1, 2. (a) Basi zẹẹmẹ oló Jesu tọn he gando klunọ vẹngle lọ tọn go tọn. (b) Nawẹ apajlẹ lọ do alọtútlú po nukundagbe majẹhẹ po hia gbọn?

TO GBÈDOPO, dawe de yì ahimẹ to afọnnu fuu nado yì dà pakanọ lẹ nado wazọ́n to vẹngle etọn mẹ. Pakanọ he e mọ lẹ kọngbedopọ hẹ ẹ do akuẹ he e dọ ji, bo yì nado wazọ́n lọ. Ṣigba, na dawe lọ gbẹ́ tindo nuhudo azọ́nwatọ susu tọn dogọ wutu, e lẹkọyi ahi lọ mẹ whlasusu to azán lọ gblamẹ nado dà pakanọ lẹ bo dopà nado sú yé akuẹ he jẹ, etlẹ yin mẹhe e dà sẹpọ whèjai lẹ lọsu. To whèjai, e pli azọ́nwatọ lọ lẹ dopọ nado sú yé azọ́nkuẹ yetọn, podọ akuẹ dopolọ wẹ e sú yemẹpo, vlavo mẹlọ wazọ́n na gànhiho dopo poun kavi susu. To whenue azọ́nwatọ he yin hihaya jẹnukọn lẹ doayi ehe go, yé jẹ lewu ji. Dawe he tindo vẹngle lọ gblọn dọmọ: ‘Be hiẹ ma kọngbedopọ hẹ mi do azọ́nkuẹ he n’dọna we lọ ji ya? Be yẹn ma tindo jlọjẹ nado na pakanọ ṣie lẹpo nudepope he jlo mi ya? Be a yin nukunkẹnnọ, na n’yin alọtlútọ wutu wẹ ya?’—Mat. 20:1-15, nudọnamẹ odò tọn.

² Oló Jesu tọn ehe flin mí dopo to jẹhẹnu Jehovah tọn he nọ saba yin nùdego to Biblu mẹ lẹ mẹ, yèdọ “nukundagbe majẹhẹ” etọn. ^[1] (Hia 2 Kọlintinu lẹ 6:1.) E taidi dọ pakanọ he wazọ́n na gànhiho dopo poun lẹ ma jẹ nado yí azọ́nkuẹ pipé, ṣigba klunọ  vẹngle lọ tọn do nukundagbe vonọtaun hia yé. Nuhe weyọnẹntọ de dọ gando hogbe lọ “nukundagbe majẹhẹ” he yin yiyizan to Biblu mẹ go die: “Linlẹn tangan hogbe lọ tọn wẹ nunina vọnu podọ majẹhẹ de, yèdọ nude he mẹde ma wazọ́n nado jẹna kavi ma tindo jlọjẹ etọn.”

3, 4. Naegbọn Jehovah do dó nukundagbe majẹhẹ hia gbẹtọvi lẹpo, podọ nawẹ e wàmọ gbọn?

³ Owe-wiwe lẹ dọho gando “nunina vọnu nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe” tọn go. (Efe. 3:7) Naegbọn Jehovah nọ na “nunina vọnu” ehe, podọ nawẹ ewọ nọ wàmọ gbọn? Eyin mí ko nọ setonuna nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹ to aliho pipé mẹ wẹ, nukundagbe etọn dohlan mí na yin nude he mí jẹna. Ṣigba, mí nọ gboawupo nado wàmọ. Enẹwutu, Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlomọni wlan dọmọ: “Gbẹtọ dodonọ de ma tin to aigba ji he nọ wà dagbe to whepoponu bo ma nọ waylando gbede.” (Yẹwh. 7:20) Mọdopolọ, apọsteli Paulu dọmọ: “Mẹlẹpo wẹ ko waylando bo whete do gigo Jiwheyẹwhe tọn go,” podọ “ale ylando tọn wẹ okú.” (Lom. 3:23; 6:23a) Nuhe mí jẹna niyẹn.

