1-3. (a) Baikara bitaki aika kona ni kangaanga karaoaia imwini bwabetitoara? (b) Baikara titiraki aika ti kona n titirakinira iai ngkana e a kangaanga karaoani bitaki nakon are ti kantaningaia? (Nori taamnei ni moan te kaongora aei.)

IMWIN reiakinan te koaua irouni Kevin ^[1] ao ai akea riki te bwai ae e tangiria ma tii ana iraorao ae kaan ma Iehova. Ma i nanon ririki aika bati, e reketaati n te kemboro, te moko, te koro ni manging, ao kamanenaan te drug n te aro ae riao. E riai Kevin ni katoki mwakuri aikai aika aki boraoi ma ana reirei te Baibara, bwa e aonga ni kakukureia te Atua. E karaoa aei rinanon onimakinan Iehova ao mwaakan Ana Taeka ni bita maiuna.​—Ebera 4:12.

² E koaua bwa e a aki manga karaoi bitaki ni maiuna Kevin imwini bwabetitoana? E aki, bwa e riai n teimatoa ni karikirakei ao ni katamaroai aroarona ni Kristian. (IEbe. 4:31, 32) N te katoto, bon te aomata ae kakaiun ao e mimi n ataakin ae e kangaanga taobaraaean unna. E taku: “E kangaanga riki taobaraaean uniu nakoni kaakan aroarou ake rimoa!” E karaoi bitaki aikai Kevin  rinanon te kakorakora n tataro ao kabatiaan reiakinan te Baibara.

³ N aroni Kevin, a bati i buakora aika riai ni karaoi bitaki aika bubura imwaini bwabetitoaia bwa a aonga ni kaboraoi maiuia ma ae taekinaki n te Baibara. Imwini bwabetitoara ti a ataia ae ti riai n teimatoa ni bitii aroarora aika raba riki, bwa ti aonga ni kakairi raoi iroun te Atua ao Kristo. (IEbe. 5:1, 2; 1Bet. 2:21) N te katoto, ti bae n ataia ae iai iroura te nano ni kan tiribure, maakaia aomata, te kani winnanti, ke mamaarara riki tabeua. Ti namakinna ae e kangaanga riki kanakoraoan aroarora aikai nakon ae ti kantaningaia? Ngkana ngaia anne, ko kona n iango ni kangai: ‘I a tia ni karaoi bitaki aika bubura ao e aera ngkai e a rangi ni kangaanga bwa N na teimatoa ni karaoi bitaki aika uarereke? Tera ae I riai ni karaoia bwa I aonga ni maiuakina ae taekinaki n te Baibara ao n teimatoa ni kanakoraoi aroarou?’

4. E aera bwa ti aki kona ni kakukureia Iehova ni bwaai ni kabane aika ti karaoi?

⁴ Ti a ataa Iehova ao n tangiria ao ti kani karaoa ae e kukurei iai ma nanora ni kabane. N aki ongea korakoran nanora ni kani karaoa anne, ma ibukin aki kororaoira ti aki kona ni kakukureia te Atua n taai nako. Ti noria bwa titeboo arora ma te abotoro Bauro are korea aei: “Iai irou te nano ni kani karaoa ae raoiroi, ma akea irou te konaa ni karaoia.”​—IRom 7:18; Iak. 3:2.

5. Baikara bitaki ake ti karaoi imwaini bwabetitoara, ma baikara mamaarara aika ti kona n teimatoa ni kabokorakora ma ngaai?

⁵ Ti a tia ni kaaki mwakuri aika bure ake ti kona n aki tau n riki iai bwa kaain te ekaretia ni Kristian. (1Kor. 6:9, 10) Ma ti teimatoa naba n aki kororaoi. (IKoro. 3:9, 10) Ngaia are e kairua kantaningaan ae imwini bwabetitoara ke imwin naba rinra n te koaua i nanon ririki aika bati, ao ti a aikoa kona ni karaoa ae bure, n tibanako, ke n raraoma ibukin ara iango ma ara namakin aika kairua. A kona n teimatoa n riki naano akanne i nanon ririki aika bati.

6, 7. (a) Ti kangaa ni kona n riki bwa raoraon Iehova e ngae ngke ti aki kororaoi? (b) E aera ngkai ti aki riai n tabwara ni butiia Iehova kabwaraan ara bure?

