Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

Бь Тʹәмами Кʹаре Бьстиньн жь Хԝарьна Рʹӧһʹани кӧ Йаһоԝа Дьдә Мә

Бь Тʹәмами Кʹаре Бьстиньн жь Хԝарьна Рʹӧһʹани кӧ Йаһоԝа Дьдә Мә

«Әз, Йаһоԝа, Хԝәдайе тә мә, йе кӧ тә һин дькә бона кʹара тә» (ИША. 48:17, ДТʹ).

КʹЬЛАМЕД: 20, 37

1, 2. а) Шәʹдед Йаһоԝа ча сәр Кʹьтеба Пироз дьньһерʹьн? б) Кʹижан пʹар жь Кʹьтеба Пироз ԝә хԝәш те?

ШӘʹДЕД ЙАҺОԜА Кʹьтеба Пироз һʹьз дькьн. Кʹьтеба Пироз бәрдьлийе у баԝәрийа дәрһәԛа ахьрийе дьдә. Әԝ рʹебәрийа рʹаст дьдә мә у мә һин дькә (Рʹом. 15:4). Кʹьтеба Пироз бона мә кʹьтеба мәрьва нинә, ле әԝ «хәбәра Хԝәде» йә (1 Тʹеслн. 2:13).

2 Бешьк, щәм мә һәр кәси һәйә пʹаред Кʹьтеба Пироз, кʹижан кӧ әм һʹьз дькьн. Мәсәлә, һьнәка хԝәш те чар кʹьтебед пешьнә Мьзгинийе. Чьмки ль ԝедәре те гьликьрьне кӧ чаԝа Иса пе жийина хԝә әʹйан кьр, кӧ Йаһоԝа Хԝәдейе чьԛас ԛәнщ ә (Йуһʹн. 14:9). Һьнәка хԝәш те кʹьтебед пʹехәмбәртийе, мәсәлә кʹьтеба Әʹйанти. Чьмки ль ԝедәре пʹехәмбәрти һәнә, кʹижан кӧ «гәрәке зутьрәке бьԛәԝьмьн» (Әʹйан. 1:1). Жь мә гәләка хԝәш те кʹьтеба Зәбур, чьмки чахе әм әве кʹьтебе дьхуньн, әм бәрдьлийе дьстиньн. Гәләка жи хԝәш те кʹьтеба Мәтʹәлок, чьмки ль ԝедәре әм дәрс у ширәтед керһати дьстиньн. Бь рʹастийе жи, Кʹьтеба Пироз бона һәр кәса йә.

3, 4. а) Һун чь дьфькьрьн дәрһәԛа әʹдәбйәтед мә? б) Кʹижан әʹдәбйәт әм дьстиньн кӧ бона щурʹә-щурʹә тенә дәрхьстьне?

3 Әм чаԝа кӧ Кʹьтеба Пироз һʹьз дькьн, әм ӧса жи әʹдәбйәтед мә һʹьз дькьн, кʹижан кӧ сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ьн. Мәсәлә, әм дьстиньн кʹьтеба, брошура, журнала, у әʹдәбйәтед дьн. Бәле, әм гәләк ԛимәт дькьн у рʹази нә бона хԝарьна рʹӧһʹани. У әм заньн кӧ әԝ хԝарьна рʹӧһʹани жь Йаһоԝа йә. Бь сайа ве хԝарьна рʹӧһʹани, әм рʹӧһʹанида һʹьшйар дьминьн у баԝәрийа хԝә ԛәԝи хԝәй дькьн (Тито 2:2).

4 Хенщи әʹдәбйәта кӧ тенә дәрхьстьне бона Шәʹдед Йаһоԝа, һәнә диса әʹдәбйәтед дьн сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз, кʹижан кӧ тенә дәрхьстьне бона щурʹә-щурʹә мәрьва. Мәсәлә, һьнә әʹдәбйәт һатә дәрхьстьне сәва щаһьла, йан жи бона де-бава. Һʹәчʹи зәʹф әʹдәбйәтед нәшьркьри, готар у видеойед сәр малпәра мә, һатьнә дәрхьстьне бона нә Шәʹдед Йаһоԝа. Бь рʹастийе жи, чьԛас зәʹф у щурʹә-щурʹә хԝарьна мәйә рʹӧһʹани һәйә. Әԝ йәк избат дькә кӧ Йаһоԝа хԝәйе созе хԝә йә, у бона һʹәму мәрьва хәм дькә, сәва кӧ әԝана һинкьрьне бьстиньн (Иша. 25:6).

