1, 2. Fikieme Isẹri Jihova a rẹ rọ wha ẹgọ nọ o fo ẹsikpobi? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

OBE-USI jọ evaọ obọ Dutch o niyẹrẹ kpahe ẹgwae jọ nọ ilorida ichọche a kpohọ inọ: “Whọ rẹ jọ oma rai buobu ruẹ iwu nọ a rẹ wha oke gheghe, maero evaọ okenọ ẹroro ọ jariẹ.” Kẹsena obe-usi na u te fibae nọ, “O rrọ ere he evaọ okokohọ Isẹri Jihova. . . . Ezae gbe emezae a wha ikotu avọ etae, yọ iskẹte emetẹ gbe eyae na e jọ kpẹkpẹe he, yọ e jọ kpatiẹ dede nọ iskẹte ọgbọna a kuhọ.” Evaọ uzẹme, ẹsibuobu amọfa a re jiri Isẹri Jihova fikinọ a rẹ “gọ ẹgọ nọ o kiehọ, nọ ọ rrọ owowa je dhesẹ iroro egbagba . . . evaọ oghẹrẹ nọ u fo [enọ] e ta nọ a be gọ Ọghẹnẹ.” (1 Tim. 2:9, 10) Eyae na Pọl ukọ na ọ jẹ ta kpahe evaọ oria ikere nana, rekọ onana u kiekpahe ezae nọ e rrọ Ileleikristi re.

² U wuzou kẹ omai idibo Jihova re ma sẹ osẹ nọ u kiehọ, yọ ere ọvona osẹ mai u wuzou kẹ Ọghẹnẹ nọ ma be gọ. (Emu. 3:21) Oware nọ Ikereakere na e ta kpahe ẹgọ gbe osẹ u ru omai riẹ nọ Ọghẹnẹ Erumeru na o wo obọdẹ itee kpahe osẹ nọ u fo nọ idibo riẹ a rẹ wha. Fikiere, orọnikọ onọ o were omai ọvo ma re roro kpahe he nọ ma tẹ be salọ ẹgọ hayo osẹ nọ ma rẹ wha. O gwọlọ nọ ma re je roro kpahe  onọ o rẹ were Jihova, Ọghẹnẹ Erumeru na.

3. Eme uzi nọ Ọghẹnẹ o jie kẹ ahwo Izrẹl kpahe osẹ u wuhrẹ omai?

³ Wọhọ oriruo, Ọghẹnẹ ọ jọ Uzi Mosis na fodẹ eware sa-sa nọ a re ru gbe enọ a re ru hu, onọ o thọ rai no uzuazọ ọfariẹ-ogbe nọ erẹwho nọ e wariẹ e rai họ a je yeri. Uzi na jọ u dhesẹ vevẹ nọ Jihova o mukpahe osẹ nọ ọzae ọ rẹ jọ wha oghẹrẹ ewu aye hayo nọ aye ọ rẹ jọ wha oghẹrẹ ewu ọzae. Osẹ nọ a gbe ro vuhu ohwo sọ ọzae hayo aye he. (Se Iziewariẹ 22:5.) Ma jọ uzi nọ Ọghẹnẹ o jie kpahe osẹ ruẹ vevẹ inọ o rẹ were iẹe he nọ ohwo ọ tẹ be wha oghẹrẹ osẹ nọ u re ru ọzae fihọ aye, ru aye fihọ ọzae, hayo nọ u re ru ei bẹbẹ re a riẹ sọ ohwo yọ ọzae hayo aye.

4. Eme o rẹ sai fiobọhọ kẹ Ileleikristi jẹ emamọ iroro kpahe osẹ rai?

⁴ Ehri-izi sa-sa e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ Ileleikristi jẹ emamọ iroro kpahe osẹ. A re ru lele ehri-izi nana makọ oria nọ a be rria, uruemu ẹwho rai, gbe oghẹrẹ nọ ẹkwotọ rai o dhẹ hayo roro te kẹhẹ. U du gwọlọ nọ a kele izi buobu kẹ omai hi kpahe oghẹrẹ ugogo osẹ nọ ma rẹ wha gbe onọ ma rẹ wha ha. Ukpoye, ehri-izi Ebaibol e be kpọ omai, onọ o be kẹ omai uvẹ jiroro kẹ omamai kpahe ugogo osẹ nọ u fo jẹ were omai. Joma ta kpahe ehri-izi Ebaibol jọ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai riẹ onọ ‘u woma, nọ o rẹ were Ọghẹnẹ, jẹ rrọ gbagba,’ nọ ma tẹ be salọ osẹ nọ ma rẹ wha.—Rom 12:1, 2.