⁴ Etomọṣo, Jehovah do owanyi etọn hia gbẹtọvi mapenọ lẹ gbọn nuyiwa mayọnjlẹ nukundagbe majẹhẹ tọn etọn de gblamẹ. Mẹhe vẹna ẹn hugan mẹdevo depope, yèdọ “Visunnu dopo akàn” etọn, wẹ e dohlan aigba ji nado wá kú do ota mítọn mẹ. (Joh. 3:16) Enẹwutu, Paulu wlan gando Jesu go dọ e “ko yin jẹgbakun gigo po gbégbò po tọn ṣinyọ́n na todin, na e ko jiya okú tọn, na ewọ nido gbọn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn dali dọ́ okú pọ́n do gbẹtọ lẹpo tamẹ.” (Heb. 2:9) Mọwẹ, “nunina he Jiwheyẹwhe nọ namẹ wẹ ogbẹ̀ madopodo gbọn Klisti Jesu Oklunọ mítọn dali.”—Lom. 6:23b.

5, 6. Etẹwẹ nọ yin kọdetọn lọ lẹ eyin mí yin anadena (a) gbọn ylando dali? (b) gbọn nukundagbe majẹhẹ dali?

⁵ Nawẹ gbẹtọvi lẹ dugu ylando, yèdọ ninọmẹ okú tọn he nọ bẹpla mímẹpo tọn gbọn? Biblu basi zẹẹmẹ dọ: ‘Gbọn sẹ́nmẹjijẹ mẹdopo, yèdọ Adam tọn dali, okú dugán taidi ahọlu’ do kúnkan Adam tọn lẹ ji. (Lom. 5:12, 14, 17) Ṣigba, mí dopẹ́ dọ mí sọgan basi nudide ma nado sọ yin gandudeji gbọn ylando dali kavi tin to aṣẹpipa etọn glọ. Gbọn yise didohia to avọ́sinsan ofligọ Klisti tọn mẹ dali, mí nọ ze míde do anademẹ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn glọ. Gbọnna? “Fihe ylando ko jideji te, nukundagbe majẹhẹ ko sudeji dogọ ga. Na lẹndai tẹ wutu? Na kẹdẹdile ylando po okú po dugán taidi ahọlu do, mọdopolọ ga wẹ nukundagbe majẹhẹ dona dugán taidi ahọlu to dodowiwa mẹ do nado hẹn ogbẹ̀ madopodo wá gbọn Jesu Klisti” gblamẹ.—Lom. 5:20, 21.

⁶ Dile etlẹ yindọ mí gbẹ́ yin ylandonọ, mí sọgan nọma na dotẹnmẹ ylando nado dugán do mí ji. Ṣigba eyin mí waylando, mí na biọ Jehovah dọ ni jona mí. Paulu na avase Klistiani lẹ dọmọ: “Ylando ma dona yin ogán do mì ji, dile mì mọdọ mì ma tin to osẹ́n glọ ṣigba tin to nukundagbe majẹhẹ glọ.” (Lom. 6:14) Gbọnmọ dali, mí nọ wá anademẹ nukundagbe majẹhẹ tọn glọ. Ṣigba, po kọdetọn tẹ po? Paulu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn . . . nọ plọn mí nado gbẹ́ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe po ojlo aihọn tọn lẹ po dai podọ nado nọ do wunza, dodowiwa po mẹdezejo na Jiwheyẹwhe po hia to titonu ehe mẹ.”—Titu 2:11, 12.

7, 8. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo dọ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn nọ yin “didohia to aliho voovo mẹ”? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn lẹ.)

⁷ Apọsteli Pita wlan dọmọ: “Kẹdẹdile mẹdopodopo ko mọ nunina de yí do, mì nọ yí i  zan nado yilizọn na ode awetọ taidi họ̀nkọnsi dagbe nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn he nọ yin didohia to aliho voovo mẹ tọn lẹ.” (1 Pita 4:10) Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo? E zẹẹmẹdo dọ mahopọnna whlepọn alọpa depope he mí sọgan pehẹ to gbẹ̀mẹ, Jehovah sọgan hẹn mí penugo nado pehẹ yé. (1 Pita 1:6) Dohia nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn de na tin janwẹ he na sọgbe hẹ whlepọn mítọn lẹ dopodopo.

⁸ Na nugbo tọn, nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn nọ yin didohia to aliho voovo lẹ mẹ. Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Mímẹpo wẹ mọ nukundagbe majẹhẹ susugege yí sọn e dè, na ewọ gọ́ na nukundagbe majẹhẹ wutu.” (Joh. 1:16) Aliho voovo he mẹ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn nọ yin didohia te lẹ nọ dekọtọn do dona susu mẹ na mí. Etẹwẹ yin delẹ to yé mẹ?

