Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Kodi Mumbacita Tani na Bzakusankhula Bzanu?

Kodi Mumbacita Tani na Bzakusankhula Bzanu?

‘Pitirizani kuzindikira kufuna kwa Yahova.’—WAYEF. 5:17.

NYIMBO: 69, 57

1. Kodi m’Bibliya muna bzakutonga bzinango bziponi, ndipo tingagumane phindu liponi tikabziteweza?

MWA kuphatisa basa fala lace Bibliya, Yahova ambatipasa bzakutonga bzace. Mwa ciratizo, iye ambaletsa upombo, kunamata bzifanikiso, kuba na kuledzera. (1 Wak. 6:9, 10) Kuthumizira bzimwebzi, Mwana wa Mulungu, Jezu Kristu adapereka cakutonga kuna ateweri wace cakuti: ‘Ndokoni mukapfunzise wanthu wa mitundu yense, muciwabatiza m’dzina la Baba, na la Mwana, na la Mzimu Wakucena, na kuwapfunzisa kusunga bzinthu bzense bzomwe ndidakuuzani. Ndipo dziwani kuti ine ndiri pabodzi na imwe nsiku zense mpaka ku phampha kwa mkonzedwe uno wa bzinthu wa nthawe ino.’ (Mat. 28:19, 20) Bzakutonga na mitemo ya Mulungu bzina mphanvudi yakukhotcerera! Kubvera bzimwebzi kungatithandize kulemekeza moyo wathu, kukhala na thanzi labwino na banja lakukondwa. Kuposa bzimwebzi, kukhulupirika kwathu pa kuteweza mitemo ya Yahova, kuphatanidza kucita basa lakupalizira, kumbaticitisa kuti Mulungu atifune acitisimba.

2, 3. (a) N’thangwe ranyi Bibliya limbatipasa lini mitemo pa nkhani iri-yense ya pamoyo wathu? (b) Kodi mu nkhani ino tin’cezerana mibvunzo iponi? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lino.)

2 Na tenepo, bziripo bzinthu bzizinji bzomwe Bibliya limbalewa bzomwe ni bzakutonga lini caibzo. Mwa ciratizo, Bzinembo bzimbalewa lini mtundu wa bzakubvala bzomwe ni bzakuthemera kuna Mkristau. Kodi bzimwebzi bzinkulatiza tani nzeru za Yahova? Cikhalidwe na bzizolowezi bzimbacinja sikuti kokha mu mbali zakusiyana-siyana za dziko koma bzimbacinjambo na kupita kwa magole. Bzingadakhala kuti Bibliya limbalewa ndandanda wa mitundu ya bzakubvala na kubzidekesa, bzimwebzi bzingadakhala bziribe mphanvu nsiku zino. Pa thangwe libodzi-bodzilo, Fala lakufuliziridwa la Mulungu limbapereka lini mitemo ninga bzakutonga kuti Mkristau asankhule pakulewa bza mabasa, kusamalira thanzi na bzakutsangalaza. Munthu ali-wense payekha na misolo ya banja yan’funika kukhala yakutsudzuka pa kucita bzakusankhulabzi mwakubverana na mitemoyi.

3 Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza kuti kuna Yahova bziribe basa bzomwe ifepano tingasankhule tikagumana na bzineso kuti ticite bzakusankhula bzikulu-bzikulu, bzomwe bzinango mwa ibzo bzingatokonye kwene-kwene moyo wathu? Kodi Baba wathu wa kudzulu an’dzabvuma cakusankhula ciri-cense comwe tingacite comwe cinkuphonyera lini bzakutonga bza m’Bibliya? Kodi pakakhala palibe cakutonga cakuleweratu ndendende na bzomwe tinkufuna kucita, kodi tingadziwe tani penu cakusankhula cathuco cin’dzakondwesa Yahova?

KODI MUMBACITA BZAKUSANKHULA PA MOYO?

4, 5. Kodi bzakusankhula bzathu bzingatokonye tani ifepano na winango?

4 Wanthu winango ambawona kuti palibe nkhani zomwe tingafunike kusankhula bzakucita. Kuti timbacite bzakusankhula bzomwe bzingakodwese Yahova, tin’funika kumbakumbukira bzakutonga na mitemo yomwe imbagumanika m’Fala lace na kuyateweza. Mwa ciratizo, kuti tikondwese Mulungu, tin’funika kumbacita bzinthu mwakubverana na cakutonga cace pa nkhani ya mulopa. (Ciy. 9:4; Mab. 15:28, 29) Mpembo un’dzatithandiza kuti timbacite bzakusankhula mwakubverana na mitemo na bzakutonga bza m’Bibliya.