5, 6. Ẹvẹ u fo nọ osẹ mai u re kpomahọ amọfa?

⁵ Ẹzi Ọghẹnẹ ọ wọ Pọl ukọ na fodẹ ehri-uzi jọ nọ o wuzou gaga evaọ obe 2 Ahwo Kọrint 6:4. (Sei.) Osẹ mai u re dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ma rrọ. Oware nọ ma kuhọ ‘oye ahwo buobu a re rri’ ro dhesẹ omai. (1 Sam. 16:7) Fikiere, rọkẹ omai idibo Ọghẹnẹ, orọnikọ ma te fi ewu nọ ọ were omai họ oma no họ ma sẹ no ho. Ehri-izi Ebaibol nọ ma riẹ i re ru nọ ma rẹ rọ whaha ẹgọ nọ ọ rẹ gbamu omai oma, nọ o re rovie abọjọ omamai fihọ, hayo nọ ọ rẹ kpare isiuru ọfariẹ-ogbe fihọ amọfa. Onana u dhesẹ nọ u du fo vievie he re ma wha osẹ nọ u re ru ẹba mai mu via hayo kpei fihọ evaọ oghẹrẹ jọ. O gwọlọ nọ ma rẹ sẹ osẹ nọ u re tu ahwo oma ha, hayo nọ u re ru ahwo ku ovao kufiẹ nọ a tẹ ruẹ omai.

⁶ Nọ osẹ mai o tẹ rrọ kpatiẹ, fuafo, je kiehọ ziezi, u re ru nọ ahwo a rẹ rọ kẹ omai adhẹẹ inọ mai ginọ idibo Jihova, Ọghẹnẹ Erumeru na. Yọ onana o rẹ sai ru nọ a re ro si kẹle Ọghẹnẹ nọ ma be gọ na. U te no ere no, osẹ mai u re je ru ahwo wo emamọ eriwo kpahe ukoko mai. Onana u ve ti ru nọ amọfa a te mae rọ gaviezọ kẹ ovuẹ esiwo mai na.

7, 8. Oke vẹ o mae rọ gwọlọ nọ ma wha iwu nọ e rrọ kpatiẹ?

⁷ O roja gaga inọ ma rẹ wha iwu nọ i re bru ọghọ họ ovuẹ nọ ma bi whowho na, enẹ ma rẹ rọ wha orro se Jihova, Ọghẹnẹ mai nọ ọ rrọ ọrẹri na. Onana yọ owha-iruo mai nọ u re ru eva were ibe Ileleikristi mai, je ru ahwo nọ a rrọ ẹkwotọ usiuwoma ota mai rri ovuẹ mai ghaghae. (Rom 13:8-10) Onana o mai wuzou nọ ma te bi wobọ evaọ iruẹru Uvie na, wọhọ okenọ ma bi kpohọ iwuhrẹ, hayo usiuwoma ota. U fo nọ ma rẹ sẹ “evaọ oghẹrẹ nọ u fo [ahwo] nọ e ta nọ a be gọ Ọghẹnẹ.” (1 Tim. 2:10) Dede na, ma riẹ nọ osẹ nọ u kiehọ evaọ abọjọ akpọ na o sae nwani kiehọ evaọ abọfa  ha. Fikiere, idibo Jihova nọ e rrọ akpọ na soso a re wo oghẹrẹ osẹ ẹkwotọ rai họ iroro nọ a tẹ be sẹ, re osẹ rai o siọ amọfa eva ba ẹdha.

⁸ Se 1 Ahwo Kọrint 10:31. Ma te bi kpohọ ikokohọ esese gbe ilogbo, o gwọlọ nọ osẹ mai u re kiehọ jẹ jọ kpatiẹ, viukpenọ o rẹ jọ wọhọ itienọ ahwo obọ akpọ a be wha. Nọ ma tẹ be nyai wohọ ehọtẹle je noi, gbe oke gheghe taure okokohọ o te ti muhọ hayo nọ ọ tẹ fa no, ma rẹ whaha iwu evere nọ i fo ho hayo nọ e rrọ jẹvu jẹvu. Ma vẹ sai dhesẹ omamai ududu inọ mai yọ Isẹri Jihova. Ma vẹ te jẹ sae ta usiuwoma okekpobi nọ uvẹ u te rovie.

