DAE rehọ iẹe nọ whọ rrọ iyẹrẹ jọ nya evaọ aso. Idudhe na who te muẹrohọ nọ ohwo jọ o bi lele owhẹ. Nọ who te dikihẹ, who re gbe yo edo ithihawọ riẹ hẹ. Kẹsena who te mu awọ họ esio, ohwo na o te bi siawọ lele owhẹ re. Whọ tẹ wọ ohrẹ, be dhẹ kpohọ uwou ogbẹnyusu ra jọ nọ o kẹle etẹe. Nọ ogbẹnyusu ra na o rovie ẹthẹ je dede owhẹ rehọ, udu u te t’owhẹ otọ.

Ẹsejọhọ uzedhe oware utioye o re via kẹ owhẹ hẹ, rekọ eware efa e riẹ nọ e rẹ sae kẹ owhẹ uduama evaọ uzuazọ. Wọhọ oriruo, kọ u wo uruemu jọ nọ u fo ho nọ whọ be daoma gwọlọ siobọno rekinọ o gbẹ be hae thọ owhẹ obọ ẹsejọ? Kọ u kri no nọ whọ be gwọlọ iruo rekọ whọ be ruẹ hẹ ghelọ omodawọ ra? Kọ whọ be ruawa kpahe epanọ o te jọ kẹ owhẹ evaọ oke owho, gbe ebẹbẹ ẹyao nọ whọ te rẹriẹ ovao ku? Hayo kọ u wo oware ofa jọ nọ o be kẹ owhẹ uye?

Ghelọ ẹbẹbẹ nọ who wo kẹhẹ, kọ eva e gbẹ te were owhẹ nọ who te wo ohwo jọ nọ whọ rẹ sae ta ẹbẹbẹ na kẹ, ọ vẹ jẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ? Kọ who wo ogbẹnyusu ọkpekpe otiọye? Ee, who wo! Oghẹrẹ ogbẹnyusu otiọye Jihova ọ rrọ, ere ọ jọ kẹ Abraham, wọhọ epanọ ma rẹ ruẹ evaọ obe Aizaya 41:8-13. Evaọ owọ avọ 10 gbe 13, Jihova ọ ta kẹ idibo riẹ nọ: “Ozọ umu owhẹ hẹ, keme mẹ avọ owhẹ a gbẹ rọ, who nyuhẹ hẹ, keme mẹ họ Ọghẹnẹ ra. Mẹ te kẹ owhẹ ogaga, me ti fiobọhọ kẹ owhẹ, mẹ te rehọ obokparọ [hayo, obọze ẹrẹreokie, NW] mẹ kru owhẹ dikihẹ. Keme mẹ, ỌNOWO na Ọghẹnẹ ra, o kru obọze ra na; mẹ họ ọnọ ọ ta kẹ owhẹ, ‘Ozọ umu owhẹ hẹ, me ti fiobọhọ kẹ owhẹ.’”

Kọ ẹme nana ọ gbẹ kẹ owhẹ uduotahawọ? Dae jọ iroro ra ruẹ Jihova nọ ọ be rehọ obokparọ hayo obọze ẹrẹreokie riẹ kru owhẹ. Orọnikọ oria ikere nana o be ta nọ Jihova o kru owhẹ obọ be nya ha wọhọ ẹsenọ whẹ avọ iẹe wha gbẹ rrọ usu, dede nọ o rẹ were omai re o jọ ere. O hae jọnọ Jihova o kru owhẹ obọ be nya, kiyọ ẹkpẹlobọ ra ọ hae te rehọ obọze riẹ kru. Ukpoye, Jihova ọ rehọ “obokparọ” koyehọ obọze ẹrẹreokie riẹ kru ‘obọze ra,’ wọhọ ẹsenọ o bi si owhẹ no ẹbẹbẹ jọ evaọ uzuazọ. Nọ o bi ru ere na, yọ ọ be kẹ owhẹ imuẹro inọ: “Ozọ umu owhẹ hẹ, me ti fiobọhọ kẹ owhẹ.”

