Nëjkx parë xyʼixët diʼib tmëminy

Nëjkx mä myiny tukëʼëyë titulo

Ënäˈktëjk, yajkëktëkë mëbëjkën

Ënäˈktëjk, yajkëktëkë mëbëjkën

“Mëbëjkën yëˈë [...] mä nyigëxëˈëky diˈib xytyukmëbëjkëm ko jantsy tëyˈäjtën diˈib kyaj nˈijxëm” (HEBREOS 11:1, TNM).

ËY 41 ETSË 11

1, 2. 1) ¿Ti näˈäty mbäät nyayajtëwëdë ënäˈktëjk diˈib myëduundëbë Jyobaa? 2) ¿Wiˈixë Biiblyë jyënaˈany?

JAP Gran Bretaña, tuˈugë kiixy diˈib Testiigë duˈun yˈanmääyë tuˈugë myëguˈuk diˈib mëët yˈeskuelëˈaty: “Kuwijy mjakëxëˈëky, per ix xymyëbëkyë Dios”. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Alemania tkujäˈäyë: “Nmaˈestrëtëjkëts tmëbëktë ko yëˈë tuˈugë jekymyaytyaˈaky ko Dios ojts dyajkojy tijaty ets ijttëp seguurë ko yˈalumnëtëjk myëbëjktëbë evolución”. Jatuˈugë kiixy diˈib Francia jyënany: “Maˈestrëtëjk kyaj tmëbëkäˈändë pën jaanëmë alumnë diˈib myëbëjkypyë Biiblyë”.

2 Tyam, kyaj mayë jäˈäy tmëbëktë ko yëˈë Dios ojts xyajkojëm. Pën mijts tuˈugë kiixy o mixy ets mmëduumbyë Jyobaa o jeˈeyënëm xynyijawë pënën yëˈë, waˈan näˈäty mnayajtëyëty wiˈix mbäät xynyimaytyaˈaky ko Dios ojts xyajkojëm. Biiblyë xyˈanmäˈäyëm parë yajxon nwinmäˈäyëm diˈib ngäjpxëm ets nmëdoˈowëm, ets nan xypyudëjkëm parë këˈëm nˈijxëm pën tëyˈäjtën o kyaj. Biiblyë jyënaˈany: “Ko xyajˈyoˈoyët ja mjot mwinmäˈäny yëˈë mguenˈatanëp”. ¿Wiˈix? Mbudëkëyanëp parë xyjëjpkudijëdë tukniˈˈijxënë diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty diˈib mbäät dyajtëgoyë mëbëjkën (käjpxë Proverbios 2:10-12). *

3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

3 Parë nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën mä Jyobaa, tsojkëp yajxon nˈixyˈäjtëm (1 Timotee 2:4). Pääty ko xykyäjpxëdë Biiblyë etsë ëxpëjkpajn, jëjpˈam mwäˈkwëˈëmët ets mwinmayët. Tunë mëjääw parë xyjaygyukët diˈib jam mgajpxypy (Matewʉ 13:23). Pën mˈëxpëjkp duˈun, ta kanäk pëky xyˈixäˈäny diˈib yajtëyˈäjtëndëjkëp ko Jyobaa yëˈë ojts xyajkojëm ets ko yëˈë Biiblyë yajjääyë (Hebreos 11:1TNM). Min nˈokˈijxëm wiˈix mbäät xytyuny.

¿TI MBÄÄT XYTYUNY PARË NIˈIGYË JA MËBËJKËN XYAJKËKTËKËT?

4. 1) ¿Wiˈix tyuknaxëty ko yajmëbëkyë evolución ets ko yajmëbëky ko Dios tijaty yajkoj? 2) ¿Ti mbäät niˈamukë nduˈunëm?