9, 10. Fikieme ma re ro fi ohrẹ no o rrọ obe Ahwo Filipai 2:4 họ iruo evaọ ẹme osẹ?

⁹ Se Ahwo Filipai 2:4. Fikieme Ileleikristi a re ro roro kpahe epanọ osẹ rai u re kpomahọ ibe Ileleikristi rai? Ẹjiroro jọ họ, idibo Ọghẹnẹ a be daoma gaga re a sai fi ohrẹ Ebaibol nana họ iruo, onọ o ta nọ: “Wha kpe isiuru ugboma rai nọ e rrọ erọ akpọ na no, ọfariẹ-ogbe, egbegbe, isiuru egaga kẹ owezẹ ọzae-avọ-aye nọ e vrẹta.” (Kọl. 3:2, 5) Ajọ ma ru ei bẹbẹ kẹ ibe Ileleikristi mai re a ru lele ohrẹ nana ha. U wo inievo jọ nọ e siọ uzuazọ ọfariẹ ba no, nọ iroro itieye e rẹ sae gbẹ gwọlọ ro udu ẹsejọ. (1 Kọr. 6:9, 10) Ma gwọlọ ru re o jọ bẹbẹ kẹ ae he nọ a bi kru omarai na, ogbẹrọ ere?

¹⁰ Nọ ma tẹ rrọ udevie ibe Ileleikristi mai, u fo nọ osẹ mai u re fiobọhọ kẹ ahwo ukoko mai jọ fuafo evaọ uruemu. Onana o roja makọ evaọ etoke ewuhrẹ gbe oke gheghe. Ma wo uvẹ nọ ma rẹ rọ  salọ ewu nọ ma gwọlọ wha. Ghele na, mai kpobi ma wo owha-iruo nọ ma rẹ rọ wha ewu nọ u re ru ei lọhọ kẹ amọfa re a jọ fuafo, je ru lele izi ikiẹrẹe Jihova evaọ iroro, ẹmeọta, gbe uruemu rai. (1 Pita 1:15, 16) Uvi uyoyou “u re ru ugberuo ho, o rẹ gwọlọ ewoma obọriẹ hẹ.”—1 Kọr. 13:4, 5.

11, 12. Eme ma rẹ hae kareghẹhọ nọ ma te bi roro kpahe osẹ nọ ma te wha?

¹¹ Nọ idibo Ọghẹnẹ a tẹ be jiroro ewu nọ a te wha, a rẹ kareghẹhọ nọ oware kpobi u wo “ọvuọ oke riẹ.” (Ọtausi. 3:1, 17) Uzẹme o rrọ inọ ezi sa-sa u re kpomahọ oghẹrẹ ewu nọ ma rẹ wha. Yọ ere uyero sa-sa re. Dede na, eware nana i re nwene izi ikiẹrẹe Jihova ha.—Mal. 3:6.

¹² Evaọ oke ẹroro, o rẹ sae jọ use-abọ re ma sẹ osẹ nọ o rrọ kpatiẹ, nọ u wo ọghọ, gbe onọ u dhesẹ orimuo. Fikiere, o rẹ were ibe Ileleikristi mai gaga nọ ma tẹ be hae wha iwu nọ e gbamu omai gahrọ họ, hayo nọ i whrowhro hrọ họ te epanọ i re ro kpe oma mai fihọ. (Job 31:1) U te no ere no, ma te kpohọ oria ame nọ ogbotu ọ rẹ jọ họ, u fo nọ iwu ame-ọya mai e rẹ jọ kpatiẹ. (Itẹ 11:2, 20) Dede nọ ahwo obọ akpọ a rẹ wha iwu ame-ọya nọ i re kpe oma rai fihọ, o rrọ omai idibo Jihova oja re ma wha orro se Ọghẹnẹ mai nọ ọ rrọ ọrẹri na, ọnọ ma you gaga na.

