1. Kangbi wa la ayeke na popo ti aye so e bezoin ni na aye so e sara nzara ni?

A YEKE TENE ka so aye so zo abezoin ni ti ngbâ na fini ayeke mingi ape, me aye so lo sara nzara ni ayeke hunzi ape. Na bango ni, azo mingi ahinga pëpe kangbi so ayeke na popo ti aye so zo abezoin ni nga na aye so lo sara nzara ni. Kangbi wa la ayeke na popo ni? Ye so e “bezoin” ni, ayeke ye so a lingbi e wara ni ndali ti fini ti e. Na tapande, kobe, bongo nga na da ayeke akota ye so zo abezoin ni la. Ye so e sara “nzara” ni ayeke ye so e ye ti wara ni, me so ayeke nga kota ye pëpe na yâ ti fini ti e ti lâ na lâ.

2. Ambeni ye wa la azo asara nzara ni?

² Ye so azo asara nzara ni ayeke nde mingi na ti amba ti ala, alingbi na akodoro so ala yeke dä. Na yâ ti akodoro so yere ayeke dä, azo mingi aye peut-être ti wara nginza ti mû lege na ala ti vo na téléphone, moto wala na kete terrain. Na yâ ti akodoro so mosoro ayeke dä mingi, azo ni aye ti wara gbâ ti abongo ti kota nginza, kota da wala oto so ngere ni ayeke ngangu mingi. Atâa kodoro wa la e yeke dä, mbeni kpale ayeke dä biani: e lingbi ti tï na yâ ti nzara ti warango gbâ ti aye ti sese, wala ti sara nzara ti wara  aye ti sese mingi mingi, atâa e bezoin ni wala pëpe, atâa e lingbi ti vo ni wala pëpe.

3. Zo so asara nzara ti warango gbâ ti aye ti sese ayeke sara ye tongana nyen?

³ Zo so asara nzara ti warango gbâ ti aye ti sese ayeke sara ye tongana nyen? Lo yeke pensé mingi gi na ndo ti warango gbâ ti aye ti sese ahon ti pensé na ndo ti songo ti lo na Nzapa. Aye so lo yeke tâ na bezoin ni alingbi na lo pëpe, me lo ye lakue ti wara aye ahon ndo ni. Même azo so ayeke na nginza mingi ape wala azo so avo aye so ngere ni ayeke ngangu mingi ape kue alingbi ti ga zo so asara nzara ti wara gbâ ti aye ti sese. Ala lingbi ti zia Royaume na kozo ndo na yâ ti fini ti ala mbeni pëpe.—aHéb. 13:5.

4. Satan ayeke sara kua na “nzara ti lê” tongana nyen?

⁴ Satan ayeke sara kua na azo ti dengo buze ti dunia ti lo ti handa e ti pensé so tongana e wara aye ti sese ahon ti so e bezoin ni, ni la ayeke sara si e yeke duti na ngia na yâ ti gigi ti e. Lo hinga ti sara kua nzoni mingi na “ nzara ti lê” ti handa na e (1 Jean 2:15-17; Gen. 3:6; aProv. 27:20). Dunia so ayeke pusu e ti wara aye ti sese nde nde, apendere ni nga na abuba ni, so na popo ni ambeni anzere na lê ti zo mingi. Peut-être a si na mo awe ti vo mbeni ye so mo yeke fade na bezoin ni ape me mo vo ni ndali ti so lê ti mo atï na ndo ni na ngoi ti sambango ni wala ndali ti so mo bâ ni na yâ ti magazin? Na pekoni mo bâ so mo lingbi fade ti ngbâ na fini sân ye ni so? Aye so, so ayeke nga akota ye ape so alingbi ti sara si gigi ti e aga ngangu nga alingbi ti ne e. A lingbi ti komande e nga ti sara si e wara ngoi mingi pëpe ti sara aye so e yeke sara lâ na lâ ti voro na Jéhovah, na tapande ti manda Bible, ti leke tere ndali ti abungbi, ti gue na abungbi nga ti fa tënë lakue. Dabe mo na wango ti bazengele Jean, so lo tene: “dunia so angbâ ti hon nga na nzara ti lo kue.”