5. Йаһоԝа чь ԛимәт дькә?

5 Бәле, әм гьшк дьхԝазьн кӧ гәләк ԝәʹде мә һәбә, сәва Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед мә бьхуньн. У әм гәрәке дӧдьли нәбьн, кӧ Йаһоԝа ԛимәт дькә, чахе әм ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ дькьн, сәва тʹьме Кʹьтеба Пироз бьхуньн у һинбуна шәхси дәрбаз кьн (Әфәс. 5:15, 16). Ле щара ԝәʹде мә наминә кӧ һʹәму әʹдәбйәта бьхуньн, кʹижан кӧ әм дьстиньн. Ве йәкеда дькарә хоф һәбә, у ләма әм гәрәке фәсал бьн. Гәло әԝ чь хоф ә?

6. Жь бо чь әм дькарьн кʹаре нәстиньн, жь һьнә хԝарьна рʹӧһʹани кӧ Йаһоԝа дьдә мә?

6 Һәрге әм бьфькьрьн кӧ һьнә пʹаред жь Кʹьтеба Пироз йан һьнә әʹдәбйәтед мә бона мә ниньн, әв йәк гәләк хоф ә. Ле чьрʹа әм дькарьн ӧса бьфькьрьн? Мәсәлә, чахе әм һьнә рʹезед жь Кʹьтеба Пироз дьхуньн, әм дькарьн бьфькьрьн кӧ әԝ бона дәрәща мә нинә. Йан әм жь ԝан хԝәндәвана ниньн, бона кʹе жи әԝ әʹдәбйәт һатә дәрхьстьне. Ԝи чахи әм чь дькьн, тʹәне сәрʹа-бәрʹа дьхуньн, йан һәла һе ԛә нә жи дьхуньн? Һәрге ӧса нә, әм дькарьн информасийа фәрз бәрʹдьн, кʹижан кӧ ԝе мәрʹа гәләк кʹар бьанийа. Ле әм ча дькарьн нәкʹәвьнә ве тʹәльке? Әм гәрәке бира хԝәда хԝәй кьн, кӧ һʹәму хԝарьна рʹӧһʹани жь Йаһоԝа йә. Йаһоԝа бь Ишайа пʹехәмбәр гот: «Әз, Йаһоԝа, Хԝәдайе тә мә, йе кӧ тә һин дькә бона кʹара тә» (Иша. 48:17, ДТʹ). Ве тʹемайеда, әме шеԝьр кьн се ширәта, кʹижан кӧ ԝе али мә бькьн, ԝәки әм жь һʹәму пʹаред Кʹьтеба Пироз у жь һʹәму щурʹә хԝарьна рʹӧһʹани кʹаре бьстиньн.

ЧАԜА ЖЬ ХԜӘНДЬНА КʹЬТЕБА ПИРОЗ КʹАРЕ БЬСТИНЬН

7. Чьрʹа әм гәрәке Кʹьтеба Пироз бь нета рʹаст бьхуньн?

7 Бь нета рʹаст бьхуньн. Кʹьтеба Пироз әʹйан дьбежә кӧ «тʹәмамийа ньвисаре жь бина бәр Хԝәде йә» (2 Тимтʹ. 3:16). Бәле, һьнә пʹаред Кʹьтеба Пироз, серида, конкрет бона кәсәки йан бона кʹомәкә мәрьва бу. Ләма жи лазьм ә әм Кʹьтеба Пироз бь нета рʹаст бьхуньн, у нәфькьрьн кӧ әԝ йәк бона мә нинә. Бьрак дьбежә: «Ԝәʹде хԝәндьна Кʹьтеба Пироз, әз тʹьме тиньм бира хԝә, кӧ жь ве пʹаре кʹижан әз дьхуньм, әз дькарьм чәнд дәрса хԝәрʹа һин бьм. Әԝ йәк али мьн дькә кӧ хԝәрʹа ԝан дәрса бьвиньм, кʹижан кӧ вәшарти нә». Пешийа кӧ әм Кʹьтеба Пироз бьхуньн, әм гәрәке жь Йаһоԝа һиви кьн, кӧ али мә бькә әм бь нета рʹаст бьхуньн. Ӧса жи, дӧада әм дькарьн жь Йаһоԝа биланийе бьхԝазьн, сәва кӧ хԝәрʹа дәрса бьвиньн, кʹижан кӧ Йаһоԝа дьхԝазә әм һин бьн. (Әзр. 7:10; бьхунә Аԛуб 1:5.)