⁶ Tiaki nanona bwa rikiara ae te aki kororaoi e na tuka reken ara iraorao ma Iehova ke teimatoara ni beku irouna. Iangoa aei: Ngke e katikira Iehova bwa ti na iraorao ma ngaia, e ataia ae ti kona ni bure n tabetai. (Ioa. 6:44) Kioina ngkai e atai arora te Atua ao baika i nanora, e bon atai naano aika bubuaka ake a kona ni katabetabeira riki. Ao e ataia ae ti na karaoi kairua n tabetai. Ma e bon teimatoa naba Iehova ni kan riki bwa raoraora.

⁷ E rangi n tangirira te Atua ngaia are e anganira ana bwaintituaraoi ae moanibaan te kakawaki, ae te karea ni kaboomwi rinanon Natina are e tangiria. (Ioa. 3:16) Ngkana ti karaoa ae bure, ti kona ni butiia Iehova kabwaraan ara bure. Ao ibukin te karea ni kaboomwi, ti kakoauaa bwa e na kabwarai ara bure ao e na teimatoa n riki bwa raoraora. (IRom 7:24, 25; 1Ioa. 2:1, 2) Ti riai n tabwara ni butimwaei kakabwaiaara man te karea ni kaboomwi ibukin namakinan ae ti aki itiaki ke ti bubure? Ti aki! Titeboo anne ma arora n rawa ni kabongana te ran n teboki iai baira ngkana a baareka. E boni katauraoaki te kaboomwi ibukia taani bure aika rairi nanoia. Ti kakaitau n te kaboomwi bwa ti a kona iai n iraorao ma Iehova e ngae naba ngkai ti aki kororaoi.​—Wareka 1 Timoteo 1:15.

8. E aera ngkai ti riai n aki tarariaoi mamaarara?

⁸ Ti aki tii tarariaoi mamaarara. E irekereke karikirakean ara iraorao ma Iehova ma te kakorakora ni katotonga raoi te Atua ma Kristo, ao n riki bwa aeka n aomata  aika raoraoia. (TaiAre. 15:1-5) E irekereke naba anne ma te kakorakora n tokanikai i aoni baika ti tangiri aika bubuaka, ao ni kaaki ngkana ti kona. E ngae ngkana ti a tibwa bwabetitoaki ke ni mena n te koaua i nanon ririki aika bati, ma ti riai n “teimatoa . . . ni kaetietii [arora].”​—2Kor. 13:11.

9. Ti kangaa n ataia ae ti kona ni kateimatoa karinan te aroaro ae boou?

⁹ E kainnanoaki te teimatoa ni kakorakora bwa ti aonga ni ‘kaetii arora’ ao ni kaotiota “te aroaro ae boou.” E kauringia raona n onimaki Bauro ni kangai: “Kam reireinaki bwa kam riai ni kaaki te aroaro nikawai ae tabe ni kabuakakaaki riki ni kaibwabwaruna ae mwamwanaa te aba, ae boraoi ma aroni maiumi ngkoa. Ao kam riai n teimatoa ni kabooui nanomi ae ngaia ae kaira ami iango, ao kam riai ni karina te aroaro ae boou ae karaoaki ni kaineti ma nanon te Atua ao e boraoi ma te itiaki ni koaua ao te kakaonimaki ni koaua.” (IEbe. 4:22-24) E kaotaki n te taeka ae “teimatoa ni kabooui” bwa karinan te aroaro ae boou bon te mwakuri ae riai ni kateimatoaaki. E kaunganano aei bwa e kaota koauan ae n aki ongea maanra ni beku ibukin Iehova, ma ti kona n teimatoa ni kanakoraoi aroarora rinanoni karikirakean ao katamaroaan aroaro ni Kristian ake a na karekea te aroaro ae boou. Eng, e teimatoa te Baibara ni kona ni bitii maiura.

10. Tera ae ti riai ni karaoia bwa ti aonga n teimatoa ni karaoi bitaki rinanon te ibuobuoki man te Baibara, ao baikara titiraki aika ti kona n tabeki?