9. Nawẹ mí nọ mọaleyi sọn nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn mẹ gbọn, podọ nawẹ mí sọgan do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na ehe hia gbọn?

⁹ Jona ylando mítọn lẹ tọn. Na nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn wutu, ylando mítọn lẹ nọ yin jijona mí, eyin mí lẹnvọjọ bo zindonukọn nado to avùn sinsinyẹn hò sọta ayilinlẹn ylando tọn mítọn lẹ. (Hia 1 Johanu 1:8, 9.) Lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn dona hẹn ahun mítọn gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn bosọ whàn mí nado pagigona ẹn. To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Klistiani yiamisisadode hatọ etọn lẹ mẹ, e dọmọ: “[Jehovah] whlẹn mí sọn aṣẹpipa zinvlu tọn si bo diọtẹnna mí biọ ahọluduta Visunnu yiwanna etọn tọn mẹ, mẹhe gblamẹ míwlẹ mọ tundote yí gbọn ofligọ dali, yèdọ jona ylando mítọn lẹ tọn.” (Kol. 1:13, 14) Jona ylando mítọn lẹ tọn mimọyi nọ hẹn dona jiawu susu devo lẹ wá.

10. Dona tẹwẹ nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn nọ hẹnwa na mí?

¹⁰ Haṣinṣan jijọho tọn de tintindo hẹ Jiwheyẹwhe. Na mí yin ylandonọ wutu, sọn jiji whenu mítọn gbọ́n wẹ mí ko yin kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Paulu yigbe ehe tọn dọmọ: “Mí lẹzun mẹhe gbọwhẹ hẹ Jiwheyẹwhe gbọn okú Visunnu etọn tọn gblamẹ to whenue mí gbẹ́ yin kẹntọ lẹ.” (Lom. 5:10) Whẹgbigbọ ehe nọ gọalọna mí nado nọ jijọho mẹ hẹ Jehovah. Paulu dohia dọ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn wẹ nọ hẹn lẹblanulọkẹyi ehe yọnbasi. E dọmọ: “Todin he mí [mẹmẹsunnu yiamisisadode Klisti tọn lẹ] ko yin lilá di dodonọ gbọn yise dali, mì gbọ mí ni gbọṣi jijọho mẹ hẹ Jiwheyẹwhe gbọn Oklunọ mítọn Jesu Klisti gblamẹ, yèdọ mẹhe gblamẹ mílọsu gbọn yise dali penugo nado biọ nukundagbe majẹhẹ he mẹ mí tin te todin lọ mẹ.” (Lom. 5:1, 2) Dona mayọnjlẹ nankọ die!

11. Nawẹ mẹyiamisisadode lẹ nọ hẹn “lẹngbọ devo lẹ” zun dodonọ gbọn?

¹¹ Yinyin hinhẹn zun dodonọ. To jọwamọ-liho, mímẹpo wẹ yin mawadodonọ. Ṣigba, yẹwhegán Daniẹli dọ dọdai dọ to azán godo tọn lẹ mẹ, “mẹhe tindo zinzin lẹ,” yèdọ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn na ‘hẹn mẹsusu wá dodo wiwà kọ̀n.’ (Hia Daniẹli 12:3.) Gbọn azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn tọn yetọn po dali, yé ko hẹn “lẹngbọ devo” livi susu lẹ nado tindo teninọ dagbe to Jehovah nukọn. (Joh. 10:16) Ṣigba, nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn kẹdẹ wẹ hẹn enẹ yọnbasi. Paulu basi zẹẹmẹ dọ: “E taidi nunina vọnu de dọ yé yin lilá di dodonọ gbọn nukundagbe majẹhẹ etọn [Jiwheyẹwhe tọn] dali, gbọn ofligọ he Klisti Jesu suahọ etọn nado tún mí dote lọ dali.”—Lom. 3:23, 24.

