1, 2. Ki kabakalañi Lipaki za Jehova habatinanga ka nzila yende? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

Mutende wa puo ya Sidachi hane ubulela za mone batinezi baeteleli ba keleke bane bafumanehile kwa mukopano omuñwi, neuize: “Nemuboni mone batinezi ka busafa, sihulu hane kucisa.” Kono mutende oswana wo neubulezi cwana ka za mone batinezi Lipaki za Jehova bane bafumanehile kwa mukopano wabona omutuna kuli: ‘Bashimani ni baana nebatinile majaketi ni litai, mi basizana ni basali nebatinile masiketi amande, neli amatelele kono neli a mwa miteñi ye.’ Ka niti, Lipaki za Jehova hañata bababazwanga bakeñisa kuli batinanga “liapalo ze swanela, ka buishuwo ni munahano o munde, . . . ka nzila ye swanela [batu] ba ba ipulela kuli ba ineezi ku Mulimu.” (1 Tim. 2:9, 10) Muapositola Paulusi naabulela za mobaswanela kutinela basali, kono sikuka sesiswana satusa ni baana babali Bakreste.

² Luna ka kuba batu ba Jehova, luunga kuli ki kwa butokwa kutina ka nzila yeswanela, mi ni Mulimu yelulapela uunga kuli taba yeo ki ya butokwa. (Gen. 3:21) Litaba zeibulela Bibele ka za litino ni moluswanela kuikabiseza libonisa kuli Mulena yapahami ka kufitisisa mwa pupo kamukana ubata kuli balapeli bahae ba niti batinange ka nzila yende. Kacwalo, haluketa litino ni  moluswanela kuikabiseza haluswaneli feela kubata kuitabisa luna beñi, kono sabutokwa ni kufita luswanela kutina ni kuikabisa ka nzila yetabisa Jehova, Mulena yapahami ka kufitisisa.

3. Luitutañi ka za litino mwa Mulao wa Mulimu wanaafile Maisilaele?

³ Ka mutala, mwa Mulao wa Mulimu wanaafile Maisilaele nekunani litaelo zene basileleza kwa mizamao yemaswe yeneeziwa ki macaba anaabapotolohile. Mulao neubonisize kuli Jehova naatoile hahulu litino zeeza kuli mutu hanaalitina babañwi nebasakoni kuziba kuli mutu yo ki muuna kamba ki musali. (Mubale Deuteronoma 22:5.) Ka kuya ka taelo ya Mulimu ka za litino, luituta kuli Mulimu haatabeli mutinelo otahisa kuli baana babonahale inge basali, mi basali babonahale inge baana, kamba litino zeeza kuli mutu haalitina babañwi kubabela taata kuziba kuli mutu yo ki muuna kamba ki musali.

4. Ki lika mañi zekona kutusa Bakreste kueza likatulo zende ka za litino zebaswanela kutina?

⁴ Linzwi la Mulimu linani likuka zetusa Bakreste kueza liketo zende ka za litino zebaswanela kutina. Likuka zeo litusa Bakreste kaufela, kusina taba ni kobapila, lizo zabona, ni muinelo wa kobapila ibe kuli kubata hahulu kamba kucisa hahulu. Halutokwi kuba ni mukoloko wa mifuta ya litino zeswanela ni zesaswaneli. Kono lutokwa feela kulatelela likuka za mwa Mañolo zelulumeleza kuiketela litino zelutabela. Cwale, halunyakisiseñi likuka zeñwi za mwa Bibele zekona kulutusa kuziba “tato ya Mulimu ye nde ni ye amuheleha ni ye petehile” haluketa litino zeluswanela kutina.—Maro. 12:1, 2.

5, 6. Babañwi bakaamiwa cwañi hababona molutinezi?

⁵ Muapositola Paulusi naasusumelizwe ki moya wa Mulimu kukoñomeka sikuka sa butokwa sesifumaneha kwa 2 Makorinte 6:4. (Mubale.) Ponahalo yaluna ibonisa moluinezi luli. Batu babañata bakona kunahana kuli lunani mikwa yemiñwi ibe yeminde kamba yemaswe bakeñisa molubonahalela. (1 Sam. 16:7) Kacwalo, ka kuba likombwa za Mulimu, luswanela kueza zeñata kwandaa feela kuapala litino zelutabela ni zelulukuluhile kutina. Haluka sebelelisa likuka za mwa Linzwi la Mulimu, likalutusa kuli lusike lwatina litino zekama, zebelela, kamba zekatahiseza babañwi takazo ya buhule. Fo kutalusa kuli haluswaneli kutina litino zetahisa kuli lilama za luna za lupepo libonahale kamba zetahisa kuli lilama zeo libonahale butuna. Haluswaneli kutina ka nzila yekatahisa kuli babañwi habalubona basike baikutwa kulukuluha kamba batalimele kusili.

