1, 2. (a) Menlau kawehwehda sapwellimen Sises karasaras en soumwet en waino. (b) Ia duwen karasaras wet eh kawehwehda duwen kadek oh kalahngan?

 SOUMWET en wain men sangkeneila ni wasahn netinet kan pwehn rapahki nah tohndoadoahk. E ndaiong irail me e pahn pwainki irail uwen pweipwei ehu, oh re pwungki. Ahpw pwehki soumwet menet anahnehte pil ekei tohndoadoahk, e pwurepwure wasahn netineto erein rahno pwehn pil rapahkihda ekei. E nda me e pahn pwainki irail koaros uwen pweipwei ehu me mwahu. Ni imwilahn rahno, soumweto kihpene tohndoadoahk ko pwehn pwainla irail. Oh mendahki re doadoahk rahno pwon de awa ehute, e kasalehda kadek oh kihong irail koaros pweipwei ehute. Ahpw, ni ahnsou me tohndoadoahk ko me doadoahk rahno pwon tepida kaulim, soumweto nda: ‘Kitail seu pwungkipene me e pahn toala ehu rahn ehu? . . . Ia duwe, e seu pwung I en doadoahngki nei mwohni kat nin duwen nsenei? De ke peirinki ei kadek?’​—Mad. 20:1-15.

² Sapwellimen Sises karasaraso padahkihong kitail mehn kasukuhl kesempwal ehu duwen sapwellimen Siohwa “kalahngan.”  (Wadek 2 Korint 6:1.) Ia duwen? Ele ekei pahn medewe me ohl ako me doadoahk rahno pwon warohng alehdi uwen pweipwei me laudsang tohndoadoahk teiko. Ahpw soumweto kasalehda kalahngan ong tohndoadoahk ko me sohte doadoahk rahno pwon. Emen me samanih Paipel ndahki lepin lokaia wet “kalahngan” me Paipel doadoahngki: “Uhdahn wehwehn lepin lokaia wet kin dokedoke kisakis ehu me soh isepe oh me kohwong emen me sohte koadoahkihada de sohte warohng ale.”

3, 4. Dahme kahrehda Siohwa ketin kasalehda kalahngan ong tohnsampah pwon oh ia duwen eh ketin wia met?

³ Paipel mahsanihong kitail me sapwellimen Koht kalahngan wia “kisakis sapan” ehu. (Ep. 3:7, NW) Pwehki kitail sohte kak peikiong Siohwa ni unsek, kitail sohte warohng sapwellime kalahngan. Ni mehlel, kitail konehng mehla. Nanmwarki Solomon nda: “Sohte aramas emen nin sampah me kin wia me pwung ahnsou koaros oh sohte sapwungala pak ehu.” (Ekl. 7:20) Mwuhr, wahnpoaron Pohl nda: “Aramas koaros wiadahr dihp, oh irail koaros dohsangehr sapwellimen Koht lingan me e kin ketikihong aramas,” oh “pweinen dihp, iei mehla.”​—Rom 3:23; 6:23a.

⁴ Pwehki Siohwa uhdahn ketin loalloale aramas, e ketin poaronehdo “sapwellime Iehros” pwehn pwoukinkitailla. Iei met me wia kasalepen sapwellime kalahngan me keieu laud. (Sohn 3:16) Pohl nda me Sises ketin “lengilengkidahr lengileng lingan oh wahu pwehki eh ketin lokolok oh pwoula; iei sang ni kalahngan en Koht me Sises ketin pwoukihla aramas koaros.” (Ipru 2:9) Ei, “sapwellimen Koht kisakis sapan, iei mour soutuk rehn Krais Sises atail Kaun.”​—Rom 6:23b.

5, 6. Ia pahn imwilahn atail mihla pahn kaundahn (a) dihp? (b) sapwellimen Koht kalahngan?

