Skip to content

Skip to table of contents

Bantu Ibalumba Akaambo Kakutambula Luzyalo lwa Leza

Bantu Ibalumba Akaambo Kakutambula Luzyalo lwa Leza

“Toonse twakatambula luzyalo lwa Leza . . . ilutamani.” —JOHANE 1:16.

NYIMBO: 95, 13

1, 2. (a) Amupandulule cikozyanyo ca Jesu camukamwini muunda wamisaansa. (b) Ino mbuti caano eeci mbocitondezya bube bwabwaabi alimwi aluzyalo lwa Leza?

SIKULIMA MISAANSA buzuba bumwi wakaunka kumusika mafwumofwumo kuyoolemba bantu milimo kutegwa babeleke mumuunda wakwe wamisaansa. Wakazuminana abaalumi mbaakajana kujatikizya mbwaakali kuyoobavwozya, aboobo bakaunka kuyoobeleka. Mukamwini muunda wakali kuyanda babelesi banji, aboobo wakapiluka alimwi kumusika kuyoonjizya baalumi abambi milimo, mpoonya wakabaambila kuvwola mweelwe weelede nokuba kulibaabo mbaakanjizya kumazuba kwini. Nokwakaba kumangolezya, wakababunganya babelesi kutegwa abavwozye, alimwi boonse wakabavwozya mweelwe iweelene, tacikwe makani naa bakabeleka mawoola manji naa lyomwe buyo. Aabo ibakasaanguna kunjila mulimo nobakabona boobo, bakatongooka. Sikulima misaansa wakati: ‘Sena tiitwazuminana kujatikizya mweelwe wamali aakuvwola? Sena tandijisi nguzu zyakucita kufwumbwa ncendiyanda azintu zyangu? Sena wafwa munyono akaambo kakuti ndili mwaabi?’—Mt. 20:1-15, bupanduluzi buyungizyidwe.

2 Cikozyanyo ca Jesu cituyeezya bube bumwi bwa Jehova ibuvwula kwaambwa mu Bbaibbele—nkokuti ‘luzyalo lwakwe.’ [1] (Amubale 2 Bakorinto 6:1.) Kuboneka kuti babelesi ibakabeleka buyo woola lyomwe tiibakeelede kuvwola mali aabuzuba bukkwene, pele mukamwini muunda wakabatondezya luzyalo lulibedelede. Kujatikizya bbala lya “luzyalo lwa Leza” syaazibwene umwi wakalemba kuti, “Muzeezo mupati wabbala eeli ngwacipego icipegwa kumuntu ncateeleli kupegwa naa ncaatabelekela.”

CIPEGO CIINDA KUKOMENA CABWAABI BWA JEHOVA

3, 4. Ino nkaambo nzi alimwi mbuti Jehova mbwaatondezya luzyalo lwakwe kubantu boonse?

3 Magwalo alaamba kujatikizya “cipego citabbadelwi caluzyalo lwa Leza.” (Ef. 3:7) Nkaambo nzi alimwi mbuti Jehova mbwapa ‘cipego eeci citabbadelwi’? Ikuti notwali kuzizuzikizya cakulondoka zyeelelo zya Jehova zyoonse, nkokuti notwaleelede buya kutambula luzyalo lwakwe. Pele kweelana ambocibede, tulaalilwa kucita oobo. Aboobo, Mwami musongo Solomoni wakalemba kuti: “Kunyina muntu mululami munyika uucita buyo zibotu lyoonse kakunyina kubisya.” (Muk. 7:20) Awalo mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Boonse balibisyide alimwi balalezya kubulemu bwa Leza,” alimwi akuti “cakuvwola cacibi ndufwu.” (Rom. 3:23; 6:23a) Eeco ncecitweelede.

4 Nokuba boobo, Jehova, wakatondezya luyando lwakwe kubantu batalondokede munzila iilibedelede yaluzyalo. Wakatuma cipego cakwe ciinda kukomena, nkokuti, “Mwanaakwe simuzyalwaalikke” aanyika kuti azyootufwide. (Joh. 3:16) Aboobo Paulo wakalemba kujatikizya Jesu kuti “lino usamide musini wabulemu abwami akaambo kakupenga kusikila kulufwu, kutegwa kwiinda muluzyalo lwa Leza afwide muntu uuli woonse.” (Heb. 2:9) Inzya, “cipego ncapa Leza mbuumi butamani kwiinda muli Kristo Jesu Mwami wesu.”—Rom. 6:23b.

5, 6. Ino ncinzi cicitika akaambo kakweendelezyegwa (a) acibi? (b) aluzyalo lwa Leza?

