1, 2. (a) Apwóróusa án Jesus we kapas áwewe usun emén mastaan eú tánipiin wain. (b) Ifa usun ei kapas áwewe a áiti ngenikich ekkewe napanap kisáseú me úméúméch?

 LÓN eú sossorun, emén mastaan eú tánipiin wain a ló ngeni ewe leenien amémé pwe epwe kút néún chón angang. A ereniir ewe úkúkún moni epwe mééniir wóón, iwe ra tipeeú ngeni. Nge lón ena ránin ena masta a kan lilliwiniti ena leenien amémé pwe epwe kútta pwal ekkóch néún chón angang. A ereni meinisin ekkewe mwán pwe epwe ngeniir úkúkún pwúngún liwiniir. Lesópwólóón ena rán, ewe masta a ochufengeni meinisin ekkena chón angang pwe epwe ngeniir peioffur. Inaamwo ika ekkewe chón angang ra angang unusen rán are eú chék awa, nge peioffur meinisin mi chék léllé. Iwe nge, lupwen ekkewe mi angang unusen rán ra lal ngeni ewe masta, i a erá: ‘Met, ouse fen tipeeú ngeni ewe úkúkún moni ua erá upwe liwinikemi wóón? Met, esap wor ai pwúúng ai upwe ngeni meinisin nei chón angang minne ua mochen? Oua lólówó pokiten ua kisáseú?’​—Mat. 20:1-15, Agapé.

² Án Jesus na kapas áwewe a áiti ngenikich eú lesen mi lamot usun án Jiowa “ümöümöch.” (Álleani 2 Korint 6:1.) Ifa  usun? Eli ekkóch repwe meefi pwe mi fich ngeni ekkewe mwán mi angang unusen rán an epwe watte peioffur lap seni ekkewe ekkóch. Nge ewe masta a pwáraatá úméúméch ngeni ekkewe chón angang rese angang unusen rán. Emén sousile a apasa pwe ewe kapas “ümöümöch” ekkewe chón afféúni Paipel ra néúnéú a weneiti och liffang mi kawor ngeni emén inaamwo ika ese fichiiti an epwe angei.

3, 4. Pwata Jiowa a pwáraatá an we úméúméch ngeni aramas meinisin, iwe, ifa usun a féri ena?

³ Ewe Paipel a áiti ngenikich pwe án Kot úméúméch, ina eú ‘lifang.’ (Ef. 3:7) Pokiten sise tongeni unusen álleasochisi Jiowa, ese fichiitikich ach sipwe angei an we úméúméch. Ren enletin, mi fen fich ngenikich máló. King Salomon a erá: “Esap fokun wor eman chon pwüng won fanüfan a chök föri mine a pwüng fansoun meinisin, nge esap wor an tipis.” (SalAf. 7:20) Aposel Paulus a pwal apasa: “Aramas meinisin ra tipis, ra pwal osun lingen Kot,” me “liwinin tipis mäla.”​—Rom 3:23; 6:23a.

⁴ Pokiten Jiowa a fókkun tongei aramas, iwe a tiinaato “Nöün Aleman” pwe epwe máló fán itach. Ina ewe féfférún úméúméch mi lapalap seni meinisin. (Joh. 3:16) Paulus a apasa: “Ren än Kot ümöümöch [Jesus] epwe mäla fänäsengesin aramas meinisin. Iwe, iei sia küna i, pwe a mwärini ling me iteüöch pokiten an riaföü me mäla.” (Ipru 2:9) Ewer, “än Kot lifang” ina “manau esemüch lon Kraist Jesus ach Samol.”​—Rom 6:23b.

5, 6. Met epwe fis lupwen sia nóm fán nemenien (a) tipis? (b) án Kot we úméúméch?

⁵ Pwata sia tipis me máló? Ewe Paipel a apasa pwe “ren tipisin ewe eman mwän [Atam] mäla a popuetä le nemenem.” Iwe, pokiten kich mwirimwirin Atam, sise unuséch me sia máló. (Rom 5:12, 14, 17) Iwe nge, sia chúen tongeni filatá ach sisap nóm fán nemenien tipis. Ifa usun? Lupwen sia eáni lúkúlúk wóón án Kraist asorun méén kepich, sia tongeni kúna feiéch seni án Kot we úméúméch. Ewe Paipel a apasa: “Ia tipis a lapala ie, än Kot ümöümöch a fokun lapalapala seni. Iwe, usun tipis a nemenem, pun aramas meinisin ra mäla, iei usun än Kot ümöümöch a nemenem, pun aramas ra küna pwüng me ren o i a emwenikich ngeni manau esemüch ren Jesus Kraist.”​—Rom 5:20, 21.