5 Bzakusankhula bzathu bzikulu-bzikulu bzingatokonye kwene-kwene thanzi lathu na khalidwe lathu lauzimu. Cakusankhula ciri-cense comwe tingacite cin’dzatokonya uxamwali bwathu na Yahova, napo citakhala cabwino ayai cakuipa. Cakusankhula cabwino cin’dzalimbisa uxamwali bwathu na Mulungu, koma cakusankhula cakuipa cingadzonge uxamwalibo. Kuthumizira bzimwebzi, cakusankhula cakuipa cingakhumudwise winango mwauzimu, kumalisa mtendere ayai kupfudza ciphatano ca gwere. Tenepo, kucita bzakusankhula pa moyo wathu n’bzakufunika.—Werengani Waroma 14:19; Wagalata 6:7.

6. Kodi n’ciyani comwe cin’funika kutsogolera bzakusankhula bzathu?

6 Kodi tingacite tani pa bzinthu bzomwe cakutonga ca m’Bibliya cimbalewa lini mwa kulungama? Pa bzakucitika ninga bzimwebzi, ni udindo bwathu kuti timbapende mbali zense za nkhaniyo na kucita cakusankhula cakutsogoledwa na bzomwe Yahova ambafuna na kusimba, sikuti mwa bzakufuna bzathu.—Werengani Psalymo 37:5.

KUZINDIKIRA KUFUNA KWA YAHOVA

7. Penu palibe cakutonga ca m’Bibliya cakuleweratu mwakulungama, kodi tingadziwe tani bzomwe Yahova ambafuna kuti timbacite pa nkhani iri-yense?

7 Pinango imwepo mungabzibvunze kuti: ‘Kodi tingadziwe tani bzomwe Yahova ambafuna penu m’Fala lace mulibe cakutonga comwe cimbaleweratu mwakulungama pa nkhaniyo?’ Wayefezo 5:17 ambati: ‘Pitirizani kuzindikira kufuna kwa Yahova.’ Penu palibe cakutonga ca m’Bibliya cakuleweratu mwakulungama pa nkhaniyo, kodi tingadziwe tani bzomwe Yahova ambafuna? Mwa kupemba kuna iye na kubvuma kuti iye atitsogolere na mzimu wakucena.

8. Kodi Jezu adazindikira tani bzomwe Yahova akhafuna kuti iye acite? Fotokozani ciratizo.

8 Kumbukirani momwe Jezu adazindikirira bzomwe Baba wace akhafuna kuti iye acite. Mu bzakucitika bziwiri bzakunembedwa mu Bibliya, Jezu adayamba na kupemba ndipo mwakudabwisa adapasa cakudya thimu likulu la wanthu. (Mat. 14:17-20; 15:34-37) Mwakusiyana na bzimwebzi, napo akhana njala, iye adalamba kusandusa minyala kuti ikhale mkate pomwe adayezedwa na Dyabu mu dambo. (Werengani Mateu 4:2-4.) Pakuti iye akhadazolowerana na makumbukidwe ya Baba wace, Jezu akhadziwa kuti iye akhafunika lini kusandusa minyalayo kuti ikhale mkate. Inde, Jezu adazindikira kuti si kufuna kwa Mulungu kuti iye aphatise basa mphanvu imweyi kuti agumane phindu kwa iye. Mwa kulamba kucita bzimwebzi, iye adalatiza kuti akhakhulupira citsogozo ca Yahova na kuti ndiye omwe angadamupasa cakudya.

9, 10. N’ciyani comwe cin’dzatithandiza kucita bzakusankhula mwanzeru? Fotokozani ciratizo.