13. Fikieme u ro fo nọ ma salọ osẹ mai rọwokugbe ohrẹ nọ o rrọ 1 Ahwo Kọrint 10:32, 33?

¹³ U wo ehri-uzi ọfa jọ nọ u wuzou gaga nọ u re fiobọhọ kẹ omai salọ oghẹrẹ ewu nọ o fo. Oye họ, ororokẹ nọ ma re wo kẹ obruoziẹ-iroro amọfa, te a rrọ ibe Ileleikristi mai hayo a rrọ họ. (Se 1 Ahwo Kọrint 10:32, 33.) Re ma whaha osẹ nọ o rẹ sae dha amọfa eva yọ owha-iruo nọ u fo nọ ma re se gboja gaga. Pọl ukọ na o kere nọ: “Jọ mai omomọvo o ru eware nọ e rẹ kẹ ọrivẹ riẹ erere, re ọ bọe ga.” Kẹsena o te fibae nọ: “Keme makọ Kristi o ru omobọ riẹ eva were he.” (Rom 15:2, 3) Ẹhẹ, oreva Ọghẹnẹ uruo gbe obufihọ rọkẹ amọfa oye Jesu ọ rọ karo orọnikọ ẹgwọlọ obọriẹ hẹ. Fikiere, ma rẹ whaha eware hayo oghẹrẹ iwu nọ e rẹ sai ru nọ ahwo nọ ma gwọlọ ta usiuwoma kẹ a gbẹ rọ rọwo gaviezọ kẹ omai hi, o tẹ make rọnọ iwu na e were omai dede.

14. Ẹvẹ esẹgbini a sai ro wuhrẹ emọ rai re a rọ osẹ rai kẹ Ọghẹnẹ orro?

¹⁴ Esẹgbini Ileleikristi a wo owha-iruo nọ a re ro wuhrẹ emọ rai re a fi ehri-izi Ebaibol họ iruo. Onana u dhesẹ nọ a rẹ ruẹ nọ emọ rai a sẹ osẹ nọ o rrọ kpatiẹ, onọ u re ru eva were Jihova. (Itẹ 22:6; 27:11) Esẹgbini a rẹ sae rọ emamọ oriruo rai gbe ohrẹ nọ a rẹ rọ edhere oyoyou kẹ wuhrẹ emọ rai re a hae rọ ọghọ kẹ Ọghẹnẹ ọrẹri mai nọ a be gọ na. U re woma gaga nọ esẹgbini a te dhesẹ oria nọ a rẹ jọ ruẹ iwu nọ e rrọ kpatiẹ dẹ rọkẹ emọ rai, gbe oghẹrẹ nọ emọ na a sai ro ru onana. Onana u dhesẹ nọ orọnikọ iwu nọ e were rai ọvo a rẹ wha ha rekọ enọ i re fiobọhọ kẹ ae ru owha-iruo rai gba, nọ a rrọ egbodibo kẹ Jihova na.

15. Eme ma re rri rọ salọ oghẹrẹ iwu nọ ma rẹ wha?

¹⁵ Emamọ ekpọvio e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai jẹ emamọ iroro nọ e rẹ wha orro se Ọghẹnẹ. Dede na, ma wo uvẹ nọ ma rẹ rọ salọ osẹ nọ o were omai. Mai kpobi ma wo ọvuọ oware nọ o rẹ were omai, yọ ẹkpa ugho mai  o rrọ epọvo na ha. Rekọ oghẹrẹ nọ o rrọ kpobi kẹhẹ, u fo nọ ẹsikpobi iwu mai e rẹ jọ fuafo, kpatiẹ, kiehọ uyero nọ ma rrọ, yọ e rẹ jọ enọ a jẹrehọ evaọ ẹkwotọ mai.

16. Fikieme ma rẹ rọ daoma sẹ osẹ nọ o rrọ kpatiẹ?

¹⁶ Ma riẹ nọ o lọhọ ẹsikpobi hi re ohwo ọ jiroro nọ i dhesẹ orimuo, areghẹ, gbe enọ i re dhesẹ nọ ohwo o wo eware nọ ma fodẹ na kpobi họ iroro. Iwu nọ ahwo obọ akpọ a rẹ wha e mae rrọ eki, fikiere o rẹ sae rehọ oke gbe omodawọ re ma tẹ te ruẹ iskẹte, egane, gbe ibriwu nọ e rrọ kpatiẹ, hayo ikotu gbe etrọza nọ e keke hrọ họ. O make rrọ ere na, ibe Ileleikristi mai a re muẹrohọ nọ ma tẹ be hae daoma gwọlọ emamọ iwu nọ e rrọ kpatiẹ dẹ, yọ onana o rẹ were ae gaga. Omodawọ nọ ma te rọ sẹ osẹ nọ o rrọ kpatiẹ u te oware ovo ho nọ ma te roro te evawere nọ ma ti wo fikinọ ma riẹ nọ osẹ mai o be wha orro se Ọsẹ obọ odhiwu mai.