12. Kanṣiṣa tẹwẹ tin to odẹ̀ po nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn po ṣẹnṣẹn?

¹² Dindọnsẹpọ ofìn Jiwheyẹwhe tọn kọ̀n gbọn odẹ̀ gblamẹ. Jehovah ko gbọn nukundagbe majẹhẹ etọn gblamẹ na mí dona lọ nado nọ dọnsẹpọ ofìn olọn mẹ tọn etọn to odẹ̀ mẹ. Na nugbo tọn, Paulu ylọ ofìn Jehovah tọn dọ “ofìn nukundagbe majẹhẹ tọn,” podọ e basi oylọna mí nado dọnsẹpọ ofìn enẹ po “awuvivo hodidọ tọn” po. (Heb. 4:16a) Jehovah ko na  mí lẹblanulọkẹyi ehe gbọn Visunnu etọn gblamẹ, yèdọ “mẹhe gblamẹ míwlẹ tindo awuvivo hodidọ tọn ehe te podọ nado yí jidide do dọnsẹpọ po awubibọ po gbọn yise mítọn to ewọ mẹ gblamẹ.” (Efe. 3:12) Na nugbo tọn, awubibọ he mí tindo nado dọnsẹpọ Jehovah to odẹ̀ mẹ yin dohia mayọnjlẹ nukundagbe etọn tọn.

13. Nawẹ nukundagbe majẹhẹ sọgan “gọalọna mí to ojlẹ sisọ mẹ” gbọn?

¹³ Alọgọ mimọyi to ojlẹ sisọ mẹ. Paulu dotuhomẹna mí nado dọnsẹpọ Jehovah po awuvivo po, “na mí nido sọgan mọ lẹblanu po nukundagbe majẹhẹ po yí he na gọalọna mí to ojlẹ sisọ mẹ.” (Heb. 4:16b) Whedepopenu he mí pehẹ whlepọn kavi ayimajai debọdo-dego lẹ to gbẹzan mítọn mẹ, mí sọgan dawhá hlan Jehovah bo biọ dọ ewọ ni gbọn lẹblanu etọn dali gọalọna mí. Dile etlẹ yindọ mí ma jẹna alọgọ etọn, ewọ nọ saba siọ mí gbọn Klistiani hatọ lẹ gblamẹ, “na mí nido sọgan gọ́ na adọgbigbo bo dọmọ: ‘Jehovah wẹ alọgọtọ ṣie; yẹn ma na dibu. Etẹwẹ gbẹtọ sọgan wà na mi?’”—Heb. 13:6.

14. Nawẹ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn nọ gọalọna ahun mítọn gbọn?

¹⁴ Homẹmimiọn mimọyi na ahun mítọn. Dona daho de he mí nọ mọyi gbọn nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn gblamẹ wẹ homẹmimiọn na ahun mítọn to whenue mí jẹflumẹ. (Salm. 51:17) Paulu kanwehlan Klistiani he to Tẹsalonika bo to pipehẹ homẹkẹn lẹ dọmọ: “Na Oklunọ mítọn Jesu Klisti lọsu podọ Jiwheyẹwhe Otọ́ mítọn, yèdọ mẹhe yiwanna mí bo na mí homẹmimiọn madopodo po todido dagbe po gbọn nukundagbe majẹhẹ dali, ni miọnhomẹna mì bo na mì huhlọn.” (2 Tẹs. 2:16, 17, nudọnamẹ odò tọn.) Homẹmiọnnamẹnu nankọ die nado mọnukunnujẹ nukunpedomẹgo owanyinọ he mí nọ mọyi sọn Jehovah dè mẹ, na homẹdagbe he e nọ gbọn alọtútlú dali dohia mí wutu!

15. Todido tẹwẹ mí tindo gbọn nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn gblamẹ?

¹⁵ Todido ogbẹ̀ madopodo tọn tintindo. Taidi ylandonọ lẹ, mí ma tindo todido depope, adavo mẹde de mí sọn ninọmẹ mítọn mẹ. (Hia Salmu lẹ 49:7, 8.) Ṣigba, Jehovah  wleawu todido jiawu de tọn na mí. Jesu dopá na hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Ehe wẹ ojlo Otọ́ ṣie tọn, dọ mẹdepope he yọ́n Visunnu bo do yise hia to ewọ mẹ ni tindo ogbẹ̀ madopodo.” (Joh. 6:40) Mọwẹ, nunina de wẹ todido ogbẹ̀ madopodo tọn yin, yèdọ dohia jiawu nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn. E họnwun dọ Paulu mọnukunnujẹ nugbo enẹ mẹ ganji, na e dọmọ: “Nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn ko yin hinhẹn sọawuhia bo hẹn whlẹngán wá na gbẹtọ wunmẹ lẹpo.”—Titu 2:11.