9 Penu tinkucita bzakusankhula mwanzeru ninga momwe Jezu adacitira, tin’funikadi kukhulupira citsogozo ca Yahova. Tin’funika kucita mwakubverana na mafala yanzeru aya: ‘Khulupira Yahova na mtima wako wense ndipo leka kuthemba kubvesesa kwako bzinthu. Umbamukumbukire m’njira zako zense, ndipo iye an’dzalungamiza njira zako. Leka kubziyesa wanzeru m’maso mwako. Gopa Mulungu ndipo siya njira yakuipa.’ (Mim. 3:5-7) Kudziwa makumbukidwe ya Yahova mwa kucita pfunziro la Bibliya bzingatithandize kuzindikira bzomwe Mulungu angafune kuti ticite pa cakucitika ciri-cense. Tikazolowerana kwene-kwene na nzeru za Yahova, mtima wathu un’dzakulumiza kubvuma kutsogoleredwa na iye.—Zakiy. 11:19.

10 Tindendemeze tenepa: Tiyezeze kuti mkazi wakulowodwa ankugula bzinthu. Iye ankuwona nsapato zomwe ankufuna kukhala nazo koma n’zakuumira. Iye ankubzibvunza kuti: “Kodi mwamuna wangu angabve tani ndikadzonga kobiri mwa kugula nsapato zakuumirazi? N’bzakuonekeratu kuti iye ankudziwa kale mtawiro wace napo mwamuna waceyo ali-lini pamwepo. Kodi iye ankudziwa tani bzimwebzi. Thangwe kwa nthawe itali, iye adazolowerana na makumbukidwe ya mwamuna waceyo pa nkhani ya bzinthu bzakugula mwakubverana na kobiri yawo. Ninga bzakutewera bzace iye ambazindikira bzomwe mwamuna wace ambakumbuka pa bzinthu bzomwe ambafunika kugula. Pa kundendemeza na bzimwebzi, tikambazolowerana na makumbukidwe pabodzi na njira za Yahova, timbakulisa luso lathu la kuzindikira bzomwe Baba wathu wakudzulu ambafuna kuti ticite pa nkhani zakusiyana-siyana.

KODI MUNGADZIWE TANI MAKUMBUKIDWE YA YAHOVA?

11. Kodi tingabzibvunze ciyani pomwe tinkuwerenga ayai pomwe tinkupfunza Bibliya? (Onani kwadru yakuti: “ Pomwe Munkupfunza Fala la Mulungu, Bzibvunzeni kuti.”)

11 Kuti tizolowerane na makumbukidwe ya Yahova, tin’funika kuikha pakuyamba pfunziro lathu la patekha. Pomwe tinkuwerenga ayai kupfunza Fala la Mulungu, tingambabzibvunze kuti: ‘Kodi nkhaniyi inkundiuza ciyani bza Yahova, njira zace zakulungama na makumbukidwe yace?’ Tin’funika kucita ninga momwe nyapsalymo Davide adaimbira kuti: ‘Ndidziwiseni njira zanu, imwe Yahova; ndipfunziseni kufamba m’njira zanu. Ndicitiseni kufamba n’cadidi canu ndipo ndipfunziseni, pakuti imwe ndimwe Mulungu wangu wacipulumuso. Mwa imwe ndin’dikhira nsiku yense.’ (Psal. 25:4, 5) Mukambakumbukira bzomwe mwawerenga mu Bibliya mungacite bwino kumbabzibvunza mbvunzo ninga uyu: ‘Kodi nfundo zimwezi ndingaziphatise tani basa pa banja langu? N’kuponi komwe ndingaziphatisire basa? Ku mui? Ku basa? Ku xikola? Ayai mu utumiki?’ Tikadziwa komwe nfundozo tingaziphatisire basa, bzingapuse kuzindikira momwe tingaziphatisire basa.

12. Kodi mabukhu pabodzi na mitsonkhano yathu bzingatithandize tani kufika pa kudziwa makumbukidwe ya Yahova pa nkhani zakusiyana-siyana?

12 Njira inango yakuzolowerana na makumbukidwe ya Yahova ndiyo kubvesesa mwatceru malango ya m’mabukhu yakufotokoza Bibliya yakukonzedwa na gulu lace. Mwa ciratizo, mabukhu ya Índice das Publicações da Torre de Vigia na Guia de Pesquisa para Testemunhas de Jeová yadakonzedwa kuti yatithandize kupfunza makumbukidwe ya Yahova pa bzakucitika bzakusiyana-siyana bzomwe tingafunike kusankhula. Timbagumanambo phindu likulu mwa kumbatetekera mwatceru pa mitsonkhano Yacikristau na kumbatengambo mbali. Kukumbukira bzomwe bzinkupfunzidwabzo kun’dzatithandiza kukumbukira makumbukidwe ya Yahova na kutenga makumbukidweyo kukhala yathu. Mwa kumbaphatisa basa bzakudya bzauzimu bzomwe Yahova ambatipasa, pang’ono na pang’ono tin’dzazolowerana na njira zace. Ninga bzakutewera bzace, tin’dzakwanisa kumbacita bzakusankhula bzabwino bzomwe Mulungu wathu wa lufoyi an’dzabzisimba.

