1, 2. (a) Elesya ĩla ngelekany’o ya Yesũ ya mũĩmi wa mĩsavivũ. (b) Ngelekany’o ĩsu yonanĩtye ata nguma ya ũlau na mumo?

MŨTHENYA ũmwe kwakya tene mũĩmi ũmwe wa mĩsavivũ nĩwaendie sokonĩ kũmantha athũkũmi ma kũthũkũma mũũndanĩ wake. Aũme ala woonie nĩmeetĩkĩlile mũsaala ũla weew’anie namo na malika wĩanĩ. Ĩndĩ nũndũ nĩwendaa athũkũmi aingangĩ, atindie aisyokanĩsya sokonĩ mũthenya ũsu aimantha aũme angĩ amanenge kĩvalũa. O na ala wakwatisye ĩ ya mawĩoo amaandĩkĩie mũsaala o mũseo. Kwangĩe kũtuka nĩwamombanisye athũkũmi make onthe na amaĩva mũsaala woo, ĩndĩ amaĩvie mũsaala wĩanene, methĩwe mathũkũmĩte masaa maingĩ kana mathũkũmĩte ĩsaa o yĩmwe. Ĩla ala malikĩte wĩanĩ mbee mamanyie kĩla kyaendeea, nĩmambĩĩe kũnyungunyĩsya. Ĩndĩ mũĩmi ũsu amakũlilye atĩĩ: ‘Tũyĩtĩkĩlanile mũsaala ũla namũnenga? Nyie ndi na ũthasyo wa kũnenga athũkũmi makwa kĩla ngwenda? Ko mũkwĩw’a kĩwĩu nĩkwĩthĩwa nĩ mũlau?’—Mt. 20:1-15.

² Ngelekany’o ĩsu ya Yesũ yĩtũlilikany’a nguma ĩmwe ya Yeova ĩwetetwe mũno Mbivilianĩ, nayo nĩ “mumo” wake. ^[1]  (Soma 2 Akolintho 6:1.) Athũkũmi ala mathũkũmĩte o ĩsaa yĩmwe mayoonekaa maĩle kũnengwa mũsaala wa mũthenya mũima, ĩndĩ mwene mũũnda nĩwamonisye mumo wake. Mũsomi ũmwe nĩwawetie ĩũlũ wa ndeto ĩsu “mumo,” o tondũ ĩalyũlĩtwe Mbivilianĩ mbingĩ, asya: “Mũno mũno ĩla ndeto ĩsu yatũmĩwa yĩthĩawa ĩyonany’a mũthĩnzĩo wa mana ũnengetwe mũndũ ũtaĩle kũũnengwa, o na ũtaũthũkũmĩĩte.”

3, 4. Nĩkĩ Yeova wonetye andũ mumo wake na amonetye kwa nzĩa yĩva?

³ Maandĩko nĩmawetete ĩũlũ wa “mũthĩnzĩo wa mumo wa Ngai.” (Aev. 3:7) Nĩkĩ Yeova ũnengae andũ “mũthĩnzĩo” ũsu na ekaa ũu kwa nzĩa yĩva? Kethĩwa ithyĩ nĩtũatĩĩaa nesa vyũ mĩao yonthe ya Yeova, twĩthĩwa twaĩlĩte vyũ nĩ kwonw’a mumo wake. Ĩndĩ ithyĩ tũyĩkaa ũu. Kĩu nĩkyo kĩtumi Mũsumbĩ Solomoni waisye ũũ: “Kũti mũndũ mũlũngalũ ĩũlũ wa nthĩ, ũla wĩkaa nesa, ũteka naĩ.” (Mũta. 7:20) Mũtũmwa Vaulo nĩwawetie ĩũlũ wa ũndũ ũsu asya: “Onthe nĩmeekie naĩ, na maivikĩaa ũtaĩo wa Ngai,” na “ĩtuvi ya naĩ nĩ kĩkw’ũ.” (Alo. 3:23; 6:23a) Kwoou kyu nĩkyo kĩtwaĩle.