16. Nawẹ Klistiani dowhenu tọn delẹ ṣì nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn zan gbọn?

¹⁶ Dile etlẹ yindọ nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn nọ hẹn dona susu lẹ wá na mí, mí ma dona gbọn goyiyi dali lẹndọ e nọ miọnnukundo nuṣiwa lẹpo. Delẹ to Klistiani dowhenu tọn lẹ mẹ tẹnpọn nado “diọ nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe . . . tọn zun whẹjijọ de nado jo yede na walọ gblezọn tasinsinyẹn tọn.” (Juda 4) E taidi dọ Klistiani he ma yin nugbonọ enẹlẹ lẹndọ yé sọgan waylando bo ganjẹ Jehovah go nado mọ jona yí. Nuhe sọ ylan hugan wẹ yindọ yé nọ dovivẹnu nado doyẹklọ mẹmẹsunnu yetọn lẹ nado kọnawudopọ hẹ yé to walọ ylankan yetọn lẹ mẹ. Etlẹ yin to egbehe, mẹdepope he nọ wà onú mọnkọtọn “vlẹ gbigbọ nukundagbe majẹhẹ tọn lọ kò.”—Heb. 10:29.

17. Ayinamẹ sinsinyẹn tẹwẹ Pita na?

¹⁷ To egbehe, Satani ko doyẹklọ Klistiani delẹ nado lẹndọ yé sọgan waylando bọ lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn na zọ́n bọ obá de ma na hò yé. Ṣigba, dile etlẹ yindọ Jehovah wleawufo nado jona ylanwatọ he lẹnvọjọ lẹ, ewọ nọ donukun dọ mí ni hoavùn sinsinyẹn sọta ayilinlẹn ylando tọn mítọn lẹ. Ewọ gbọdo Pita nado wlan dọmọ: “Enẹwutu, mì mẹyiwanna lẹ emi, na mì ko yọ́n ehe jẹnukọn, mì nọ họ́ mìde na mì nikaa yin hinhẹn buali gbọn nuṣiwa sẹ́nhẹngbatọ lẹ tọn dali bo hẹn tenọgli mìtọn bu. Lala, ṣigba mì to whinwhẹ́n zọnmii to nukundagbe majẹhẹ po oyọnẹn Oklunọ Mẹwhlẹngántọ mítọn Jesu Klisti po tọn mẹ.”—2 Pita 3:17, 18.

18. Azọngban tẹlẹ wẹ mí tindo na nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn wutu?

¹⁸ Na mí yọ́n pinpẹn nukundagbe majẹhẹ Jehovah tọn wutu, ahọ́ he mí dù do ewọ po kọmẹnu mítọn po wẹ nado yí nunina mítọn lẹ zan nado gbògbéna ẹn bosọ hẹn ale wá na kọmẹnu mítọn lẹ. To aliho tẹlẹ mẹ? Paulu na gblọndo dọmọ: “To whenue e yindọ mí tindo nunina voovo lẹ sọgbe hẹ nukundagbe majẹhẹ he yin nina mí, . . . eyin lizọnyizọn wẹ, mì gbọ mí ni zindonukọn to lizọnyizọn ehe mẹ; kavi mẹhe to mẹplọn, mì gbọ e ni zindonukọn to mẹpinplọn etọn mẹ; kavi mẹhe to tulinamẹ, mì gbọ e ni zindonukọn to tulininamẹ etọn mẹ; . . . mẹhe to lẹblanu dohia, mì gbọ e ni basi i po homẹhunhun po.” (Lom. 12:6-8) Nukundagbe majẹhẹ he Jiwheyẹwhe nọ dohia mí nọ hẹn mí tin to dandannu glọ nado hẹn alọnu mítọn ján to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ, nado plọn Biblu hẹ mẹdevo lẹ, nado na tuli Klistiani hatọ lẹ, podọ nado jona mẹdepope he ṣinuwa do mí.

19. Azọngban mítọn tẹwẹ na yin dogbapọnna to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁹ Na mí nọ yọ́n pinpẹn owanyi sisosiso Jiwheyẹwhe tọn wutu, enẹ dona whàn mí nado wà nuhe go mí pé lẹpo “nado dekunnu wẹndagbe nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn mlẹnmlẹn.” (Owalọ 20:24) To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nuhe azọngban enẹ bẹhẹn to gigọ́ mẹ.