KWAKŨNA visa ũtembeete ũtukũ vandũ kasĩlanĩ na ũtataĩĩe ũyĩw’a mũndũ akũatĩĩe. Wamwĩw’a oou, ũyĩũngama, nake ũyĩw’a aũngama. Ũivanga kwĩkalaata, nake ayambĩĩa kwĩkalaata. Woona vekala ũu, ũisemba nginya nyũmba kwa mũnyanyau ũtwĩe vakuvĩ. Mũnyanyau aũvingũĩa na walika nyũmba kwake, nũtonya kwĩw’a wauuta.

No wĩthĩwe ũtaakwatwa nĩ ũndũ ta ũsu, ĩndĩ ũyĩthĩa ve maũndũ angĩ matumaa ũthĩnĩka. Kwa ngelekany’o, we no wĩthĩwe ũng’ang’anaa na wonzu mũna, ĩndĩ mavinda kwa mavinda ũyĩthĩa ũsyokeie thĩna ũsu? No wĩthĩwe ũmanthĩte wĩa kwa myaka mingĩ na ũyĩthĩwa ũtaaũkwata o na kau nĩwĩkĩaa kĩthito mũno kũũmantha? Nĩwĩw’aa ũithĩnĩka wasũanĩa maũndũ ala matonya kũũkwata wakũa? Kana ve kĩndũ kĩngĩ kĩtumaa ũthĩnĩka?

O na ethĩwa wĩ na thĩna wĩva, we tyo wĩw’e mũyo ũkethĩwa na mũndũ ũtonya kũmũtavya mathĩna asu na aiũtetheesya ĩla maũkwata? We wĩ na mũnyanyau ta ũsu? Ĩĩ, Yeova nĩ mũnyanyae waku o tondũ waĩ mũnyanyae wa Avalaamu kwosana na ĩandĩko ya Isaia 41:8-13. Nthĩnĩ wa mũsoa wa 10 na 13, Yeova atavĩtye athũkũmi make atĩĩ: “Ndũkakĩe, nũndũ nĩ vamwe naku; ndũkateve, nũndũ nyie nĩ Ngai waku; ngakwĩkĩa vinya; ĩĩ, ngakũtethya; ĩĩ, ngakũũngamya na kw’oko kwa aũme kwa ũlũngalu wakwa. Nũndũ nyie, Yeova Ngai waku, ngakũkwata kw’oko kwaku kwa aũme, ngĩkwĩa, Ndũkakĩe; ngakũtethya.”

We nĩwĩw’aa ndeto isu sya Yeova iyĩũkiakĩsya? Kwatata kũsũanĩa kĩla Yeova ũkwathĩte mũsoanĩ ũsu. Mũsoa ũsu ndũkwasya kana ũkaendanasya na Yeova aũkwatĩte kw’oko. Ũkatw’ĩka ũkaendanasya na Yeova aũkwete, kw’oko kwake kwa aũme kwĩthĩwa kũkwete kwaku kwa aka. Ĩndĩ vandũ va ũu, ĩandĩko yĩu yaĩtye kana “kw’oko kwa aũme kwa ũlũngalu” kwa Yeova kũkakwata ‘kw’oko kwaku kwa aũme.’ Ũu no ũndũ ũmwe na kwasya kana Yeova akaũkusasya nĩ kana akumye mathĩnanĩ ala makaũkwata. Aendeee na kũũkusya, ekwĩa atĩĩ: ‘Ndũkakĩe, nĩngũũtethya.’

We nĩwonaa Yeova ta Ĩthe waku wĩ wendo na Mũnyanyau ũla ũtonya kũũtethya ĩla wĩ na thĩna? Yeova nĩwendeeaw’a nue, nũkũthĩnĩkĩaa, na nũvangĩte vyũ ũkũtethya. Ĩla wakwatwa nĩ mathĩna, Yeova endaa ũkew’aa wĩ mwĩanĩe nũndũ nũkwendete mũno. Kwa w’o, Yeova nĩ “ũtethyo wĩ vakuvĩ twĩ thĩnanĩ.”—Sav. 46:1.

Andũ amwe nĩmathĩnĩkaa mũno nũndũ wa naĩ meekie tene mayona Ngai ta ũtaaĩsa kũmaekea. Ethĩwa wĩw’aa ũu, sũanĩa ngelekany’o ya Yovu, ũla weetĩkĩlile ‘mothũku ma wana wake.’ (Yovu 13:26) O nake mũandĩki wa Savuli, Ndaviti, eew’aa o ta Yovu, na nĩkyo kĩtumi wamwĩsũvie Yeova akĩmwĩa  atĩĩ: “Ndũkalilikane naĩ sya wana wakwa, o na mavĩtyo makwa.” (Sav. 25:7) Nũndũ tũi eanĩu, ithyonthe ‘nĩtweekie naĩ, na tũivikĩaa ũtaĩo wa Ngai.’—Alo. 3:23.