5. Nyen la a lingbi ti si na azo so amû mingi ti ngangu ti ala ti gi ti wara gbâ ti aye ti sese?

⁵ Satan aye si e ga ngbâa ti Mosoro me ngbâa ti Jéhovah ape (Mat. 6:24). Me tongana e ye ti wara gi gbâ ti aye ti sese so ndali ti e wani, e yeke wara ngia na yâ ti fini ti e ape. E lingbi ti wara vundu wala ti wara kpale ti nginza. Sioni ni ayeke so, a lingbi ti sara si e duti na mabe na Jéhovah nga na Royaume ti lo encore ape (1 Tim. 6:9, 10; Apoc. 3:17). Jésus atene so “nzara ti tanga ti aye” ayeke tongana akî so alingbi ti pete ndo ti mbeni lê ti kobe si akono ape nga alë lengo ape.—Marc 4:14, 18, 19.

6. Nyen la e manda na lege ti tapande ti Baruc?

⁶ Bâ tapande ti Baruc, so ayeke secrétaire ti prophète Jérémie. Na ngoi so a ga nduru lani ti futi Jérusalem tongana ti so a fa ni kozo awe, Baruc akomanse ti “gi kota ye” ndali ti lo wani, aye ni so ayeke aye so ayeke ngbâ aninga ape. Me, oko ye so lo yeke na beku ti wara ni ayeke ye so Jéhovah amû zendo ti mû na lo: ‘Fade Mbi mû fini ti mo na mo tongana ye so zo agbu na bira.’ (Jér. 45:1-5). Biani, so a yeke futi lani gbata ni futingo so, Nzapa ayeke bata aye ti mosoro ti zo oko ape (Jér. 20:5). Teti so e ga nduru mingi na nda ti aye ti ngoi so, l’heure ti tene e bungbi gbâ ti aye ti sese teti e wani la ape. A lingbi e pensé pëpe so na ngoi ti kota ye ti vundu, Jéhovah ayeke bata aye ti e na lege ti mitele, atâa ngere ni ayeke oke, si e lï na aye ni so kue na yâ ti fini dunia.—aProv. 11:4; Mat. 24:21, 22; Luc 12:15.

7. Nyen la e yeke sara tënë na ndo ni na yâ ti article so? Ngbanga ti nyen?

⁷ Jésus amû na e lani nzoni wango na ndo ti tënë ti warango aye so e bezoin ni ndali ti fini ti e sân ti tene li ti e ahon na ndo ti aye so ayeke kota ye, sân ti tene e ga azo so ayeke pensé mingi na ndo ti warango gbâ ti aye ti sese wala sân ti gi bê ti e ahon ndo ni  na ndo ti asenge senge ye. A yeke wara wango so na yâ ti fango ye ti lo na ndo ti hoto (Mat. 6: 19-21). Zia e diko nga e gbu li na ndo ti mbage ti wango ni so ayeke na Matthieu 6:25-34. Ye so alingbi ti pusu e ti yeda biani so a lingbi e ‘ngbâ lakue ti gi royaume,’ me aye ti sese so pëpe.—Luc 12:31.

8, 9. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e gi bê ti e mingi ape na ndo ti aye so e yeke na bezoin ni? (b) Nyen la Jésus ahinga lani na ndo ti azo nga na abezoin ti ala?

⁸ Diko Matthieu 6:25. Na ngoi so Jésus atene lani na azo so ayeke mä lo ti “zia ti gi bê ti ala na ndo ti âme ti ala,” lo yeke tene lani na ala ti “zia ti gi bê”. Ala yeke gi bê ti ala lani na ndo ti aye so a lingbi ala gi bê ti ala na ndo ni ape. Jésus atene na ala ti zia lege ni, na lo yeke na raison ti tene tongaso. Tongana mbeni zo agi bê senge senge, même na ndo ti aye so lo yeke na bezoin ni, a lingbi ti sara si lo zia li ti lo pëpe na ndo ti aye ti yingo so ayeke akota ye na yâ ti fini ti lo. Jésus agi bê ti lo lani mingi na ndo ti adisciple ti lo, a sara si lo kiri lo gboto mê ti ala fani osio na yâ ti fango ye ti lo na ndo ti kpale ni so.—Mat. 6:27, 28, 31, 34.