¹⁰ Ti riai ni mwakuri korakora ngkana ti na kariaia Ana Taeka te Atua bwa e na teimatoa ni bitii maiura. Ma e aera ngkai e kainnanoaki ara kakorakora n aei? Ngkana ngaia bwa e kakabwaiai ara kakorakora Iehova, tiaki bwa e riai ni bebete riki karikirakean ara onimaki? Tiaki e kona Iehova ni kamaunai nanora aika bubuaka n te aro are ti a kona iai ni kaotiotii aroaro aika tangiraki irouna n akea ara kakorakora?

11-13. E aera ngkai e kantaningaira Iehova bwa ti na kakorakoraira n tokanikai i aoni mamaarara?

¹¹ Ngkana ti iaiangoa karawa ma te aonnaba, ti a ataa iai mwaakan Iehova ae korakora. N te katoto, e karaoa taai ae rangi ni korakora. Ni katoa tekan ao taai e kanakoa te oota ao te kabuebue ae korakora. Tii teutana man te korakora aei ae kainnanoaki ibukini kateimatoaan te maiu i aon te aba. (TaiAre. 74:16; Ita. 40:26) E kukurei Iehova n anga te korakora ae tau nakoia ana toro i aon te aba ngkana a kainnanoia. (Ita. 40:29) Eng, e kona te Atua n anganira te korakora bwa ti aonga n tokanikai i aoni mamaarara nako n akea ara kakorakora iai ao ni kaaki tangirani baika bubuaka. Ma e aera ngkai e aki karaoa anne?

¹² E a tia Iehova n anganira te bwaintituaraoi ae akea kabotauana ae te inaomata n rinea ae ti na karaoia. Ngkana ti motinnanoia bwa ti na karaoa nanon te Atua ao ni kakorakoraira iai, e a kaotaki iai korakoran tangiran Iehova iroura ao nanora ni kani kakukureia. Ti kaotiota naba iai boutokaan riaina n tautaeka. E a tia Tatan ni kananououaa riain Iehova n tautaeka, ma ngkana ti ongeaba iroun te Atua, ti a kaotia iai ae ti tangiria bwa e na riki bwa ara tia Tautaeka. Ao ti kona ni kakoauaa bwa a rangi ni kakawaki iroun Tamara ae tatangira ara kakorakora n ongeaba irouna. (Iobi 2:3-5; TaeRab. 27:11) Ngkana ti kakorakoraira ni buakana mamaarara e ngae naba ngkana e aki bebete, ti a kakaonimaki ni koaua iai nakon Iehova ao ni kaotia bwa ti tangiria bwa ara tia Tautaeka.

¹³ E tuangira Iehova bwa ti riai ni “kabanei korakorara” ni karikirakei aroaro aika tangiraki irouna. (Wareka 2 Betero 1:5-7; IKoro. 3:12) E kantaningaira bwa ti na mwakuri korakora ni kaetii ara iango ma ara namakin. (IRom 8:5; 12:9) Ngkana ti  boni kakorakoraira n aei, ti a rangi ni kukurei riki n ataakin ae e teimatoa ni bitii maiura te Baibara.

14, 15. Tera ae ti kona ni karaoia ni karikirakei iai aroaro ake e tangiri Iehova? (Nora te bwaoki ae “ E Bitii Maiuia te Baibara ao te Tataro.”)

¹⁴ Tera ae ti kona ni karaoia ibukini karikirakean aroaro ake e tangiri Iehova ao ni kukurei iai? E bati riki ae ti na karaoia nakon tii moanakin ara babaire ibukini kanakoraoan arora. Ti riai n teimatoa ni kakorakoraira ao ni kakairi n ana kaetieti te Atua, bwa e taekinaki ae kangai n I-Rom 12:2: “Katoka katotongan aron te waaki ae ngkai i aon te aba, ma kam na onikaki n aromi ni kabooui ami iango, bwa kam aonga ni kakoauaa raoi bwa tera nanon te Atua ae raoiroi ma n riai ao ni kororaoi.” E buokira Iehova rinanon ana Taeka ao te taamnei ae raoiroi bwa ti na ataa nanona, ti na karaoia, ao ni bitii maiura n aron ae kainnanoaki bwa ti aonga n tau i matana. E irekereke naba ara kakorakora ma mwakuri n aron te katoabong ni wareware n te Baibara, kananoan te iango i aoni kiibu, ao tataroakinan te taamnei ae raoiroi. (Ruka 11:13; IKar. 5:22, 23) Ngkana ti butimwaea ana kairiri te taamnei ae raoiroi mairoun te Atua ao ni kaboraoi ara iango ma ana iango Iehova n aron ae kaotaki n ana Taeka, ti na rikirake riki ni kakukureia n ara iango, ara taeka, ao ara mwakuri. Ma e ngae n anne ti riai n teimatoa ni buakani mamaarara.​—TaeRab. 4:23.

