1, 2. Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti ambala hi ndlela leyi xiximekaka swinene? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

PHEPHAHUNGU ra Xidutch ri vule leswi landzelaka hi nhlangano lowu vafundhisi va veke na wona, ri te: “Vafundhisi vo tala a va ambale swiambalo swo hungasa ha swona eka nhlangano wolowo. Kambe a swi tano hi nhlengeletano ya Timbhoni ta Yehovha. . . . Majaha ni vavanuna va ambala mabaji ni tithayi, kasi vanhwanyana ni vavasati va ambala swiketi leswi nga komangiki . . . swi sasekile kambe swi xiximeka.” Entiyisweni, minkarhi yo tala Timbhoni ta Yehovha ta bumabumeriwa hikwalaho ko ambala “swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka, . . . hi ndlela leyi fanelaka . . . lava vulaka leswaku va chava Xikwembu.” (1 Tim. 2:9, 10) Eka Tsalwa leri, muapostola Pawulo a a vulavula hi vavasati kambe nawu lowu wa tirha ni le ka vavanuna lava nga Vakreste.

² Ku ambala hi ndlela leyinene i swa nkoka eka hina tanihi vanhu va Yehovha naswona i swa nkoka ni le ka Xikwembu lexi hi xi gandzelaka. (Gen. 3:21) Leswi Matsalwa ma swi vulaka hi maambalelo ni ku tisasekisa a swi kanakanisi leswaku Mufumi wa vuako hinkwabyo u lava leswaku vagandzeri vakwe va ambala hi ndlela leyi xiximekaka. Hikwalaho, ndlela leyi hi hlawulaka swiambalo swa hina ni ku tisasekisa ha yona a yi fanelanga yi titshega hi leswi tsakeriwaka hi hina ntsena.  Kambe swi fanele swi tsakisa na Yehovha Hosi Leyi Lawulaka.

3. Hi nga dyondza yini eka Nawu wa Xikwembu lowu xi wu nyikeke Vaisrayele etimhakeni ta maambalelo?

³ Hi xikombiso, eka Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke Vaisrayele a ku ri ni milawu leyi a yi va sirhelela eka mahanyelo yo biha ya matiko lawa a ma va rhendzerile. Nawu lowu a wu kombisa ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi swiambalo leswi nga hambanisiki vavanuna ni vavasati. (Hlaya Deteronoma 22:5.) Eka nkongomiso lowu Xikwembu xi wu nyikeleke emhakeni ya swiambalo, swi le rivaleni leswaku Xikwembu a xi tsakisiwi hi swiambalo leswi endlaka vavanuna va languteka ku fana ni vavasati ni leswi endlaka vavasati va fana ni vavanuna kumbe leswi endlaka swi tika ku hambanisa vavanuna ni vavasati.

4. I yini lexi nga pfunaka Vakreste ku tiva swiambalo leswi va faneleke va swi hlawula?

⁴ Rito ra Xikwembu ri ni milawu leyi nga pfunaka Vakreste ku tiva swiambalo leswi va faneleke va swi hlawula. Milawu leyi ya pfuna ku nga khathariseki laha va tshamaka kona, mindhavuko ya vona kumbe maxelo ya kona. A swi kali swi lava hi nyikiwa nxaxamelo wa swiambalo leswi amukelekaka ni leswi nga amukelekiki. Ku ri na sweswo, hi kongomisiwa hi milawu ya le Bibeleni leyi hi pfumelelaka ku hlawula leswi hi swi lavaka. A hi kambisiseni milawu ya le Bibeleni leyi nga hi pfunaka ku tiva “ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke” loko hi hlawula swiambalo.—Rhom. 12:1, 2.

5, 6. Ndlela leyi hi ambalaka ha yona yi fanele yi va khumba njhani vanhu van’wana?

⁵ Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku kandziyisa nkoka wa nsinya wa nawu lowu nga eka 2 Vakorinto 6:4. (Yi hlaye.) Ndlela leyi hi langutekaka ha yona yi vula swo tala hi hina. Vanhu vo tala va kota ku tiva swo tala hi hina hikwalaho ka “leswi vonakaka ematihlweni” ya vona. (1 Sam. 16:7) Hikwalaho, tanihi vatirheli va Xikwembu ha swi twisisa leswaku a ho ambala swiambalo swo karhi ntsena hileswi hi swi rhandzaka. Milawu leyi hi yi dyondzaka eBibeleni yi fanele yi hi susumeta ku papalata swiambalo swin’wana ni swin’wana leswi manyaka, leswi vonikelaka, kumbe leswi nga pfuxaka ku navela ka timhaka ta masangu. Leswi swi tlhela swi vula ku papalata swiambalo leswi kombisaka swirho swa rimbewu. Vamakwerhu a va fanelanga va titwa va nga ntshunxekanga kumbe va languta etlhelo loko va vona ndlela leyi hi ambaleke ha yona.