⁵ Dahme kahrehda kitail kin dipada oh mehla? Paipel mahsanih “pwehki dipen aramas tehmeno mehla tapihada kakaun.” Eri pwehki kitail kadaudoken Adam, kitail sohte unsek oh kin mehla. (Rom 5:12, 14, 17) Ahpw, kitail kak pilada en dehr mihla pahn kaundahn dihp. Ia duwen met eh kak wiawi? Ni atail kasalehda pwoson pweinen pweipwei sapahl me Krais ketikihda, kitail paiekihda sapwellimen Siohwa kalahngan. Paipel mahsanih: “Ni dihp eh laudla, sapwellimen Koht kalahngan ahpwte laudla mehlel. Eri, nin duwen dihp eh kin kakaun pwehki mehla, ih pil duwen sapwellimen Koht kalahngan eh kin kakaun pwehki pwung, ni eh kin kahluweikitaillahng nan mour soutuk pwehki Sises Krais atail Kaun.”​—Rom 5:20, 21.

⁶ Mendahki kitail dipan, kitail sohte anahne mweidohng dihp en kaunda kitail. Eri ni atail wiahda mehkot sapwung, kitail kin peki rehn Siohwa en ketin mahkohng kitail. Pohl katamankihong kitail: “Dihp uhdahn solahr pahn kaunkumwailda, pwe kumwail sohte kin momour pahn kosonned, pwe pahn kalahngan en Koht.” (Rom 6:14) Eri, ia duwen atail kak paiekihda sapwellimen Koht kalahngan? Pohl nda: “Sapwellime kalahngan . . . kin padahkihong kitail en kesehla mouren seupwoson Koht oh ineng suwed en sampah, oh ese kaunda nsenarail [“ahneki madamadau pwung,” NW], oh momourki mour pwung oh sarawi nin sampah wet.”​—Taitus 2:11, 12.

7, 8. Ia wehwehn sapwellimen Siohwa kalahngan eh sansalda sang ‘sapwellime kapai kan’? (Menlau kilang tepin kilel.)

⁷ Wahnpoaron Piter ntingihedi: “Emenemen kumwail, nin duwen sounkohwa mwahu en sapwellimen  Koht kapai kan, en kin doadoahngki ong ni kamwahupen meteikan, kapai me e alehsangehr rehn Koht.” (1 Pit. 4:10) Ia wehwehn met? E wehwehki me sohte lipilipil soangen kahpwal me ele kitail kin lelohng, Siohwa pahn ketikihong kitail dahme kitail anahne pwehn dadaur. (1 Pit. 1:6) E pahn ahnsou koaros ketikihong kitail dahme kitail uhdahn anahne pwe kitail en kak powehdi ehuehu kahpwal.

⁸ Wahnpoaron Sohn ntingihedi: “Sang ni reken sapwellime kalahngan, e ketin kapaiahkin kitail poatopoat soangen kapai koaros.” (Sohn 1:16) Pwehki Siohwa ketin kasalehda sapwellime kalahngan ni soangen ahl tohto, kitail kin ale kapai tohto. Ia ekei kapai pwukat?

9. Ia duwen atail paiekihda sapwellimen Siohwa kalahngan, oh ia duwen atail kak kasalehda atail kalahnganki met?

⁹ Siohwa kin ketin mahkohng dipatail kan. Pwehki sapwellime kalahngan, Siohwa kin ketin mahkohng dipatail kan. Ahpw e kin ketin wia met ihte ma kitail koluhla oh pousehlahte pelian atail ineng suwed. (Wadek 1 Sohn 1:8, 9.) Pohl kawehwehiong Kristian keidi kan ni eh ahnsowo ia duwen Siohwa eh kin ketin mahkohng dihp. E nda: “[Koht] ketin kepitkitailsang pahn manaman en rotorot, oh ketin kahreikitaildohng nan wehin Sapwellime Iehros kompoak, iei ih me ketin kasaledengkitailla me wehwehki e ketin lapwahsang dipatail kan.” (Kol. 1:13, 14) Kitail kin inenen kalahnganki sapwellimen Koht mahk kalahngan me kahrehda kitail men kapinga ih. Oh pwehki Siohwa ketin mahkohng dipatail kan, kitail pil kak alehdi kapai kaselel tohto teikan.

