Skip to content

Skip to table of contents

Amuyandaule Bwami, Ikutali Zintu

Amuyandaule Bwami, Ikutali Zintu

“Amuzumanane kuyandaula Bwami bwa [Leza], eelyo zintu eezyi ziyooyungizyigwa kulindinywe.”—LUKA 12:31.

NYIMBO: 40, 98

1. Nkwiindana nzi kuliko akati kazintu nzyotuyandika alimwi azintu nzyotuyanda?

KWAAMBWA kuti zintu nzyobayandika bantu nzisyoonto, pele nzyobayanda nzinji kapati. Kulibonya kuti bantu banji tabakuboni kwiindana kuliko akati kazintu nzyotuyandika alimwi azintu nzyotuyanda. Ino nkwiindana nzi kuliko? “Zintu nzyotuyandika,” nzintu nzyotweelede kuba anzizyo kutegwa tuzumanane kupona. Mucikozyanyo, cakulya, zisani alimwi aŋanda—nzintu ziyandika kapati mubuumi. “Zintu nzyotuyanda,” nzintu buyo nzyotuyanda kuba anzizyo, pele tulakonzya kupona nokuba kuti tatuzijisi.

2. Ino nzintu zili buti bantu nzyobayanda?

2 Zintu nzyobayanda bantu zilakonzya kwiindana kapati kweelana abusena nkobakkala. Muzisi ziyaabusumpuka, bantu banji balakonzya kuyanda buyo mali aakkwana kuula fooni, honda, naa nyika nsyoonto buyo. Muzisi zisumpukide, bantu balakonzya kuyanda kuula zisani zidula kapati, ŋanda mpati, naa mootokala uudula kapati. Kufwumbwa naa cili buti, aawa mpaali ntenda yakucegwa mukakole kakuyandisya zintu zyakumubili, nkokuti kuyandisya zintu zinji kapati, kufwumbwa naa zilandika naa pe alimwi kufwumbwa naa tulakonzya kuzyuula naa pe.

AMUKACENJELELE KAKOLE KAKUYANDISYA ZINTU ZYAKUMUBILI

3. Ino kuyandisya zintu zyakumubili caamba nzi?

3 Ino kuyandisya zintu zyakumubili caamba nzi? Caamba kubikkila maano kapati kuzintu zyakumubili muciindi cakubikkila maano kuzintu zyakumuuya? Kuyandisya zintu zyakumubili kulalibonya kapati muzintu muntu nzyayandisya, nzyabikka mubusena bwakusaanguna alimwi anzyabikkila maano kapati mubuumi. Kutupa kulombozya kuba azintu zinji kapati zyakumubili. Muntu uuyandisisya zintu zyakumubili ulakonzya katajisi mali manji naa katacikonzyi kuula zintu zidula. Nobaba bacete balakonzya kucegwa mukakole kakuyandisya zintu zyakumubili alimwi akucileka kubikka Bwami mubusena bwakusaanguna.—Heb. 13:5.

4. Mbuti Saatani mbwabelesya “zisusi zyameso”?

4 Saatani ubelesya bweende bwamakwebo bwamunyika eeyi kutoongelezya akutupa kusyoma kuti ikuba azintu zyakumubili ziindilila alizyeezyo nzyotuyandika, nzezikonzya kutupa kukkomana mubuumi. Ulicizyi kapati koongelezya “zisusi zyameso.” (1Joh. 2:15-17; Matl. 3:6; Tus. 27:20) Munyika muli zintu zyakumubili ziindene-indene, zibotu azibi, alimwi zimwi akati kanzizyo zilakwelelezya kapati. Sena kuli nomwakaula kale cintu cimwi mucintoolo, ikutali kuti cilayandika, pele akaambo kakuti cakamubotela mbocakaambilizyigwa abasimakwebo? Sena kumbele mwakaliyeeya akubona kuti nokuba kuti kamutacijisi cintu eeco inga mwazumanana kupona? Zintu zitayandiki izili boobo zituyumizyila buyo buumi alimwi buya maliminya. Zilakonzya kutunjizya mukakole akunyonganya bubambe mbotujisi bwakwiiya Bbaibbele, kulibambila akujanika kumiswaangano, alimwi akutola lubazu lyoonse mumulimo wakukambauka. Mutalubi kuti mwaapostolo Johane wakacenjezya kuti: “Nyika ilamana antoomwe azisusi zyanjiyo.”