5 Ino mbuti bantu mbobakakona cibi alimwi alufwu eezyo izitupenzya toonse? Ibbaibbele lipandulula kuti: “Kucibi camuntu omwe [Adamu] lufwu lwakeendelezya mbuli mwami” akati kalunyungu lwa Adamu. (Rom. 5:12, 14, 17) Nokuba boobo, cintu cikkomanisya ncakuti, tulakonzya kulisalila kuteendelezyegwa, naa kudyaamininwa acibi. Kwiinda mukutondezya lusyomo mucipaizyo ca Kristo cacinunuzyo, tulibikka mubweendelezi bwa Jehova ibwaluzyalo. Munzila nzi? “Zibi nozyakavwula, luzyalo lwa Leza lwakaindila kuvwula. Amakanze nzi? Ikutegwa mbubonya cibi mbocakeendelezya mbuli mwami antoomwe alufwu, mbubonya buyo alwalo luzyalo lwa Leza lweendelezye mbuli mwami kwiinda mubululami kutegwa kube buumi butamani kwiinda muli Jesu Kristo.”—Rom. 5:20, 21.

6 Nokuba kuti tucili basizibi, tatweelede kutyompwa akulekela cibi kutudyaaminina mubuumi bwesu. Ikuti cibi catuzunda mpoonya twabisya, tweelede kumulomba Jehova kuti atulekelele. Paulo wakacenjezya Banakristo kuti: “Mutalekeli cibi kuba simalelaanu mbwaanga tamweendelezyegwi amulawo pe, pele mweendelezyegwa aluzyalo lwa Leza.” (Rom. 6:14) Aboobo luzyalo lwa Leza lutalika kutweendelezya. Ino ncinzi cicitika akaambo kakweendelezyegwa aluzyalo lwa Leza? Paulo wakapandulula kuti: “Luzyalo lwa Leza . . . lutuyiisya kukaka bukkale bwakutayoowa Leza azisusi zyanyika akuti tweelede kupona cakulibatamika, cabululami alimwi acakubelekela Leza cakulyaaba mubweende bwazintu obuno.”—Tit. 2:11, 12.

LUZYALO LWA LEZA “ILUTONDEZYEGWA MUNZILA ZIINDENE-INDENE”

7, 8. Ino caamba nzi kuti luzyalo lwa Jehova ‘lulatondezyegwa munzila ziindene-indene’? (Amubone zifwanikiso izili kumatalikilo aacibalo.)

7 Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Kweelana acipego umwi aumwi ncaakatambula, amucibelesye mukubelekelana mbuli babanzi babotu baluzyalo lwa Leza ilutondezyegwa munzila ziindene-indene.” (1Pet. 4:10) Ino eeco caamba nzi? Caamba kuti tacikwe makani naa masunko ngotuyaanya aboola muciimo cili buti, Jehova ulakonzya kutugwasya kuliyumya. (1Pet. 1:6) Kufwumbwa naa twasikilwa sunko lili buti, lyoonse kunooli nzila yaluzyalo lwa Leza iiyooyendelana asunko lili lyoonse.

8 Masimpe, luzyalo lwa Jehova lulatondezyegwa munzila ziindene-indene. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Kuzwa kuli zyeezyo nzyajisi mubunji, toonse twakatambula luzyalo lwa Leza lulibedelede ilutamani.” (Joh. 1:16) Nzila ziindene-indene Jehova mwatondezya luzyalo lwakwe zipa kuti tulongezyegwe kapati. Ino ninzila nzi zimwi eezyo?

9. Ino tugwasyigwa buti aluzyalo lwa Jehova, alimwi mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulalumba?

9 Kulekelelwa zibi zyesu. Akaambo kaluzyalo lwa Jehova, zibi zyesu zilalekelelwa, lelikke buyo kuti tweempwa akuzumanana kulwana nkondo iyakulombozya kucita zibi. (Amubale 1 Johane 1:8, 9.) Luse lwa Leza lweelede kutupa kumulumba alimwi akumulemeka. Naakalembela Banakristo bananikenyina, Paulo wakati: “[Jehova] wakatuvwuna kunguzu zyamudima akutulonzyela mubwami bwa Mwanaakwe ngwayandisya, ooyo wakapa kuti twaangununwe kwiinda mucinunuzyo, nkokuti kulekelelwa zibi zyesu.” (Kol. 1:13, 14) Kulekelelwa zibi zyesu kuletela zilongezyo azimbi zibotu zinji.

