1. Yiphi eminye imithetho eseBhayibhilini njalo ukuyilalela kusinceda ngani?

UJEHOVA usinika imithetho eminengi ecacileyo etholakala eLizwini lakhe. Ngokwesibonelo usitshela ukuthi uyakwenyanya ukuziphatha okubi, ukukhonza izithombe, ukuntshontsha kanye lokudakwa. (1 Khor. 6:9, 10) LoJesu Khristu iNdodana yakhe wanika abalandeli bakhe umlayo lo othi: ‘Hambani lenze abafundi ezizweni zonke, libabhaphathize ebizweni likaBaba, leleNdodana lelomoya ongcwele, njalo libafundise ukulalela konke engililaye ngakho. Ngempela ngilani kokuphela, kuze kube sekucineni kwesikhathi.’ (Mat. 28:19, 20) Imithetho kanye lemilayo eseBhayibhilini iyasivikela sibili. Ukuyilalela kwenza siziphathe kuhle, sibe lempilakahle njalo sibe lezimuli ezithokozayo. Okuqakatheke kakhulu yikuthi uJehova uyathokoza njalo asibusise nxa silandela imithetho yakhe zikhathi zonke, okugoqela lomlayo wokutshumayela.

2, 3. (a) Kungani iBhayibhili lingafaki imithetho kwezinye izinto? (b) Sizaxoxa ngayiphi imibuzo esihlokweni lesi? (Khangela umfanekiso osekuqaliseni.)

² Kodwa kulezikhathi lapho okuyabe kungelamthetho  endabeni ethile. Ngokwesibonelo eMibhalweni kasitshelwa ukuthi kuyini okumele sikugqoke lokungamelanga sikugqoke. Lokhu kutshengisa njani ukuthi uJehova ulenhlakanipho? Phela amasiko lendlela abantu abagqoka ngayo kuyatshiyana ilizwe ngelizwe njalo kuhlala kuntshintsha zikhathi zonke. Aluba iBhayibhili belilemithetho eminengi ephathelane lokuthi sigqoke njani lokuthi sizilungise njani, sikhuluma nje ngabe kayisasebenzi. Lasezindabeni zokukhetha imisebenzi, izindlela zokwelatshwa kanye lezokuzilibazisa, akulamithetho eminengi esitshela ukuthi senzeni. Ngakho-ke umthwalo wokukhetha ezindabeni lezi usemuntwini ngamunye lakulabo abazinhloko zezimuli.

³ Kwezinye izikhathi kuyabe kumele senze izinqumo eziqakathekileyo ezingantshintsha ukuphila kwethu. Lokhu sekusitsho yini ukuthi singakhetha loba kuyini singelandaba lokuthi uJehova uthini? Kambe uBaba wethu osezulwini uzakwamukela loba yini esikhetha ukuyenza ingqe nje ingephuli umthetho oseBhayibhilini? Singazenza njani izinqumo ezithokozisa uJehova nxa kungelamithetho eqondane lendaba ethile?

4, 5. Kuyini okungenzakala mayelana lezinqumo esizenzayo?

⁴ Abanye bacabanga ukuthi bangazenzela loba yini abayifunayo. Kodwa nxa sifuna ukwenza izinqumo ezithokozisa uJehova, kumele sikhangele okutshiwo yimithetho lezimiso eziseLizwini lakhe besesisebenzisa esiyabe sikutholile. Ngokwesibonelo, nxa sifuna ukuhlala singabangane bakaNkulunkulu kumele silalele umthetho wakhe ophathelane legazi. (Gen. 9:4; ImiSeb. 15:28, 29) Okunye okuzasinceda ukuthi senze izinqumo ezithokozisa uJehova yikuthandaza.

⁵ Ezinye izinqumo esizenzayo zingaxegisa ukholo lwethu kumbe ziluqinise. Nxa singakhetha kuhle, ubudlelwano bethu loJehova buzahlala bubuhle. Kodwa nxa singakhetha kubi ubungane bethu laye bungaphela. Kanti njalo esikukhethayo kungabaphatha kubi abanye, kuxegise ukholo lwabo kumbe kwenze ukuthi kube lokungazwanani ebandleni. Siyabona-ke ukuthi indlela esikhetha ngayo iqakatheke kakhulu.—Bala uRoma 14:19 loGalathiya 6:7.