LEKANI KUTI MAKUMBUKIDWE YA YAHOVA YATSOGOLERE BZAKUSANKHULA BZANU

13. Fotokozani ciratizo cibodzi ca momwe tingacitire cakusankhula ca nzeru tikambakumbukira makumbukidwe ya Yahova.

13 Kumbukirani ciratizo cakuwonesa momwe cidziwiso ca makumbukidwe ya Yahova cingatithandizire kucita bzakusankhula mwanzeru. Pakuti ndife apalizi wa Umambo, tingakhumbe kucita utumiki bwa nthawe zense ninga upainiya bwakukhazikika. Kuti bzimwebzi bzikwanisike, tin’funika kuyamba kukhala na moyo wakusaya kufuna bzinthu bzizinji. Pa nthawe ibodzi-bodziyo, tingawone ninga bzakunesa kukhala wakukondwa na bzinthu bzakucepa bzakuthupi. N’cadidi, palibe cakutonga m’Bibliya comwe cimbalewa kuti tikhale mpainiya; tingapitirize kutumikira Yahova ninga apalizi wakukhulupirika. Na tenepo, Jezu adatitsimikizira kuti wale womwe an’bzipereka pakuthandizira Umambo, an’dzatambira bzisimbo bzizinji. (Werengani Luka 18:29, 30.) Kuthumizira bzimwebzi, bzinembo bzimbalatiza kuti timbakondwesa Yahova ‘tikambakondwa na nsembe za ufulu’ ndipo timbacita mwakusamala bzomwe tingakwanise kuti tiyendese patsogolo kunamata kwacadidi. (Psal. 119:108; 2 Wak. 9:7) Mwa kupenda nfundo za m’bzinembobzi pabodzi na kucita mipembo yakukumbira kuti Yahova atitsogolere, kodi tingazindikire lini makumbukidwe ya Yahova? Kumbakumbukira bza nzeru zimwezi kungatithandize kucita bzakusankhula bzomwe bzin’dzakhala bzakutithandiza ndipo tin’dzakhala na bzisimbo bzakucokera kwa Baba wathu wakudzulu.

14. Kodi mungadziwe tani kuti mtundu munango wa kabvalidwe ngwakukondwesa Yahova?

14 Kumbukirani ciratizo cinango: Tiyezeze kuti munkukumbukira bza kukhala na cakubvala comwe pinango cingakhumudwise winango mu gwere. Koma pinango mungadziwe kuti palibe cakutonga ca m’Bibliya comwe cimbaletseratu bzimwebzi. Kodi njaponi makumbukidwe ya Yahova pa nkhani imweyi? Mpostolo Paulo adapereka malango yakufuliziridwa yakuti: ‘Akazi ambabzidekese na bzakubvala bzakuthemera, acibvala mwa ulemu na mwa nzeru, sikuti kubzidekesa na mitundu ya kamangidwe ka tsisi, na oro ayai minyala yakufunika kwene-kwene, ayai na bzakubvala bzakuumira kwene-kwene, koma abzidekese mu njira yakuthemera ninga akazi wakubziperekadi kwa Mulungu, yomwe ni mabasa yabwino.’ (1 Tim. 2:9, 10) N’cadidi, malango yamweya yambaphatambo basa ndendende kuna amuna Wacikristau. Ninga mkristau wakubzipereka wa Yahova, malango yamweya yambatokonya lini pa bzakukondwesa ifepano tekha koma momwe kubvala na kubzidekesa kungatokonyere winango. Kubzicepswa na lufoyi bzimbaticitisa kubvera nzeru za akristau anzathu kuti tileke kuwakhumudwisa. (1 Wak. 10:23, 24; Waf. 3:17) Kuthumizira bzimwebzi, kumbakumbukira bzomwe bzinembo bzimbalewa kungatithandize kuzindikira makumbukidwe ya Yahova pa nkhaniyi na kutitsogolera kucita bzakusankhula bzomwe bzingamukondwese.

