1, 2. Lyeto ango ma jo matino gitwero kato ki iye i kare-ni, dok gin ango ma gitwero timone me lweny kwede?

LATIN kwan mo i lobo Britain owaco ki laminwa ma pud tidi ni, “Nen calo iryek adada ma pe itwero bedo ki niye i kom Lubanga.” Omego mo i lobo Germany ocoyo ni: “Lupwonyena onongo gineno lok me Baibul madok i kom cwec calo ododo mo ata. Dok pe gitamo kadi bed lutino kwan giye ni kwo ocakke pire kene.” Lamego mo i lobo France owaco ni: “Lupwonye ma i cukul ma akwano iye gitye ki ur pien ni lutino kwan mukene pud gitye ki niye i kom Baibul.”

² Macalo ngat matidi ma tiyo pi Jehovah nyo ngat ma tye ka pwonyo lok i Kome, tika itye i lyeto me ye pwony mogo ma onya i kin piny, me labolle, pwony ni kwo ocakke pire kene, ma ka bedo ki niye i kom Lacwec? Ka tye kit meno, tye jami ma itwero timogi me jingo niyeni wek obed matek. Yo me acel aye me tic ki kero ma Lubanga omini me lwodo lok dok man “bigwoki.” Bigwoki ki i kom tam pa luryeko mogo ma twero turo niyeni.​—Kwan Carolok 2:10-12.

3. Gin ango ma wabinyamo i pwony man?

³ Niye me ada cung i kom ngec matir i kom Lubanga. (1 Tem. 2:4) Pi meno, ka itye ka kwano Baibul ki bukkewa ma gijenge i Baibul, pe ikwan wiye wiye. Ti ki keroni me lwodo lok  wek ‘iniang’ i kom gin ma itye ka kwano maber. (Mat. 13:23) Kong dong wanen kit ma timo meno bijingo kwede niyeni i kom Lubanga macalo Lacwec ki bene i kom Baibul​—pien “gin ma niangowa maber” i kom lok man gipol adada.​—Ibru 11:1.

4. Pingo ye i kom Lubanga ki kit ma kwo ocakke kwede ducu cung i kom niye mo, dok watwero niang iye nining?

⁴ Tika dong dano guwacci ni giye ni kwo ocakke pire kene pien ni cayan cwako ento ki tungcel, ye i kom Lubanga cung i kom niye? Jo mapol gicwako lok man. Ento ber bene me keto tamwa i kom lok man: Kadi bed ni ngat moni ye i kom Lubanga nyo ye ni kwo ocakke pire kene, nongo ducu pud cung i kom niye mo olo to. Man twere nining? Pe tye ngat mo ma oneno Lubanga nyo oneno ka kitye ka cweyo gin mo keken. (Jon 1:18) Pe tye dano mo​—kadi bed obedo lacayan nyo pe​—ma oneno ka gin moni lokke doko gin mukene. Me labolle, pe tye ngat mo ma oneno ka lagwe lokke doko lee mo mukene. (Yubu 38:1, 4) Pi meno, wan ducu myero watam matek i kom jami ma moko pwony moni ki dok wati ki kerowa me lwodo lok wek wamok tam matir. Madok i kom cwec, lakwena Paulo owaco ni: “Cakke i kare ma giketo lobo, kit pa Lubanga ma onongo pe nen dong onen, kun gingeye i jami ducu ma en otiyo, en aye tekone ma pe gik, ki dit ma en Lubanga tye kwede. Mumiyo dano dong pe gitye ki lok mo ma myero gupid pi gengo ngegi.”​—Rom. 1:20.

5. Jami ango ma watye kwede macalo jo pa Lubanga ma gitwero konyowa me tic ki kerowa me niang i kom gin moni?

⁵ Ka kiwacci ‘niang’ gin moni nongo ki tye ka lok i kom ngeyo gin ma pe twero nen i wangwa oyotoyot nyo ka maleng. (Ibru 11:3) Pi meno, jo ma giniang gitiyo ki wigi, pe wanggi kacel ki itgi keken. Dul pa Jehovah ominiwa jami mabeco mapol me kwedo lok ma gitwero konyowa. Magi gitwero konyowa “me neno” Lacwecwa ki wang me niye. (Ibru 11:27) Jami magi kwako vidio me The Wonders of Creation Reveal God’s Glory, brocuwa me Was Life Created?, The Origin of Life ​—Five Questions Worth Asking, ki dong buk me Is There a Creator Who Cares About You? Wanongo bene cam me cwiny ki i magajinwa. Magajinwa me Awake! pol kare nongo tye ki lapeny ma kipenyo ki lucayan kacel ki jo mogo pingo dong giye i kom Lubanga. Pwony ma kati kare ki kare i ma kilwongo ni “Was It Designed?” nyuto cwec mogo mamwonya ma wanenogi i lobo-ni. Lucayan pol kare gitute me poro kit ma kicweyo kwede ki jami magi mamwonya-ni.

