BU VRẸ ikpe idu esa (3,000) nọ i kpemu, Job ọzae ẹrọwọ na o muẹrohọ nọ evra obọ ehru na e rẹ sai wuhrẹ omai eware buobu kpahe iruo abọ Jihova. Fiki oghẹrẹ nọ evra nana i re ru, a rẹ sae rehọ ai dhesẹ eware. Evaọ eria buobu nọ a jọ ta ẹme te evra evaọ Ebaibol na, ma rẹ jọ eria itieye na wuhrẹ eware buobu kpahe uzuazọ gbe usu mai kugbe Ọghẹnẹ. Joma dhunu te iriruo jọ.

Ahwo nọ a jẹ rria Jerusalẹm a riẹ ọvra nọ a re se arata na ziezi, keme ọ rẹ bọ uwou riẹ họ ekakọ uwou. Ejọ e bọ iwou rai họ etẹmpol nọ Solomọn ọ bọ evaọ oke ẹdẹ na. Ẹsejọhọ, erata nọ e jẹ hae bọ uwou rai họ etẹmpol na kukpe kukpe, a wo ufuoma keme a jẹ jọ etẹe yọrọ emọ rai ababọ ohwo nọ o je kpokpo ai.

Ọmọ Kora jọ họ oso-ilezi nọ o kere Olezi avọ 84 na. Ọ jẹ hai ruiruo evaọ etẹmpol na ẹkpoka ọvo evaọ emerae ezeza, fikiere ọ jẹ ruẹ iwou nọ erata e bọ fihọ etẹmpol na. O jẹ hai si ei urru inọ dodokọ ọ rẹ sae jọ uwou Jihova bẹdẹ bẹdẹ wọhọ epanọ erata e be rria etẹmpol na! O kere nọ: “O ỌNOWO Ogbaẹmo, ẹvẹ oria ẹria ra u wolẹ te! Ẹruọ ọgua ỌNOWO o bi si ẹzi mẹ uru gaga; uwo gbe ẹwẹ mẹ e be suile aghọghọ kẹ Ọghẹnẹ uzuazọ. Ọmọvraoyisẹ dede ọ ruẹ oria ẹria riẹ, arata ọ ruẹrẹ uwou kẹ oma riẹ, ẹta nọ o ti fi emọ riẹ họ, makọ umukpẹ idhe ra, O ỌNOWO Ogbaẹmo, Ovie mẹ gbe Ọghẹnẹ me.” (Olezi 84:1-3) Kọ ẹvẹ kpahe omai gbe emọ mai, o be hai si omai urru re ma jọ kugbe ahwo Ọghẹnẹ ẹsikpobi?—Olezi 26:8, 12.

Jerimaya ọruẹaro na o kere nọ: “Makọ ogbodu nọ ọ rọ obọ ihru dede ọ riẹ oke riẹ.” Ababọ avro, Jerimaya ọ riẹ kpahe ezi nọ emevra nọ a re se ogbodu e rẹ rọ rra ziọ Ẹkwotọ Eyaa na. Evaọ amara asa hayo ane, emevra nana nọ i bu vi idu egba esa (300,000) na, i re lele ukiekpotọ Jọdan, nọ e tẹ be rra no Africa kpohọ ofẹ Europe. A rẹ riẹ oke nọ a rẹ rọ rra zihe kpohọ obonọ a no ze re a fi ike họ jẹ sa emọ rai. Wọhọ emevra efa nọ i re no eria ruọ eria, igbodu “a riẹ okenọ a ro zihetha.”—Jerimaya 8:7.

Obe nọ a re se Collins Atlas of Bird Migration o ta nọ: “Oware nọ o mai gbunu kpahe emevra họ, a rẹ riẹ oke nọ a rẹ rọ rra no oria ruọ oria.” Jihova họ ọnọ ọ kẹ evra areghẹ nọ o rẹ rọ sa ruọ ai eva ẹsiẹvo re a rra no oria ruọ oria, rekọ ọ kẹ ohwo-akpọ oghẹrẹ areghẹ nọ o re ro vuhu oke gbe ezi mu. (Luk 12:54-56) Wo ohẹriẹ no ogbodu nọ oma o rẹ sa ẹsiẹvo ọ vẹ rra, Ọghẹnẹ ọ kẹ omai areghẹ gbe eriariẹ nọ i re fiobọhọ kẹ omai wo otoriẹ eware nọ e be via evaọ oke nana nọ ma be rria na.  Emọ Izrẹl evaọ oke Jerimaya a wo otoriẹ eware nọ e jẹ via evaọ oke yena ha. Fikieme? Ọghẹnẹ ọ fodẹ oware nọ o soriẹ ze inọ: “A jẹ ẹme Ọghẹnẹ fiẹ, didi areghẹ ọ rọ eva rai?”—Jerimaya 8:9.

Nẹnẹ, imuẹro ivevẹ e riẹ nọ i dhesẹ nọ ma be rria etoke nọ Ebaibol o se “edẹ urere na.” (2 Timoti 3:1-5) Kọ whọ te rọ aro kele ọvra nọ a re se ogbodu na, re who muẹrohọ “oke” hayo ezi nọ ma rrọ na?