4 Mbäät pën mˈanëˈëmxëty: “Yëˈëts nmëbëjkypyë evolución mët ko científicos jyënäˈändë ko tëyˈäjtën. ¿Wiˈixën ko xymyëbëkyë Dios ets nipënnëm tkaˈixy?”. Duˈun mayë jäˈäy wyinmaytyë. Ets jantsy tëyˈäjtën ko nipënnëmë Dios tkaˈixy ets nan nipënnëm tkaˈixy wiˈix tijaty të kyojy (Fwank 1:18). Per pënaty myëbëjktëbë evolución, nan yëˈë myëbëjktëp diˈib kyajnëm ttimˈixtë. Pes nituˈuknëmë científicos etsë jäˈäy tkaˈixynyëm wiˈix tuˈugë jëyujk jyëmbity wanaty wanaty wiink jëyujk. Extëm nˈokpëjtakëm, nipënnëm tkaˈixy tuˈugë tsäˈäny jyëmbity wanaty wanaty extëm tuˈugë kää (Job 38:1, 4). Tsojkëp niˈamukë nbayoˈoyëm wiˈix tijaty tyëyˈäjtënëty, nwinmäˈäyëm yajxon etsë net këˈëm njënäˈänëm pën tëyˈäjtën o kyaj. Mayë jäˈäy diˈib të tˈëxpëjkpëtsëmdë wiˈix yˈixëtyë ääy ujts o jëyujk animal, të tpëktë kuentë ko jantsy tamˈäjtpë Dios. Apostëlë Pablo jyënany: “Näˈäbë Dios dyajkojy ja naxwinyëdë es axtë tyambäät, tëgekyë tyäˈädë mbäät xytyukjaygyujkëm wiˈix yëˈë ja Diosˈäjtën, es ko Dios mbäät ttuny oytyiity winë xëë winë tiempë. Pääty nipën tkanimeˈxy oy jyajënäˈändë ko kyaj tnijawëdë” (Romanʉs 1:20).

¿Tijaty mbäät mbudëkëty parë xytyukmëtmaytyäˈägëdë wiinkpë diˈib mmëbëjkypy? (Ixë parrafo 5).

5. ¿Tijaty ëxpëjkpajn xypyudëjkëm parë niˈigyë nnijäˈäwëm wiˈix yˈixëty tijaty ojts kyojy?

5 Ko nˈijx nduˈunëm wiˈix yˈixëtyë ääy ujts o jëyujk animal, tsojkëp nwäˈkwëˈëmëm ets yajxon nbawinmäˈäyëm, net nbëjkëmë kuentë ko tukëˈëyë diˈib të kyojy xyajmonyˈijx xyajmonyjyäˈäwëm. “Mëbëjkëngyëjxm njaygyujkëm” ko Dios yëˈë tijaty ojts dyajkojtäˈäy, oy ngaˈijxëm. Nan nbëjkëmë kuentë ko jantsy kuwijy ets ko jantsy oyjyaˈay (Ebreeʉsʉty 11:3, 27). Mbäät mas niˈigyë nnijäˈäwëm wiˈix yˈixëty tijatyë Dios ojts dyajkojy ko ngäjpxëm wiˈixë científicos tˈëxpëjkpëtsëmdë. Extëm yajnimaytyaˈaky mä bideo Las maravillas de la creación, mä foyetë Obra de un Creador etsë El origen de la vida, ets mä liibrë ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? Mä rebistë ¡Despertad! kanäkˈok kujk pyëtsëmyë artikulo mä yaˈentrebistarattë científicos etsë wiinkpë jäˈäyëty diˈib tyam myëbëjktëbë Dios. Ets mä artikulo “¿Casualidad o diseño?” nyimaytyakypy kanäk pëky wiˈix të kyojˈyë jëyujk animal etsë ääy ujts, ets wiˈixë científicos tniˈˈijxtuˈuttë parë nanduˈun tijaty tjayajkojäˈändë.

6. ¿Wiˈix mbäät mbudëkëtyë ëxpëjkpajn?

6 Jap Estados Unidos, tuˈugë mixy diˈib 19 jyëmëjt ojts tnimaytyaˈaky wiˈix të pyudëkëtyë tyäˈädë majtskpë foyetë diˈib të yajnigajpxy mä parrafo 5, jyënany: “Mëjwiin kajaats të xypyudëkë ets jantsy kanäkˈokëts kujk ngajpxy”. Jatuˈugë kiixy diˈib Francia duˈun tkujäˈäyë: “Xëmëts mëjˈixy mëjmëdoy njawë kojëts ngajpxyë artikulo “¿Casualidad o Diseño?”. Jap tnimaytyaˈaky wiˈixë oyatypyë injenyeerë tijaty tjayajkojäˈändë extëm yˈixëtyë Diosë kyojy pyëjtaˈaky, per ninäˈä duˈun meerë tkayajkojtë”. Ets jap Sudáfrica, tuˈugë kiixy diˈib 15 jyëmëjt duˈun nyimaytyaˈagyëtyë tyääk tyeety: “Diˈibëtsë nëëx tim jawyiin kyajpxypy yëˈë mä jyënaˈany “Entrevista” diˈib miimp mä ¡Despertad!”. Mijts nan mbäät mbudëkëtyë tyäˈädë ëxpëjkpajn. Mduknijawëyanëp kanäk pëky ko tam pën ojts tijaty dyajkojy ets mdukˈixanëp diˈibë tukniˈˈijxën kyaj tyëyˈäjtënëty ets xyjëjpkudijët. Nan mbudëkëyanëp ets niˈigyë xyajkëktëkët ja mëbëjkën parë mˈitët extëm tuˈugë kepy diˈibë yˈääts tyikts jantsy këk ets kyaj mëk poj yajkëdayëty (Jeremías 17:5-8).