⁶ Haiba lutina hande litino zende, zekenile, ni zeswanela, mi lukamuna hande milili yaluna, batu bakakona kulukuteka kuli lu likombwa za Jehova, Mulena Yapahami ka Kufitisisa. Mi bakona kutabela kuziba Mulimu yelulapela. Hape halutina hande lukatahisa kuli batu bakuteke kopano yaluna. Mi zekazwa mwateñi kikuli, babañwi bakatabela kuteeleza kwa lushango lwaluna lolupilisa.

7, 8. Ki lili sihulu fo luswanela kutinela litino zeswanela?

⁷ Litino zelutina liama Mulimu waluna yakenile, mizwale ni likaizeli baluna, hamohocwalo ni batu babafumaneha mwa sibaka selukutalezanga ku sona. Kacwalo, luswanela kutina ka nzila yekanyisa Jehova ni yekutekehisa lushango lolukutaza. (Maro. 13:8-10) Sihulu luswanela kutina hande haluya kwa mikopano, ni haluabana mwa musebezi wa kukutaza. Luswanela kutina “ka nzila ye swanela [batu] ba ba ipulela kuli ba ineezi  ku Mulimu.” (1 Tim. 2:10) Ki niti kuli litino zebaanga batu kuli zaswanela mwa sibaka sesiñwi, zakona kuba zesaswaneli kusesiñwi. Kabakaleo, batu ba Jehova mwa lifasi kaufela batinanga kulikana ni lizo za mwa libaka zebapila ku zona ilikuli basike basitatalisa babañwi.

⁸ Mubale 1 Makorinte 10:31. Halufumaneha kwa mikopano ya mupotoloho ni mikopano yemituna, luswanela kutina ka nzila yeswanela ni yeitikanelezi, mi luswanela kuambuka mitinelo yetulile tikanyo yeatile hahulu mwa lifasi kacenu. Mi haluswaneli kutina ka busafa kamba ka nzila yesabonahali hande halutaha ni haluzwa mwa mahotela, ni haluikola silikani ni babañwi hamulaho wa mukopano zazi ni zazi. Halueza cwalo, lukatabela kuitibahaza kuli lu Lipaki za Jehova. Mi nako kaufela lukalukuluha kukutaza ku babañwi.

9, 10. Ki kabakalañi haluswanela kulatelela liñolo la Mafilipi 2:4 haluketa litino zeluswanela kutina?

⁹ Mubale Mafilipi 2:4. Ki kabakalañi Bakreste habaswanela kunyakisisa ka mo mutinelo wabona ukona kuamela mizwale ni likaizeli babona? Libaka leliñwi ki la kuli batu ba Mulimu baikatazanga kusebelisa kelezo ya mwa Bibele yeli: “Mu bulaye lilama za mubili wa mina ze mwa lifasi kwa neku la buhule, masila, litakazo za buozwa.” (Makolo. 3:2, 5) Haluswaneli kueza lika zekatahisa kuli mizwale ni likaizeli babañwi kubabele taata kulatelela kelezo yeo. Mizwale ni likaizeli babatuhezi muzamao wa buhule basazwelapili kulwanisa litakazo za sibi. (1 Makor. 6:9, 10) Halulati kuli lueze lika  zekatahisa kuli kubabele taata kulwanisa litakazo zeo.

¹⁰ Haluli mwahalaa mizwale ni likaizeli baluna, lusilelezwa kwa batu babasusueza muzamao omaswe. Mutinelo waluna uekeza kwa bukeni bo, ibe kuli luinzi kwa mikopano kamba lueza feela lika lisili. Lunani tukuluho ya kuiketela litino zelubata kutina. Nihakulicwalo, kaufelaa luna lunani buikalabelo bwa kutina litino zekona kutahisa kuli babañwi kubabele bunolo kuzwelapili kuba ni muzamao, mihupulo, ni lipulelo zekenile mwa meeto a Mulimu. (1 Pit. 1:15, 16) Lilato la niti “ha li ezi ze swabisa, ha li bati za lona feela.”—1 Makor. 13:4, 5.