10. Ncoolwe nzi ncotujisi akaambo kaluzyalo lwa Leza?

10 Kuba muluumuno a Leza. Mubukkale bwesu oobu ibwakutalondoka, kuzwa notwakazyalwa twakali basinkondonyina a Leza. Paulo wakakazuminizya kaambo aaka naakaamba kuti: “Notwakacili basinkondonyina twakayanzanisyigwa kuli Leza kwiinda mulufwu lwa Mwanaakwe.” (Rom. 5:10) Kuyanzanisyigwa ooku kupa kuti cikonzyeke kulindiswe kuba muluumuno a Jehova. Paulo uswaanganya coolwe eeci kuluzyalo lwa Jehova, kwiinda mukwaamba kuti: “Lino mbwaanga [tuli banabokwabo Kristo ibananike] twaambwa kuti tuli balulami akaambo kalusyomo, atuzumanane kuba muluumuno a Leza kwiinda mu Mwami wesu Jesu Kristo, alimwi akaambo kakuti tulamusyoma, twajalwidwa nzila yakutambula luzyalo lwa Leza oolo ndotutambula lino.” (Rom. 5:1, 2) Eelo kaka taciliboteli cilongezyo eeci!

Nzila Leza mbwatondezya luzyalo lwakwe: Coolwe cakumvwa makani mabotu (Amubone muncali 11)

11. Ino mbuti bananike mbobapa kuti ‘bambelele zimbi’ babe balulami?

11 Kwiitwa kubululami. Toonse twakazyalwa katutaluleme. Pele musinsimi Daniele wakasinsima kuti kumazuba aakumamanino, “aabo basongo,” nkokuti bananike ibasyeede bakali ‘kuyoopa bantu banji kululama.’ (Amubale Daniele 12:3.) Kwiinda mumulimo wabo wakukambauka alimwi akuyiisya, bagwasya mamiliyoni ‘aambelele zimbi’ kuti babe bantu baluleme kuli Jehova. (Joh. 10:16) Nokuba boobo, eeci cakonzyeka buyo akaambo kaluzyalo lwa Jehova. Paulo wakaamba kuti: “Leza muluzyalo lwakwe wakabapa cipego citabbadelwi cakuti babe balulami kwiinda mukubaangununa acinunuzyo ca Kristo Jesu.”—Rom. 3:23, 24.

Coolwe ncotujisi cakupaila (Amubone muncali 12)

12. Ino mupailo uswaangene buti aluzyalo lwa Leza?

12 Kusika kucuuno cabwami ca Leza kwiinda mumupailo. Akaambo kaluzyalo lwakwe, Jehova ulatupa coolwe cakusika kucuuno cakwe cabwami cakujulu kwiinda mumupailo. Mubwini, Paulo wiita cuuno cabwami ca Jehova kuti “cuuno cabwami caluzyalo lwa Leza” alimwi ulatutamba kusika kulincico “akwaambaula cakutayoowa.” (Heb. 4:16a) Jehova watupa coolwe eeci kwiinda mu Mwanaakwe, alimwi “kwiinda mulinguwe tulijisi coolwe eeci cakwaamba cakutayoowa akumusikila cakwaanguluka akaambo kalusyomo ndotujisi mulinguwe.” (Ef. 3:12) Kusikila Jehova kwiinda mumupailo kakunyina kubbadela ncitondezyo citaliboteli caluzyalo lwakwe.

Kugwasyigwa aciindi ceelede (Amubone muncali 13)

13. Ino mbuti luzyalo lwa Leza mbolukonzya “kutugwasya aciindi ceelede”?

13 Kujana lugwasyo aciindi ceelede. Paulo wakatukulwaizya kumusikila Jehova mumupailo cakwaanguluka, “kutegwa tukajane luse aluzyalo lwa Leza zyakutugwasya aciindi ceelede.” (Heb. 4:16b) Kufwumbwa ciindi notuli mukusunkwa naa notujisi mapenzi mubuumi, tulakonzya kumukwiilila Jehova kutegwa atufwide luse. Nokuba kuti tatweeleli, ulatuvwiila notumulomba, kanji-kanji ulacita oobo kwiinda mu Banakristoma, “kutegwa tube basicamba akwaamba kuti: ‘Jehova ngomugwasyi wangu; tandikooyoowa pe. Ino muntu inga wandityani?’”—Heb. 13:6.

14. Ino luzyalo lwa Jehova lutugwasya buti kuti tuumbulizyigwe mumoyo?

14 Kuumbulizyigwa mumyoyo yesu. Cilongezyo cipati iciboola akaambo kaluzyalo lwa Jehova, nduumbulizyo lupegwa kumuntu uuside mumoyo. (Int. 51:17) Ku Banakristo baku Tesalonika ibakali kupenzyegwa, Paulo wakalemba kuti: “Mwami wesu Jesu Kristo lwakwe a Leza Taateesu, ooyo wakatuyanda akutupa luumbulizyo lutamani abulangizi bubotu kwiinda muluzyalo lwakwe, abakkazike myoyo yanu akumuyumya.” (2Tes. 2:16, 17) Eelo kaka cilaumbulizya kubona Jehova mbwatubikkila maano caluyando akaambo kaluzyalo lwakwe lwabwaabi!