MËBËK TIJATY MYAYTYAKYPYË BIIBLYË

7. ¿Tiko Dios ttseky ets këˈëm xyajˈyoˈoyët ja mjot mwinmäˈäny?

7 Kyaj wyiˈixëty ko mnayajtëwëdët extëm: “¿Tikots nmëbëkët extëmë Biiblyë jyënaˈany?”. Jyobaa kyaj ttseky ets jeˈeyë tijaty xymyëbëkët mët ko wiinkpë nanduˈun tmëbëktë. Yëˈë tsyejpy ets këˈëm xyajˈyoˈoyëdë mjot mwinmäˈäny ko xyˈëxpëkëdë Biiblyë parë xyˈixët tijaty yajtëyˈäjtëndëjkëp ko yëˈë të dyajjäˈäyëtyë Biiblyë. ¿Tiko Jyobaa ttseky ets duˈun xytyunët? Yëˈko pën mˈëxpëjkypy niˈigyë Biiblyë, ta niˈigyë xymyëbëkäˈäny (käjpxë Romanos 12:1, 2, TNM * etsë 1 Timotee 2:4). Tuk pëky wiˈix mbäät xynyijawë tijatyë Biiblyë myaytyakypy, yëˈë ko xypyayoˈoyët tijaty mˈaknijawëyaampy.

8, 9. 1) ¿Ti näägë nmëguˈukˈäjtëm tsyojkënyëˈäjttëp tpayoˈoyäˈändë? 2) ¿Wiˈix nääk ttukˈoyˈattë ko tpawinmaytyë tijaty kyäjpxtëp?

8 Nääk yëˈë tsyojkënyëˈäjttëp tˈëxpëkäˈändë tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. Wiinkpë yëˈë yˈijxkijpxyëyandëp wiˈixë Biiblyë jyënaˈany ets wiˈixë ëxpëkyjyaˈay tˈëxpëjkpëtsëmdë diˈib tëëyëp tuun jäjtëp, o wiˈix jyënäˈändë arqueólogos o científicos. Extëm tuk pëky diˈib jëjpˈam ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë, yëˈë diˈib yajpatp mä Génesis 3:15. Tyäˈädë ja ojts yajnaskäjpxë ko nety ja Adán mëdë Eva të tnibëdëˈëktë Jyobaa ets ja yˈanaˈamën. Ets yëˈë xypyudëjkëm parë njaygyujkëm ko Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, yëˈë yajjëjptëgoyaambyë ayoˈon jotmay ets dyaˈixäˈänyëty ko yëˈëyë Dios diˈib myëdäjtypyë madakën parë yˈanaˈamët. ¿Wiˈix mbäät xyˈëxpëky diˈib ojts yajnaskäjpxë mä Génesis 3:15? Mbäät xykyujayë diˈibatyë tekstë kyäjpxtëˈkxypy mä wiˈix yˈadëyë Génesis 3:15, ta net xypyayoˈoyët näˈäjaty yajjääy etsë net xymyäˈkxët. Ko duˈun xytyunët, ta xypyëkäˈänyë kuentë ko pënaty jyaaytyë, wiink tiempë jyukyˈäjttë, per ko niduˈuk niduˈuk ojts tkäjpxtëˈkxtë wanaty wanaty ti myaytyäˈägaambyë tyäˈädë tekstë. Tyäˈädë yëˈë mbudëkëyanëp parë xynyimaytyäˈägët ko pënaty jyaaytyë Biiblyë, yëˈë Jyobaa yajtuunë myëjääw parë ojts wyinmäˈänymyoˈoyëdë (2 Peedrʉ 1:21).