Тӧ жь хԝәндьна Кʹьтеба Пироз бь тʹәмами кʹаре дьстини? (Бьньһерʹә абзаса 7)

8, 9. а) Чахе әм Кʹьтеба Пироз дьхуньн, әм кʹижан пьрса дькарьн бьдьнә хԝә? б) Әм чь педьһʹәсьн дәрһәԛа Йаһоԝа, жь ве йәке кӧ әԝ кʹижан һʹӧнӧр жь рʹуспийа дәʹԝа дькә?

8 Ԝәʹде хԝәндьне, пьрса бьдә хԝә. Чахе тӧ Кʹьтеба Пироз дьхуни, бьсәкьнә у пьрсед ӧса бьдә хԝә: «Ль ԝьр әз чь педьһʹәсьм дәрһәԛа Йаһоԝа? Әз ча дькарьм әве информасйайе жийина хԝәда бьдьмә хәбате? Әз ча дькарьм бь сайа ве информасйайе, али йед дьн бькьм?» Чахе әм бьфькьрьн сәр пьрсед ԝи щурʹәйи, әме жь хԝәндьна Кʹьтеба Пироз һе зәʹф кʹаре бьстиньн. Ԝәрә мәсәле шеԝьр кьн. Кʹьтеба Пирозда те готьне кӧ чь те дәʹԝакьрьне жь рʹуспийа. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 3:2-7.) Бәле, гәләк жь мә рʹуспи ниньн, ләма пешийе әм дькарьн бьфькьрьн, кӧ әԝ рʹез бона мә ниньн, у бона мә керһати ниньн. Ле ԝәрә әм ньһа әԝ се пьрс шеԝьр кьн, у бьвиньн кӧ әм жь ԝан дәʹԝакьрьнед бона рʹуспийа, чь кʹаре дькарьн бьстиньн.

9 Ль ԝьр әз чь педьһʹәсьм дәрһәԛа Йаһоԝа? Йаһоԝа Кʹьтеба Пирозда кʹьфш кьр, кӧ рʹуспи гәрәке чь щурʹәйи бьн. Демәк Йаһоԝа жь ԝан бьра, йед кӧ бона щьвате хәм дькьн, һе зедә дәʹԝа дькә. Әԝ жь ԝан һивийе йә кӧ әԝана мәсәла баш бьн. Хенщи ве йәке, әԝана щабдар ьн бәр Йаһоԝа бона щьвате, кʹижан кӧ әԝи «бь хуна Кӧрʹе хԝә» ԛазанщ кьрийә. Жь ве йәке әм дьвиньн, кӧ бона Йаһоԝа щьват гәләк ԛимәт ә (Кʹар. Шанд. 20:28). Йаһоԝа дьхԝазә кӧ бь сайа хәмкьрьна рʹуспийа, әм хԝә хԝәйкьри тʹәхмин кьн (Иша. 32:1, 2). Чахе әм Кʹьтеба Пирозда дьхуньн дәʹԝакьрьнед сәва рʹуспийа, әм дьвиньн кӧ Йаһоԝа чьԛас зәʹф бона мә хәм дькә.

10, 11. а) Чахе әм дьхуньн дәʹԝакьрьнед бона рʹуспийа, әм ча дькарьн әве информасйайе жийина хԝәда бьдьнә хәбате? б) Әм ча дькарьн әве информасйайе бьдьнә хәбате сәва али йед дьн бькьн?