6. Adwogi maber ango ma itwero nongo ki i tic ki jami pwony ma kiminiwa, ki dok adwogi maber ango ma dong inongo ki iye?

⁶ Awobi mo me mwaka 19 i lobo Ulaya oloko i kom brocuwa aryo ma waloko i komgi malo-ni kun waco ni: “Pud dong gukonya ya, akwano brocuwa magi tyen mapol adada.” Lamego mo i France ocoyo ni: “Brocuwa me ‘Was It Designed?’ oyomo cwinya adada! Kinyuto ni ludiro tic gitwero poro kit ma kicweyo kwede gin moni ento pe gitwero yubone kit ma kicweyo kwede gin meno kikome.” Lunyodo pa latin mo me mwaka 15 i lobo South Africa guwacci: “Gin me acel ma nyarwa kwano en aye ‘lapeny ma kipenyo’ ma kicoyo i Awake!” In kono? Tika iketo cwinyi i pwony magi? Gibikonyo me jingo niyeni wek obed matek calo yat ma lwite odonyo piny matut. Dok man twero weko icung matek i kom yamo me pwony goba.​—Jer. 17:5-8.

7. Pingo Lubanga mito ni iti ki ryekoni?

⁷ Tika rac me penyo lapeny ma pigi tek madok i kom Baibul? Pe wacel! Jehovah mito ni iti ki keroni me ‘niang’ me moko lok me ada piri keni. En pe ye ni iye jami ducu latowang. Pi meno, ti ki ryekoni me nongo ngec matir. Ngec meno bikonyi me dongo niye me ada. (Kwan 1 Jo Tecalonika 5:21; 1 Temceo 2:4.) Yo acel ma itwero nongo kwede ki ngec meno en aye me bedo ki yub me kwan ma itimo kare ki kare.

8, 9. (a) Kit kodi yub me kwan ango ma ngat moni twero nongo mitte? (b) Jo mukene gunongo adwogi maber ki i lwodo lok i kom gin ma gukwano nining?

⁸ Jo mogo guyero me keto macalo yubgi me kwano lok pa lunebi nyo tekwaro me Baibul, rekod pa jo ma gigolo piny ki dong lok pa lucayan ka gitye ada. Lok pa lanebi mo acel ma mako wiwa tye i Acakki 3:15. Tyeng meno loko i kom pwony mo ma pire tek me Baibul, ma nyuto kit ma Ker-ri biilo kwede malo twero me loc pa Lubanga ki lonyo nyinge. Tyeng meno, bene tito kun tiyo ki carolok kit ma Jehovah bijwayo kwede ki peko ma ocakke i poto me Eden. Itwero kwedo lok mapol madok i kom Acakki 3:15 nining? Yo acel ma itwero timo kwede ki man aye me niang kare mene ma lok meno bicobbe iye. Ci irye wang ginacoya ma ginyuto kit ma Lubanga obedo ka nyuto kwede motmot yub kacel ki jo ma lok meno mako komgi ki dong gin ma nyuto ni lok pa lanebi meno ocobbe kakare. Ka ineno kit ma ginacoya rwatte kwede, ci ibimoko ni lok me Baibul kara girwatte dok jo ma gucoyo “cwiny maleng aye mumiyo” gucoyo.​—2 Pet. 1:21.