10. Dahme kitail paiekihda pwehki sapwellimen Koht kalahngan?

¹⁰ Kitail kak ahneki popohl rehn Koht. Kitail sohte unsek, kahrehda sangete atail ipwidi, kitail wia sapwellimen Koht imwintihti kei. Ahpw Pohl nda: “Kitail wiahier imwintihti en Koht mahs, a met e ketin wiahkinkitaillahr kompoakepah pwehki pwoulahn Sapwellime Iehros.” (Rom 5:10) Pwehki pweinen pweipwei sapahlo, kitail kakehr wiahla kompoakepahn Koht, me iei, kitail kak ahneki popohl reh. Pohl kawehwehda duwen met oh ia duwen met eh dokedoke sapwellimen Siohwa kalahngan ni eh ndaiong rie me keidi ko: “Ni atail pwunglahr rehn Koht pwehki atail pwoson, kitail ahnekier popohl rehn Koht sang rehn atail Kaun Sises Krais. Iei ih me kahredohng kitail nan sapwellimen Koht kalahngan me kitail paiekiher met pwehki atail pwoson.” (Rom 5:1, 2) Ia uwen atail kalahnganki atail ahneki popohl rehn Siohwa!

11. Ia duwen me keidi kan ar kahluwahdo sihpw teikan en wia dahme pwung?

¹¹ Kitail kak pwungla mwohn silangin Koht. Soukohp Daniel ntingihedi me ni imwin rahn akan, me “kupwurokong kan,” me iei me keidi kan, pahn kahluwahdo me “tohto en wia dahme pwung.” (Wadek Daniel 12:3.) Ia duwen arail kin wia met? Re kin kalohki rongamwahwo oh padahkih sihpw rar rar teikan duwen sapwellimen Siohwa kosonned kan. (Sohn 10:16) Re kin sewese irail en pwungla mwohn silangin Koht, oh met kak wiawi ihte pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan. Pohl kawehwehda: “Sang ni kupwurkalahngan oh sapan en Koht, irail koaros kin pwungla reh pwehki Krais Sises me kin ketin kamaiauwihirailda.”​—Rom 3:23, 24.

12. Ia duwen kapakap eh kin pidada sapwellimen Koht kalahngan?

¹² Kitail kak karanihala Koht sang ni atail kin kapakap. Pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan, kitail kak kapakap ong ih. Pohl ndahki mwoalen Siohwa “wasahn ale kalahngan,” oh e luke kitail en keiong mpen mwoahl  wet oh kapakapohng Koht ni “eimah.” (Ipru 4:16a) Kitail kak kapakapohng Siohwa ahnsou koaros ni mwaren Sises. Met uhdahn wia pai kaselel ehu! Pohl nda: “Kitail kakehr eimah en patohla pahn kupwur en Koht ni koapworopwor.”​—Ep. 3:12.

13. Ia duwen sapwellimen Koht kalahngan eh kak “sewesei kitail ni ahnsoun atail anahn laud kan”?

¹³ Kitail kak diarada sawas ni ahnsou me anahn. Pohl kangoange kitail en kapakapohng Siohwa ahnsou koaros me kitail anahne, pwe “iei wasao me kitail pahn ale kalahngan ie, mehn sewesei kitail ni ahnsoun atail anahn laud kan.” (Ipru 4:16b) Ahnsou koaros me kitail kin lelohng kasongosong de kahpwal nan atail mour, kitail kak peki Siohwa en ketin sewese kitail. Oh e kin ketin sapengala atail kapakap kan mendahki e sohte anahne ketin wia met. E kin kalapw ketin doadoahngki riatail Kristian kan en sewese kitail. Siohwa kin ketin sapengala atail kapakap kan pwe kitail en “eimah oh patohwan, ‘Kaun-o, iei sawasepei, I sohte pahn masak! Dahme aramas kak wiahiong ie?’”​—Ipru 13:6.

14. Ia duwen sapwellimen Siohwa kalahngan eh wia kamwahu ehu ong mohngiongitail?

¹⁴ Kitail kak alehdi kamweitpen mohngiongitail. E wia kapai laud ehu me Siohwa kin ketin kansenamwahwihkitailla ahnsou koaros me kitail kin pwunod. (Mel. 34:18) Ni Kristian kan nan Deselonika ar mi nan lokolok, Pohl ntingihedi: “Pein atail Kaun Sises Krais, oh Koht Samatail, me kin ketin loalloalei kitail, oh pwehki sapwellime kalahngan e ketikidohng kitail roson soutuk oh koapworopwor kehlail, en ketin audehkihda mohngiongimwail sapwellime roson, oh en ketin kakehlaikumwailda.” (2 Des. 2:16, 17) Ia uwen eh kansenamwahu en ese me Siohwa kin ketin poakohng oh nsenohkin kitail!