6. Kumele senzeni nxa kuyikuthi akulamthetho oseBhayibhilini ngendaba ethile?

⁶ Manje kumele senzeni nxa kuyikuthi akulamthetho oseBhayibhilini ngendaba ethile? Kungaba kuhle ukuthi sihlolisise ngodaba lolo besesikhetha lokho okuzathokozisa uJehova futhi kwenze asibusise, hatshi ukukhangela esikufunayo kuphela.—Bala iHubo 37:5.

7. Singakwazi njani okufunwa nguJehova nxa kuyikuthi akulamthetho oseBhayibhilini ositshela ukuthi senzeni?

⁷ Pho singakwazi njani okufunwa nguJehova nxa eLizwini lakhe kungelamthetho ositshelayo ukuthi kumele senzeni? U-Efesu 5:17 uthi: “Qedisisani ukuthi intando kaNkulunkulu iyini.” Lanxa ungekho sibili umthetho othile eBhayibhilini, kuqakathekile ukuthi sikwazi ukuthi uJehova yena uthini. Manje singakwazi njani ukuthi ufuna senzeni?

8. Nika isibonelo esitshengisa ukuthi uJesu wayeqedisisa ukuthi uJehova wayefuna enzeni.

⁸ UJesu wayeqedisisa ukuthi uYise wayefuna enzeni. IBhayibhili lisitshela ukuthi uJesu waqala wakhuleka wasenika ixuku labantu ukudla ngendlela eyisimangaliso futhi  lokhu wakwenza kabili. (Mat. 14:17-20; 15:34-37) Kodwa ngesikhathi elingwa nguSathane enkangala wala ukuntshintsha amatshe abe yisinkwa lanxa wayefile ngendlala. (Bala uMathewu 4:2-4.) Wayeyizwisisa indlela uYise ayecabanga ngayo yikho wayekwazi ukuthi kwakungamelanga antshintshe amatshe abe yisinkwa. Wakunanzelela ukuthi kwakungasintando kaNkulunkulu ukuba asebenzise amandla ayewaphiwe ukuze enze okwakufunwa nguye. Lokhu kwatshengisa ukuthi wayelethemba lokuthi uJehova uzamqondisa njalo amsekele.

9, 10. Kuyini okuzasinceda ukuthi senze izinqumo ezinhle? Nika umzekeliso.

⁹ Lathi kumele sithembele kuJehova ukuthi asiqondise nxa sifuna ukwenza izinqumo ezinhle. Kumele senze lokho esikutshelwa emazwini la athi: “Themba kuJehova ngenhliziyo yakho yonke, ungathembi okwakho ukuzwisisa; mvume kuzo zonke izindlela zakho, yena uzaqondisa zonke izindlela zakho. Ungazenzi ohlakaniphileyo ngokubona kwakho; yesaba uJehova uxwaye okubi.” (Zaga. 3:5-7) Singayazi kuhle imicabango kaJehova njalo siyisebenzise, kuzakuba lula ukuthi siqedisise lokho afuna sikwenze endabeni ethile. Nxa singazimisela ukufunda okunengi ngemicabango kaJehova sizakwenza izinqumo ezimthokozisayo.—Hez. 11:19.

¹⁰ Nanku umzekeliso: Owesifazana otshadileyo uthenga izinto azifunayo abesebona izicathulo ezinhle ezimthatha umoya. Kodwa izicathulo lezi ziyabiza kakhulu. Uma kancane acabange, ‘Kambe umkami uzakuthini nxa ngingathenga izicathulo ezibiza kangaka?’ Lanxa umkakhe engekho eduze, uyakwazi ukuthi uzakuthini. Ukwazi njani? Ngenxa yokuthi usehlale laye isikhathi eside, usekwazi ukuthi umkakhe ufuna bayisebenzise njani imali abalayo. Lokhu kwenza azwisise ukuthi ukuthenga izicathulo lezo kuzamphatha njani umkakhe. Ngakho-ke, nxa lathi singaqhubeka sijulisa indlela esizwisisa ngayo imicabango kaJehova lezindlela zakhe, sizakwazi akufunayo nxa sekumele senze izinqumo ezintweni ezitshiyeneyo.

11. Yiphi imibuzo esingazibuza yona nxa sitaditsha iBhayibhili? (Khangela ibhokisi elithi “ Nxa Utaditsha ILizwi LikaNkulunkulu Zibuze.”)