9 Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Alemania, pyëjkë kuentë ko tuˈuk tuˈugë liibrë diˈib miimp mä Biiblyë nyimaytyakypyë Diosë Kyutujkën, oy 40 yetyëjk tjääytyë diˈib jukyˈäjttë wiink tiempë ets diˈib ninäˈä kyanayˈixyˈäjtëdë. Jatuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Australia, yëˈë nety yˈëxpëjkypy tuˈugë artikulo mä rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm, ko tjaygyujkë wiˈix nyaymyënëjkxyëty ja Paskë xëëw mëdë Génesis 3:15 ets mët ja Mesías [1] (ixë notë). Yëˈë tkujäˈäyë: “Kojëts duˈun nˈëxpëjky, yëˈëjëts yajxon xytyukˈijx ko mëjwiin kajaa yˈoyëty tijatyë Jyobaa tyuumpy. Mëjˈixyëts njäˈäwë mä wiˈixë Jyobaa ojts ttukˈaneˈemyë israelitëty parë tmëjtundët ja Paskë etsë net ok yˈadëwët mä Jesus. Ojtsëts wanaty nwëˈëmë etsëts nbawinmääy ko mëjwiin kajaa nyikejy ja Paskë xëëw”. ¿Tiko tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm duˈun nyayjäˈäwë? Yëˈko tpawinmääy diˈibë nety jam kyajpxypy ets tjaygyujkë ti myaytyäˈägaampy. Yëˈë diˈib pudëjkë parë niˈigyë dyajkëktëjkë myëbëjkën ets niˈigyë tmëwingoonyë Jyobaa (Matewʉ 13:23).

10. ¿Ti niˈigyë mˈakpudëkëyanëp parë kyëktëkët ja mëbëjkën mä Biiblyë?

10 ¿Ti niˈigyë mˈakpudëkëyanëp parë kyëktëkët ja mëbëjkën mä Biiblyë? Ko xywyinmayët ko pënaty jyaaytyë Biiblyë yaˈijxëdë jotmëkˈäjtën ets ko xëmë tijaty tmaytyaktë tëyˈäjtën myëët. Mä tadë tiempë, yëˈëyë ijtyë jäˈäy kyujäˈäyëdëp tijaty oy tyuundëbë nyax kyäjpn etsë yˈanaˈambëtëjk. Per ja Jyobaa kyugajpxyëty kyaj jeˈeyë tkujäˈäyëdë tijaty oy tyuundë ja israelitëty ets ja ryeyëty, nan kyujäˈäyëdë tijaty kyaj oy ttuundë (2 Crónicas 16:9, 10; 24:18-22). Axtë kyujäˈäyëdë mä yëˈëjëty tyëgooytyë etsë wiinkpë Dios mëduumbëty (2 Samuel 12:1-14; Markʉs 14:50). Tuˈugë mixy diˈib Gran Bretaña, jyënany: “Kyaj nëgoo pën duˈun tijaty tëyˈäjtën tmaytyaˈaky. Tyäˈädë yëˈëjëts mas niˈigyë xytyukmëbëjkp ko Biiblyë jantsy jamën tsyoony mä Jyobaa”.

11. ¿Tiko mbäät nˈijtëm seguurë ko Biiblyë jantsy jamën tsyoony mä Dios?

11 Ko nasˈijxëm etsë Biiblyë xytyuˈumoˈoyëm mä jukyˈäjtën, ta nˈijxëm ko jantsy oy wyimbëtsëmy. Ets yëˈë diˈibë net xyaˈijtëm seguurë ko Biiblyë jantsy jamën tsyoony mä Dios (käjpxë Salmo 19:7-9). * Tuˈugë kiixy diˈib Japón tkujäˈäyë: “Kojëtsë nfamilyë tmëmëdowdë extëmë Biiblyë jyënaˈany, tajëts nbäättë diˈibën xyëˈäjtypy agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. Tuˈugyëts nayaˈitëdë etsëts nyaˈixëdë tsojkën nixim niyam”. Biiblyë nan të tpudëkë nimayë jäˈäy parë tpëktëdë kuentë ko tijatyë nety myëbëjktëp kyaj tyëyˈäjtënëty (Salmo 115:3-8). Nan të pyudëkëdë parë ttukˈijxpattëdë Dios diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy. Per ta nanduˈunë jäˈäy diˈib kyaj tmëbëktë Dios ets duˈun tˈixtë ääy ujts, jëyujk animal o tun kopk extëmxyëp diosëty. Wiinkpë jyënäˈändë ko mbäädë naxwinyëdë jäˈäy xymyoˈoyëmë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. Per ko nˈijxëm tijaty kujk tyuundëp, ta nbëjkëmë kuentë ko kyaj tmëdattë madakën parë dyaˈoyëdët ja amay jotmay diˈib jaˈäjtp Naxwiiny. Yëˈëyë Biiblyë diˈib mbäät xyˈawäˈänëmë oyˈäjtën diˈib miin këdakp (Salmo 146:3, 4).