5. Ino ncinzi cikonzya kucitika kuli baabo ibabelesya ciindi cabo cinji kuyandaula zintu zinji zyakumubili?

5 Saatani uyanda kuti tube bazike ba Lubono ikutali ba Jehova. (Mt. 6:24) Aabo ibasowa ciindi cinji kuyandaula zintu zyakumubili, buumi bwabo kumamanino inga mbwamapenzi, pele ciinda kubija ncakuti kumuuya inga balifwide akuusa citaambiki. (1Tim. 6:9, 10; Ciy. 3:17) Cili mbuli mbwaakaamba Jesu mucikozyanyo casikuminza. Ciindi mulumbe wa Bwami ‘nouminzigwa mumamvwa . . . , kuyandisya zintu zimwi zyoonse kulabweza busena akusyaanikizya jwi, mpoonya talicizyali micelo.’—Mk. 4:14, 18, 19.

6. Nciiyo nzi ncotwiiya kuli Baruki?

6 Amuyeeye kujatikizya Baruki, imulembi wamusinsimi Jeremiya. Ciindi kunyonyoonwa kwa Jerusalemu nokwakali kuyaabuswena mbubwenya mbokwakasinsimwa, Baruki wakatalika ‘kuliyandawida zintu zipati,’ izintu izyatakali kuyookkala kwaciindi cilamfwu. Nokuba boobo, cintu cilikke ncaakeelede kulangila nciceeco Jehova ncaakamusyomezya cakuti: “Ndiyookupa kuti ufwutuke koli muumi.” (Jer. 45:1-5; bupanduluzi buyungizyidwe.) Leza kunyina naakali kuyoofwutula zintu zyamuntu mumunzi iwakali kuyoonyonyoonwa. (Jer. 20:5) Mbotuyaabuswena afwaafwi kumamanino aabweende bwazintu oobu, eecino tacili ciindi cakuliyungizyila zintu zyakumubili. Alimwi tatweelede kuyeeya kuti zintu nzyotujisi tuyoofwutuka anzizyo lyamapenzi mapati akaambo buyo kakuti nziyandisi kapati.—Tus. 11:4; Mt. 24:21, 22; Lk. 12:15.

7. Ino tulalanga-langa nzi, alimwi nkaambo nzi?

7 Jesu wakatupa lulayo lwiinda kubota kujatikizya mbotukonzya kujana zintu ziyandika mubuumi kakunyina kunyonganizyigwa, kuba bantu bayandisya zyakumubili, naa ibaciindizya kulibilika. Lulayo oolu wakalwaamba mu Mulumbe Waacilundu. (Mt. 6:19-21) Lino atubale akucilanga-langa cibeela icilembedwe kulugwalo lwa Matayo 6:25-34. Kucita boobo kulatugwasya kuzyiba kuti tweelede ‘kuzumanana kuyandaula Bwami,’ ikutali zintu pe.Lk. 12:31.

JEHOVA ULATUPA NZYOTUYANDIKA KUMUBILI

8, 9. (a) Nkaambo nzi ncotuteelede kulibilika cakuzwa munzila kujatikizya zintu nzyotuyandika? (b) Ino ncinzi Jesu ncaakazyi kujatikizya bantu alimwi azintu nzyobayandika?

8 Amubale Matayo 6:25. Ciindi Jesu naakaambila baswiilizi bakwe kuti ‘baleke kulibilika kujatikizya buumi bwabo,’ cili mbuli kuti wakali kubakasya ‘kulibilika.’ Bakali kulibilika zintu eezyo mubwini nzyobatakeelede kulibilika. Jesu wakabaambila kuti bacileke kucita boobo—alimwi kwakali twaambo tubotu ncaakaambila boobo. Kulibilika cakuzwa munzila, nokuba kujatikizya zintu zili buyo kabotu, kulakonzya kunyonganya mizeezo yamuntu akupa kuti acileke kubikkila maano kuzintu ziyandika kapati mubuumi, nkokuti zintu zyakumuuya. Jesu wakalibabikkilide maano kapati basikwiiya bakwe cakuti wakabacenjezya kujatikizya cilengwa eeci cibyaabi ziindi azimbi zyone mumulumbe wakwe.—Mt. 6:27, 28, 31, 34.