Kọ who bi rri Jihova wọhọ Ọsẹ gbe Ogbẹnyusu oyoyou nọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ evaọ oke uye? O wo isiuru kpahe owhẹ, ọ be daezọ oghẹrẹ nọ eware e rrọ kẹ owhẹ, yọ ọ gba riẹ mu nọ o re fiobọhọ kẹ owhẹ. Whọ tẹ rẹriẹ ovao dhe ẹgaga akpọ, Jihova ọ gwọlọ nọ who brudu hu keme ọ rrọ kugbe owhẹ. Ọ ginẹ rrọ “obọufihọ mai evaọ oke uye mai kpobi.”—Ol. 46:1.

Udu u re brukpe ahwo jọ fiki eware nọ a ru evaọ oke nọ u kpemu, yọ u re mu ae ẹro ho sọ Ọghẹnẹ  ọ rọ vrẹ ae no. Otẹrọnọ ere o rrọ kẹ owhẹ, roro kpahe Job ọzae nọ o wo ẹrọwọ na, ọnọ ọ rọwo “umuomu oke ọmoha” riẹ. (Job 13:26) Oghẹrẹ iroro evona e jẹ kẹ Devidi ọso-ilezi na uye re, yọ ọ lẹ se Jihova nọ: “Who roro izieraha oke emọ, hayo ọnyathọ mẹ hẹ.” (Ol. 25:7) Fiki sebaẹgba mai, ahwo-akpọ kpobi a “raha uzi no, a be sai dhesẹ oruaro Ọghẹnẹ via ha.”—Rom 3:23.

Idibo Ọghẹnẹ oke anwae họ ahwo nọ Jihova ọ ta eme nọ e rrọ obe Aizaya uzou avọ 41 na kẹ evaọ oke ọsosuọ. A raha uzi te epanọ Jihova ọ rọ ta nọ o ti siobọno ai kpohọ igbo evaọ obọ Babilọn. (Aiz. 39:6, 7) Ghele na, Ọghẹnẹ o je rri kpohọ obaro, oke nọ ọ te rọ jọ usu idibo riẹ na siwi enọ i kurẹriẹ je zihe bru ei ze. (Aiz. 41:8, 9; 49:8) Jihova o bi dhesẹ ohrọriọ ovona nẹnẹ rọkẹ enọ e rọ eva efuafo yare iẹe kẹ erọvrẹ.—Ol. 51:1.

Roro kpahe oriruo oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Takuya, * ọnọ ọ jẹ daoma siobọno uruemu ifoto-ẹbẹba iriwo gbe obẹlẹ-omobọ-ohwo. Rekọ ẹsejọ, ọ jẹ hae wariẹ iruemu na. Kọ ẹvẹ onana ọ jariẹ oma? Takuya ọ ta nọ: “Me je rri omamẹ nọ me gbe fioka ohwo ho, rekọ oke kpobi nọ mẹ tẹ lẹ se Jihova kẹ erọvrẹ, ọ rẹ wariẹ kru omẹ dikihẹ.” Ẹvẹ Jihova o je ro ru onana? Ekpako ukoko Takuya a ta kẹe nọ, oke kpobi nọ ọ tẹ wariẹ uruemu na, jọ o se ai. Takuya ọ ta nọ: “O jọ bẹbẹ kẹ omẹ gaga re me se ai, rekọ oke kpobi nọ me te se ai, mẹ jẹ hai wo ọbọga.” Kẹsena ekpako ukoko na a te ru ọruẹrẹfihotọ re ọsẹro okogho nọ o je rri ukoko rai o weze bru Takuya re ọ bọe ga. Ọsẹro okogho na ọ ta kẹ Takuya nọ: “Orọnikọ o sa omẹ mẹ rọ nyaze he, mẹ nyaze keme ekpako na a gwọlọ nọ mẹ nyaze. A salọ owhẹ inọ who wo iweze ọbọga nana.” Takuya ọ ta nọ: “Mẹ họ ọnọ ọ jẹ raha uzi, ghele na Jihova ọ rọ ekpako na fiobọhọ kẹ omẹ.” Takuya o wo ẹnyaharo te epanọ ọ rọ ruọ iruo ọkobaro oke-kpobi, yọ ọ rrọ uwou ogha bi ru iruo enẹna. Wọhọ epanọ Jihova o ru kẹ oniọvo nana, o ti kru owhẹ dikihẹ nọ who te kie kẹ uruemu nọ u fo ho.