11, 12. Ki nto mañi yeluswanela kuhupula haluketa litino zeluswanela kutina?

¹¹ Batanga ba Mulimu habaketa litino zebaswanela kutina bahupulanga taba yeli: “Nto ni nto i na ni nako ya yona, mi nako i teñi ya linto kamukana mwatasaa lihalimu.” (Muek. 3:1, 17). Mi haiba lupila kwa sibaka kokubata kamba kokucisa, lukaapala litino zeswanela mwa libaka zecwalo, mi hape lukaapala litino zeswanela linako zeñwi za silimo. Kutuha fo, miinelo ya sifumu sa naha ni masheleñi elunani ona hape likatahisa kuli luapale ka nzila yeñwi. Kono likuka za Jehova zona halicinci.—Mala. 3:6.

¹² Mwa libaka zecisa, sihulu kutaata hahulu kuli litino zelutina libe zekutekeha ni zeitikanelezi. Kacwalo, mizwale ni likaizeli baluna bakaitumela hahulu haiba lusatini litino zekama ni zebelela. (Jobo 31:1) Hape halutapa kwa likamba kamba mwa lisa la kutapela, litino zelutapa ni zona liswanela kuba zeitikanelezi. (Liprov. 11:2, 20) Nihaikaba kuli batu babañata mwa lifasi batinanga litino za kutapa ni zona zebelela, luna babasebeleza Jehova luswanela kuketa litino zekatahisa tumbo ku Mulimu waluna yakenile.

13. Kelezo yefumaneha kwa 1 Makorinte 10:32, 33 ikalutusa cwañi haluketa litino zeluswanela kutina?

¹³ Hape kunani sikuka sesiñwi sa butokwa sesika lutusa kuketa litino zeswanela. Luswanela kutokomela kuli lusike lwasitatalisa mazwalo a babañwi, ibe kuli ki mizwale ni likaizeli baluna kamba kutokwa. (Mubale 1 Makorinte 10:32, 33.) Luswanela kubona teñi kuli halutini litino zekasitatalisa babañwi. Paulusi naañozi kuli: “Mañi ni mañi wa luna a tabise yo muñwi kuli a ezeze yo bunde ni ku mu yahisa.” Kihona aekeza libaka le la kuli: “Kakuli nihaiba Kreste naa si ka eza ze tabisa yena muñi.” (Maro. 15:2, 3) Sina Jesu, kueza tato ya Mulimu ni kutusa babañwi kuswanela kuba kwa butokwa hahulu mwa bupilo bwaluna kufita kueza feela lika zelutabisa luna beñi. Kacwalo, haluna kutina litino zelulata kono ili zekatahisa kuli babañwi basike bateeleza kwa lushango lwaluna.

14. Bashemi bakona kuluta cwañi bana babona kukanyisa Mulimu habaketa litino zebaswanela kutina?

¹⁴ Bashemi ba Sikreste banani musebezi wa kuluta mabasi abona kuziba mwakuitusiseza likuka za mwa Bibele. Seo sikopanyeleza kubona teñi kuli bana babona batabisa pilu ya Mulimu ka kutina litino zeitikanelezi ni kuikabisa ka nzila yeswanela. (Liprov. 22:6; 27:11) Bashemi bakona kuluta bana babona kukuteka Mulimu yakenile yebalapela, ka kubatomela mutala omunde ni ka kubaluta ka lilato lituto zekona kubatusa. Bashemi bakaeza hande haiba baluta bana babona kuziba kobakona kufumana litino zeswanela ni mobakona kulifumanela. Seo sitalusa kuli bana habaswaneli feela kuketa litino zebalata, kono sabutokwa kikuli baswanela kuketa litino zekakanyisa Jehova, yena Mulimu yebayemela.

15. Ki nto mañi yeswanela kulutusa haluketa litino zeluswanela kutina?

¹⁵ Linzwi la Mulimu lilufa ketelelo yende yekona kulutusa kueza liketo zeswanela zekakanyisa Mulimu. Nihakulicwalo, mañi ni mañi waluna uketanga litino zatabela kutina. Litino zelutabela kutina zashutana-shutana, mi hape babañwi banani masheleñi amañata, kono babañwi banani feela alikani. Niteñi, kamita luswanela kutinanga litino zekenile, zeitikanelezi, zeswanela sibaka koluile, ni zetiniwa mwa sibaka selupila ku sona.