9 Nkaambo nzi Jesu ncaakatwaambila kuti tatweelede kulibilikka kujatikizya zyakulya, zyakunywa naa zyakusama? Sena eezyi tazili nzezintu ziyandika kapati mubuumi? Bwini mbwakuti, zilayandika kapati! Ikuti naa twaibula nzila yakujanina zintu eezyi, sena inga tiitwalibilika? Cakutadooneka tulakonzya kulibilika, mane buya awalo Jesu wakalizyi oobo. Wakalizyi kabotu-kabotu zintu nzyobayandika bantu buzuba abuzuba. Kuyungizya waawo, wakalibuzyi bukkale bukatazya mobakali kuyoopona basikwiiya bakwe kumbele, aabo ibakali kuyoopona “kumazuba aamamanino,” nkokuti ‘kuziindi zikatazya ncobeni.’ (2Tim. 3:1) Bukkale oobo bubikkilizya kubula milimo, kubula nguzu kwamali, nzala alimwi abucete butaambiki. Nokuba boobo, Jesu alimwi wakalizyi kuti ‘buumi bulayandika kwiinda cakulya alimwi amubili kwiinda zyakusama.’

10. Ciindi Jesu naakali kuyiisya basikumutobela mbobeelede kupaila, ino ncinzi ncaakaamba kuti nceciyandika kapati mubuumi bwabo?

10 Kumatalikilo aamulumbe wakwe, Jesu wakayiisya bantu ibakali kumuswiilila kuti beelede kumulomba Usyi wabo wakujulu kujatikizya nzyobakali kuyandika kumubili ciindi naakabaambila kupaila kuti: “Kotupa sunu cakulya cesu cabuzuba obuno.” (Mt. 6:11) Aciindi cimbi kumbele wakaamba kuti: “Abuzuba kotupa cakulya cesu kweelana anzyotuyandika buzuba abuzuba.” (Lk. 11:3) Pele lulayo oolu talwaambi kuti zintu zyakumubili zyeelede kuba kumbele mumizeezo yesu. Mumupailo nguwenya ooyu wacikozyanyo, Jesu wakasaanguna kubikkila maano kukupailila Bwami bwa Leza kuti buboole. (Mt. 6:10; Lk. 11:2) Kutegwa bantu ibakali kumuswiilila abakkazike myoyo, icakatobela ncakuti Jesu wakatondezya nguzu zitalivwulili nzyajisi Jehova izyakutupa nzyotuyandika.

11, 12. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kujatikizya Jehova mbwabikkila maano kubayuni bamujulu? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

11 Amubale Matayo 6:26. Tweelede ‘kulangisisya bayuni bauluka mujulu.’ Nokuba kuti tuyuni tujisi mibili misyoonto, tulalya micelo minji kapati, tuuka tunji kapati naa zyakulya zyamisyobo iimbi buyo. Kweelana amibili yantuto, tulalya kapati kwiinda bantu. Nokuba boobo, tatuyandiki kulima alimwi akusyanga kutegwa tujane cakulya. Jehova ulatupa zyoonse nzyotuyandika. (Int. 147:9) Pele bwini mbwakuti, kunyina nabikka cakulya mukanwa lyantuto! Cakulya nkocili icinji kapati, pele tweelede kuunka kuyooyandaula.

12 Kweelana a Jesu, tiicakali camaano kuti Usyi wakujulu kakonzya kusanina bayuni pele kaalilwa kusanina bantu. [1] (1Pet. 5:6, 7) Leza takabikki cakulya mukanwa lyesu pe, pele uyookulongezya kusoleka kwesu kutegwa tulime cakulya ncotuyandika naa kujana mali aayandika kutegwa tuule nzyotuyandika. Ikuti naa twabula munzila imwi, ulakonzya kukulwaizya bamwi kutwaabila nzyobajisi. Nokuba kuti Jesu kunyina naakaamba kujatikizya kupangila bayuni bamujulu ziteente, Jehova wakabapa busongo alimwi azintu ziyandika kutegwa kabalipangila ziteente. Mbubwenya buyo, Jehova ulakonzya kutugwasya kujanina mikwasyi yesu ŋanda mwakukkala.