Iruo e gbẹ riẹ nọ ohwo ọ rẹ rọ rẹrote oma ha, o rẹ kẹ ahwo buobu awaọruọ gaga. A si ahwo jọ no iruo, yọ o be jọ bẹbẹ kẹ ae gaga re a ruẹ iruo efa. Dai roro epanọ o rẹ jọ owhẹ oma nọ whọ tẹ be gwọlọ iruo, rekọ oria kpobi nọ who te a vẹ be vuẹ owhẹ nọ uvẹ iruo o rrọ kẹ owhẹ hẹ. Evaọ oke utionana, ahwo jọ a re roro nọ a gbe fioka ha. Ẹvẹ Jihova ọ sai ro fiobọhọ kẹ owhẹ? Otiẹsejọ, ọ te kẹ owhẹ emamọ iruo ẹsiẹsiẹe he, rekọ ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ kareghẹhọ oware nọ Devidi ovie na o muẹrohọ, inọ: “Mẹ jọ ọmaha, enẹna mẹ who uno; dede na mẹ te ruẹ okiẹrẹe nọ a se he, hayo kọ emọ riẹ e jẹ yare re a tẹ re he.” (Ol. 37:25) Ẹhẹ, Jihova o rri owhẹ ghaghae, yọ ọ te rehọ “obokparọ” koyehọ obọze ẹrẹreokie riẹ fiobọhọ kẹ owhẹ wo eware nọ e roja kẹ owhẹ re whọ sae gbẹ ruabọhọ egagọ riẹ.

Oniọvo-ọmọtẹ mai nọ a re se Sara nọ ọ be rria obọ Colombia, ọ ruẹ epanọ Jihova ọ rẹ rọ sẹro idibo riẹ. O je ru iruo evaọ ekọmpene ologbo jọ nọ a jẹ jọ hwae okposa, rekọ iruo na e jẹ rehọ oke mi ei  gaga. Yọ ọ gwọlọ nọ o re gbe wobọ ziezi evaọ egagọ Jihova, fikiere o te no iruo na je mu iruo ọkobaro họ. Dede na, iruo ubroke nọ ọ jẹ gwọlọ i te rie obọ họ. Onọ u ru nọ o ro rovie istọ nọ ọ rẹ jọ zẹ askrimu, rekọ ẹmẹmera na eki na o te kie, ọ tẹ tubẹ kare istọ na. Sera ọ ta nọ: “Ikpe esa soso e ruemu, rekọ me yere Jihova gaga keme o ru nọ mẹ sai ro thihakọ.” Onana u ru nọ oniọvo-ọmọtẹ nana ọ rọ riẹ epanọ a re yeri umutho uzuazọ viukpọ uzuazọ okpohwo, o te je wuhrẹ inọ u du gwọlọ nọ ma ruawa kpahe odẹnotha ha. (Mat. 6:33, 34) Uwhremu na, a tẹ jọ oria nọ ọ kake jọ ru iruo na zizie ei inọ o zihe ze ọkwa iruo riẹ evaọ ekọmpene na. Rekọ ọ tẹ vuẹ ae nọ otẹrọnọ o re ru iruo jọ evaọ etẹe, kiyọ o te hae jọ ubroke, yọ a rẹ kẹe oke nọ o re ro wobọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Dede nọ Sera o gbe je wo ugho te epanọ o je wo vẹre he, ọ ruabọhọ iruo ọkobaro na. Ọ ta nọ evaọ etoke na kpobi, “Mẹ ruẹ epanọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ omẹ.”