⁹ Ngbanga ti nyen la Jésus atene na e ti gi bê pëpe na ndo ti ye so e yeke te, e yeke nyon wala e yeke yü? Aye ni so ayeke akota ye na yâ ti gigi ti e ape? A yeke biani kota ye! Ka tongana e yeke na moyen ape ti wara aye ni so, e yeke tâ na raison ti gi bê ti ape? Biani, e yeke duti na raison ti gi bê ti e, na Jésus ahinga ni. Lo hinga lani aye so azo abezoin ni lâ na lâ. Ahon so kue, lo hinga lani angangu kpale so adisciple ti lo ayeke wara ande angu ngbangbo mingi na pekoni na ngoi ti “alango ti nda ni” so, so ayeke “angoi ti akpale so ayeke ngangu na zo ti kanga bê na yâ ni”. (2 Tim. 3:1). A yeke wara na popo ti akpale ni so kpale ti warango kua, ngere ti aye so ague na li ni, nzara nga na yere so amû ndo. Ye oko, Jésus ahinga nga so ‘âme ayeke kota mingi ahon kobe nga tere ayeke kota mingi ahon bongo.’

10. Na ngoi so Jésus afa na adisciple ti lo lege ti sambela, nyen la lo tene a lingbi a duti kota ye mingi na yâ ti fini ti ala?

¹⁰ Kozoni, na yâ ti fango ye ti Jésus na ndo ti hoto, lo fa na azo so ayeke mä lo lani ti hunda na Babâ ti ala ti yayu aye so ala yeke na bezoin ni, lo tene na ala ti sambela tongaso: “Laso mû na e kobe ti e ti lango ni.” (Mat. 6:11). Wala tongana ti so lo tene na mbeni ngoi na pekoni: “Mû na e kobe ti e ti laso alingbi na bezoin ti lango ni.” (Luc 11:3). Me wango so aye ti tene pëpe so a lingbi aye ti sese la akomande pensé ti e kue. Na yâ ti oko tapande ti sambela so, Jésus afa na ala ti sambela kozoni kue ti tene Royaume ti Nzapa aga (Mat. 6:10; Luc 11:2). Ti mû maboko na adisciple ti zia ti gi bê ti ala mingi, Jésus adë bê ti ala na lege so lo dabe ti ala ti bâ tongana nyen la Jéhovah ayeke bibe na aye kue so lo créé.

11, 12. Nyen la e manda na ndo ti lege so Jéhovah ayeke bi bê ti lo na ndo ti andeke ti yayu? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

¹¹ Diko Matthieu 6:26. A lingbi e “bâ andeke ti nduzu nzoni.” Atâa so na popo ti aye so Nzapa acréé ala yeke kete, ala yeke te ka gbâ ti alê ti keke, alê ti kobe, akete nyama wala angusu. Tongana fade ndeke akono ahon zo, lo yeke te kobe mingi ahon zo. Ye oko, ala yeke fâ yaka ape nga ala yeke lû lê ti kobe ape. Me, Jéhovah ayeke mû na ala aye kue so ala yeke na bezoin ni (Ps. 147:9). Tâ tënë, lo yeke zia kobe pëpe na yanga ti ala. A yeke na ala ti gue ti gi ni, me kobe ayeke gbani teti ala.

¹² Ti Jésus, lo pensé lâ oko ape so Babâ ti lo ti yayu alingbi ti mû kobe na andeke, sân ti mû na azo aye so ala yeke na bezoin ni ^[1](1 Pi. 5:6, 7). Lo yeke zia ande kobe ni  na yanga ti e ape, me lo yeke sara tufa na ndo ti effort so e sara ti lû akobe wala ti wara nginza ti vo na aye so e bezoin ni lâ na lâ. Tongana ye amanke e, lo lingbi ti pusu amba ti e ti mû na e mbeni ye so ala yeke na ni. Atâa so Jésus atene pëpe so Jéhovah amû da ti lango na andeke ti nduzu, Jéhovah azia na yâ ti li ti ala mbeni ye so ayeke fa lege na ala, nga lo mû na ala akode nga na aye so ala yeke na bezoin ni ti leke da ti ala wani. Jéhovah alingbi nga ti mû maboko na e ti wara mbeni nzoni da teti asewa ti e.

