Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

LE BAʼAXOʼOB K-LÍIʼSMOʼ

«Tiʼ máaxoʼob kʼubéentaʼan le meyajaʼ»

«Tiʼ máaxoʼob kʼubéentaʼan le meyajaʼ»

KA TSʼOʼOK u máan kʼiinoʼob kʼaʼam iikʼ yéetel táan u kʼáaxal jaʼeʼ, tu kʼiinil lunes 1 tiʼ septiembre tiʼ 1919, jóokʼ le kʼiinoʼ yéetel maʼ jach keʼeliʼ. Tu tardeil le lunesoʼ tu muchʼuba óoliʼ mil máakoʼob tiʼ junpʼéel local tuʼux ku bisik kex 2,500 máakoʼobiʼ. Le máakoʼobaʼ tu muchʼubaʼob utiaʼal le asamblea tu kaajil Cedar Pointoʼ (Ohio, Estados Unidos). Tu taal u tsʼoʼokbal le kʼiin jeʼeloʼ kʼuch uláakʼ 2,000 máakoʼobiʼ. Le máakoʼobaʼ viajarnajoʼob tiʼ barcoʼob, cocheʼob wa trenoʼob. Tu kʼiinil marteseʼ maas yaʼab máakoʼob biniʼ, le oʼolaleʼ anchaj u jóokʼloʼob teʼ local utiaʼal u seguer u beetaʼal le asamblea yáanal le nukuch cheʼoboʼ.

U juul le kʼiin ku yokol kaʼach tu kʼab le cheʼoboʼ ku formartik jejeláas figuraʼob tu nookʼ le sukuʼunoʼoboʼ. Le síis iikʼ ku jóokʼol teʼ lago Erieoʼ ku piktik kaʼach u kʼuʼukʼumil u pʼóok le kiikoʼoboʼ. Juntúul sukuʼuneʼ tu yaʼalaj: «Le jatsʼuts lugaraʼ náach yanil kaʼach tiʼ u juum camionoʼob yéetel uláakʼ baʼaloʼob ku yuʼubaʼal teʼ kaajoʼ, le oʼolaleʼ bey junpʼéel paraísoeʼ».

Kex jatsʼuts le tuʼux yanoʼoboʼ maas jatsʼuts u yilaʼal bix kiʼimakil u yóol u táan u yichoʼob. Junpʼéel periodicoeʼ tu yaʼalaj: «Kex ku yilaʼal bey jach serioʼob yéetel chéen tiʼ Dios ku tʼaanoʼobeʼ, letiʼobeʼ táan kaʼach u cheʼejoʼob yéetel kiʼimak u yóoloʼob». Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu yiloʼob le asamblea bey junpʼéel baʼal jach jatsʼutseʼ tumen béeychaj u muchʼkubaʼob yéetel tuláakal le sukuʼunoʼoboʼ. Jujunpʼéel añoʼob anteseʼ chʼaʼpachtaʼaboʼob le táan le guerraoʼ, yaʼab baʼateʼel yaan kaʼach ichil le múuchʼuliloʼoboʼ, kʼaʼal u Betelil Brooklyn yéetel kʼaʼal cárcel yaʼab sukuʼunoʼob ikil u kʼaʼaytajoʼob, ichiloʼobeʼ ocho u túulal sukuʼunoʼob nuʼuktik kaʼach u kaajal Jéeoba. Tiʼ letiʼobeʼ aʼalaʼab veinte años kun kʼalbiloʼob cárcel. *

Jujuntúul sukuʼunoʼobeʼ lúub u yóoloʼob tsʼoʼoleʼ yoʼolal le baʼaxoʼob tu aktáantoʼoboʼ xuʼul u kʼaʼaytajoʼob. Chéen baʼaleʼ u maas yaʼabileʼ chúukpaj u yóol kex taak u xuʼulsaʼal u kʼaʼaytajoʼob tumen le autoridadoʼoboʼ. Juntúul investigadoreʼ tu yaʼaleʼ kex yaʼab u téenel aʼalaʼabtiʼob maʼ u kʼaʼaytajoʼobeʼ, le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia tsikbalnajoʼob tu yéeteloʼ tu yaʼaloʼob: «Yaan u seguer u kʼaʼaytikoʼob u Tʼaan Dios tak ken taalak le xuʼulsajiloʼ».