13. Ino ncinzi citondezya kuti swebo tulayandika kapati kwiinda bayuni bauluka mujulu?

13 Jesu wakaambila bantu ibakali kumuswiilila kuti: “Sena tamuyandiki kwiinda [bayuni bauluka mujulu]?” Cakutadooneka, Jesu wakalizyi kuti kalitanalampa wakali kuyoopa buumi bwakwe kuti anunune bantu. (Amweezyanisye a Luka 12:6, 7.) Cituuzyo cacinunuzyo ca Kristo tiicakapegwa kuzilenge zimbi zili zyoonse. Jesu kunyina naakafwida bayuni bauluka mujulu pe, pele wakafwida ndiswe kutegwa tukakkomane abuumi butamani.—Mt. 20:28.

14. Ino ncinzi muntu uulibilika ncatakonzyi kucita?

14 Amubale Matayo 6:27. Ino nkaambo nzi Jesu ncaakaambila kuti muntu uulibilika takonzyi kuyungizya buumi bwakwe naaceya? Akaambo kakuti ikuciindizya kulibilika kujatikizya nzyotuyandika abuzuba inga kwatupa kuti tutaponi kwaciindi cilamfwu. Muciindi caboobo, kulibilika cakuzwa munzila inga kwafwiimpya buumi bwesu.

15, 16. (a) Ncinzi ncotwiiya kujatikizya nzila Jehova mbwabikkila maano kumaluba-luba aamusyokwe? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya, alimwi nkaambo nzi?

15 Amubale Matayo 6:28-30. Ino nguni uutayandi kuba azisani zibotu, ikapati ciindi nacita milimo yakumuuya—kutola lubazu mumulimo wakukambauka naa kujanika kumiswaangano yambungano alimwi amiswaangano mipati? Nokuba boobo, sena tweelede ‘kulibilika amakani aazisani’? Jesu alimwi ugamika mizeezo yesu kumilimo ya Jehova. Mumakani aaya, tulakonzya kwiiya zinji kujatikizya mbwaaboneka “maluba-luba aamusyokwe.” Ambweni mumizeezo Jesu wakali kuyeeya maluba-luba aaindene-indene mabotu alimwi aayebeka. Maluba-luba aaya taasumi zisani kutegwa kaasama. Nokuba boobo, ciindi naafwulula alibonya kabotu kapati! Amubone kuti, “naba Solomoni mubulemu bwakwe boonse kunyina naakasamide mbuli limwi lyayaaya”!

16 Kaambo nkaakali kwaamba aawa Jesu nkakuti: “Ikuti naa Leza mbwazisamika oobu zimena musyokwe . . . , sena takaindi kumusamika nywebo, nywebo nobasilusyomo luniini?” Cakutadooneka uyoocita oobo! Nokuba boobo, kuboneka kuti basikwiiya ba Jesu bakajisi lusyomo luniini. (Mt. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) Bakali kuyandika lusyomo luyumu alimwi akusyoma Jehova. Ino mbuti kujatikizya ndiswe? Nduyumu buti lusyomo ndotujisi muli Jehova ilwakuti ulakonzya kutupa zintu nzyotuyandika?

17. Ino ncinzi cikonzya kunyonganya cilongwe cesu a Jehova?

17 Amubale Matayo 6:31, 32. Tatweelede kwiiya bantu “bamasi” ibatamusyomi Taateesu wakujulu siluyando, walo uubabikkila maano aabo ibabikka Bwami mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo. Ikusoleka kujana ‘zintu zyoonse bamasi nzyobayandaula kapati’ kulakonzya kunyonganya cilongwe cesu a Jehova. Muciindi caboobo, tulakonzya kuba masimpe kuti, ikuti naa twacita ncotweelede kucita, nkokuti kubikka zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu, Jehova takaleki kutucitila zibotu. “Kubelekela Leza cakulyaaba” kweelede kutupa kukkutila ‘acakulya azisani,’ naa “amwakukkala.”—1Tim. 6:6-8; bupanduluzi buyungizyidwe.

SENA BWAMI BWA LEZA MUBUBIKKA MUBUSENA BWAKUSAANGUNA MUBUUMI BWANU?