⁹ Omego mo i lobo Germany ocoyo ni: “Lok i kom Ker-ri kitito kore ki kore i Baibul. Meno tye ada, kadi ni co 40 aye gucoyo Baibul. Dok gin ducu gukwo i kare mapat dok bene onongo pe gingene.” Pwony ma kicoyo i Wi Lubele me Decemba 1, ma loko i kom Nino me Kato ogudo cwiny laminwa mo ma a ki lobo Australia adada. Kwer meno rwatte ki gin ma kicoyo i Acakki 3:15 ki bene bino pa  Meciya. En ocoyo ni: “Meno oyabo wanga me neno ber pa Jehovah.” En omedde ni: “Wek ngat moni oket yub pi Luicrael ki dok bene me cobbe wa i kom Yecu pud dong oyomo cwinya adada. Man oweko acako lwodo lok i kom kit ma cam ma kicamo i nino me Kato pire tek kwede!” Pingo lamego-ni owinyo kit man? En otamo matut i kom gin ma en okwano dok ‘oniang iye.’ Man okonyo me jingo niyene ki dok me nyikke cok bot Jehovah.​—Mat. 13:23.

10. Genne pa jo ma gucoyo Baibul jingo niye i kom lok ma gucoyo nining?

¹⁰ Gin mukene ma twero jingo niye en aye neno tekcwiny ki genne pa jo ma gucoyo Baibul. Lucoc mapol gicoyo lok mabeco keken dok gimiyo deyo i kom lutela macon ki kergi. Ento lunebi pa Jehovah guloko lok ada kare ducu. Gucoyo bene bal ma jogi gutimo, wa pa lulocgi. (2 Tekwaro 16:9, 10; 24:18-22) Dok gutito balgi ki pa lutic mukene pa Lubanga ka maleng. (2 Cam. 12:1-14; Mar. 14:50) Omego mo ma pud tidi i lobo Britain owaco ni: “Kodi jo ma gitito lok ada kit meno nongogi tek, man medo genwa i kom Baibul ni ada oa ki bot Jehovah.”

11. Jo matino gitwero dongo pwoc madit pi cik ma igi lac me Baibul nining?

¹¹ Dano mapol giye ni Lubanga aye ma ocoyo Baibul pien tirane tiyo adada. (Kwan Jabuli 19:7-11.) Laminwa mo i lobo Japan ocoyo ni: “Ka jo me gangwa guketo pwony me Baibul i tic, onongo wabedo ki yomcwiny adada. Wabedo ki kuc, wanote ki dok wamarre i kinwa.” Cik ma igi lac me Baibul gwokowa ki i nywako i pwony me goba ki kwer ma weko dano mapol bedo opii. (Jab. 115:3-8) Tika tam pa luryeko ni Lubanga pe-ni gudo dano? Kodi pwony man ni kwo ocakke pire kene-ni weko ginaketa bedo calo lubanga, dok nongo kimine teko ma Jehovah keken aye opore me nongone. Jo ma giwaco ni Lubanga pe giweko dano tamo ni anyimwa jenge i cingwa. Pe giminiwa gen mo keken pi anyim maber.​—Jab. 146:3, 4.

12, 13. Itwero nyamo lok madok i cwec nyo Baibul ki lutino kwan luwoti, lupwonye nyo jo mukene i yo mupore nining?

¹² Itwero nywako lok madok i kom cwec ki Baibul nining i yo mupore ki jo mukene? Me acel, pe itam ni meno ingeyo gin ma jo mukene giye iye. Jo mogo giwacci giye ni kwo ocakke pire kene, ento bene giye ni Lubanga tye. Gitamo ni Lubanga aye oweko kwo ocakke pire kene. Jo mukene giwacci giye ni kwo ocakke pire kene pien gipwonyo i cukul, kun giwaco ni ka pe lok ada kono onongo pe kipwonyo. Dok jo mogo guweko bedo ki niye i kom Lubanga pien cwinygi otur i kom dini. Pi meno, ka inyamo kit ma kwo ocakke kwede ki ngat mo, ber kong me penye. Nge gin ma ngat meno ye iye. Ka iloko i yo mupore kun iciko iti me winyo lokke, en bene biketo cwinye i lokki.​—Tito 3:2.

¹³ Ka ngat mo tye ka lok marac i kom niyeni i kom ginacweya, itwero wiro lokke ki diro wek en omi tamme. Itwero penye wek en kong otit kit ma kwo onongo twero cakke kwede labongo Lacwec. Wek kwo me acel-li omedde, myero obedo ki kero me nywalo mukene nyo nyayo mukene ma cal kwede. Lapwony mo ma okwano but cayan ma kilwongo ni chemistry owaco ni i kin jami ma mitte wek ginacweya moni onywal tye iye (1) pok ngeye ma bedo calo del kom me gwokone, (2) kero me nongo ki tic ki teko, (3) ngec ma nyuto kit ma gin moni  bibedo kwede ki dong (4) kero me poko nyo nyayo ngec meno. En dok omedde ni: “Dano pol kare gibedo ki ur madit i kom kit ma nyig kom tye kwede.”