¹¹ Kumele sikuqakathekise kakhulu ukutaditsha iLizwi likaNkulunkulu ukuze sizwisise indlela acabanga ngayo. Nxa sibala loba sitaditsha iBhayibhili singazibuza umbuzo olandelayo: ‘Engikubalayo kuvezani ngoJehova, ngezindlela zakhe ezilungileyo kanye lendlela acabanga ngayo?’ Kumele sibe njengomhubi owahlabela wathi: “Ngibonisa izindlela zakho, O Jehova, ngifundisa izindlela zakho; ngikhokhela eqinisweni lakho ungifundise ngokuba unguNkulunkulu uMsindisi wami, lethemba lami likuwe izinsuku zonke.” (Hubo. 25:4, 5) Nxa usucabangisisa ngalokho okubalayo zibuze ukuthi: ‘Ngingakusebenzisa njani lokhu emulini yami? Ngingakusebenzisa yini emsebenzini, esikolo loba ekutshumayeleni?’ Ungavele ubone ukuthi ungakusebenzisa ngaphi kuzakuba lula lokuthi ukwazi ukuthi ungakusebenzisa njani.

12. Kuyini okunye okungasisiza ukuthi siyazi imicabango kaJehova?

¹² Okunye njalo okungasinceda ukuthi siyazi ngcono imicabango kaJehova yikulalela iziqondiso ezisekelwe eBhayibhilini ezivela enhlanganisweni yakhe. Ngokwesibonelo nxa kumele senze isinqumo ngento ethile, i-Watch Tower Publications Index kanye leBhuku  Lokuchwayisisa LaboFakazi BakaJehova kungasisiza sikwazi ukuthi uJehova ucabangani. Ukulalelisisa emihlanganweni lokuphendula kanye lokunakana ngalokho esiyabe sikufunda lakho kuzasisiza ukuthi siyazi mhlophe imicabango kaJehova futhi sizame ukumlingisela. Nxa singazisebenzisa izindlela lezi sizayazi intando kaJehova njalo sizakwenelisa lokwenza izinqumo ezinhle ezizamjabulisa.

13. Nika isibonelo esitshengisa ukuthi ukwazi indlela uJehova acabanga ngayo kungasinceda njani ukuthi sikhethe kuhle.

¹³ Ukwazi imicabango kaJehova kungasinceda njani ukuthi sikhethe kuhle? Mhlawumbe ufuna ukuba liphayona lesikhathi sonke. Usuqalisile ukuntshintsha izinto ezinengi empilweni yakho ukuze wenelise ukuyifeza kuhle inkonzo yakho. Kodwa uyazibuza ukuthi uzathokoza yini empilweni njengoba uyabe usulezinto ezilutshwana. IBhayibhili kalilawo umthetho othi kumele siphayone. Singaqhubeka simkhonza uJehova singabamemezeli abathembekileyo. Kodwa uJesu wathi labo abazinikela ukwenza okunengi enkonzweni bazathola izibusiso. (Bala uLukha 18:29, 30.) Kanti njalo iMibhalo iveza lokuthi uJehova uyathokoza ngalabo abazinikela ukwenza imisebenzi yenkonzo. (Hubo. 119:108; 2 Khor. 9:7) Ukunakana ngeMibhalo le kungakunceda ukuthi uzwisise indlela uJehova acabanga ngayo. Ngemva kwalokho ungathandaza kuJehova ukuze akuqondise ukuthi wenze isinqumo azasibusisa.

14. Ungakwazi njani ukuthi indlela ethile yokugqoka iyamthokozisa yini uJehova?

¹⁴ Nansi esinye isibonelo: Mhlawumbe usuthanda indlela ethile yokugqoka kodwa uyakwazi ukuthi indlela leyo ingabakhuba abanye ebandleni. IBhayibhili kalitsho lutho ngaleyondlela osugqoka ngayo. Manje ungakwazi njani ukuthi uJehova ucabangani ngendaba leyo? Umphostoli uPhawuli wabhala amazwi la: “Abesifazana [kumele] bagqoke ngokuchumileyo, ngokuhle lokufaneleyo, kungabi ngezinwele ezelukiweyo loba igolide loba amangqongqo loba izigqoko ezidulayo, kodwa ngezenzo ezinhle, ezifanele abesifazana abathi bayamkhonza uNkulunkulu.” (1 Tim. 2:9, 10) Isimiso lesi siyasebenza lakubazalwane. Bonke abantu bakaJehova akumelanga baqakathekise okufunwa yibo kuphela kodwa kufanele bacabangisise lokuthi  indlela abagqoka ngayo labazilungisa ngayo izabaphatha njani abanye. Ukuthanda abanye kanye lokubahlonipha kuzasenza sitshengise ukuthi silendaba labo lokuthi asifuni ukubakhuba loba ukulimaza umzwangedwa wabo. (1 Khor. 10:23, 24; Flp. 3:17) Ukuhlala sikhumbula ukuthi iMibhalo ithini kungasisiza ukuthi sizwisise indlela uJehova acabanga ngayo ngendaba le futhi senze izinqumo ezizamjabulisa.