A jọ Ebaibol na fodẹ ọvra nọ a re se ugo unuẹse buobu, yọ ọ jọ ọvra nọ a riẹ ziezi evaọ Ekwotọ Eyaa na. Ọ rẹ bọ uwou riẹ fihọ oria nọ u kpehru gaga, yọ “etẹe ọ jẹ rẹrẹ erao nọ a re kpe ria, ibiaro riẹ e rẹ ruẹ thethabọ.” (Job 39:27-29) Ibiaro ugo e rẹ ruẹ thabọ te epanọ a ro dhesẹ iẹe nọ, ọ rẹ jọ ubro emaele soso ruẹ ẹrọ nọ ọ rrọ otọ.

Wọhọ epanọ ibiaro ugo e rẹ “ruẹ thethabọ” na, ere Jihova ọ rẹ sae ruẹ oware nọ o te jọ obaro via. Fiki oye Jihova ọ rọ ta nọ: “Me dhesiẹ urere na no umuhọ ze, gbe eware nọ e te via ha no umuhọ ze.” (Aizaya 46:10) Ma te ru lele ekpọvio Jihova, ma re wo erere no areghẹ gbe orimuo riẹ ze.—Aizaya 48:17, 18.

Ebaibol na ọ rehọ ahwo nọ a fievahọ Jihova dhesẹ ugo inọ: “A te tua eri enọ e be hẹrẹ ỌNOWO na, a ti wo ibekpe wọhọ erọ ugo.” (Aizaya 40:31) Ugo o rẹ rra kpehru lele ofou nọ o bi fou kpehru. Nọ ọ tẹ nwani duku ofou nọ o bi fou kpehru no, ọ vẹ riẹ ibekpe riẹ na be rra wariẹ ofou na họ, yọ ofou na ọ be wọe kpehru ọvo. Ugo o rẹ rẹroso ẹgba obọ riẹ rra kpehru hayo rra kpohọ ugbothabọ họ. Ere ọvona re, enọ e rẹroso Jihova a rẹ sai fievahọ iẹe inọ ọ te kẹ ae “ogaga nọ u vi ogaga.”—2 Ahwo Kọrint 4:7, 8.

Taure a te ti kpe Jesu, o dhizu rri okpẹwho Jerusalẹm, je weri inọ: “Jerusalẹm, Jerusalẹm, ọnọ o re kpe eruẹaro na jẹ rọ itho fi enọ a vi sei—unuẹse buobu mẹ jẹ gwọlọ koko emọ ra họ epanọ ovu o re koko emọ riẹ họ otọ ibekpe riẹ! Rekọ wha rọwo ho.”—Matiu 23:37.

Who te muẹrohọ evra hayo erifẹ, whọ rẹ ruẹ nọ a rẹ gwọlọ thọ emọ rai gaga. Evra gbe erifẹ nọ i re fi ike họ otọ, wọhọ ovu, a re muẹrohọ otọ gaga re a sae thọ emọ rai. Nọ ovu ọ tẹ ruẹ ọso nọ ọ be rra evaọ obọ ehru, o ve ru edo jọ rọ vẹvẹ emọ riẹ unu, kẹsena a vẹ nwane dhẹ ziọ otọ ibekpe riẹ. Emọ ovu e rẹ dhẹ ruọ otọ ibekpe riẹ re nọ uvo o tẹ rrọ gaga hayo nọ okposo ọ tẹ be rrọ. Epọvo na re, Jesu ọ jẹ gwọlọ fiobọhọ kẹ enọ e jẹ rria Jerusalẹm wo ọthọwẹ gbe omofọwẹ ẹkwoma iwuhrẹ riẹ. Nẹnẹ, Jesu o bi ziezi omai inọ ma bru ei ze re ọ kẹ omai omosasọ gbe ọthọwẹ no awaọruọ ikẹdẹ kẹdẹ akpọ nana.—Matiu 11:28, 29.

Uzẹme riẹ họ, eware buobu e riẹ nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi evra obọ ehru na. Nọ who bi muẹrohọ oghẹrẹ nọ a re ru na, daoma kareghẹhọ oghẹrẹ nọ Ebaibol na ọ rọ rehọ ai dhesẹ eware. Ajọ ọvra nọ a re se arata o fiobọhọ kẹ owhẹ rri uwou egagọ Jihova ghaghae. Wọhọ epanọ ugo o rẹ rẹroso ofou re ọ sae rra lọlọhọ na, rẹroso Jihova rọkẹ obufihọ. Wọhọ epanọ ovu ọ rẹ rọ ibekpe riẹ thọ emọ riẹ na, dhẹ bru Jesu ze re who wuhrẹ uzẹme nọ o rẹ thọ owhẹ. Ajọ eware nọ e be via evaọ akpọ na i ru owhẹ riẹ etoke nọ ma rrọ na, wọhọ epanọ ọvra nọ a re se ogbodu ọ rẹ riẹ ezi nọ ọ rẹ rọ rra no oria ruọ oria na.