14. Gin ango ma itwero timone ka inongo ni pe iyubbe me nyamo lok i kom kit ma kwo ocakke kwede nyo i kom cwec?

¹⁴ Ka inongo ni pe iyubbe me nyamo lok i kom kit ma kwo ocakke kwede nyo i kom cwec, itwero lubo kit ma Paulo oloko kwede. En ocoyo ni: “Ot mo keken dano aye ma gero, ento ngat ma gero jami ducu en aye Lubanga.” (Ibru 3:4) Kit me nyamo lok i yo meno tiyo adada dok gudo cwiny dano! Ada, kit ma kicweyo kwede ki ginaketa ki diro ma lamal nyuto ni won ngec mo onongo tye i ngeye. Itwero bene tic ki bukkewa mo ma oporre. Lamego mo acel otiyo ki brocuwa aryo ma waloko i komgi malo-ni ki laco mo ma owaco ni pe eye ni Lubanga tye ento eye ni kwo ocakke pire kene. Lacen, laco-ni owaco ni: “Dong aye ni Lubanga kara tye.” Man oweko en ocako kwano Baibul ci onongo batija.

15, 16. Itwero timo alokaloka i kit ma inyamo kwede ki lok me Baibul nining, ki dok mitini myero obed me timo ango?

¹⁵ Itwero tic ki yo acel-li ka inongo ngat mo ma tye ki akalakala i kom Baibul. Nge kong ngo ma en ye iye ki pwony mene ma yomo cwinye. (Car. 18:13) Ka mitine tye i kom jami madok i kom cayan, en twero bedo ki yomcwiny ka iwacce ni Baibul cwako gin ma cayan waco. Jo mukene gitwero bedo ki yomcwiny ka inyutigi ni lok pa lunebi kacel ki tekwaro ma kicoyo i Baibul tye ada. Nyo itwero nyuto cik ma igi lac me Baibul ma twero konyogi ka guketo i tic, calo ma nonge i pwony ma Yecu omiyo i Wi Got.

¹⁶ Wi opo ni, mitini myero obedo me gudo cwinygi ma ka laro lok. Pi meno, bed ngat ma winyo lok maber. Peny lapeny mupore ma gudo cwinygi, dok lok i yo ma nyuto woro ki kica, tutwalle ka itye ka lok ki jo madongo kati. Gibiketo cwinygi i lokki ka itimo kit meno. Gibineno bene kit ma iketo kwede ki cwinyi i kom niyeni. Meno obedo gin ma bulu mapol pe gitye ka timone. Pi meno, ber bene me ngeyo ni pe obedo ticci me gamo lapeny pa jo ma pe giniang nyo ma gimito cayo niyeni.​—Car. 26:4.

17, 18. (a) Gin ango ma twero konyi wek ilok ada odok yo me kwoni? (b) Lapeny ango ma wabinyamone i pwony ma lubo man?

¹⁷ Niye matek pe cung i kom pwony ma pigi tego ma nonge i Baibul keken. Pi meno, kwed lok pa Lubanga i yo matut calo iyenyo lonyo ma kikano. (Car. 2:3-6) Ti ki jami me kwedo lok mukene ma ginonge i leb ma megi, calo Watchtower Library ma tye i DVD, Watchtower ONLINE LIBRARY, ki bene ti ki Watch Tower Publications Index nyo Research Guide for Jehovah’s Witnesses. Medo i kom meno, wek obed macalo yubbi me kwano lok ducu ma i Baibul. Itwero timo man i kine ka dwe 12. Tye jami manok keken ma jingo niyewa makato kwano Lok pa Lubanga. Laneno mo ma woto awota onongo tye ka tam i kom kare ma pud etidi, ci owaco ni: “Gin acel ma oweko aye ni Baibul obedo Lok pa Lubanga aye me kwanone ducu. Acako niang ododo me Baibul ma onongo apwonyo i kare ma pud atidi. Man oweko atimo alokaloka madit i yo me cwiny.”

¹⁸ Lunyodo​—wutye ki tic matek me konyo lutinowu wek gudong i yo me cwiny. Itwero konyogi me bedo ki niye matek nining? Pwony ma lubbe man binyamone.