⁶ Loko hi basile, hi ambale hi ndlela leyi xiximekaka naswona hi tisasekise kahle, vanhu va ta hi xixima tanihi vatirheli va Yehovha Hosi Leyi Lawulaka. Naswona va ta tshinela eka Xikwembu lexi hi xi gandzelaka. Ku engetela kwalaho, loko hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka hi ta yi yimela kahle nhlengeletano ya Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, vanhu va ta hi yingisa loko hi va byela hi rungula leri ponisaka vutomi.

7, 8. Hi kwihi laha hi faneleke hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka?

⁷ Loko hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka a hi endleli hina ntsena, kambe hi endlela Yehovha, vamakwerhu swin’we ni vanhu va le nsin’wini ya hina naswona sweswo swi endla leswaku rungula leri hi ri chumayela ri xiximeka ni ku vangamisa Yehovha. (Rhom. 13:8-10) Leswi i ntiyiso ngopfungopfu loko hi endla mintirho ya Vukreste, yo tanihi ku ya eminhlanganweni kumbe loko hi chumayela. Hi fanele hi ambala “hi ndlela leyi fanelaka [vanhu] lava vulaka leswaku va chava Xikwembu.” (1 Tim. 2:10) I ntiyiso leswaku swiambalo swin’wana leswi amukelekaka endhawini yo karhi swi nga ha endleka swi nga amukeleki eka yin’wana. Hikwalaho, vanhu va Yehovha emisaveni hinkwayo va yi tekela enhlokweni ndlela leyi vanhu va ndhawu yoleyo va titwaka ha yona leswaku va nga va khunguvanyisi.

 ⁸ Hlaya 1 Vakorinto 10:31. Loko hi ya etinhlengeletanweni, a hi fanelanga hi tekelela tifexeni ta misava leyi leti hundzeletiweke ta maambalelo kambe ku ri na sweswo hi fanele hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka. Hambiloko hi ri endzeni ka tihotela kumbe loko hi huma, ni loko hi bela hi moya loko tinhlengeletano ti nga si sungula kumbe loko ti herile, hi fanele hi papalata ku ambala hi ndlela leyi nga xiximekiki. Kutani a swi nge hi khomisi tingana ku tiviwa tanihi Timbhoni ta Yehovha. Swi ta hi olovela ku chumayela loko hi pfulekeriwa hi nkarhi.

9, 10. Ha yini Vafilipiya 2:4 yi fanele yi khumba ndlela leyi hi ambalaka ha yona?

⁹ Hlaya Vafilipiya 2:4. Ha yini Vakreste va fanele va anakanyisisa hi ndlela leyi vagandzerikulobye va khumbekaka ha yona hikwalaho ka ndlela leyi va ambalaka ha yona? Xivangelo xin’wana hi leswaku vanhu va Xikwembu va tikarhatela ku tirhisa ndzayo ya le Bibeleni leyi nge: “Hikokwalaho, dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu.” (Kol. 3:2, 5) A hi lavi ku endla leswaku vamakwerhu swi va tikela ku yingisa ndzayo yoleyo. Vamakwerhu lava tshikeke ku tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra masangu ni sweswi va nga ha va va lwisana ni ku navela loku ko biha. (1 Kor. 6:9, 10) A hi swi lavi ku endla leswaku swi va tikela ku lwisana ni ndzingo wolowo, a hi swona ke?

¹⁰ Loko hi ri ni vamakwerhu, ndlela leyi hi ambalaka ha yona yi fanele yi pfuna ku endla leswaku vandlha ri tshama ri tengile. Hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka ku nga khathariseki leswaku hi le minhlanganweni kumbe eku tihungaseni. Hi ni ntshunxeko wo hlawula ndlela leyi hi lavaka ku ambala ha yona. Nilokoswiritano, hinkwerhu ka hina hi ni vutihlamuleri byo ambala  hi ndlela leyi nga ta endla leswaku van’wana swi va olovela ku tshama va tengile ni ku yingisa milawu ya Xikwembu ya ku anakanya, ku vulavula ni ku tikhoma hi ndlela leyi kwetsimaka. (1 Pet. 1:15, 16) Rirhandzu ra ntiyiso “a ri tikhomi hi ndlela leyi nga tengangiki, a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena.”—1 Kor. 13:4, 5.

11, 12. Loko hi anakanyisisa hi swiambalo leswi hi nga ta swi ambala i yini lexi hi fanele hi xi tekela enhlokweni?