17. Eware jọ vẹ e rẹ sai dhesẹ sọ oniọvo-ọmọzae ọ rẹ nyasiọ etuagba riẹ ba?

¹⁷ Kọ u fo re inievo-emezae a nyasiọ etuagba rai ba? Uzi Mosis na o ta nọ ezae a rẹ nware etuagba rai hi. Rekọ Ileleikristi a rrọ otọ Uzi Mosis na ha yọ o gba rai họ nọ a re koko iei hi. (Izerẹ 19:27; 21:5; Gal. 3:24, 25) Evaọ ekwotọ jọ, u re yoma ha nọ ohwo ọ tẹ dina nware etuagba riẹ kpotọ, yọ onana u re ru nọ ahwo a gbẹ rọ gaviezọ kẹ ovuẹ Uvie na ha ha. Evaọ eria itiena, makọ inievo jọ nọ i wo owha-iruo evaọ ukoko na dede a re wo etuagba. Ghele na, inievo-emezae jọ a sae jiroro nọ a be nyasiọ etuagba rai ba ha. (1 Kọr. 8:9, 13; 10:32) Evaọ ekwotọ efa, etuagba nọ a rẹ nyase ba o rrọ uruemu rai hi yọ a re rri rie nọ u fo kẹ Oleleikristi hi. Oniọvo-ọmọzae ọ tẹ nyasiọ etuagba riẹ ba evaọ ekwotọ itiena, ẹgọ gbe osẹ riẹ o rẹ wha orro se Ọghẹnẹ hẹ yọ ahwo a rẹ rọ emamọ ubiẹro rri rie he.—Rom 15:1-3; 1 Tim. 3:2, 7.

18, 19. Ẹvẹ obe Maeka 6:8 u re ro fiobọhọ kẹ omai nọ ma be daoma sẹ osẹ nọ o rẹ were Ọghẹnẹ na?

¹⁸ Eva e were omai gaga inọ Jihova o kele izi kuku otọ kẹ omai hi kpahe osẹ nọ ma rẹ wha. Ukpoye, ọ kẹ omai uvẹ re ma rọ uvẹ iroro-ejẹ mai salọ onọ u fo, nọ o rẹ rọwokugbe ehri-izi Ebaibol na. Fikiere, makọ evaọ ẹme osẹ, ma sai dhesẹ nọ ma gwọlọ “rehọ oma kpotọ nya lele Ọghẹnẹ” mai.—Mae. 6:8.

¹⁹ Omaurokpotọ u re ru nọ ma rẹ rọ romatotọ kiẹ omamai rri sọ ma be nyate utee ẹfuọ Jihova, Ọghẹnẹ ọrẹri mai na, keme ọye ma rẹroso rọkẹ ekpọvio nọ e mai woma. Ofariẹ, omaurokpotọ u re je fiobọhọ kẹ omai wo adhẹẹ kẹ eriwo gbe iroro amọfa. Fikiere, u re dhesẹ nọ ma be “rehọ oma kpotọ nya lele Ọghẹnẹ” nọ ma te bi yeri uzuazọ mai lele izi ikiẹrẹe riẹ je dhesẹ adhẹẹ kẹ eriwo amọfa.

20. Ẹvẹ u fo nọ osẹ mai u re kpomahọ amọfa?

²⁰ U fo nọ osẹ mai u re ru nọ ahwo a re ro dhesẹ omai inọ mai yọ idibo Jihova orọnikọ amọfa jọ họ. Ajọ ibe Ileleikristi mai gbe amọfa evaọ ẹkwotọ mai a ruẹ vevẹ evaọ osẹ mai inọ mai ginọ idibo Ọghẹnẹ okiẹrẹe na. Itee ikpehru riẹ e mai woma, yọ ma rẹ daoma nyate itee nana avọ evawere. Ma bi yere inievo nọ osẹ gbe emamọ uruemu rai o be were Jihova jẹ be wha orro sei, onọ u bi ru nọ ovuẹ Uvie na u bi ro si ahwo buobu urru. Ma tẹ be hae wha osẹ nọ o rrọ kpatiẹ ziezi, ma te ruabọhọ wha orro se Jihova, Ọnọ ọ rọ “adhẹwẹ gbe oro” gọ omariẹ ẹgọ na.—Ol. 104:1, 2.