⁴ Ĩndĩ o na kau andũ onthe nĩ ene naĩ, Yeova nĩwoonanisye nũtwendete kwa kũtwony’a mumo mwingĩ mũno. Nĩwatũnengie mũthĩnzĩo ũla mũnene vyũ kwa kũtũma “Mwana wake e ũmwe” vaa nthĩ akw’e kwondũ witũ. (Yoa. 3:16) Kĩu nĩkyo kyatumie Vaulo aandĩka kana yu Yesũ, “kwondũ wa mathĩna ma kĩkw’ũ ekĩĩtwe ngovia ya ũsumbĩ ya ndaĩa na nguma, nĩ kana kwondũ wa mumo wa Ngai asame kĩkw’ũ vandũ va kĩla mũndũ.” (Aevl. 2:9) Kwoou “mũthĩnzĩo wa Ngai nĩ thayũ ũtathela nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ Mwĩaĩi waitũ.”—Alo. 6:23b.

5, 6. Kwĩthĩawa ata ĩla twasumbĩkwa nĩ (a) naĩ? (b) mumo?

⁵ Naĩ na kĩkw’ũ syalikangile andũnĩ onthe ata? Mbivilia ĩeleetye kana “kwondũ wa ĩvĩtyo ya ũla ũmwe [Atamu], kĩkw’ũ kyasumbĩkie” nzyawa syonthe sya Atamu. (Alo. 5:12, 14, 17) Ĩndĩ ũseo nĩ kana no twĩnyuvĩe kũlea kũsumbĩkwa nĩ naĩ. Ĩla tweethĩwa na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa nthembo ya wovosyo ya Klĩsto, twĩthĩawa tũinyuva kũsumbĩkwa nĩ mumo wa Yeova. Ata? Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Yĩla naĩ yaingĩvie, mumo waingĩvie mũno mbee: nĩ kana, o tondũ naĩ yasumbĩkie kũvikĩa kĩkw’ũ, o ta ũu mumo ũsumbĩke kwondũ wa ũlũngalu kũvikĩa thayũ ũtathela kwondũ wa Yesũ Klĩsto.”—Alo. 5:20, 21.

⁶ O na kau twĩ andũ me na naĩ, ti lasima tũketĩkĩlya naĩ ĩtũsumbĩke. Na kwoou ĩla tweeka naĩ nĩtũmũvoyaa Yeova atũekee. Vaulo eeie Aklĩsto atĩĩ: “Naĩ ndĩkamũsumbĩka: nũndũ mũi ungu wa mĩao, ĩndĩ mwĩ ungu wa mumo.” (Alo. 6:14) Kwoou twĩ ungu wa ũsumbĩki wa mumo. Kĩu kĩtũtethasya ata? Vaulo aeleetye ũũ: “Mumo wa Ngai nĩwumĩlĩte, . . . ũkĩtũmanyĩsya atĩ tũlee maũndũ onthe mate ma kũmũkĩa Ngai na mawendi onthe ma nthĩ, twĩkalasye mathayũ maitũ na kĩlĩko kĩanĩu na ũlũngalu na kũmũkĩa Ngai ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ.”—Tito 2:11, 12.

7, 8. Nĩkĩ tũtonya kwasya mumo wa Yeova nĩ wa “mĩthemba mingĩ”? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 21.)

⁷ Mũtũmwa Vetelo aandĩkie ũũ: “Kwĩanana na ũndũ kĩla mũndũ wosie mũthĩnzĩo,  thũkũmanai ene kwa ene, ta asuvĩi aseo ma mumo wa Ngai wa mĩthemba mingĩ.” (1 Vet. 4:10) Ũu nĩ kwasya ata? Nĩ kwasya kana Yeova no atũtetheesye kũsinda matatwa ma mĩthemba yonthe ala matonya kũtũkwata. (1 Vet. 1:6) Kĩla ĩvinda Ngai nũtwonasya mumo wake kwosana na ĩtatwa yĩla yĩtũkwatĩte.

