Rĩmĩra Ũrata Waku na Jehova Ũgĩtungata Kũndũ Kwaragio Rũthiomi Rũngĩ
“Uuge waku nĩndĩwĩigĩire thĩinĩ wa ngoro yakwa.”—Thab. 119:11.
NYĨMBO: 142, 92
1-3. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ithuothe twagĩrĩirũo kũiga mbere ũtũũro-inĩ witũ? (b) Nĩ moritũ marĩkũ ma mwanya andũ arĩa mareruta rũthiomi rwerũ macemanagia namo, na ũndũ ũcio ũgatũma twĩyũrie ciũria irĩkũ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)
AIRA A JEHOVA nĩ marerutanĩria kũhingia ũrathi wĩgiĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega kũrĩ “ndũrĩrĩ ciothe na mĩhĩrĩga na thiomi na iruka cia andũ.” (Kũg. 14:6) Hihi wee ũrĩ ũmwe wa arĩa mareruta rũthiomi rũngĩ? Kana hihi ũratungata ũrĩ mishonarĩ, kana ũrĩ kũndũ kũrĩ na bata mũnene wa ahunjia kĩũngano-inĩ kĩa rũthiomi rũngĩ, kana nĩ hĩndĩ ũrambĩrĩirie gũthiaga mĩcemanio ya rũthiomi rũngĩ?
2 Tondũ tũrĩ ndungata cia Ngai, ithuothe twagĩrĩirũo kũrũmbũiya mabataro maitũ ma kĩĩroho na ma famĩlĩ citũ. (Mat. 5:3) O na kũrĩ ũguo, rĩmwe na rĩmwe nĩ twĩkoraga tũrĩ na mĩhang’o mĩingĩ nginya tũkaremwo kũgĩa na mahinda mega ma kwĩruta. No arĩa matungataga kũndũ kwaragio rũthiomi rũngĩ nĩ macemanagia na moritũ mangĩ ma mwanya.
3 Makĩria ma kwĩruta rũthiomi rwerũ, andũ arĩa makoragwo kũndũ kwaragio rũthiomi rũngĩ magĩrĩirũo gũtigĩrĩra atĩ mareruta ma ndikĩru cia Bibilia mategũtĩrĩria. (1 Kor. 2:10) No mangĩhota gwĩka ũguo atĩa angĩkorũo matirataũkĩrũo wega nĩ rũthiomi rũrĩa rwaragio kĩũngano-inĩ kĩrĩa marĩ? Na nĩkĩ aciari Akristiano nĩ magĩrĩirũo gũtigĩrĩra atĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩrahutia ngoro cia ciana ciao?
ŨGWATI WA KĨĨROHO
4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩiga mũndũ ũgwati-inĩ wa kĩĩroho? Heana ngerekano.
4 Mũndũ angĩaga gũtaũkĩrũo wega nĩ Kiugo kĩa Ngai na rũthiomi rũrĩa rũrario kĩũngano-inĩ kĩrĩa arĩ, no ũkorũo ũrĩ ũgwati mũnene mũno harĩ ũrata wake na Jehova. Rĩrĩa Nehemia aacokire Jerusalemu nĩ aatangĩkire kuona atĩ ciana iria cioimĩte ithamĩrio itiahotaga kwaria rũthiomi rwa Kĩhibirania. (Thoma Nehemia 13:23, 24.) Nĩ ũndũ ũcio itingĩahotire gũtungatĩra Jehova tondũ itiataũkagĩrũo nĩ Kiugo gĩake.—Neh. 8:2, 8.
5, 6. Aciari amwe arĩa maratungata kũndũ kwaragio rũthiomi rũngĩ meyoneire ũndũ ũrĩkũ, na thĩna ũngĩkorũo ũrĩ ũrĩkũ?
5 Aciari amwe arĩa marĩ ciũngano-inĩ iria ciaragio rũthiomi rũngĩ, nĩ monete atĩ ciana ciao nĩ irathiĩ ikĩnogagio nĩ ũhoro ũrĩa wa ma. Nĩ ũndũ wa kwaga gũtaũkĩrũo nĩ maũndũ marĩa mararutanwo mĩcemanio-rĩ, ciana icio itihutagio ngoro nĩmo. Pedro [1] ũrĩa wathamire na famĩlĩ yake kuuma South America magĩthiĩ Australia, oigire ũũ: “Rĩrĩa mũndũ areruta maũndũ ma kĩĩroho, nĩ abataraga kũhũthĩra ngoro na meciria.”—Luk. 24:32.