Mwambĩĩonĩ, ũvoo ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Isaia kĩlungu kya 41 waandĩkĩiwe andũ ma Ngai ma tene. Maĩ mamũvĩtĩisye Yeova mũno nginya atw’a kũmakany’a kwa kũmaeka methĩwe ngombo Mbaviloni. (Isa. 39:6, 7) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, Ngai nĩwasũanĩaa ĩvinda yĩla ũkamatangĩĩa ala makelila na maimũsyokea! (Isa. 41:8, 9; 49:8) Ũmũnthĩ, Yeova nĩwĩthĩawa eyũmbanĩtye vyũ kũmew’ĩa tei na kũmony’a wendo ala meelila na mekwenda kũmwendeesya.—Sav. 51:1.

Kwasũanĩa ngelekany’o ya Takuya, * ũla wang’ang’anaa nĩ kana aeke kĩmanyĩo kĩthũku kya kũsisya visa sya ũlaalai na kũkwatanga mamutha make ma ũsyai nĩ kana eanĩsye wendi wa kũmanyana kĩ-mwĩĩ. Mavinda kwa mavinda nĩwasyokeaa imanyĩo isu nthũku. We wĩona Takuya ta weew’aa ata? Aĩtye atĩĩ: “Neew’aa nĩ mũndũ wa mana mũno, ĩndĩ ĩla namwĩsũva Yeova andekee, nĩwangwataa kw’oko, na akambũkĩlya.” Yeova eekaa ũu ata? Atumĩa ma kĩkundi kya Takuya mamwĩie no amakũnĩae simũ mavinda ala wasyokea thĩna ũsu. Takuya aendeee kwasya atĩĩ: “Ũyaĩ ũndũ wĩ laisi kũkũnĩa atumĩa simũ, ĩndĩ kĩla ĩvinda namakũnĩa, neew’aa neekĩwa vinya mũno.” O na atumĩa nĩmavangie mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko athi kwa Takuya nĩ kana akamwĩkĩe vinya. Mũsyaĩĩsya ũsu wa mũthyũlũlũko amwĩie Takuya atĩĩ: “Ndinoka vaa kwaku oou kĩtumbo. Nĩ vaa nũndũ atumĩa mendaa ngũthokee. Nue manyuvie nĩ kana nũke ũkwĩkĩa vinya.” Takuya easya atĩĩ: “Ninyie neekĩte naĩ, ĩndĩ Yeova nĩwe weeyumisye kũndetheesya aitũmĩa atumĩa.” O na Takuya nĩweekie maendeeo atw’ĩka vainia wa kĩla ĩvinda na yu athũkũmaa ovisinĩ wa ũvonge. Kwoou o tondũ kweethĩiwe kwa mwana-a-asa ũsu, Ngai akakũkĩlya wavalũka.

Andũ aingĩ nĩmathĩnĩkaa mũno nũndũ wa kwaĩwa nĩ wĩa. Namo angĩ nĩmavutawa wĩanĩ na ũyĩthĩa ti laisi kũkwata wĩa ũngĩ. We wĩw’a ata ũkatw’ĩka kĩla vandũ wathi ũimantha wĩa ũkeawa ndwĩandĩkwa? Veethĩwa vailyĩ ũu, andũ amwe mew’aa mate vata. Yeova atonya kũũtetheesya ata? No aeme kũũtethya ũkakwata wĩa ũla ũkwenda vau kwa vau, ĩndĩ no aũtetheesye ũkalilikanaa ndeto ii sya Mũsumbĩ Ndaviti: “Naĩ mũnini, na yu nĩ mũkũu; ĩndĩ ndyaaona mũlũngalu atiĩtwe, kana ũsyao wake ũkĩvoya lĩu.” (Sav. 37:25) Yeova nĩwonaa wĩ wa vata mũno vyũ, na akaũkwata na “kw’oko kwa aũme kwa ũlũngalu” nĩ kana aũtetheesye kwĩthĩwa na syĩndũ ila sya lasima ila syendekaa nĩ kana ũendeee na kũmũthũkũma.