15, 16. (a) Kodi Yahova ambabva tani tikapitiriza kumbakumbuka bzinthu bza unzazi? (b) Pomwe tinkusankhula masenzeka, kodi tingadziwe tani bzomwe bzimbakondwesa Yahova? (c) Kodi tingacite tani na bzakusankhula bzathu bzikulu-bzikulu?

15 Bibliya limbalatiza kuti Yahova adasunama pomwe wanthu adatewera njira yakuipa ndipo ‘makumbukidwe yense ya mitima ya wanthu yakhali yakuipa yokha-yokha nthawe zensene.’ (Werengani Ciyambo 6:5, 6.) Thangwe ra bzimwebzi timbazindikira kuti kumbakomedwa na bzinthu bza maika n’kwakuipa pakuti kungaticitise kucita pikado ikulu yomwe njakuletsedwa m’Bibliya ndipo njakubverana lini na makumbukidwe ya Yahova. Mpostolo Tiyago adanemba kuti: ‘Nzeru yakucokera kudzulu cakutoma iyo njakucena, patsogolo pace nja mtendere, njakulekerera, njakukonzeka kubvera, njakudzala na nsisi na bzisapo bzabwino, njakusaya tsankhulo na yakusaya cinyengo.’ (Tiy. 3:17) Kuzindikira bzimwebzi kungaticitise kuti tilambe masenzeka yomwe yangapswipize makumbukidwe yathu. Akristau wakuzindikira ambacita lini kubvunza penu mpsakubvumizika kuwona mabukhu, mavidiyo ayai masenzeka ya pa interneti yomwe Yahova ambayawenga. Makumbukidwe ya Yahova pa nkhani ya bzakusankhula njakudziwika bwino mu Fala lace.

16 Nkhani zizinji zingasankhulidwe mu njira zakusiyana-siyana koma ticipitiriza kukondwesa Yahova. Pa bzakusankhula bzikulu-bzikulu, nthawe zinango mpsakufunika kulinga malango ya akulu wa m’gwere ayai kwa Akristau winango wakukhwima mwauzimu. (Tito 2:3-5; Tiy. 5:13-15) N’cadidi, kungakhale kuphonyeka kukumbira winango kuti ambatisankhulire bzakucita. Akristau an’funika kumbapfunzisa mphanvu zawo za kuzindikira na kumbaziphatisa basa. (Waheb. 5:14) Tensenefe tin’funika kuphatisa basa mafala yakufuliziridwa ya Paulo yakuti: ‘Ali-wense an’dzanyamula mtolo wace.’—Wag. 6:5.

17. Kodi timbagumana phindu liponi tikambacita bzakusankhula bzomwe bzimbakondwesa Yahova?

17 Tikambacita bzakusankhula bzathu mwakubverana na makumbukidwe ya Yahova, tin’dzafenderana naye. (Tiy. 4:8) Timbapfatsa mwa kufunidwa na kusimbidwa naye. Bzimwebzi bzimbalimbisa cikhulupiro cathu kuna Baba wathu wakudzulu. Tenepo, bwerani tibvume kutsogoleredwa na bzakutonga na mitemo ya m’Bibliya, pakuti iyo imbatiuza bza makumbukidwe ya Mulungu pa nkhani ya kucita bzakusankhula. N’cadidi, nthawe zense tin’dzakhala na bzinthu bzipsa kuti tipfunze pakulewa bza Yahova. (Djobi 26:14) Na nyongo, napo tsapano tingagumane nzeru, cidziwiso na kuzindikira, bzomwe bzingatithandize kucita bzakusankhula mwanzeru. (Mim. 2:1-5) Nzeru na makumbukidwe ya wanthu wakuperewera yambabwera yacipita, koma nyapsalimo ankutikumbusa kuti: ‘Bzakusankhula bza Yahova bzin’dzakhala mpaka kale-kale; makumbukidwe ya mu mtima mwace yan’dzakhala ku mbadwo na mbadwo.’ (Psal. 33:11) N’cadidi, tingacite bzakusankhala bzabwino kwene-kwene penu makumbukidwe na bzakucita bzathu bzin’bverana na makumbukidwe ya Mulungu wathu wa nzeru zense, Yahova.