6 Tũngĩthoma ũndũ na rũthiomi rũtarĩ rwitũ twahota kwaga kũhutio ngoro mũno ta ũrĩa tũngĩhutio tũgĩthoma na rũthiomi rwitũ. Makĩria ma ũguo, no tũritũhĩrũo mũno maũndũ-inĩ ma kĩĩroho na tũnoge meciria rĩrĩa twaremwo kwaranĩria na andũ angĩ wega na rũthiomi rwao. Kwoguo, o na angĩkorũo nĩ twĩriragĩria gũtungata kũndũ kwaragio rũthiomi rũngĩ, nĩ wega gũtigĩrĩra atĩ nĩ tũragitĩra ũrata witũ na Jehova.—Mat. 4:4.
NĨ MAAGITĨIRE ŨRATA WAO NA JEHOVA
7. Ababuloni maageririe atĩa kũruta Danieli ũndũire na maũndũ ma ndini yao?
7 Rĩrĩa Danieli hamwe na arata ake maatwarĩtwo ithamĩrio Babuloni, andũ a kũu nĩ maageririe kũmaruta ũndũire wa kũu na njĩra ya kũmaruta rũthiomi rwa Akalidei. Ningĩ mũndũ ũrĩa wehokeirũo wĩra wa kũmaruta maũndũ macio, nĩ aamaheire marĩĩtwa mangĩ ma kũu Babuloni. (Dan. 1:3-7) Danieli eetirũo Beliteshazaru rĩĩtwa rĩrĩa rĩakuruhanĩtio na ngai ĩrĩa nene ya Babuloni. No kũhoteke atĩ Mũthamaki Nebukadinezaru eendaga Danieli eecirie atĩ Jehova nĩ aahotetwo nĩ ngai cia Babuloni.—Dan. 4:8.
8. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wateithirie Danieli atũũrie ũrata mwega na Jehova o na arĩ bũrũri-inĩ ũngĩ?
8 O na gũtuĩka Danieli nĩ aaheirũo irio cia mũthamaki, nĩ ‘aatuire na ngoro yake’ atĩ ndagetĩkĩra “gwĩthahia.” (Dan. 1:8) Tondũ nĩ eerutaga ũhoro wa Jehova “maandĩko-inĩ matheru” na rũthiomi rwake, nĩ aatũririe ũrata mwega na Jehova o na arĩ bũrũri-inĩ ũngĩ. (Dan. 9:2, Holy Bible in Gĩkũyũ-Biblica) Nĩ ũndũ ũcio, o na thutha wa gũikara Babuloni mĩaka 70 no oĩkaine na rĩĩtwa rĩake rĩa Kĩhibirania.—Dan. 5:13.
9. Kiugo kĩa Ngai kĩarĩ na moimĩrĩro marĩkũ harĩ mwandĩki wa Thaburi ya 119?
9 Nake mwandĩki wa Thaburi ya 119 nĩ aingagĩrĩrũo nĩ anene a Mũthamaki no nĩ aahotire kwĩhanda. Nĩ eekĩrirũo hinya nĩ Maandĩko akĩhota gũikara arĩ ngũrani. (Thab. 119:23, 61) Nĩ etĩkĩririe Kiugo kĩa Ngai kĩmũhutie ngoro thĩinĩ.—Thoma Thaburi 119:11, 46.
GITĨRA ŨRATA WAKU NA JEHOVA
10, 11. (a) Muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ ũrĩkũ rĩrĩa tũreruta Kiugo kĩa Ngai? (b) Tũngĩkinyĩra muoroto ũcio na njĩra ĩrĩkũ? Heana ngerekano.
10 O na gũtuĩka nĩ tũkoragwo na mĩhang’o mĩingĩ mũno ya maũndũ ma kĩĩroho na ma kĩĩmwĩrĩ, ithuothe no mũhaka twethe mahinda ma kwĩrutaga Bibilia na ma ũthathaiya wa famĩlĩ. (Ef. 5:15, 16) Muoroto witũ ndwagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ o gũthoma nĩguo tũrĩkie icunjĩ iria tũkwendete gũthoma kana kũhaarĩria no getha tu tũgaacokia mĩcemanio-inĩ. Twagĩrĩirũo kũreka Kiugo kĩa Ngai gĩtũhutie ngoro na gĩĩkĩre wĩtĩkio witũ hinya.
11 Nĩguo tũreke Kiugo kĩa Ngai kĩhutie ngoro citũ, twagĩrĩirũo gũkorũo na ũigananĩru. Rĩrĩa tũreruta, tũtiagĩrĩirũo o gwĩciria ũhoro wa mabataro ma andũ arĩa angĩ tu, ĩndĩ twagĩrĩirũo gwĩciria nginya mabataro maitũ ene. (Afil. 1:9, 10) No mũhaka tũmenye atĩ rĩrĩa tũrahaarĩria mĩcemanio, mĩario, kana ũrĩa tũgũthiĩ kuuga ũtungata-inĩ, ti kuuga atĩ nĩ Bibilia tũreruta. Kwa ngerekano: O na gũtuĩka mũrugi njorua nĩ acamaga irio atanaihũrĩra andũ-rĩ, ndangĩtũũrio nĩ tũirio tũu acamaga. No mũhaka o nake arĩage wega nĩguo akorũo na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Ũndũ ũmwe na ũcio, no mũhaka twĩrutanĩrie kũrĩaga irio cia kĩĩroho iria irahingia mabataro maitũ ma kĩĩroho.