18. Ino ncinzi Jehova ncazyi kujatikizya ndiswe kutugama, alimwi ncinzi ncayootucitila?

18 Amubale Matayo 6:33. Basikwiiya ba Jesu lyoonse beelede kubikka Bwami mubusena bwakusaanguna mubuumi. Ikuti twacita oobo, nkokuti mbubwenya mbwaakaamba Jesu, “zintu zimbi zyoonse eezyi ziyooyungizyigwa” kulindiswe. Ino wakaambila nzi boobo? Mukapango 32 wakapandulula kuti: “Uso wakujulu ulizyi kuti muyandika zintu eezyi zyoonse,” ikwaamba zintu nzyotuyandika mubuumi. Ncuuba-uba kapati kuli Jehova kuzyiba nzyayandika umwi aumwi wesu, zintu mbuli cakulya, zisani, alimwi amwakukkala, swebo tobeni katutanazyiba nzyotubulide. (Flp. 4:19) Ulizyi cisani cesu ciyanda kuzakala. Alimwi kweelana ambouli mupati mukwasyi wesu, ulizyi zyakulya zikonzya kutukkwana alimwi aŋanda mwakukkala. Jehova uyoobona kuti zyoonse nzyotuyandika twabaazyalo.

19. Ino nkaambo nzi ncotuteelede kulibilika kujatikizya zikonzya kucitika kumbele?

19 Amubale Matayo 6:34. Amubone kuti Jesu wainduluka alimwi kwaamba kuti “mutanoolibiliki.” Uyanda kuti katulwana buyo mapenzi aabuzuba bumwi abumwi—katusyomede cakumaninina kuti Jehova uyootugwasya. Ikuti muntu kaciindizya kuyeeya ziyoocitika kumbele, ulakonzya kutalika kulisyoma muciindi cakusyoma Leza, alimwi eeco cilakonzya kucinyonganya kapati cilongwe ncajisi a Jehova.—Tus. 3:5, 6; Flp. 4:6, 7.

AMUSAANGUNE KUYANDAULA BWAMI, EELYO IZYASYAALA JEHOVA UYOOMUNGIZYILA

Sena inga mwabuubya-ubya buumi bwanu kutegwa mubikkile maano kapati ku Bwami? (Amubone muncali 20)

20. (a) Ino nimbaakani nzi njomukonzya kulibikkila mumulimo wa Jehova? (b) Ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa muubye-ubye buumi bwanu?

20 Tacigwasyi pe kubikka ziyandika zya Bwami mubusena bwabili akaambo buyo kakuyanda kuzumanana kuba azintu zyakumubili. Muciindi caboobo, tweelede kulibikkila mbaakani zyakumuuya. Mucikozyanyo, sena inga mwalongela kumbungano ikubulide basikumwaya ba Bwami banji? Sena inga mwacikonzya kutola lubazu mumulimo wabupainiya? Ikuti naa muli bapainiya, sena kuli nomwakayeeyede kulembela ku Cikolo Cabakambausi ba Bwami? Sena inga kamweenda buya kuyoobeleka ku Bbeteli, naa kugwasyilizya kuofesi yabasikusandulula? Sena mulakonzya kubeleka kamuli basikulisungula Kupanga Mapulani Akuyaka Mayake Mucisi, kubeleka mazuba aamwi mumayake aa Maanda aa Bwami? Amuyeeye nzyomukonzya kucita kutegwa muubye-ubye buumi bwanu kutegwa mube aciindi cinji cakutola lubazu mumilimo ya Bwami. Amupaile akukalanga-langa kabbokesi kakuti “ Mbomukonzya Kuubya-ubya Buumi Bwanu,” akutalika kubweza ntaamu zyeelede kutegwa muzuzikizye mbaakani yanu.

21. Ino ncinzi iciyoomugwasya kuswena kuli Jehova?

21 Kuli twaambo tubotu Jesu ncaakaambila kuti katusaanguna kuyandaula Bwami, ikutali zintu pe. Ikuti katucita oobo, inga tiitwayandika kulibilika kujatikizya zintu nzyotuyandika kumubili. Tulaswena kuli Jehova kwiinda mukumusyoma alimwi akutantamuka cilengwa cakwiile kucita kufwumbwa caboola kumoyo naa kuula kufwumbwa cintu ncotwabona munyika, akaambo buyo kakuti inga twacuula. Ikuti twabuubya-ubya buumi bwesu lino, eeci ciyootugwasya ‘kujatisya buumi bwini-bwini’ ibuboola kumbele.—1Tim. 6:19.

^ [1] (muncali 12) Kutegwa tumvwisye kaambo zimwi ziindi Jehova ncakonzya kuzumizya Munakristo kuti abule cakulya cikkwene, amubone cibeela cakuti “Mibuzyo Yabasikubala” mu Ngazi Yamulindizi yamu September 15, 2014, peeji 22.