¹¹ Loko malandza ya Xikwembu ma anakanyisisa hi swiambalo leswi ma nga ta swi ambala, ma swi xiya leswaku “xin’wana ni xin’wana xi ni nkarhi wa xona lowu vekiweke.” (Ekl. 3:1, 17) I ntiyiso leswaku ku cinca ka maxelo ku khumba ndlela leyi hi ambalaka ha yona. Swi tano na hi swiyimo swo hambanahambana ni tindhawu leti hi tshamaka eka tona. Hambiswiritano, milawu ya Yehovha a yi cinci hi ku ya hi maxelo.—Mal. 3:6.

¹² Etindhawini to hisa, swi nga ha hi tikela ku ambala hi ndlela leyi xiximekaka. Kambe, vamakwerhu va swi tlangela loko hi nga ambali swiambalo leswi manyaka swinene kumbe leswi hi tshikaka swinene lerova swi vonikela. (Yobo 31:1) Nakambe, loko hi bela hi moya elwandle kumbe etindhawini leti ku hlamberiwaka eka tona, swiambalo leswi hi swi ambalaka swi fanele swi xiximeka. (Swiv. 11:2, 20) Hambileswi vanhu lava nga riki Timbhoni va ambalaka swiambalo swo hlambela leswi kombisaka swirho swa mirhi, hina vatirheli va Yehovha hi tikarhatela ku vangamisa Xikwembu lexi hi xi rhandzaka hi ndlela leyi hi ambalaka ha yona.

13. Ha yini ndzayo leyi nga eka 1 Vakorinto 10:32, 33 yi khumba ndlela leyi hi ambalaka ha yona?

¹³ Ku ni nsinya wun’wana wa nawu wa nkoka lowu nga hi pfunaka ku hlawula swiambalo leswi xiximekaka. Nsinya lowu wa nawu wu hi pfuna leswaku hi khathala hi ripfalo ra vanhu van’wana—ku nga khathariseki leswaku i vagandzeri va Xikwembu kumbe doo. (Hlaya 1 Vakorinto 10:32, 33.) Hi fanele hi swi papalata hilaha ku heleleke swiambalo leswi nga khunguvanyisaka vanhu van’wana. Pawulo u tsale a ku: “Un’wana ni un’wana wa hina a a tsakise warikwavo eka leswi nga swinene leswaku swi n’wi aka.” U vule xivangelo xa kona a ku: “Hambi a ri Kreste a nga titsakisanga.” (Rhom. 15:2, 3) Yesu a a rhangisa swilaveko swa van’wana eka swa yena—a a endla ku rhandza ka Xikwembu hi ku va pfuna. Kutani hi ta papalata hambi ku ri swiambalo leswi hi swi tsakelaka kambe swi ri leswi nga ta endla leswaku vanhu va nga yingisi loko hi va chumayela.

14. Vatswari va nga va letela njhani vana va vona leswaku va vangamisa Xikwembu hi ndlela leyi va ambalaka ha yona?

¹⁴ Vatswari lava nga Timbhoni va fanele va dyondzisa vana va vona ku tirhisa milawu ya Bibele. Leswi swi vula leswaku vona ni vana va vona va fanele va tikarhatela ku tsakisa mbilu ya Xikwembu hi ndlela leyi va ambalaka ni ku tisasekisa ha yona. (Swiv. 22:6; 27:11) Vatswari va nga dyondzisa vana va vona ku xixima Xikwembu lexi kwetsimaka lexi va xi gandzelaka hi ku va vekela xikombiso lexinene ni ku va nyika ndzayo ya rirhandzu. Swa tsakisa ku vona vatswari va dyondzisa vana va vona ku xava swiambalo leswi xiximekaka! Leswi a swi vuli ku xava leswi va swi lavaka ntsena kambe swi vula ku hlawula swiambalo leswi nga ta endla leswaku va fanelekela kahle ku endla ntirho wo chumayela lowu yimelaka Yehovha Xikwembu.

15. I yini lexi faneleke xi hi kongomisa loko hi hlawula swiambalo?

¹⁵ Rito ra Xikwembu ri hi nyika nkongomiso lowu nga hi pfunaka ku endla swiboho swa vutlhari leswi nga ta yisa ku dzuneka eka Xikwembu. Nilokoswiritano, hi ni ntshunxeko wo hlawula leswi hi nga ta swi ambala. Hi rhandza swilo swo hambana naswona xiyimo xa hina xa timali  a xi fani. Kambe swiambalo swa hina swi fanele swi tshama swi basile, swi xiximeka, swi fanela xiendlakalo lexi hi nga eka xona naswona a swi fanelanga swi khunguvanyisa vanhu van’wana.