12, 13. Nĩkĩ gĩtũmĩte andũ aingĩ mone atĩ mũndũ nĩ agunĩkaga rĩrĩa eruta Bibilia na rũthiomi rwake?
12 Andũ aingĩ arĩa matungatagĩra ciũngano-inĩ iria ciaragio rũthiomi rũngĩ nĩ monete atĩ mũndũ nĩ agunĩkaga mũno rĩrĩa eruta Bibilia na “rũthiomi rũrĩa atũire aiguĩte kuuma rĩrĩa aaciarirũo.” (Atũm. 2:8) O na amishonarĩ nĩ monete atĩ nĩguo magĩe na hinya kĩĩroho marĩ kũrĩa matũmĩtwo, matingĩhoka o maũndũ marĩa merutaga marĩ mĩcemanio.
13 Alain, ũrĩa ũkoretwo akĩĩruta rũthiomi rwa Persia ta mĩaka ĩnana ũguo, oigire ũũ: “Rĩrĩa ndĩrahaarĩria mĩcemanio na rũthiomi rwa Persia, ndĩĩkoraga ngĩciria mũno ũhoro wa rũthiomi handũ ha maũndũ marĩa ndĩreruta. Tondũ ngĩka ũguo ngoragwo ngĩrutithia meciria makwa wĩra mũritũ-rĩ, ngoro yakwa ndĩhutagio nĩ maũndũ marĩa ndĩreruta. Nĩkĩo njethaga mahinda ma kwĩruta Bibilia na rũthiomi rwakwa.”
WĨRUTANĨRIE KŨHUTIA NGORO YA MWANA WAKU
14. Aciari Akristiano magĩrĩirũo gũtigĩrĩra nĩ mareka ũndũ ũrĩkũ, na gwĩka ũguo nĩ kwa bata nĩkĩ?
14 Aciari Akristiano magĩrĩirũo gũtigĩrĩra atĩ Kiugo kĩa Ngai nĩ kĩrathiĩ kĩhutĩtie ngoro na meciria ma ciana ciao. Thutha wa gũkorũo kĩũngano-inĩ kĩaragio rũthiomi rũngĩ mĩaka ĩtatũ, Serge na mũtumia wake Muriel, monire atĩ mwanake wao wa mĩaka 17 nĩ aambĩrĩirie kũnogio nĩ maũndũ ma kĩĩroho. Serge oigire ũũ: “Nĩ aakenagĩra mũno kũhunjia rĩrĩa twahunjagia na Kĩfaranja, no twambĩrĩria kũhunjia na rũthiomi rũgeni ũndũ ũcio ndwamũkenagia. Rĩrĩa tuonire atĩ gũkorũo kĩũngano-inĩ kĩu gũtiamũteithagia gũkũra kĩĩroho, tweciririe tũcoke kĩũngano kĩrĩa twarĩ tene.”
Wĩrutanĩrie kwĩruta rũthiomi rwa kĩũngano kĩrĩa ũrĩ na ũnyitage itemi mĩcemanio-inĩ (Rora kĩbungo gĩa 14, 15)
15. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũma aciari mone bata wa gũcoka kĩũngano kĩa rũthiomi rũrĩa ciana ciao irataũkĩrũo nĩruo? (b) Rĩandĩko rĩa Gũcokerithia Maathani 6:5-7 rĩheaga aciari ũtaaro ũrĩkũ?
15 Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũma aciari mone bata wa gũcoka kĩũngano kĩrĩa kĩaragio rũthiomi rũrĩa ciana ciao irataũkĩrũo? Ũndũ wa mbere, no mũhaka mecirie kana mahinda na maũndũ mao nĩ mekũmetĩkĩria kũruta ciana ciao kwenda Jehova, na hĩndĩ o ĩyo mamarute rũthiomi rũngĩ. Wa kerĩ, no mone atĩ ciana ciao itirenda gũthiĩ kũhunjia, gũthiĩ mĩcemanio, kana itirakenera gũkorũo kĩũngano-inĩ kĩrĩa kĩrario rũthiomi rũngĩ. Hĩndĩ ta ĩyo, aciari Akristiano no mecirie gũcoka kĩũngano kĩrĩa kĩhũthagĩra rũthiomi rũrĩa ciana ciao irataũkĩrũo nĩruo nginya rĩrĩa ikehanda wega ũhoro-inĩ wa ma.—Thoma Gũcokerithia Maathani 6:5-7.