Teʼ kʼiinoʼob táan u chʼaʼpachtaʼaloʼoboʼ, le sukuʼunoʼob chúukpaj u yóoloʼoboʼ «táan kaʼach u páaʼtkoʼob baʼax kun aʼalbiltiʼob ka u beetoʼob tumen le Yuumtsiloʼ, [...] yéetel mantatsʼ táan kaʼach u oraroʼob utiaʼal ka nuʼuktaʼakoʼob tumen le Taatatsiloʼ». Teʼ kʼiin túunaʼ chíikpaj nuʼuktaʼaboʼob tumen kaʼa muʼuchʼoʼob teʼ asamblea beetaʼab tu kaajil Cedar Pointoʼ. Juntúul kiikeʼ mantatsʼ ku tuklik kaʼach bix kun káajal u nuʼuktaʼal tu kaʼatéen le kʼaʼaytajoʼ. Lelaʼ yaʼab sukuʼunoʼob tuklik tumen jach ku tsʼíiboltkoʼob u kʼaʼaytajoʼob tu kaʼatéen.

JUNPʼÉEL TÚUMBEN BAʼAX KUN ÁANTAJ UTIAʼAL LE KʼAʼAYTAJOʼ

Le máaxoʼob binoʼob teʼ asambleaoʼ bul semana taak kaʼach u yojéeltikoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal le letraʼob «GA» tsʼaʼan tu programail le asambleaoʼ, teʼ tarjetaʼob tsʼaʼabtiʼob ka kʼaʼamoʼoboʼ yéetel teʼ letreroʼob yaan teʼ tuʼux ku beetaʼal le asambleaoʼ. Tu kʼiinil vierneseʼ le sukuʼun Joseph F. Rutherfordoʼ tu máansaj le jaats «Tsoltʼaan utiaʼal le j-kʼaʼaytajoʼoboʼ», teʼeloʼ le sukuʼunoʼ tu táan seis mil máakoʼobeʼ tu yaʼaleʼ le letraʼob «GA» tu yiloʼoboʼ u kʼáat u yaʼal u káajbal le tʼaanoʼob The Golden Age (U kʼiiniloʼob maʼalob kuxtal). Lelaʼ junpʼéel túumben revista utiaʼal u yúuchul kʼaʼaytaj. *

Le ka tʼaanaj xan yoʼolal uláakʼ sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼaneʼ, le sukuʼun Rutherfordoʼ, tu yaʼalaj: «Kex yaʼab baʼaxoʼob tsʼoʼok k-muʼyajtikeʼ, yoʼolal le fe yaantoʼonoʼ k-ilik le u kʼiiniloʼob maʼalob kuxtal kun antal ken reinarnak le Mesíasoʼ. [...] Utiaʼaloʼobeʼ u kʼaʼaytikoʼob u kʼiinil u kʼuchul le maʼalob kuxtaloʼ junpʼéel baʼax jach kʼaʼabéet yéetel junpʼéel privilegio. Lelaʼ táakaʼan ichil le meyaj tsʼaʼantiʼob tumen Diosoʼ».

Tu yáax táan juʼunil le revista The Golden Ageoʼ, ku yaʼalik: «[Lelaʼ] junpʼéel revista ku yeʼesik baʼax ku yúuchul, baʼax esperanzail yaan yéetel baʼaxten jaaj baʼax ku yaʼalik». Yéetel u yáantaj le túumben revistaaʼ káaj junpʼéel túumben forma kʼaʼaytaj: joonaj joonajil yéetel unaj u tsʼíibtaʼal u kʼaabaʼ le máaxoʼob u kʼáat u kʼamoʼob le revista cada ken jóoʼsaʼakoʼ. Le ka kʼáataʼab máaxoʼob u kʼáatoʼob táakpajleʼ tuláakal le yanoʼob teʼ asamblea waʼalajoʼoboʼ. Yéetel túun «le kiʼimak óolal suuk u yantal chéen ichil le máaxoʼob beetik baʼax tu kaʼansaj Jesusoʼ», tu kʼayoʼob: «Yuumtsil, tsʼáatoʼon a sáasil yéetel eʼestoʼon u jaajil». Le sukuʼun Milton Norrisoʼ, tu yaʼalaj: «Mix bikʼin kun tuʼubulten le súutuk jeʼeloʼ, hasta bey in wóol táan kaʼach u yúuntaʼal u kʼab le cheʼoboʼ».

Ka tsʼoʼok le asamblea teʼ kʼiinoʼ le máaxoʼob yanoʼoboʼ anchaj u beetkoʼob cola yaʼab horaʼob utiaʼal u béeytal u yáax tsʼáaik u kʼaabaʼob utiaʼal ka túuxtaʼaktiʼob le revista cada ken jóoʼsaʼakoʼ. Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ tu yuʼububaʼob jeʼex le sukuʼun Mabel Philbrickoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «¡Jach kiʼimakchaj in wóol ka tin wojéeltaj yaan meyaj k-beet tu kaʼatéen!».