⁸ Kwa w’o mumo wa Yeova nĩ wa mĩthemba mingĩ. Mũtũmwa Yoana aandĩkie: “Kuma wusũunĩ wake ithyonthe nĩtwoosie, na mumo ĩũlũ wa mumo.” (Yoa. 1:16) Mĩthemba yĩ kĩvathũkany’o ya mumo wa Yeova nĩtumaa tũkwata moathimo maingĩ. Ta meva?

9. Tũtethekaa ata nũndũ wa mumo wa Yeova, na tũtonya kwonany’a ata kana twĩ andũ matũngaa mũvea?

⁹ Nĩtũekeawa naĩ sitũ. Nũndũ wa mumo wa Yeova, nĩtũkwataa ũekeo wa naĩ sitũ ethĩwa nĩtwaumbũla na twaendeea kwĩkĩa kĩthito mũno tũkite mũtuo witũ wa kwĩka naĩ. (Soma 1 Yoana 1:8, 9.) Tei wa Ngai nĩwaĩle kũtuma twĩthĩwa andũ matũngaa mũvea na ũu nĩwaĩle kũtũsukuma tũmũkathe. Vaulo aandĩkĩie Aklĩsto ala angĩ etĩkĩw’a mauta ũũ: “[Yeova nĩwatũtangĩĩe] kuma vinyanĩ wa kĩvindu na kũtũthamya na kũtũlikya ũsumbĩnĩ wa Mwana wake mwendwa; nake nthĩnĩ wake twĩ na wovosyo witũ, ũekeo wa naĩ sitũ.” (Ako. 1:13, 14) Kũekewa naĩ sitũ nĩkũtumaa tũkwata moathimo angĩ maingĩ.

10. Nĩ ũndũ wĩva tũtanĩaa nũndũ wa mumo wa Ngai?

¹⁰ Nĩtwĩthĩawa na ngwatanĩo nzeo vamwe na Ngai. Nũndũ wa naĩ ĩla yaetiwe nĩ asyai maitũ, twasyaiwe twĩ amaitha ma Ngai. Nĩkyo kĩtumi Vaulo waĩtye atĩĩ: “Yĩla twaĩ amaitha, twew’anĩthw’e na Ngai kwondũ wa kĩkw’ũ kya Mwana wake.” (Alo. 5:10) Kwĩw’anĩthw’a kũu nĩkw’o kũtumaa twĩthĩwa na mũuo na Yeova. Vaulo akonanisye ũndũ ũsu na mumo wa Yeova ĩla waisye: “Ĩndĩ [ithyĩ ana-a-asa ma Klĩsto etĩkĩw’a mauta] twatalĩlwa ũlũngalu nũndũ wa mũĩkĩĩo, twĩ [na] mũuo na Ngai kwondũ wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto; na kwondũ wake nĩtwonete kwondũ wa kũĩkĩĩa ũthei wa kũvota nthĩnĩ wa mumo ũũ ũla tũũngeme nthĩnĩ waw’o.” (Alo. 5:1, 2) Ũsu nĩ ũathimo mũnene ta kĩ!

11. Etĩkĩw’a mauta maalyũlĩte ata “malondu angĩ” makethĩwa alũngalu?

¹¹ No twĩthĩwe alũngalu methonĩ ma Ngai. Ithyonthe twasyaiwe tũte alũngalu. Ĩndĩ mwathani Ndanieli athanie kana ĩvindanĩ ya mũminũkĩlyo “ala oĩ,” namo nĩ etĩkĩw’a mauta, “maalyũlaa aingĩ methĩwe alũngalu.” (Soma Ndanieli 12:3.) Kwĩsĩla wĩa woo wa kũtavany’a na kũmanyĩsya andũ Mbivilia, etĩkĩw’a mauta nĩmaalyũlĩte “malondu angĩ” milioni mbingĩ makethĩwa alũngalu methonĩ ma Yeova. (Yoa. 10:16) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, ũndũ ũsu ũtonyekete no ũndũ wa mumo wa Yeova. Vaulo aeleisye atĩĩ: “Nĩ kũtalĩlwa ũlũngalu mana nĩ mumo wake [Ngai] kwondũ wa wovosyo ũla wĩ nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ.”—Alo. 3:23, 24.