16, 17. Aciari amwe mahotete atĩa gũteithia ciana ciao kĩĩroho o na marĩ kĩũngano-inĩ kĩa rũthiomi rũngĩ?
16 Aciari amwe nĩ mahotaga kũruta ciana ciao maũndũ ma kĩĩroho na rũthiomi rwao ene o magĩthiaga mĩcemanio kĩũngano kĩa rũthiomi rũngĩ. Charles na tũirĩtu twake tũtatũ twa mĩaka 9 nginya 13, nĩ maathamĩire gĩkundi kĩaragia rũthiomi rwa Lingala. Charles oigire ũũ: “Twatuire itua rĩa kũrutaga ciana citũ Bibilia o hamwe na gwĩka ũthathaiya wa famĩlĩ na rũthiomi rwitũ. Ningĩ nĩ tũkoragwo na mahinda ma kwĩmenyeria na gũthaka mĩthako ya Lingala nĩguo ciana citũ ciĩrute rũthiomi rũu na njĩra igũkenera.”
Tigagĩrĩra atĩ ũhoro ũrĩa wa ma nĩ ũrahutia ngoro cia ciana ciaku (Rora kĩbungo gĩa 16, 17)
17 Nake Kevin na mũtumia wake, mathiaga mĩcemanio ya rũthiomi rũngĩ marĩ na tũirĩtu twao twĩrĩ, kamwe ka mĩaka ĩtano na kangĩ ka mĩaka ĩnana. No nĩ monete ũrĩa mangĩteithia ciana icio tondũ ititaũkagĩrũo wega nĩ mĩcemanio ĩyo. Kevin oigire ũũ: “Tũrĩ na mũtumia wakwa tũrutaga ciana citũ Bibilia na Kĩfaranja tondũ nĩruo rũthiomi rwitũ. Ningĩ nĩ tweigĩire muoroto wa gũthiaga mĩcemanio ya Kĩfaranja rita rĩmwe o mweri, na rĩmwe nĩ tuoyaga rũtha nĩguo tũthiĩ igomano cia Kĩfaranja.”
18. (a) Rĩandĩko rĩa Aroma 15:1, 2, rĩkoragwo na ũtaaro ũrĩkũ ũngĩgũteithia kũmenya maũndũ marĩa mangĩguna ciana ciaku? (b) Aciari amwe maheanĩte motaaro marĩkũ? (Rora ũhoro mũico-inĩ wa gĩcunjĩ.)
18 Nĩ wega o mũtwe wa famĩlĩ amenye nĩ njĩra ĩrĩkũ ĩngĩkorũo na moimĩrĩro mega makĩria harĩ gũteithia ciana ciake kĩĩroho. [2] (Gal. 6:5) Muriel, ũrĩa ũkũgwetetwo hau kabere, oigire atĩ marĩ na mũthuri wake monire no mũhaka meime maũndũ matiganĩte nĩguo mwanake wao ahote kũgunĩka kĩĩroho. (Thoma Aroma 15:1, 2.) Mũthuri wake Serge oigire atĩ monaga nĩ maatuire itua rĩrĩa rĩagĩrĩire. Aikia maitho na thutha kuuma rĩrĩa maacokire kĩũngano gĩa Kĩfaranja, mwanake wao nĩ aathiire na mbere kĩĩroho na akĩbatithio. Rĩu mwanake ũcio nĩ painia wa hĩndĩ ciothe. O na nĩ areciria gũthiĩ gũtungata gĩkundi-inĩ kĩa rũthiomi rũngĩ!
REKE KIUGO KĨA NGAI KĨHUTIE NGORO YAKU
19, 20. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twendete Kiugo kĩa Ngai?
19 Nĩ ũndũ wa wendo wake, Jehova nĩ ahotithĩtie Kiugo gĩake Bibilia gĩtaũrũo na thiomi nyingĩ nĩguo “andũ a mĩthemba yothe mahonokio na magĩe na ũmenyo mũkinyanĩru wa ũhoro ũrĩa wa ma.” (1 Tim. 2:4) Nĩ oĩ atĩ andũ no magunĩke mũno kĩĩroho rĩrĩa maathoma Kiugo gĩake na rũthiomi rũrĩa rũramahutia ngoro.
20 Gũtekũmakania ũrĩa maũndũ maitũ matariĩ, no mũhaka tũrĩe irio nyũmũ cia kĩĩroho na njĩra ya kwĩruta ma ndikĩru cia Bibilia na kũreka ihutie ngoro citũ. Twathiĩ na mbere kwĩruta Kiugo kĩa Ngai na rũthiomi rũrĩa rũratũhutia ngoro, nĩ tũkũgunĩka na tũgune famĩlĩ citũ kĩĩroho, na tuonanie atĩ nĩ twĩigĩire uuge wa Jehova ngoro-inĩ citũ.—Thab. 119:11.