16. Ha yini hi fanele hi endla matshalatshala yo ambala hi ndlela leyi xiximekaka?

¹⁶ I ntiyiso leswaku minkarhi yin’wana a swi olovi ku endla xiboho lexi kombisaka leswaku hi anakanyela vanhu van’wana. Switolo swo tala swi xavisa mpahla leyi nga efexenini, kutani swi nga ha teka nkarhi wo tala naswona swi lava matshalatshala ku kuma swiketi, tirhoko, tiblawusi kumbe tisudu ni maburuku leswi xiximekaka ni leswi nga manyiki. Kambe, vamakwerhu va ta swi xiya ni ku tlangela matshalatshala lawa hi ma endlaka leswaku hi kuma swiambalo swo saseka kambe swi ri leswi xiximekaka. Swiphiqo leswi hi langutanaka na swona leswaku hi kuma swiambalo leswi vangamisaka Tata wa hina wa le tilweni la nga ni rirhandzu a hi nchumu loko swi pimanisiwa ni ntsako lowu hi vaka na wona hikwalaho ka leswi hi n’wi vangamisaka.

17. I yini leswi makwerhu a faneleke a anakanyisisa ha swona loko a lava ku fuwa malebvu?

¹⁷ Xana swi fanerile leswaku vamakwerhu va fuwa malebvu? Nawu wa Muxe a wu lava leswaku vavanuna va fuwa malebvu. Hambiswiritano, Vakreste a va ha ri ehansi ka Nawu wa Muxe naswona a va sindzisiwi ku wu yingisa. (Lev. 19:27; 21:5; Gal. 3:24, 25) Eka mindhavuko yin’wana, malebvu lama tsemetiweke kahle ma amukeleka ni ku xiximeka naswona a ma nge va khunguvanyisi vanhu ensin’wini. Vamakwerhu van’wana lava rhangelaka va ni malebvu. Nilokoswiritano, van’wana va nga ha hlawula ku ka va nga ma fuwi. (1 Kor. 8:9, 13; 10:32) Eka mindhavuko yin’wana kumbe etindhawini tin’wana, a swi tolovelekanga ku va munhu a fuwa malebvu naswona swi tekiwa swi nga faneleki eka vamakwerhu. Entiyisweni ku va makwerhu a endla tano swi nga ha endla leswaku vanhu va nga xi vangamisi Xikwembu hikwalaho ka ndlela leyi a tisasekisaka ha yona.—Rhom. 15:1-3; 1 Tim. 3:2, 7.

18, 19. Mikiya 6:8 yi hi pfuna njhani loko hi ri karhi hi tikarhatela ku tsakisa Xikwembu hi ndlela leyi hi ambalaka ha yona?

¹⁸ Ha tsaka swinene leswi Yehovha a nga hi nyikiki nxaxamelo wa milawu ya ndlela leyi hi faneleke hi ambalaka ni ku tisasekisa ha yona. Ku ri na sweswo, u hi pfumelela leswaku hi tirhisa ntshunxeko wo tihlawulela leswaku hi tiendlela swiboho leswi faneleke swi kongomisiwa hi milawu ya Bibele. Kutani, ni le ka ndlela leyi hi ambalaka ni ku tisasekisa ha yona, hi nga kombisa leswaku hi lava ku ‘titsongahata loko hi famba ni Xikwembu xa hina.’—Mik. 6:8.

¹⁹ Ku titsongahata ka hina swi katsa ku tikambisisa hi vukheta hi vona loko ndlela leyi hi ambalaka ha yona yi fambisana ni ku tenga ni ku kwetsima ka Yehovha, hikuva hi titshege hi yena hilaha ku heleleke leswaku a hi kongomisa. Nakambe, ku titsongahata swi katsa ku kombisa van’wana leswaku hi xixima ndlela leyi va titwaka ha yona ni vonelo ra vona. Kutani, ha ‘titsongahata loko hi famba ni Xikwembu xa hina’ hi ku hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya xona leyi tlakukeke ni ku xixima mapfalo ya van’wana.

20. Ndlela leyi hi ambalaka ni ku tisasekisa ha yona yi fanele yi va khumba njhani van’wana?

²⁰ Ndlela leyi hi ambalaka ha yona a yi fanelanga yi endla leswaku vanhu va ehleketa leswaku a hi vagandzeri va Yehovha. Vamakwerhu ni vanhu lava nga riki Timbhoni va fanele va swi vona kahle leswaku hi fanelekela kahle ku yimela Xikwembu xa hina lexi lulameke. Xi ni milawu leyi tlakukeke, naswona hi tikarhatela ku hanya hi ku pfumelelana na yona hi tsakile. Ku bumabumeriwa vamakwerhu lava maambalelo ya vona ni ku tikhoma ka vona swi kokaka vanhu va timbilu letinene leswaku va yingisa rungula ra le Bibeleni leri ponisaka vutomi ni ku yisa ku dzuneka eka Yehovha hi ntsako. Loko hi swi hlawula kahle leswi hi nga ta swi ambala, handle ko kanakana hi ta ya emahlweni hi yisa ku dzuneka eka Loyi a tiambexaka “xindzhuti ni ku vangama.”—Ps. 104:1, 2.