¿WIˈIX MBÄÄT NDUKJAYGYUJKËMË WIINKPË?

12, 13. ¿Wiˈix mbäädë jäˈäy xytyukmëtmaytyaˈagyë Diosë kyojy pyëjtaˈaky o Biiblyë?

12 Ko jäˈäy xytyukmëtmaytyäˈägëdë Diosë kyojy pyëjtaˈaky o Biiblyë, oy ko jawyiin xypyayoˈoyët ti myëbëjkypy. Ta jäˈäy diˈib myëbëjkypyë evolución, per nan myëbëjkypyë Dios. Wyinmaytyë ko Dios yëˈë yajtuunë evolución parë ojts tukëˈëyë dyajkojy diˈib jukyˈäjtp. Ta wiinkpë diˈib myëbëjktëp ko tëyˈäjtënë evolución mët ko yajtukniˈˈixëdë mä eskuelë. Etsë wiinkpëty kyaj tnekymyëbëktë Dios mët ko axëëk yajnayjawëdë tijatyë relijyonk tyuundëp. Pääty ko pën xymyëtmaytyäˈägët, yajtëw jawyiin ti myëbëjkypy ets tiko duˈun tmëbëky. Ko xymyëdoowˈitët yajxon wiˈix mˈanëˈëmxëty, mbäädë net nanduˈun tmëdoowˈity wiˈix xymyëtmaytyäˈägäˈäny (Titʉ 3:2).

13 Ko pën mdukxiˈigëdët mët ko xymyëbëkyë Dios, ¿wiˈix mbäät xyˈatsoowëmbity? Anëëmë mëdë mayˈäjt wintsëˈkën waˈan tnimaytyaˈaky wiˈix tmëbëky tsyondakyë jukyˈäjtën. Mbäät xyˈanëëmë: “Koxyëbë evolución yˈoktëyˈäjtënëty, ja diˈib tim jawyiin jukyˈäjtsondak ojtsxyëp tmëdatyë madakën parë këˈëm myëj myayët”. David Deamer, tuˈugë profesoor diˈib tukniˈˈijxëbë química, jyënany ko ja diˈib jukyˈäjtsondak, tsojkëbë nety tmëdatëdë nyiwits nyijuux diˈib kuwäˈänëdëp, tmëdatëdë madakën parë tˈixët ti nyijukyˈatëp, myinëdë informasion mä syelula diˈib nyigäjpxëp wiˈix yˈixˈatët, nuˈunën yaagët ets nanduˈun tmëdatëdë madakën parë myëj myayët (ADN). Tyäˈädë profesoor ta yˈakjënany ko “monyˈijx monyjäˈäwë ko tˈijxy ko axtë diˈib yiˈinëm jukyˈäjtp, tsip yajjaygyukët wiˈix të kyojy”.