15. Mbulangizi nzi mbotujisi akaambo kaluzyalo lwa Leza?

15 Kuba abulangizi bwabuumi butamani. Mbwaanga tuli basizibi, swebo lwesu kutugama notwatalijisi bulangizi. (Amubale Intembauzyo 49:7, 8.) Pele Jehova watupa bulangizi butaliboteli kapati. Jesu wakasyomezya basikumutobela bakwe kuti: “Ooku nkokuyanda kwa Taata, kuti woonse uumuzyi Mwana akumusyoma abe abuumi butamani.” (Joh. 6:40) Masimpe, bulangizi bwabuumi butamani ncipego, inzya ncitondezyo cibotu kapati caluzyalo lwa Leza. Paulo, iwakalumba akaambo kakaambo kamasimpe aaka, wakati: “Luzyalo lwa Leza lwalibonya, iluleta lufwutuko kubantu boonse.”—Tit. 2:11.

MUTALUUBYI-UBYI LUZYALO LWA LEZA

16. Ino mbuti Banakristo bamwi bamumwaanda wamyaka wakusaanguna mbobakali kuubya-ubya luzyalo lwa Leza?

16 Nokuba kuti luzyalo lwa Jehova lutuletela zilongezyo zinji, tatweelede kuyeeya kuti ukulanga buyo kulilemeka kuli koonse. Akati ka Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna, kwakali bamwi ibakasoleka ‘kusandula luzyalo lwa Leza kuba cilitamizyo cakuba abukkale busesemya.’ (Jud. 4) Banakristo aaba ibatasyomeki bakali kuyeeya kuti balakonzya kubisya acaali mpoonya akulangila kuti Jehova abalekelele. Iciinda kubija ncakuti, bakali kusolekesya koongelezya Banakristonyina kuti babasangane mubukkale bwabo ibusesemya. Naaba mazuba aano, kufwumbwa uucita boobo ‘ulanyemya akutukila muuya waluzyalo lwa Leza.’—Heb. 10:29.

17. Ino ndulayo nzi ilulaanguzu kapati ndwaakapa Petro?

17 Mazuba aano, Saatani wabeena Banakristo bamwi kwiinda mukubapa kuyeeya kuti balakonzya kuluubya-ubya luse lwa Leza kwiinda mukucita zintu zibi acaali. Nokuba kuti Jehova ulilisungwide kubalekelela basizibi ibeempwa, uyanda kuti katubeleka canguzu kapati ikulwana tumpenda twesu twakuyanda kubisya acaali. Wakasololela Petro ikulemba kuti: “Aboobo nywebo nobayandwa, mbomujisi kale luzyibo oolu, amucenjele kutegwa mutaleyi antoomwe ambabo kwiinda mukulubizya kwabantu babi alimwi akuleka kuzyandamana. Citabi boobo pe, pele amuzumanane kukomena muluzyalo lwa Leza amuluzyibo lwa Mwami a Mufwutuli wesu Jesu Kristo.”—2Pet. 3:17, 18.

MIKULI IIBOOLA AKAAMBO KALUZYALO LWA LEZA

18. Mikuli nzi njotujisi akaambo kaluzyalo lwa Jehova?

18 Mbotuli bantu ibalumba akaambo kakutambula luzyalo lwa Jehova, tujisi mukuli kulinguwe alimwi akuli basimukoboma iwakubelesya zipego nzyotujisi kulemeka Leza alimwi akugwasya bantu. Munzila nzi? Paulo wiingula kuti: “Aboobo mbwaanga tujisi zipego zyaandeene-andeene kweelana aluzyalo lwa Leza ndotwakapegwa . . . naa mulimo, atuzumanane mumulimo ooyu; ooyo uuyiisya, azumanane akuyiisya kwakwe; ooyo uukulwaizya, kakulwaizya; . . . ooyo uufwida bamwi luse, acite oobo calumwemwe.” (Rom. 12:6-8) Luzyalo ndwatutondezya Jehova lutupa kuba amukuli wakusungwaala mumulimo wa Bunakristo, kuyiisya bamwi Bbaibbele, kukulwaizya Banakristoma alimwi akulekelela bantu boonse ibakonzya kutulubizyila.

19. Ino mukuli nzi ngotujisi uuyoolangwa-langwa mucibalo citobela?

19 Mbwaanga tuli bantu balumba akaambo kakutondezyegwa luyando lwa Leza lupati, tweelede kukulwaizyigwa “kupa bumboni cakulomya kujatikizya makani mabotu aaluzyalo lwa Leza.” (Mil. 20:24) Mukuli ooyu uyoolangwa-langwa cakusitikila mucibalo citobela.

^ [1] (muncali 2) Amubone bbala lyakuti “Luzyalo lwa Leza” mucibeela ca “Bupanduluzi Bwamabala Aamu Bbaibbele” mu Bbaibbele lya Busanduluzi bwa Nyika Mpya.