¹⁵ Irarikin te katoabong ni wareware n te Baibara, ti riai n ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua ao n ara boki, ma iangoan ae ti na katotongi aroaron Iehova aika moan raraoi. A a tia tabeman n noria bwa e manena korean ao rinanoani kiibu tabeua ao kaongora n Te Taua-n-Tantani ke Awake!, ake a ibuobuoki riki ibukini karikirakean aroaro ni Kristian ke buakanakini mamaara tabeua.

16. E aera ngkai a aki riai ni bwara nanora ngkana ti aki kona ni waekoa ni karaoi bitaki?

¹⁶ Ngkana e taraa ni waeremwe rikiraken am onimaki, uringnga bwa e kainnanoaki te tai ae maan ibukin anne. Bon te mwakuri ae riai ni kateimatoaaki karikirakean te onimaki. Ti riai n taotaon nanora ngkai ti kakorakoraira bwa e na teimatoa te Baibara ni karekei bitaki aika raraoi ni maiura. N te moantai, ti na bae ni kairoroira ni karaoa ae eti n aron ae taekinaki n te Baibara. Ma imwin tabeua te tai, ngkana ko kabatiaa riki iaiangoan ao karaoani mwakuri ake e tangiri Iehova ae te Atua bwa ko na karaoi, e na bebete riki iai bwa ko na iango n ai arona ao ni karaoa ae eti.​—TaiAre. 37:31; TaeRab. 23:12; IKar. 5:16, 17.

17.Ngkana ti kakaonimaki ni koaua nakon Iehova, tera ae ti na kantaningaia ae kakimwareirei n taai aika a na roko?

¹⁷ N tokina ao a na kakabwaiaaki ana toro Iehova aika kakaonimaki ni koaua bwa a na beku irouna n aki toki ma te kororaoi. N te tai anne, ai akea te kabokorakora ni kaotiotii aroaro ake e tangiri te Atua, ma e na riki bwa te bwai ae kakimwareirei n taai nako. Ma ti kakaitau ibukin te kaboomwi bwa ti a kona n taromauria Atuara ae tatangira. Ti kona ni karaoa anne naba ngkai ti aki kororaoi, ngkana ti teimatoa ni kakorakoraira ni kariaia bitakini maiura ni mwaakan ana Taeka.

18, 19. Ti kangaa ni kakoauaa bwa iai mwaakan te Baibara n teimatoa ni bitii maiura?

¹⁸ E kakorakoraa Kevin are mwaneweaki mai moa n taotaona nanona bwa e na aki kakaiun. E kananoa ana iango ao ni maiuakini booto n reirei man te Baibara, ao e butimwaea te ibuobuoki ao te reirei ni kairiri mairouia raona ni Kristian. I nanon tabeua te ririki, e a karaoi bitaki aika bubura. N tokina, e a tau ni mwiokoaki bwa te tabonibai, ao 20 te ririki n nako e beku bwa te unimwaane n te ekaretia. Ma e ngae n anne e noria bwa e riai n teimatoa ni kawakinna bwa e na aki mamaara ana onimaki.

¹⁹ E oti n rongorongoni Kevin ae a buokaki ana aomata te Atua n te Baibara bwa a na teimatoa ni karaoi bitaki aika raraoi ni maiuia. Ngaia are ti bia kariaia Ana Taeka te Atua bwa e na teimatoa ni bitii maiura ao e na karekea ara iraorao ae kaan riki ma Iehova. (TaiAre. 25:14) Ngkai ti noria bwa e kakabwaiai ara kakorakora Iehova, ti a kakoauaa raoi bwa e kona te Baibara n teimatoa ni bitii maiura.​—TaiAre. 34:8.