14. Ko xynyimaytyäˈägëdë Diosë kyojy pyëjtaˈaky, ¿wiˈix mbäät wingëjxy xynyimaytyaˈaky?

14 Ko xynyimaytyäˈägëdë Diosë kyojy pyëjtaˈaky, mbäät duˈun xynyimaytyaˈaky extëmë apostëlë Pablo ttuuny. Yëˈë tkujäˈäyë: “Tëgekyë tëjk, tam diˈibë yajkojëp. Nandëˈën jäjtpë dëˈënë Dios diˈibë yajkoj nëˈën tëgekyë jyaajëty” (Ebreeʉsʉty 3:4). Wäˈäts nnijäˈäwëm ko tuˈugë tëjk kyaj mbäät këˈëm kyojy. Tam pën nyiˈˈijxëp ets pën kyojpy. Tijaty jukyˈäjtp mas tsip njaygyujkëm wiˈix të kyojy ets kyaj dyuˈunëtyë tëjk. Pääty tam pën diˈib ojts ttukniwits ttuknimäˈkxë wiˈix yˈixˈatët ets wiˈix kyojët. Ko xynyimaytyäˈägëdë Diosë kyojy pyëjtaˈaky, nan mbäät xyajtunyë ëxpëjkpajn. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm yëˈë myëtmaytyak tuˈugë mixy diˈib kyaj tmëbëkyë Dios ets ta tmooy majtskë foyetë diˈib të yajnigajpxy mä parrafo 5. Ko tuk sëmään nyajxy, ta tyäˈädë mixy jyënany: “Tyam nmëbëjkypyëtsë netë Dios”. Ta tyëjkë ëxpëjkpë ets ok, ta nyëbejty.

15, 16. 1) ¿Ti mbäät jawyiin xytyuny ko tuˈugë jäˈäy xytyukmëtmaytyäˈägët ko Biiblyë yëˈë Diosë yˈayuk? 2) ¿Ti mbäät xëmë xyjamyetsy?

15 Pën mbatypy tuˈugë jäˈäy diˈib kyaj tmëbëky ko Biiblyë jantsy yëˈë Diosë yˈayuk, ¿wiˈix mbäät xytyukjaygyukë? Ko xytyunët extëm të yˈokˈyajnigäjpxpë, jawyiin mbäät xyajtëy ti myëbëjkypy ets xypyayoˈoyët tijaty tsyojkënyëˈajtypy tnijawëyaˈany (Proverbios 18:13). Extëm nˈokpëjtakëm, pën yëˈë nyimaytyäˈägaampy tijaty yˈëxpëjkpëtsëëmdëbë científicos, mbäät xytyukˈixy wiˈixë Biiblyë tëyˈäjtën myëët tnimaytyaˈaky diˈib okë ëxpëkyjyaˈay të tˈëxpëjkpëtsëmdë. Pën yëˈë nyimaytyäˈägaampy diˈib tëëyëp tuun jäjtë, mbäät xytyukmëtmaytyaˈaky tuk pëky diˈib mä Biiblyë ojts yajnaskäjpxë ets wiˈix të yˈadëy. Ets nan mbäädë jäˈäy tmëdoowˈity pën yëˈë mdukmëtmaytyakypy diˈib mbäät pyudëkëty mä jyukyˈäjtën, extëm ko xytyukmëtmaytyäˈägët tuˈuk majtskë käjpxwijën diˈibë Jesus nyigäjpx mä Matewʉ 5 axtë 7.

16 Ko tuˈugë jäˈäy xymyëtmaytyäˈägët, oy ko xyjamyatsët ko kyaj mëët mnaygyajpxytsyiigäˈänyëty, pes diˈib ntsojkëm yëˈë ets tsuj yajxon mëët ngäjpx nmaytyakëm ets tnijawët wiˈixë Biiblyë jyënaˈany. Pääty, yajtëw tijaty wintsëˈkën myëët ets mëdoowˈit yajxon wiˈix jyënaˈany. Tukmëtmaytyäˈäk wintsëˈkën myëët tijaty mmëbëjkypy, jëjpˈam ets duˈun xytyunët, ets mas pën yëˈë mëtmaytyakypy tuˈugë jäˈäy diˈib mëjjäˈäy mëˈˈënäˈknë, net nanduˈun mwingutsëˈëgëdët. Nan nëjkxëp tˈixy ko mijts kyaj xiˈiky andaˈaky xypyeky tijaty mmëbëjkypy. Per pën ja jäˈäy jeˈeyë tsyiptunäˈäny o mnëxiˈigäˈäny mdukxiˈigäˈänyëty, mas oy ko kyaj xytyimˈatsowët (Proverbios 26:4).

KO NIˈIGYË XYˈËXPËKËDË BIIBLYË TA NIˈIGYË JA MËBËJKËN XYAJKËKTËKËT

17, 18. 1) ¿Ti mbudëkëyanëp parë niˈigyë xyajkëktëkëdë mëbëjkën mä Biiblyë? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?