16. Ki kabakalañi haluswanela kuikataza kuketa litino zeswanela?

¹⁶ Ki niti kuli kamita haki kokubunolo kufumana litino zende ni zeswanela. Mwa lintolo zeñata kulekiswa feela litino zetumile. Kacwalo, mutu utokwa kutanda nako yeñata ni kuikataza kuli afumane masiketi, mandelesi, ni mambulauzi aswanela, kamba masuti ni malukwe asakami. Kono mizwale ni likaizeli baluna bakalemuha ni kuitebuha buikatazo bolueza bwa kuketa litino zende ni zeswanela. Niti kikuli, kuli lutine litino zetahisa tumbo ku Mulimu lutokwa kuitombola lika zeñwi, kono halueza cwalo, lukaba ni tabo yetuna kakuli lukanyisa Ndataa luna ya kwa lihalimu yalilato.

17. Ki mabaka afi amañwi akona kutahisa kuli muzwale akete kuuta milelu kamba kusabani milelu?

¹⁷ Kana mizwale baswanela kuuta milelu? Mulao wanaafile Mulimu ku Mushe neulaela baana kuuta milelu. Kono Bakreste habalateleli Mulao wo, mi habatokwi kuumamela. (Liv. 19:27; 21:5; Magal. 3:24, 25) Mwa lizo zeñwi, milelu yekutilwe hande yaswanela mi yakutekehisa mutu, mi haikoni kutahisa kuli batu bapalelwe kuamuhela lushango lwa Mubuso. Mane mizwale babañwi babanani buikalabelo mwa puteho, banani milelu. Nihakulicwalo, mizwale babañwi bakona kuiketela kusa uta milelu. (1 Makor. 8:9, 13; 10:32) Mwa lizo zeñwi ni mwa libaka zeñwi, baana habautangi milelu, mi ni Bakreste habalumelezwi kuba ni milelu. Mane haiba muzwale abani milelu haana kukanyisa Mulimu mi ukaba ‘yanyazahala.’—Maro. 15:1-3; 1 Tim. 3:2, 7.

18, 19. Liñolo la Mika 6:8 lilutusa cwañi halunze luikataza kuketa litino zetabisa Mulimu?

¹⁸ Lutabile hahulu bakeñisa kuli Jehova haluimezi ka kulufa mukoloko wa litaelo zeñata zebonisa mifuta ya litino zeluswanela kutina ni moluswanela kuikabiseza. Kono ulufile tukuluho ya kuiketela za kueza ni kuikezeza likatulo zende, ili zeswanela kulumelelana ni likuka za mwa Mañolo. Kacwalo, nihaluketa litino zeluswanela kutina ni moluswanela kuikabiseza, lubonise kuli lubata ‘kuzamaya ka buikokobezo ni Mulimu waluna.’—Mika 6:8.

¹⁹ Buikokobezo bulutusa kulemuha kuli Jehova ki yakenile hahulu ni kuli luswanela kulatelela likuka zahae mwa bupilo. Kacwalo, ‘luzamaya ni Mulimu ka buikokobezo’ halupila ka kulumelelana ni likuka zahae zepahami ni haluikataza kukuteka maikuto ni mibonelo ya babañwi.

20. Babañwi bakaamiwa cwañi hababona litino zelutinile ni moluikabiselize?

²⁰ Litino zeluketa kutina liswanela kubonisa hande kuli lu balapeli ba Jehova. Mizwale ni likaizeli baluna hamohocwalo ni batu babañwi baswanela kubona kuli luli luyemela Mulimu waluna yalukile. Unani likuka zepahami mi lutabela kulatelela likuka zeo mwa bupilo bwaluna. Lubabaza mizwale ni likaizeli baluna babañata bakeñisa ponahalo yabona ni mizamao yabona yeminde. Batahisa kuli batu ba lipilu zende baamuhele lushango lwa mwa Bibele lolupilisa, mi bakanyisa Jehova ni kumutabisa. Haiba luketa hande litino zeluswanela kutina, lukazwelapili kukanyisa Mulimu yena yaapezi “ku kutekiwa ni bulena.”—Samu 104:1, 2.