiʼimak óolal teʼ kaʼan ken u kʼex u tuukul juntúul j-kʼeban máakoʼ. Tu yoʼolal lelaʼ maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ le kʼáatchiʼaʼ: wa teʼ kaʼan ku yantal kiʼimak óolaloʼ, ¿maʼ wa xan unaj u yantal kiʼimak óolal way Luʼum ken u ‹táaxkunt u bej› juntúul máax kʼeban kaʼachiʼ? (Heb. 12:13).

Toʼoneʼ yaʼab baʼax oʼolal unaj u kiʼimaktal k-óol ken kaʼa kʼaʼamak juntúul máax expulsartaʼan kaʼachi. U jaajileʼ le máax ku kʼaʼamalaʼ yaan u seguer u yeʼesik chúukaʼan u yóol, chéen baʼaleʼ utiaʼal u kʼaʼamal tu kaʼatéeneʼ anchaj u yeʼesik arrepentido. Toʼoneʼ jach ku kiʼimaktal k-óol yoʼolal leloʼ. Le oʼolaleʼ ken u anunciart le ancianoʼob yaan máax tsʼoʼok u kʼaʼamal tu kaʼatéeneʼ, wa u kʼáat le múuchʼuliloʼ maʼ kʼaas ka papaxkʼabnakoʼobiʼ. Chéen baʼaleʼ unaj u beetaʼal yéetel tsiikil.

¿Baʼax beetik u woʼoltikuba kaʼach le jaʼ yaan tu nojoch pilail Betzataoʼ?

Tu kʼiiniloʼob Jesuseʼ yaan tiʼ le máaxoʼob kajaʼanoʼob Jerusalenoʼ ku tuklikoʼobeʼ le jaʼ yaan teʼ nojoch pila ku kʼaabaʼtik Betzataoʼ jeʼel u tsʼakik le kʼojaʼanoʼob wa ka ookkoʼob ichil le jaʼ le táan u ‹woʼoltikubaoʼ› (Juan 5:1-7). Le oʼolaleʼ le máaxoʼob u kʼáatoʼob utstaloʼ ku binoʼob ichkíiliʼ.

Yoʼolal le baʼax ku creertaʼalaʼ le judíoʼoboʼ ku binoʼob ichkíil teʼ pilaaʼ. Le pila kaʼachaʼ mantatsʼ yaan u jaʼil tumen yaan kaʼach junpʼéel nojoch depósito tu tséel. Jujuntúul arqueologoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ yaan kaʼach junpʼéel nuxiʼ pakʼ ku jatsik le nojoch pila tiʼ le depositooʼ. Teʼ pakʼ jatskoʼobaʼ yaan kaʼach junpʼéel nojoch jooliʼ yéetel ken jeʼekʼabtaʼakeʼ ku jóokʼol le jaʼoʼ. Le jaʼ yaan túun teʼ depositooʼ ku yáalkab hasta u kʼuchul tu maas taamil le nojoch pila tuʼux ku yichkíil le máakoʼoboʼ. Le oʼolal cada ken jeʼekʼabtaʼak u jool le depósito yéetel ken kʼuchuk le jaʼ tak teʼ nojoch pilaoʼ ku beetik u woʼoltikuba le jaʼoʼ.

Tiʼ jujunpʼéel bibliaʼobeʼ tiʼ Juan 5:4, ku yaʼalikeʼ juntúul ángel bin péeksik le jaʼoʼ, chéen baʼaleʼ le baʼax ku yaʼalaʼalaʼ maʼatech u chíikpajal teʼ úuchben tsʼíiboʼob ich griegooʼ jeʼex teʼ Códice Sinaítico tiʼ le siglo cuartooʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máak tsʼoʼok kaʼach treintiocho años kʼojaʼanchajkoʼ maʼ kʼaʼabéetchaj u yokol teʼ tu pilail Betzata utiaʼal u yutstaloʼ tumen Jesús tsʼake.