13. Nyen la afa so ngere ti e ahon ti andeke ti nduzu?

¹³ Jésus ahunda azo so ayeke mä lo lani, lo tene: ‘Ngere ti ala ahon ngere ti andeke ti nduzu pëpe?’ Kite ayeke dä ape so, Jésus ahinga lani so lo ga nduru awe ti mû fini ti lo ndali ti azo kue. (Bâ Luc 12:6, 7.) Ngere so Christ afuta ti zi na e so, a futa ni lani pëpe ndali ti anyama. Jésus akui pëpe ndali ti andeke ti nduzu, me lo kui ndali ti e si e lingbi ti wara fini ti lakue lakue.—Mat. 20:28.

14. Nyen la mbeni zo so ayeke gi bê ti lo alingbi lâ oko pëpe ti sara?

¹⁴ Diko Matthieu 6:27. Ngbanga ti nyen la Jésus atene na pekoni so zo so ayeke gi bê ti lo alingbi pëpe ti zia mbeni lango na ndo ti fini ti lo? Ngbanga ti so tongana e gi bê senge senge na ndo ti aye so e bezoin ni lâ na lâ, a yeke sara pëpe si e ngbâ na fini aninga. Me, gingo bê alingbi ti sara si lango ti fini ti e akiri nduru.

15, 16. (a) Nyen la e manda na ndo ti lege so Jéhovah ayeke bâ na lege ti akongo ti ngonda? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.) (b) Atënë wa la e lingbi ti hunda tere ti e na ni? Ngbanga ti nyen?

¹⁵ Diko Matthieu 6:28-30. Zo wa la aye pëpe ti yü pendere bongo, mbilimbili tongana lo yeke sigigi na fango tënë wala lo yeke gue na abungbi nga na akota bungbi? Ge nga  kue, a lingbi e ‘gi bê ti e na ndo ti tënë ti bongo’? Jésus akiri agboto lê ti e na ndo ti akusala ti maboko ti Jéhovah. Na yâ ti ye tongaso, e lingbi ti manda aye mingi na lege ti apendere ‘kongo ti ngonda’. Jésus ayeke pensé lani peut-être na gbâ ti apendere fleur so ayeke tongana akongo ti ngonda. Akongo so ape kamba ape nga ala fü bongo ti ala wani ape. Ye oko, akongo ni ayeke pendere mingi ti tene zo abâ ni. Ndani lâ, Jésus atene so “même Salomon na yâ ti gloire ti lo kue ayü bongo tongana mbeni oko ti akongo so pëpe.”

¹⁶ Girisa pëpe kota tënë so Jésus atene: “So Nzapa si ayeke yü bongo na apere ti ngonda, . . . fade a yeke nzere mingi na lo ti yü bongo na ala pëpe? Ala, azo ti kete mabe.” Biani, lo yeke sara ni! Atâa so kue, mabe ti adisciple ti lo awoko kete (Mat. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Ala yeke na bezoin ti kpengba mabe nga ti zia bê na ndo ti Jéhovah ahon ti so ala yeke sara ka. Ka ti e? E mä na bê biani so Jéhovah ayeke mû na e aye so e bezoin ni? E mä na bê biani so lo yeke na ngangu ti sara ni?

17. Nyen la alingbi ti buba songo ti e na Jéhovah?

¹⁷ Diko Matthieu 6:31, 32. A lingbi e sara ye pëpe tongana ti azo ti “amara” so ayeke na tâ mabe pëpe na Babâ ti e ti yayu so ayeke bi bê na azo so azia aye so andu Royaume ti lo na kozo ndo na yâ ti gigi ti ala. Tongana e gi ti wara “aye so amara ayeke gi ni gingo na bê ti ala kue”, songo ti e na Jéhovah ayeke buba. Me, e lingbi ti duti na confiance so tongana e sara ye so a hunda na e ti sara ni, ti zia aye ti yingo na kozo ndo na yâ ti gigi ti e, Jéhovah ayeke ke pëpe ti mû na e anzoni ye. So e ‘gbu tënë ti Nzapa ngangu’, a lingbi apusu e ti zia bê ti e gi na ndo ti “kobe, bongo na ndo ti lango” so e bezoin ni.—1 Tim. 6:6-8.