⁶ Inaamwo ika kich mi chúen tipis iei, nge esap weween pwe tipis a chék wor an nemenem wóóch. Lupwen sia féri och mettóch ese pwúng, sia tingorei Jiowa an epwe omusaaló ach tipis. Paulus a éúréúrakich: “Ousap chüen nonom fän nemenien tipis, pun ousap chüen nonom fän nemenien allük, nge oua nonom fän nemenien ümöümöchün Kot.” (Rom 6:14) Iwe, ifa usun sipwe kúna feiéch seni án Kot we úméúméch? Paulus a apasa: “Än Kot ümöümöch a aiti ngenikich ach sipwe likitala ach turunufas me mochenian fanüfan, nge sipwe eäni mirit, pwüng me soulängöch lon ach manau lon ei fanüfan.”​—Tit. 2:11, 12.

7, 8. Met weween án ewe Paipel erá pwe án Jiowa úméúméch ‘mi sókkopat’? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁷ Aposel Petrus a makkeei: ‘Pokiten emön me emön leimi a angei liffangan, öüpwe en me pwisin aa liffangan le etenekifengeni kemi, pwe ämi öüwa chón  souwaan mi mwirinnö fäniten än Kot kewe ümöümöch mi sókkopat.’ (1 Pet. 4:10, Agapé) Met weween pwe án Jiowa úméúméch ‘mi sókkopat’? A wewe ngeni pwe ese lifilifil met sókkun weires epwe tongeni torikich, Jiowa epwe tongeni álisikich pwe sipwe likiitú. (1 Pet. 1:6) Lón fansoun meinisin, i epwe awora ngenikich met chék mi lamot pwe sipwe tongeni pworacho ngeni eú me eú sóssót sipwe kúna.

⁸ Ewe aposel Johannes a makkeei: “Seni an ümöümöch mi somosomola sia angei feiöch esap ükütiu.” (Joh. 1:16) Pokiten Jiowa a pwáraatá an we úméúméch lón sókkopaten napanap, iwe sia angei seni chómmóng feiéch. Ikkefa ekkóch me leir?

9. Ifa usun sia tongeni kúna feiéch seni án Jiowa we úméúméch, me ifa usun sia tongeni pwáraatá ach kilisou ngeni?

⁹ Jiowa a omusaaló ach kewe tipis. Sia kilisou ren án Jiowa úméúméch, pún a omusaaló ach kewe tipis. Nge epwe chék féri ena ika sipwe aier me akkachocho le fiu ngeni ach mocheniaingawen futuk. (Álleani 1 Johannes 1:8, 9.) Paulus a áweweei ngeni ekkewe Chón Kraist mi kepit lón an we fansoun ifa usun Jiowa a omusaaló tipis. A apasa: “A angasakich seni fän nemenien rochopwak o atolongakich lon mwün Nöün we mi achengicheng. I ewe mi angasakichela, wewen pwe a amusala ach tipis.” (Kol. 1:13, 14) Sia pwal kilisou ren án Kot úméúméch, ina popun sia mochen mwareiti i. Pokiten Jiowa a omusaaló ach kewe tipis, sia pwal tongeni angei chómmóng feiéch mi amwarar.

10. Met sia pwapwaiti pokiten án Kot we úméúméch?

¹⁰ Sia tongeni ririéch me kinamwefengen me Kot. Kich sise unuséch, iwe seni leuputiwach, sia chón oput Kot. Nge Paulus a apasa: “Me lom kich chon oputa Kot, nge sia chäfengen me Kot ren mälan Nöün we.” (Rom 5:10) Ren ewe méén kepich, sia tongeni chásefál me Kot, weween sia tongeni kinamwefengen me Kot me wiliti chiechian. Paulus a áweweei ena mettóch me ifa usun a riri ngeni án Jiowa we úméúméch lupwen a ereni pwiin kewe mi kepit: “Pokiten sia küna pwüng me ren Kot ren ach lükülük, sia kinamwefengen me Kot ren ach Samol Jesus Kraist. Ren ach lükülük, Kraist a emwenikichelong lon än Kot ümöümöch, iei sia manau lon.” (Rom 5:1, 2) A ifa me kilisouch pwe sia pwapwaiti ach chiechifengen me Jiowa fán kinamwe!