10 Әз ча дькарьм әве информасйайе жийина хԝәда бьдьмә хәбате? Щар-щара, рʹуспийарʹа лазьм ә бьфькьрьн сәр ԝан рʹеза у тедәрхьн кӧ чьда әԝана дькарьн һе пешда һәрʹьн. Һәрге «тәме йәки ль сәрԝертийе һәйә», әԝ гәрәке кʹур бьфькьрә сәр ԝан дәʹԝакьрьна. Ӧса жи әԝ гәрәке ԝан тьштада ида пешдачуйи бә (1 Тимтʹ. 3:1). Ле жь ԝан дәʹԝакьрьна, һәр Мәсиһи дькарә кʹаре бьстинә у һин бә. Чьмки Йаһоԝа жь мә һәр кәси һивийе йә кӧ әм бәрбьһер бьн у аԛьлда гьран бьн (Фили. 4:5; 1 Пәт. 4:7). Чахе рʹуспи «нәхше ԛәнщ» ьн, әм дькарьн жь ԝана һин бьн у «чʹәʹв бьдьнә баԝәрийа ԝан» (1 Пәт. 5:3; Ибрн. 13:7).

11 Әз ча дькарьм бь сайа ве информасйайе, али йед дьн бькьм? Әм дькарьн әв дәʹԝакьрьнед бона рʹуспийа шеԝьр кьн тʹәви ԝан, йед кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбьн, йан жи тʹәви ԝан, һʹәԝаса кʹе һьндава рʹастийе һәйә. Ӧса әм дькарьн али ԝан мәрьва бькьн, кӧ бьвиньн фьрԛийа ортʹа рʹуспийед Шәʹдед Йаһоԝа у сәрԝеред рʹелигийед дьн. Бона мә жи кʹар ә, кӧ әм бьфькьрьн сәр ве йәке, кӧ рʹуспийед щьвата мә шьхӧле чьԛас гьран сәва мә дькьн. Чахе әм дәрһәԛа ԝан бьфькьрьн, әме һе «ԛәдьре ԝан бьгьрьн», йед кӧ рʹебәрийе һьлдьн сәр хԝә (1 Тʹеслн. 5:12). У чьԛас зәʹф әм һьндава ԝан ԛәдьр бьдьнә кʹьфше, һаԛас зәʹф әԝана ԝе шьхӧле хԝәда шабуне бьстиньн (Ибрн. 13:17).

12, 13. а) Әм ча дькарьн бь һащәтед кӧ щәм мә һәнә, леколина бькьн? б) Биньн мәсәлә, кӧ чаԝа әм жь информасийа тʹәрихийе дькарьн дәрса хԝәрʹа һьлдьн, кʹижан кӧ дәрберʹа найенә кʹьфше?

12 Леколин бькьн. Бь һащәтед кӧ щәм мә һәнә, әм дькарьн щабед пьрсед ӧса бьгәрʹьн:

  • Кʹе ньвисийә әԝ пʹара жь Кʹьтеба Пироз?

  • Кʹидәре у кʹәнге әԝ һатийә ньвисаре?

  • Чь ԛәԝьмандьнед фәрз ԛәԝьминә чахе әԝ пʹара Кʹьтеба Пироз һатә ньвисаре?

Әԝ информасйа зедә дькарә али мә бькә, кӧ хԝәрʹа дәрса бьвиньн, кʹижан кӧ дәрберʹа найенә кʹьфше.

13 Мәсәлә, шеԝьр кьн Һәзәԛел 14:13, 14. Йаһоԝа гот: «Дәма ԝәлатәк сущ бькә у ль дьжи мьн хайинтийе бькә у әзе дәсте хԝә дьрежи сәр ԝе бькьм у аликʹарийа ԝейи нан бьшкиньм у хәлайе бь сәр ԝева бьшиньм у мьров у һʹәйԝан жь ве жебькьм у бавежьм. Нӧһ, Данийел, Ибо, әԝ һәр се зьлам ль ԝьр бьн жи, бь рʹастийа хԝә ԝе тʹәне щанед хԝә хьлаз бькьн». Һәрге әм һьнәки леколин бькьн, әме пебьһʹәсьн кӧ әԝ пʹар Һәзәԛел незикайа сала 612 Б.Д.М., ньвиси бу. Ԝи чахи, Нӧһ у Ибо ида сәда сала пешда мьрьбун, ле йәкә амьнийа ԝан диса бира Йаһоԝада бу. Ле Данийел ԝи чахи һәла һе сах бу. Дьԛәԝьмә әԝ ԝәкә 20 сали бу, чахе Йаһоԝа әв гьли гот, кӧ Данийел мина Нӧһ у Ибо мәрьвәки рʹаст ә. Жь ве йәке әм чь педьһʹәсьн? Йаһоԝа дьвинә у ԛимәт дькә амьнийа һәр хьзмәткʹаред хԝә, у ӧса жи йед щаһьла (Зәб. 148:12-14).