18. Nyen la Jéhovah ahinga na ndo ti e oko oko kue? Nyen la lo yeke sara ndali ti e?

¹⁸ Diko Matthieu 6:33. A lingbi adisciple ti Jésus azia Royaume na kozo ndo lakue na yâ ti fini ti ala. Tongana e sara tongaso, tongana ti so Jésus atene, “a yeke zia na [e] aye so kue na ndo ni.” Lo lingbi ti tene tongaso ngbanga ti nyen? Lo fa nda ni na yâ ti versê so aga kozo, lo tene: “Babâ ti ala so ayeke na yayu ahinga so ala yeke na bezoin ti aye so kue,” so ti tene aye so ayeke kota ye na yâ ti fini ti e. Jéhovah alingbi ti hinga aye so e oko oko kue e bezoin ni, tongana a ndu tënë ti kobe, bongo nga na ndo ti lango, même kozo si e bezoin ni (aPhil. 4:19). Lo hinga bongo ti e wa la ayeke nduru ti buba. Lo hinga mara ti akobe so e yeke te nga lo hinga mara ti ndo ti lango so alingbi na e nga na konongo ti azo ti sewa ti e. Jéhovah ayeke bâ si e wara aye so e yeke tâ na bezoin ni.

19. Ngbanga ti nyen a lingbi e gi bê ti e pëpe na ndo ti ye so alingbi ti si kekereke?

¹⁹ Diko Matthieu 6:34. Bâ so ti fani use ni Jésus atene: “Ala gi bê ti ala lâ oko pëpe.” Jéhovah ayeke mû na e aye so e bezoin ni lâ na lâ. Tongaso, a lingbi e gi bê ti e mingi pëpe na ndo ti aye so alingbi ti si kekereke. Tongana mbeni zo agi bê ti lo ahon ndo ni na ndo ti ye so alingbi ti si kekereke, lo lingbi ti komanse ti zia bê gi na ndo ti lo wani ahon ti zia bê na ndo ti Nzapa. Tongana lo sara tongaso, songo so lo yeke na ni na Jéhovah alingbi ti buba.—aProv. 3:5, 6; aPhil. 4:6, 7.

20. (a) Nyen la mo lingbi ti leke ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah? (b) Nyen la mo lingbi ti sara ti duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti mo?

²⁰ Tongana e yeke gi ti wara gbâ ti aye ti sese ahon ti tomba peko ti aye so andu Royaume, e yeke tomba peko ti pupu la. A yeke nzoni e tomba gi peko ti aye ti yingo so e zia na gbele e. Na tapande, mo lingbi ti zia congrégation ti mo ti gue na mbeni congrégation so bezoin ti awafango tënë ayeke dä mingi? Mo lingbi ti sara kua ti pionnier? Tongana mo yeke pionnier, eskê mo pensé mbeni lâ awe ti remplir formulaire ti Ekole ti awafango nzoni tënë ti Royaume? Mo lingbi ti mû mbage ti ngoi ti mo ti mû maboko na Béthel wala na bureau ti traduction so ayo na Béthel? Eskê mo lingbi ti mû mbage ti ngoi ti mo ti sara akua na yâ ti service so ayeke bâ lege ti lekengo aDa ti Royaume na yâ ti kodoro so ayeke na gbe ti mbeni filiale? Gbu li na ndo ti aye so mo lingbi ti sara ti duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti mo tongaso si mo lingbi ti mû mbage mingi ahon ti kozo na akua so andu Royaume. Gbu li na ndo ti encadré “ Lege ti duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti mo”, na sambela ndali ni. Gi ti sara aye so alingbi ti mû maboko na mo ti si na ye so mo leke ti sara.

21. Nyen la ayeke mû maboko na mo ti ga nduru mingi na Jéhovah?

²¹ A yeke na lege ni so Jésus afa na e ti gi Royaume, me aye ti sese so pëpe. Tongana e sara tongaso, e yeke gi bê ti e lâ oko ape na ndo ti aye so e bezoin ni. E yeke ga nduru mingi na Jéhovah tongana e zia bê ti e kue na lo nga e gi pëpe ti wara wala ti vo aye kue so dunia apusu e ti wara ni, même tongana e yeke na ngangu ti wara ni. Tongana e duti na aye mingi ape na yâ ti fini ti e laso ayeke mû maboko na e ande ti “gbu fini so ayeke tâ fini ni biani.”—1 Tim. 6:19.