«TIʼ MÁAXOʼOB KʼUBÉENTAʼAN LE MEYAJAʼ»

Óoliʼ siete mil j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ joʼopʼ u líiʼskubaʼob utiaʼal le meyajaʼ. Le juʼun ku kʼaabaʼtik Organization Method (Bix u nuʼuktaʼal le meyajoʼ) yéetel le folleto To Whom the Work Is Entrusted (Tiʼ máaxoʼob kʼubéentaʼan le meyajaʼ), jach áantajnajoʼob. Le juʼunoʼobaʼ ku yaʼalikoʼobeʼ teʼ tuʼux ku nuʼuktaʼal u meyaj le j-Jaajkunajoʼoboʼ yaan u tsʼaʼabal junpʼéel Departamento tiʼ Servicio utiaʼal u nuʼuktaʼal le kʼaʼaytajoʼ. Tiʼ cada múuchʼulil xaneʼ yaan kaʼach u tsʼaʼabal junpʼéel comité tiʼ servicio yéetel yaan u tsʼaʼabal juntúul sukuʼun aʼalik baʼaxoʼob kun beetbil. Le territorioʼob xanoʼ yaan u jaʼatsal, tiʼ cada jaatseʼ 150 wa 200 najoʼob kun antaliʼ. Yéetel tu kʼiiniloʼob jueveseʼ yaan u muchʼkubaʼob de áakʼab utiaʼal u beetkoʼob u Muchʼtáambalil Kʼaʼaytaj, teʼeloʼ yaan kaʼach u tsikbaltikoʼob bix biniktiʼob yéetel u kʼubkoʼob u informeʼob.

Le sukuʼun Herman Philbrickoʼ, tu yaʼalaj: «Ka kʼuchoʼon t-otocheʼ tu séebaʼanil káaj k-kʼaʼaytaj yéetel k-kaxtik máaxoʼob u kʼáat u kʼam le revistaoʼ». Le sukuʼunoʼoboʼ tsikbalnajoʼob yéetel yaʼab máaxoʼob u kʼáatoʼob kaanbal. Le kiik Beulah Coveyoʼ, tu yaʼalaj: «Tumen maʼ úuch tsʼoʼokok le guerra tuʼux sen anchaj muʼyajiloʼ, yaʼab máakoʼob taak kaʼach u yilkoʼob u kʼiiniloʼob le maʼalob kuxtaloʼ». Arthur Claus xaneʼ, tu yaʼalaj: «Tuláakal le múuchʼulil jakʼaʼan kaʼach u yóol yoʼolal le bukaʼaj máakoʼob u kʼáatoʼob ka túuxtaʼaktiʼob le revistaoʼ». Le ka tu chukaj dos meses jóokʼok le yáax revista The Golden Ageoʼ, tsʼokaʼaniliʼ u tʼoʼoxol medio millón revistaʼob yéetel 50,000 máakoʼob tsʼoʼok kaʼach u kʼáatkoʼob ka túuxtaʼaktiʼob.

Teʼ revista The Watch Tower 1 tiʼ julio tiʼ 1920, jóokʼ le xook «U Evangelioil le Reinooʼ». Ka máan kʼiineʼ le sukuʼun Alexander Macmillanoʼ tʼaanaj tiʼ baʼax ku yaʼalik le xookaʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «[Lelaʼ] letiʼe yáax juntéen ka úuch tʼaan tiʼ le kʼaʼaytaj ku beetaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab jeʼex k-beetik teʼ kʼiinoʼobaʼ». Le xookaʼ tu líiʼsaj u yóol le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u «tsʼáaikoʼob ojéeltbil tiʼ tuláakal yóokʼol kaab tsʼoʼok u náatsʼal le reino yaan teʼ kaʼanoʼ». Le meyajaʼ kʼubéentaʼan tiʼ u sukuʼunoʼob Cristo, teʼ kʼiinoʼobaʼ u millonesil máakoʼob táan u yáantajoʼob teʼ meyajoʼ. Junmúuchʼoʼobeʼ táan u kʼaʼaytajoʼob yéetel kiʼimak óolal le táan u páaʼtkoʼob u kʼiiniloʼob le maʼalob kuxtal kun antal ken reinarnak le Mesíasoʼ.

^ xóot’ol 5 Ilawil le libro Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios, capítulo 6, ku kʼaabaʼtik «Un tiempo de prueba (1914-1918)».

^ xóot’ol 9 Ich españoleʼ tu añoil 1932, le revista The Golden Ageoʼ, tu kʼaabaʼtaj Luz y Verdad. Tu añoil 1938, tu kʼaabaʼtaj Consolación yéetel tu añoil 1947, tu kʼaabaʼtaj ¡Despertad!