11. Ifa usun ekkewe mi kepit ra álisi ekkewe ‘ekoch sip’ pwe repwe chón pwúng me ren Kot?

¹¹ Sia tongeni wiliti emén aramas mi pwúng me ren Kot. Ewe soufós Taniel a oesini pwe lón ewe fansoun sópwólóón, “ekewe chon mirit,” weween ekkewe mi kepit, repwe “aiti ngeni chomong aramas usun ar repwe föri mine a pwüng.” (Álleani Taniel 12:3.) Ifa usun ekkewe mi kepit ra féri ena? Ra afalafala ewe kapas allim me asukula fite million aramas, ekkewe ‘ekoch sip,’ usun án Jiowa kewe allúk. (Joh. 10:16) Ra álisiir pwe repwe chón pwúng me ren Kot. Nge mi chék tufich ena ren án Jiowa we úméúméch. Paulus a áweweei: “Ren än Kot we lifangen ümöümöch esap kamö, aramas meinisin ra küna pwüng ren Kraist, ewe mi angaseerela.”​—Rom 3:23, 24.

12. Ifa usun iótek a riri ngeni án Kot we úméúméch?

¹² Sia tongeni arap ngeni Jiowa ren iótek. Pokiten án Jiowa úméúméch, sia tongeni iótek ngeni. Paulus a apasa pwe án Jiowa we “lenien mot,” ikena “ia sia küna ümöümöch me ie” me a etiwakich ach sipwe  arap ngeni “fän apilüköch.” (Ipru 4:16a) Fansoun meinisin sia tongeni iótek ngeni Jiowa me ren Jesus. A ifa me watteen feiéchún ena! Paulus a apasa: “Lon Kraist pwal ren ach lükü i sia pwora o apilükülük lon ach churi Kot.”​—Ef. 3:12.

13. Ifa usun án Kot úméúméch a “alisikich lon fansoun ach osupwang”?

¹³ Sia tongeni kúna álillis lón fansoun ach osupwang. Paulus a pesekich ach sipwe iótek ngeni Jiowa iteiten fansoun mi lamot “pwe epwe alisikich lon fansoun ach osupwang.” (Ipru 4:16b) Lón ekkewe fansoun sia nóm lón sóssót are weires, sia tongeni tingormaú ngeni Jiowa an epwe álisikich. I a pélúweni ach kewe iótek inaamwo ika ese pwal lamot ngeni an epwe féri ena. Fán chómmóng Kot a néúnéú pwiich kewe Chón Kraist pwe repwe álisikich. Jiowa a pélúweni ach kewe iótek pwe “sipwe tongeni apasa fän apilükülüköch, ‘Ewe Samol i ai Soualilis, üsap fokun niuokus, met aramas repwe tongeni föri ngeniei?’”​—Ipru 13:6.

14. Ifa usun án Jiowa úméúméch a álisi letipach?

¹⁴ Sia tongeni kúna oururun letipach. A eú watteen feiéch án Jiowa oururukich atun a weires letipach. (Kölf. 51:17) Lupwen ekkewe Chón Kraist lón Tesalonika ra kúna riáfféúmwáál, Paulus a makkeei: “Püsin ach Samol Jesus Kraist me Samach Kot, ewe mi echenikich o fang ngenikich chipen letipach fansoun meinisin pwal ach apilükülüköch ren an ümöümöch, epwe echipa letipemi o apöchökülakemi.” (2 Tes. 2:16, 17) A mmen oururukich ach silei pwe Jiowa a tongekich me áfánnikich pokiten an úméúméch.