15, 16. (a) UJehova uzwa njani nxa sihlala sicabanga ngokuziphatha okubi kwezemacansini? (b) Singakwazi njani ukuthi yikuphi okumthokozisayo uJehova nxa sikhetha ezokuzilibazisa? (c) Kumele senzeni nxa sifuna ukwenza izinqumo ezinkulu?

¹⁵ IBhayibhili litshengisa ukuthi uJehova uyadana nxa abantu besenza okubi futhi besiba ‘leminakano emibi sonke isikhathi.’ (Bala uGenesisi 6:5, 6.) Lokhu kwenza sibone ukuthi ukuhlala sicabanga ngokuziphatha okubi kwezemacansini kubi ngoba kungabangela ukuthi siwele esonweni futhi senze izinto ezingahambelani lendlela uJehova acabanga ngayo. Umfundi uJakhobe wathi: “Ukuhlakanipha okuvela ezulwini okokuqala kuhlambulukile; besekuthanda ukuthula, kulozwelo, kuyazehlisa, kugcwele isihawu lezithelo ezinhle, kakukhethi njalo kuqotho.” (Jak. 3:17) Umbhalo lo uyasisiza ukuthi siyekele ukuzilibazisa ngezinto ezingabasela imicabango lezinkanuko ezingcolileyo. AmaKhristu aqedisisayo ayakwazi ukuthi kubi ukuzilibazisa ngamabhuku, amafilimu kanye lemidlalo elezinto ezingamthokozisiyo uJehova. Awadingi lokubuza omunye umuntu ngoba ayabe eyazi mhlophe imicabango kaNkulunkulu.

¹⁶ Zinengi izindlela zokwenza izinto ngendlela eqondileyo njalo zonke ziyamjabulisa uJehova. Kodwa nxa sekumele senze isinqumo esikhulu, kuqakathekile ukuthi kwezinye izikhathi siyecela usizo ebadaleni kumbe komunye umKhristu oqinileyo ekukhonzeni. (Tit. 2:3-5; Jak. 5:13-15) Lanxa kunjalo, akuqondanga ukuthi sicele abanye ukuthi basenzele izinqumo. UmKhristu ngamunye kumele afunde ukwahlukanisa okuhle lokubi. (Heb. 5:14) Sonke kumele sikhumbule amazwi kaPhawuli athi: “Lowo lalowo kumele athwale umthwalo wakhe.”—Gal. 6:5.

17. Kusinceda ngani ukwenza izinqumo ezithokozisa uJehova?

¹⁷ Nxa ungavumela imicabango kaJehova iqondise indlela okhetha ngayo, kuzakuba lula ukuthi usondele kuye. (Jak. 4:8) Kanti njalo uJehova uzathokoza futhi akubusise. Lokhu kuzaluqinisa kakhulu ukholo lwakho. Ngakho-ke kasizimiseleni ukulalela imithetho lezimiso zikaJehova ngoba ukwenza njalo kuyasinceda ukuthi sizwisise imicabango kaNkulunkulu ezindabeni ezitshiyeneyo. Phela kunengi okutsha esisazokufunda ngoJehova. (Jobe. 26:14) Kodwa nxa singazama ngamandla ukufunda ngoJehova khathesi, sizathola ukuhlakanipha, ulwazi kanye lokuqedisisa okuzasisiza ukuthi senze izinqumo ezinhle kakhulu. (Zaga. 2:1-5) Imicabango yabantu lamacebo abo kufanana lezulu eliduma ledlule, kodwa umhubi wathi: “Amacebo kaJehova ami aqinile nini lanini, izinhloso zenhliziyo yakhe kuzo zonke izizukulwane.” (Hubo. 33:11) Sekucaca-ke ukuthi singenelisa ukwenza izinqumo ezinhle nxa indlela esicabanga ngayo kanye lesenza ngayo ihambelana lendlela uNkulunkulu wethu uJehova acabanga ngayo.