17 Seguurë ko mnijäˈäwëp tijaty wingëjxy tukniˈˈijxëbë Biiblyë, per parë xyajkëktëkëdë mëbëjkën tsojkëp ti xyˈaktunët. Jëjpˈam xypyayoˈoyët tijatyë Biiblyë tukniˈˈijxëp këkpäät, duˈun mbäät xypyayoˈoy extëmxyëbë oorë platë xyˈëxtäˈäy (Proverbios 2:3-6). Tuk pëky wiˈix mbäät niˈigyë xyajkëktëkë mëbëjkën, yëˈë ko xykyäjpxtäˈäyëdë Biiblyë. Mbäädë mwinmäˈäny xypyëjtaˈaky parë xykyäjpxtäˈäyët tuk jëmëjt. Duˈun tuˈugë sirkuitë ttuuny ko yˈënäˈkˈäjty parë dyajkëktëjkë nyaymyayë mëdë Jyobaa. Yëˈë jyënaˈany: “Tuk pëky diˈibëts xypyudëjkë parëts nˈittët seguurë ko Biiblyë yëˈë Diosë yˈAyuk, yëˈë kojëts ngäjpxtääy. Ojtsëts njaygyukë tijaty myaytyakypy diˈibëts yajtukmëtmaytyak kojëts nmutskˈäjty”. ¿Ti mbäät xyˈaktuny? Mbäät xyajtunyë naybyudëkë diˈib jaˈäjtp parë mas oy xyjaygyukët diˈib mgajpxypy. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät mbudëkëty Watchtower Library (DVD), BIBLIOTEKË MÄ INTERNET, Índice de las publicaciones Watch Tower, o Naybyudëkë parë tijaty tpayoˈoytyëdë Jyobaa tyestiigëty.

18 Tääk teety, miitsëty diˈib mbatëdëp xytyukniˈˈixëdët ja mˈuˈunk mˈënäˈk parë ttsoktëdë Jyobaa ets tmëdundët. Pääty mä jatuˈukpë artikulo yëˈë nˈixäˈänëm wiˈix mbäät xypyudëkëdë mˈuˈunk mˈënäˈk parë dyajkëktëkëdët ja myëbëjkën.

^ parr. 2 Proverbios 2:10-12: “Ko ja wijyˈäjtën tyëkët mä mgorasoon ets ko xyˈoyjawët tijaty mnijäˈäwëp, ko xyajˈyoˈoyët ja mjot mwinmäˈäny yëˈë mguenˈatanëp, ja jaygyujkën yëˈë myajnitsoˈoganëp parë myaˈˈawäˈätspëtsëmëdët mä ja axëknëˈë axëktuˈu, mä jäˈäy diˈib tsäätsy mäˈät käjpxpën”.

^ parr. 7 Romanos 12:1, 2, TNM: “Nˈamdoow nbëjktsoowdëp mëdë Diosë pyaˈˈayoˈowën, mëguˈuktëjkëty, ko xyyaktëdë mniniˈkx mgëbäjk extëmë wintsëˈkënë juukypyë, wäˈätspë, diˈibë Dios kyupëkëp, nˈawdäjtëm wäˈäts mëët ja jot winmäˈäny. Ets këdii xynyasˈixëdë ets mninaxëdët tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp, niˈigyë yajtëgatstë ja mjot mwinmäˈäny parë këˈëm miitsëty xyˈixtët diˈibë duˈun oy ets diˈibë yajkupëjkp ets diˈibë duˈun ja Dios tsyejpy”.

^ parr. 11 Salmo 19:7-9: “Tëyˈäjtën myëëdë Jyobaa lyey, yajtëjkëp jatëgokë jot mëjääw. Diˈibë Jyobaa xytyukjamyajtsëm yajmëbëjkp, yajwijpy ja diˈib kyaj ti tnijawë. Tijatyë Jyobaa nyiˈanaˈamëp tëy yëˈë, yajxondakypyë korasoon, Jyobaa yˈanaˈamënë wäˈäts yëˈë, yajtëˈkxy yajjajpyë wiin. Ko ntsëˈkëmë Jyobaa wäˈäts yëˈë, winë xëëw yˈity. Wiˈixë Jyobaa dyajnaxkëdaˈagyë yˈanaˈamën, tëyˈäjtën yëˈë, ets ak tëyˈäjtën myëët të wyimbëtsëmy”.