КʹАР ЖЬ ЩУРʹӘ-ЩУРʹӘ ӘʹДӘБЙӘТА

14. Ча әʹдәбйәт кӧ бона щаһьла те дәрхьстьне али ԝан дькьн, у ча йед дьн жи дькарьн жь ԝан әʹдәбйәта кʹаре бьстиньн? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

14 Әм ньһа пеһʹәсийан, кӧ әм чаԝа дькарьн кʹаре бьстиньн жь һʹәму пʹаред Кʹьтеба Пироз. Әм ӧса жи дькарьн жь һʹәму әʹдәбйәтед мә кʹаре бьстиньн. Ԝәрә һьнә мәсәла шеԝьр кьн. Әʹдәбйәт бона щаһьла. Ԝан пашԝәхтийа, гәләк әʹдәбйәт һатьнә дәрхьстьне сәва щаһьла. [1] Һьнә жь ԝан әʹдәбйәта аликʹарийе дьдьн ԝан, чахе әԝана мәкʹтәбеда рʹасти щерʹьбандьна тен, йан ԝәʹде чәтьнайед салед хԝәйи щаһьлтийе. Ле әм һʹәмушк чь кʹаре дькарьн бьстиньн жь ԝан әʹдәбйәта? Чахе әм ԝан әʹдәбйәта бьхуньн, әме пебьһʹәсьн кӧ щаһьл рʹасти кʹижан проблема тен. Паше, әме бькарьбьн һе баш али ԝан бькьн у ԝана ԛәԝи кьн.

15. Чьрʹа хенщи щаһьла, Мәсиһийед дьн жи гәрәке әʹдәбйәтед бона щаһьла бьхуньн?

15 Гәләк проблемед кӧ рʹасти щаһьла тен, рʹасти мәзьна жи тен. Мәсәлә, мә һʹәмушкарʹа лазьм ә баԝәрийа хԝә хԝәй кьн, емосийед хԝә контрол бькьн, щерʹьбандьнада тәйах кьн у дур бьн жь һәвалед хьраб у ԝәʹдәдәрбазкьрьнед нәрʹаст. Бәле, әԝ әʹдәбйәт һатьнә дәрхьстьне бона щаһьла. Ле гәло Мәсиһийед мәзьн гәрәке бабах бьн у нәхуньн ԝан әʹдәбйәтед бона щаһьла? На! Чьмки һʹәму әʹдәбйәтед мә сәр һʹиме принсипед Кʹьтеба Пироз ьн, у ләма һәр кәс жь мә дькарә кʹаре бьстинә жь ԝан әʹдәбйәта.

16. Диса чьда әʹдәбйәтед мә али щаһьла дькьн?

16 Әʹдәбйәтед мә кӧ бона щаһьла һатьнә дәрхьстьне, дькарьн ви алида жи али ԝан бькьн, кӧ рʹӧһʹанида һе мәзьн бьн у незики Йаһоԝа бьн. (Бьхунә Ԝаиз 12:1, 13.) У йед мәзьн жи дькарьн кʹаре бьстиньн. Мәсәлә, журнала «Һʹьшйар Бьн!» йа мәһа Нисане сала 2009-да һәбу готар, бь наве «Щаһьл Дьпьрсьн . . . Әз Ча Дькарьм Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз һе Һʹәԝас кьм?» Ве готареда гәләк ширәт һәбун, у ӧса жи чаргошә, кʹижан кӧ дькарьн бьбьрʹьн у хԝәй кьн, сәва леколинкьрьна Кʹьтеба Пироз. Ле гәло жь ве готаре йед мәзьн жи кʹар стандьнә? Ԛизькәке кӧ де йә у зарʹед ԝе һәнә, гьли дькә: «Мьнрʹа тʹьме чәтьн бу ԝәʹдә хԝәрʹа бьвиньм, сәва кӧ Кʹьтеба Пироз бьхуньм. Ле паше мьн әв готар хԝәнд, у дәстпекьр әв чаргошә бьдьмә хәбате. Ньһа әз шабуне дьстиньм, чахе Кʹьтеба Пироз дьхуньм. Әз ида дькарьм бьвиньм, кӧ ча щурʹә-щурʹә кʹьтебед Кʹьтеба Пироз, һәвва гьредайи нә. Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз тʹӧ щар ӧса мьн хԝәш нәдьһат».