Owho yọ ẹbẹbẹ ologbo ọfa jọ nọ o rẹ lẹliẹ mai ruawa. Nọ ahwo buobu a tẹ kpako te okenọ a re ro serihọ no iruo egọmeti no, a vẹ be ruawa sọ a te sai wo ugho nọ a ti ro yeri uzuazọ rai nọ u kiọkọ. A rẹ jẹ ruawa kpahe ẹyao nọ ọ rẹ sai kie ae nọ a be kpako na. O wọhọ nọ Devidi họ ohwo nọ ọ lẹ se Jihova nọ: “Oke owhuo mẹ who le omẹ fiẹ hẹ; gbe okenọ ogaga mẹ u re no who lere omẹ hẹ.”—Ol. 71:9, 18.

Kọ ẹvẹ idibo Jihova a sai ro wo ududhomẹno evaọ oke owho rai? O gwọlọ nọ a re fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ ziezi ẹsikpobi, je fievahọ iẹe inọ ọ te kẹ ae ẹgwọlọ rai. Yọ otẹrọnọ a dina yeri uzuazọ okpohwo evaọ okenọ u kpemu, ẹsejọhọ o te gwọlọ nọ a siobọno eware jọ je wo edẹro kẹ umutho nọ a wo uwhremu na. A rẹ sae ruẹ nọ a tẹ re ‘emu nọ a rehọ ẹbe there,’ ọ te were ae, yọ ọ sai tube kiehọ ae oma vi “okpemu nọ a rehọ arao there” dede. (Itẹ 15:17) Whọ tẹ tẹrovi epanọ who re ro ru eva were Jihova, ọ te kẹ owhẹ ẹgwọlọ ra makọ evaọ oke owho.

Roro kpahe oriruo José avọ Rose, ọzae-avọ-aye nọ a rrọ iruo ọkobaro okekpobi vrẹ ikpe 65 no. Anwọ ikpe jọ ze na, a be rẹrote ọsẹ Rose taso tuvo. José omariẹ o wo ẹyao ọta, a ru obẹrọ kẹe yọ ọ be rehọ imu noke toke. Kọ Jihova ọ riẹ obọ ẹrẹreokie riẹ kẹ ọzae-avọ-aye nana? Ee, rekọ evaọ oghẹrẹ vẹ? Ọ rehọ Tony avọ Wendy, ọzae-avọ-aye nọ a gbẹ rrọ ukoko nọ ọ kẹ rai uwou ro fiobọhọ kẹ ae. Tony avọ Wendy a gwọlọ nọ a rẹ rehọ uwou na kẹ ekobaro oke-kpobi rria ọvọvẹ. Ikpe jọ nọ i kpemu nọ Tony ọ jọ isukulu, ọ jẹ hae jọ unwido ruẹ José avọ Rose ẹsikpobi nọ a bi kpohọ usiuwoma ota. Ọwhọ nọ a wo kẹ iruo Uvie na o were riẹe gaga, yọ onana o kẹ ọyomariẹ uduotahawọ. U duobọte Tony avọ Wendy nọ a ruẹ nọ ọzae-avọ-aye nana a rehọ uzuazọ rai kpobi kẹ egagọ Jihova, onọ u ru nọ a rọ rehọ ae fihọ uwou. Anwọ ikpe 15 ena nọ a bi ro fiobọhọ kẹ José avọ Rose nọ a rrọ oware wọhọ ikpe 85 enẹna. Ọzae-avọ-aye nana nọ a kpako gaga no na a rri ẹruorote Tony avọ Wendy wọhọ obufihọ nọ u no obọ Jihova ze.

Ọghẹnẹ ọ be riẹ “obokparọ” hayo obọze ẹrẹreokie riẹ kẹ owhẹ re. Kọ whọ te riẹ obọ ra kẹ Ọnọ ọ ya eyaa kẹ owhẹ nọ: “Ozọ umu owhẹ hẹ, me ti fiobọhọ kẹ owhẹ” na?