Nake Sara, ũla wĩkalaa Colombia, nĩwoonie kw’oko kwa Yeova. Aandĩkĩtwe kambunĩnĩ wathũkũmaa ĩvinda yonthe na waĩvawa nesa. Ĩndĩ nũndũ endaa kwongela ũthũkũmi wake kwa Yeova, nĩwatiie wĩa ũsu na ambĩĩa ũvainia. Ĩndĩ ndwaĩ ũndũ wĩ laisi kũkwata wĩa ũtonya kũthũkũma mĩthenya ĩmwe. Ambĩĩisye nduka nini ya kũta ice-cream, ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda athelelwa na avunga nduka ĩsu. Sara aĩtye atĩĩ: “Nĩvavĩtie myaka ĩtatũ  nde na wĩa, ĩndĩ nĩndũngĩaa Yeova mũvea mũno nũndũ nĩwandetheeisye kũmĩĩsya.” Ĩvinda yĩu, nĩweemanyĩisye kũvathũkanasya katĩ wa syĩndũ ila sya lasima na ila sya kwĩtanĩthya, na eemanyĩsya kwĩkala ate kwĩmakĩa kwondũ wa mũthenya ũla ũatĩĩe. (Mt. 6:33, 34) Ĩtina wa ĩvinda, mũndũ ũla wamũandĩkĩte nĩwamwĩtĩie wĩa ĩngĩ, na amũtũnga o vala waĩ atanamba kũtia wĩa. Sara eeie mũnene wake kana nũkwĩtĩkĩla wĩa ũsu ethĩwa akamwĩtĩkĩlasya athũkũmae mĩthenya ĩmwe na mĩthenya ĩla ĩngĩ ayĩthĩawa ayĩka maũndũ make ma kĩ-veva. O na kau Sara ndakwataa mbesa siana ila wakwataa tene, kĩla ũkwataa nĩkĩmũtetheeasya kũendeea kwĩthĩwa e vainia. Aiweta ĩũlũ wa ĩvinda yĩu waĩ na mathĩna, Sara aĩtye atĩĩ: “Nĩnoonie kw’oko kwa Yeova.”

Ũndũ ũngĩ ũthĩnasya andũ nĩ kũthĩnĩkĩa maũndũ ala makamakwata makũa. Andũ aingĩ mathengeea myaka ya kuma wĩanĩ nĩmasaanĩaw’a kana nĩmakethĩawa na mbesa sianĩĩe wĩthĩe no mekale me eanĩe. O na nĩmathĩnĩkaa ĩũlũ wa mowau ala matonya kwĩsa kũmakwata makũa. Nĩvatonyeka Ndaviti akethĩwa nowe wamwĩsũvie Yeova akĩmwĩa atĩĩ: “Ndũkaambĩkye kũasa ĩvinda ya ũkũu; ndũkaandie yĩla vinya wakwa wĩthela.”—Sav. 71:9, 18.

Nĩ kyaũ kĩtonya kũmatetheesya athũkũmi ma Yeova makethĩwa me eanĩe ĩla makũa? Nĩ kwa kũendeea kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu kũla kwĩ Ngai, na maimanya kana akeanĩsya mavata moo ma kĩla mũthenya. Ethĩwa vu tene manaĩ na malĩ mbingĩ, yu no matheesye kĩlasi na mayĩmanyĩsya kwĩanĩwa nĩ syĩndũ nini. No methĩe kana “kũya nyũnyi” kwĩ kavaa kwĩ kũya “ng’ombe” o na no kũmatetheesye makesianĩa na mowau! (Nth. 15:17) Ethĩwa nũtw’ĩte kũmwendeesya Yeova, akaũtetheesya o na ĩla wĩkũa.

Kwasũanĩa ngelekany’o ya José na Rose, ala methĩĩtwe me athũkũmi ma ĩvinda yonthe mbee wa myaka 65. Kwa myaka mingĩ, nĩmasũvĩaa ĩthe wa Rose ũla waĩ mũwau na wendaa mũndũ wa kũmũsũvĩa kĩla ĩvinda. O nake José aĩ mũwau kanza na nĩwaendeee kũng’ang’ana na ũiiti wayo (chemotherapy). We Yeova nũtetheesye José na Rose ala methĩĩtwe me aĩkĩĩku kwake? Ĩĩ, nũmatetheesye. Atũmĩie Tony na Wendy, ala maĩ ma kĩkundi kyoo, maumya nyũmba yoo na manenga athũkũmi asu ma Yeova. Tony na Wendy mavangĩte kũnengane nyũmba ĩsu mana kwa mavainia ma ĩvinda yonthe. Myaka yĩ na vu ĩtina Tony e sukulu, asiĩlasya ndĩlĩsyanĩ akona José na Rose maendete ũtavany’a. Nĩwendeeaw’a nĩ kĩthito kĩla woonaa me nakyo, na ũndũ ũsu nĩwamũkiitie ngoo mũno. Nũndũ nĩmoonie mwana-a-asa ũsu na mũka meyumĩtye kũmũthũkũma Yeova na kĩthito o na nginya me akũũ, Tony na Wendy nĩmamanengie nyũmba ĩsu mekalae vo. Kwa myaka 15, Tony na Wendy nĩmethĩĩtwe maimasũvĩa José na Rose, ala yu me na myaka 80 na kĩndũ. José na Rose monaa ũtethyo ũla makwataa kuma kwa mwana-a-asa ũsu na mũka wĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Yeova.

O naku, Ngai nũkũtambũũkĩsye “kw’oko kwa aũme kwa ũlũngalu.” Nũkwĩtĩkĩla kũtambũũkya kw’oko kwaku ũmũnenge Yeova ũla ũkwathĩte ũũ: “Ndũkakĩe; ngakũtethya”?