12. Mboya ĩkonanĩtye ata na mumo wa Ngai?

¹² Nĩtũthengeeaa kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ngai kwĩsĩla mboya. Nũndũ wa mumo wake, Yeova nũtũathimĩte kwa kũtũnenga mwanya wa kũthengeea kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ kwĩsĩla mboya. O na Vaulo etĩte kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Yeova “kĩvĩla kya ũsumbĩ kya mumo,” na nũtũthoketye tũkĩthengeee na “ũkũmbaũ.” (Aevl. 4:16a) Yeova atũnengete  mwanya ũsu nũndũ wa Mwana wake, ũla “nthĩnĩ wake twĩ na ũkũmbaũ na ũthei wa kũthengeea na wĩkwatyo, kwondũ wa mũĩkĩĩo witũ nthĩnĩ wake.” (Aev. 3:12) Ũthasyo ũsu twĩ naw’o wa kũmũthengeea Yeova mboyanĩ nĩ wonany’o mũseo vyũ wa mumo wake.

13. Mumo wa Ngai ũtonya kũtũtetheesya ata “ĩvinda ya vata”?

¹³ Nĩtũkwataa ũtethyo ĩvindanĩ yĩla yaĩlĩte. Vaulo atwĩkĩĩte vinya tũmũvoye Yeova twĩ na ũthasyo “nĩ kana twose ĩnee, na kwona mumo wa kũtũtethya ĩvinda ya vata.” (Aevl. 4:16b) Ĩvinda o na yĩva ĩla twakwatwa nĩ matatwa na mathĩna nĩtũtonya kũmũĩĩa Yeova atũtetheesye nũndũ we e ĩnee. O na kau ti nginya Yeova asũngĩe mboya sitũ, we nĩwĩkaa ũu, na mũno mũno kwĩsĩla Aklĩsto ala angĩ, nĩ kana ũkethĩa “nĩtũkwasya na ũnyiau, Mwĩaĩi nĩ mũtetheesya wakwa; ndikakĩa: Mũndũ akambĩka ata?”—Aevl. 13:6.

14. Ngoo sitũ itethekaa ata nũndũ wa mumo wa Yeova?

¹⁴ Nĩtũkwataa ũkiakisyo wa ngoo. Ũathimo mũnene ũla tũkwataa nũndũ wa mumo wa Yeova nĩ ũkiakisyo wa ngoo sitũ. (Sav. 51:17) Ĩvinda yĩmwe ĩla Aklĩsto ma Thesalonika maĩ matatwanĩ, Vaulo amaandĩkĩie ndeto ii: “Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto mwene, na Ngai Asa waitũ ũla watwendie na kũtũnenga ũkiakisyo ũtathela na wĩkwatyo mũseo kwondũ wa mumo, nakiakisye ngoo syenyu na kwilũlũmĩlya.” (2 Ath. 2:16, 17) Nĩtũkiakiaw’a mũno twoona ũndũ Yeova ũtũsũvĩaa nũndũ wa mumo wake mwingĩ, kana ti w’o?

15. TNĩ wĩkwatyo wĩva twĩ naw’o nũndũ wa mumo wa Ngai?

¹⁵ Nĩtũkwataa wĩkwatyo wa thayũ ũtathela. Nũndũ twĩ ene naĩ, tũte na Yeova tũi na wĩkwatyo. (Soma Savuli 49:7, 8.) Ĩndĩ we nũtũnengete wĩkwatyo mũseo ki. Yesũ athie aatĩĩi make ũũ:  “Kũũ nĩkw’o kwenda kwa Asa wakwa, kana kĩla mũndũ ũmũsiasya Mwana, na ũmwĩtĩkĩlaa, ethĩwe na thayũ ũtathela.” (Yoa. 6:40) Wĩkwatyo wa thayũ ũtathela nĩ mũthĩnzĩo wonanĩtye nesa vyũ mumo wa Ngai. Vaulo nĩweesĩ ũndũ ũsu nesa na nĩkyo kĩtumi waisye: “Mumo wa Ngai nĩwumĩlĩte, ũkĩetee andũ onthe ũtangĩĩo.”—Tito 2:11.