17, 18. Әм чь кʹаре дькарьн бьстиньн жь әʹдәбйәтед кӧ бона бәлакьрьне нә? Мәсәла биньн.

17 Әʹдәбйәт бона бәлакьрьне. Жь сала 2008, әм дьстиньн журнала «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» бона һинбуне, кʹижан кӧ пешийе бона Шәʹдед Йаһоԝа те дәрхьстьне. Ле диса һәйә щәм мә әʹдәбйәт, кӧ бона нә Шәʹдед Йаһоԝа тенә дәрхьстьне. Гәло әм дькарьн жь ԝан әʹдәбйәта жи кʹаре бьстиньн? Ԝәрә пе мәсәла пебьһʹәсьн. Бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ щарәке, пешийа кӧ готар щьватеда дәстпебә, тӧ дьвини кӧ мәрьве кʹижан кӧ тә тʹәглиф кьрийә, дькʹәвә Ода Щьвате. Бешьк, тӧ гәләк ша дьби. Ԝәʹде готаре, тӧ дьфькьри дәрһәԛа ԝи мәрьви. Тӧ хԝә датини дәԝса ԝи, һәла әԝ мәрьв ԝе чь бьфькьрә дәрһәԛа ве готаре. Ахьрийе, әԝ готар дьле тә дьгьрә у тӧ гәләк рʹази йи сәва ве готаре.

18 18 Әм жи тьштәки ӧса дькарьн сәр хԝә тʹәхмин кьн. Мәсәлә, «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» йа бона бәлакьрьне, тʹемед Кʹьтеба Пироз һеса шьровәдькә, сәва мәрьвед кӧ Шәʹдед Йаһоԝа ниньн фәʹм бькьн. Ӧса жи готаред сәр малпәра jw.org жи, һеса һатьнә ньвисаре, мәсәлә готаред «Пьрсед Кʹьтеба Пирозва Гьредайи» у «Пьрсед Гәләк Мәрийа». Чахе әм ԝан готара дьхуньн, әм һе кʹур фәʹм дькьн у рʹази нә бона рʹастийед жь Кʹьтеба Пироз. Хенщи ве йәке, әм педьһʹәсьн кӧ ча ԝәʹде хьзмәтийе, бь щурʹе тʹәзә дәрһәԛа баԝәрийа хԝә мәрьварʹа шьровәкьн. Ӧса жи, журнала «Һʹьшйар Бьн!» али мә дькә, кӧ әм баԝәрийа хԝә ԛәԝи кьн, кӧ Хԝәдайе рʹаст һәйә. Ӧса жи, әԝ журнал али мә дькә кӧ әм мәрьварʹа баԝәрийа хԝә избат кьн. (Бьхунә 1 Пәтрус 3:15.)

19. Әм ча дькарьн сәва хԝарьна рʹӧһʹани, Йаһоԝарʹа рʹазибуне бьдьнә кʹьфше?

19 Бәле, рʹасти жи Йаһоԝа чьԛас гәләк тьшт дьдә мә, сәва әм рʹӧһʹанида бәләнгаз нибьн (Мәт. 5:3). Дә ԝәрә әм тʹьме бьхуньн у бьдьнә хәбате һʹәму әʹдәбйәт кӧ щәм мә һәнә. Ӧса әме гәләк кʹаре бьстиньн, у рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше һьндава Йаһоԝа, кʹижан кӧ мә һин дькә бона кʹара мә (Иша. 48:17).

^ [1] (абзаса 14) һьнә әʹдәбйәтед бона щаһьла кӧ ԝан пашԝәхтийада һатьнә дәрхьстьне әв ьн: «Пьрсед Щаһьла у Ширәтед Керһати», Пʹара 1 у 2, ӧса жи рʹезед готара «Щаһьл Дьпьрсьн», кʹижан кӧ ньһа тʹәне бь онлайн те дәрхьстьне.