15. Ifa ewe ápilúkúlúk sia eáni pokiten án Kot we úméúméch?

¹⁵ A nóm rech ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch. Pokiten kich chón tipis, ese wor ach ápilúkúlúk ika Jiowa ese álisikich. (Álleani Kölfel 49:7, 8.) Nge Jiowa  a awora ngenikich eú ápilúkúlúk mi amwarar. Met ena? Jesus a apasa: “Pun iei letipen Semei, pwe meinisin mi nenengeni ewe Nau o lükü i repwe eäni manau esemüch.” (Joh. 6:40) Iwe, sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch pokiten án Jiowa úméúméch. Paulus a apasa: “Kot a pwärala an ümöümöch, pwe aramas meinisin repwe küna manau ren.”​—Tit. 2:11.

16. Ifa usun ekkóch me lein ekkewe popun Chón Kraist ra áeámwáálli án Kot we úméúméch?

¹⁶ A torikich chómmóng feiéch pokiten án Jiowa úméúméch. Iwe nge, mi lamot sisap áeámwáálli án Kot we úméúméch pwe epwe wor ach kúnetipingen le féri tipis. Mi wor ekkóch Chón Kraist lóóm ra sótun “sorei ewe kapas usun än Kot ümöümöch, pwe epwe wor ar künetipingen won ar kewe föför mi fokun ngau.” (Jut. 4) Ese mwáál chókkana ra ekieki pwe ra tongeni féri tipis me Jiowa epwe chék omusaaló ar tipis fansoun meinisin. Ra mwo nge sótun etipetipa pwiir kewe Chón Kraist ar repwe fitiir lón ar kana féffér. Pwal ina chék usun lón ach ei fansoun, emén mi féri ena sókkun mettóch a “turunufasei ewe Ngünün ümöümöch.”​—Ipru 10:29.

17. Ifa ewe kapasen éúréúr mi péchékkúl Petrus a makkeei?

¹⁷ Lón ei fansoun, Satan a otupu ekkóch Chón Kraist ar repwe ekieki pwe ra tongeni féri tipis nge Jiowa epwe chék omusaaló tipisiir iteitan. Pwúngún pwe Jiowa a tipemecheres le omusaaló tipisin chókkewe mi aier, nge a pwal mochen ach sipwe fiu ngeni mocheniaingawen futukach. Jiowa a emmweni Petrus an epwe makkeei ekkeei kapas: “Ämi chiechiei mi achengicheng, oua fen silei ei. Iei mine oupwe mamasakemi, pwe ousap tokola ren ekewe afalafal mi mwäl än ekewe aramas mi ngau, ousap pwal tur seni leniemi mi nükünük. Nge oupwe chök mämäritä lon än ach Samol me Chon Amanau Jesus Kraist ümöümöch me silelap.”​—2 Pet. 3:17, 18.

18. Ifa wisach pokiten án Jiowa we úméúméch?

¹⁸ Sia fókkun kilisou ren án Jiowa úméúméch, iwe wisach ngeni Jiowa ach sipwe anganga ach tufich le asamolu i me pwal wisach ngeni aramas ach sipwe álisiir. Ifa usun sipwe féri ena? Paulus a apasa: “Iei mine sipwe anganga ekewe sokopaten tufich Kot a lifang ngenikich lon aükükün an ümöümöch. Are eman a tufichin afalafala än Kot we kapas, epwe föri won aükükün ewe lükülük a eäni. Are eman a tufichin angang lon mwichefel, epwe angang, are eman a tufichin asukul, epwe asukul. Are eman a tufichin apöchöküla letipen aramas, epwe föri iei usun. . . . Iö a wor ren ewe tufichin eäni kirikiröch ngeni aramas, epwe föri fän pwapwan letipan.” (Rom 12:6-8) Iwe pokiten án Jiowa we úméúméch, wisach ach sipwe angang weires lón ach angangen afalafal, asukula aramas usun ewe Paipel, apéchékkúla pwiich kewe, me omusaaló tipisin chókkewe ra eletipechoukich.

19. Ifa wisach we sipwe káé usun lón en lesen mwirin ei?

¹⁹ Sia kúna feiéch pokiten án Jiowa we úméúméch. Iwe, itá ina met epwe amwékútúkich ach sipwe achocho úkúkún ach tufich le “pwärätä ewe Pworausen Manau usun ewe ümöümöchün Kot.” (Föf. 20:24) Ina wisach we, iwe sipwe káé usun wisach na lón en lesen mwirin ei.