15. Pwehki sapwellimen Koht kalahngan, koapworopwor dahieu me kitail ahneki?

¹⁵ Kitail ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte. Pwehki kitail dipan, sohte atail  koapworopwor ma sohte sapwellimen Siohwa sawas. (Wadek Melkahka 49:7, 8.) Ahpw Siohwa ketikihong kitailehr koapworopwor kaselel ehu. Koapworopwor dahieu met? Sises mahsanih: “Pwe iet duwen kupwur en Semei: irail koaros me kilang Sapwellimeo oh pwoson, re en ahneki mour soutuk.” (Sohn 6:40) Eri kitail ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan. Pohl nda: “Koht ketin kasalehda sapwellime kalahngan pwe en komourala aramas koaros.”​—Taitus 2:11.

16. Ia duwen ekei tepin Kristian kan ar mwamwahliki sapwellimen Koht kalahngan?

¹⁶ Kitail kin alehdi kapai tohto pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan. Ahpw, kitail en dehr mwamwahliki sapwellime kalahngan, me wehwehki, dehr isaneki kalahngan wet pwehn wiewia dihp. Nanpwungen tepin Kristian ko, mie ekei me song en “wekidalahr . . . kalahngan en Koht ong ni poadoarepen ar tiahk suwed kan.” (Sud 4) Kristian salelepek pwukat ele medewe me irail kak wiewia dihp oh me Siohwa pahn ahnsou koaros ketin mahkohng irail. Re pil kin song en kahrehiong riarail Kristian teikan en iang irail wia dihp. Pil rahnwet, koaros me wiewia met kin lahlahwe sapwellimen Koht kalahngan.​—Ipru 10:29.

17. Kaweid kehlail dahieu me Piter kihda?

¹⁷ Sehdan pitihedi ekei Kristian kan rahnwet en medewe me re kak wiewia dihp oh me Siohwa pahn mwadangete ketin mahkohng irail. Ei mehlel, Siohwa kin kupwurki mahkohng irail kan me koluhla; ahpw, e kin ketin kasik kitail en pelianda atail ineng suwed kan. Siohwa ketin doadoahngki Piter en ntingihedi: “Kompoakepahi ko, ni amwail eseier mepwukat, kumwail kaleke pwe kumwail dehr iangala padahk likamw en aramas suwed pwukat oh pwupwuweisang nan mour teng en amwail pwoson. A kumwail nantihong amwail kalaudehla rehmwail kalahngan en atail Kaun oh Sounkomour Sises Krais oh pil marainkihla ih.”​—2 Pit. 3:17, 18.

18. Pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan, pwukoa dah kan me kitail ahneki?

¹⁸ Kitail uhdahn kalahnganki sapwellimen Siohwa kalahngan. Ihme kahrehda kitail anahne doadoahngki dahme kitail ahneki pwehn kawahuihala Siohwa oh pil sewese meteikan. Kitail me pwukoahki wia met. Ia duwen atail kak doadoahngki dahme kitail ahneki? Pohl nda: “Kitail en kapwaiada pwaisatail me wekpeseng ni soangen doadoahk kan me konehng kalahngano me Koht ketikihong kitail. . . . Ma kitail pwaisanki doadoahk en papah, eri, kitail uhdahn pahn papah. Ma sounpadahk, eri, kitail uhdahn pahn padahk. Ma kitail pwaisanki doadoahk en kakehlaka loal en meteikan, eri, kitail uhdahn pahn wia. . . . Mehmen me kin kadek ong meteikan, e uhdahn pahn perenki kapwaiada.” (Rom 12:6-8) Eri pwehki sapwellimen Siohwa kalahngan, kitail ahneki pwukoa en doadoahk laud nan kalohk, padahkihong meteikan duwen Paipel, kangoange riatail Kristian kan oh mahkohng koaros me kansensuwedihkitailla.

19. Pwukoa dahieu me kitail ahneki me kitail pahn tehkpene nan iren onop en mwuhr?

¹⁹ Nin duwen aramas kei me paiekidahr sapwellimen Siohwa kalahngan, kitail anahne mwekidki wia uwen atail kak “en kalohkiseli Rongamwahu duwen kalahngan en Koht.” (Wiewia 20:24) Kitail pahn tehkpene duwen pwukoa wet nan iren onop en mwuhr.