16. Nĩ kwa nzĩa yĩva Aklĩsto amwe ma ĩvinda ya atũmwa matũmĩie naĩ mumo wa Ngai?

¹⁶ O na kau nĩtũkwataa moathimo maingĩ nũndũ wa mumo wa Yeova, tũyaĩlĩte kũsũanĩa atĩ we ndonaa ta ũndũ ĩla andũ me na mwĩkalĩle mũthũku. Aklĩsto amwe ma ĩvinda ya atũmwa nĩmatatie ‘kũalyũla mumo wa Ngai wĩthĩwe ũthei wa kwĩka mĩmeo mĩthũku.’ (Yuta 4) Aklĩsto asu mataĩ aĩkĩĩku masũanĩaa no meke naĩ ũndũ mekwenda na mayeteela Yeova amaekee. Kũthũkya ũvoo, nĩmatatie kũmakenga ana-a-asa ala angĩ meke naĩ o tamo. O na ũmũnthĩ mũndũ w’onthe ũkwĩka ta Aklĩsto asu ethĩawa ‘aivũthya vyũ veva wa mumo.’—Aevl. 10:29.

17. Nĩ ũtao wĩva mũito Vetelo ũnenganĩte?

¹⁷ Ũmũnthĩ Satani aĩtye mosũanĩo ma Aklĩsto amwe kwa kũtuma mona no meke naĩ ũndũ mekwenda na Ngai akamaekeaa ateũkũlya. Ĩndĩ o na kau Yeova nĩwĩyũmbanĩtye kũekea ala maumbũla naĩ syoo, endaa twĩkĩe kĩthito kingĩ kya kũkita mũtuo witũ wa kwĩka naĩ. Aveveeie Vetelo aandĩka ũũ: “Inyw’ĩ ĩndĩ, endwa, nũndũ nĩmwĩsĩ maũndũ aa mbee, ĩsũvĩei mũikavalũke kuma ũlũmunĩ wenyu nũndũ wa kwaw’a nĩ ũmanyĩsyo wa ũvũngũ wa andũ athe. Ĩndĩ ĩanaai mumonĩ na ũmanyinĩ wa Mwĩaĩi waitũ na Mũtangĩĩi Yesũ Klĩsto.”—2 Vet. 3:17, 18.

18. Nĩ kĩanda kĩva twĩ nakyo nũndũ wa mumo wa Yeova?

¹⁸ Nĩkwĩthĩwa nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa mumo wa Yeova, twĩ na kĩanda kya kũtũmĩa mĩthĩnzĩo ĩla twĩ nayo tũmũtaĩe na tũitethya atũi maitũ. Tũtonya kwĩka ũu kwa nzĩa syĩva? Vaulo asũngĩĩte atĩĩ: “Twĩ na mĩthĩnzĩo ya mĩthemba mingĩ kwĩanana na ũla mumo twanengiwe, . . . ethĩwa nĩ ũthũkũmi, twĩnengane ene ũthũkũminĩ witũ; kana ũla ũmanyĩasya, kũmanyĩsyanĩ kwake; kana ũla ũtaaa, kwa ũtao wake: . . . ũla ũmwĩw’ĩaa ũngĩ teĩ, namwĩw’ĩae na ũtanu.” (Alo. 12:6-8) Nũndũ wa mumo wa Yeova, twĩ na kĩanda kya kũtavany’a na kĩthito, kũmanyĩsya angĩ Mbivilia, kwĩkĩa ana-a-asa maitũ vinya, na kũmaekea ala matũvĩtĩsya.

19. Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩneeneete kĩanda kĩva twĩ nakyo?

¹⁹ Nĩ kana twonany’e nĩtũtũngaa mũvea nũndũ wa mumo wa Ngai, nĩtwaĩle kwĩka kyonthe kĩla tũtonya “kũkũsĩĩa ũla ũvoo mũseo wa mumo wa Ngai.” (Meko 20:24) Kĩanda kĩu nĩkĩneenewe mũno ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.