Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Lholha Embere Eriyihimba Bunyakirimu Wukakolera Yehova Omwa Kindi Kihugho

Lholha Embere Eriyihimba Bunyakirimu Wukakolera Yehova Omwa Kindi Kihugho

“Ngabika emighambo yawu omwa muthima waghe.”​—ESY. 119:11.

ESYONYIMBO: 142, 92

1-3. (a) Mbulha thuli omwa mibere eyiri yithi, ni kyahi ekya thutholere ithwatsomana kutsibu? (b) Abak’igha owundi mubughe bakabana bitsibuki, kandi eki kikaleka ihabya bibulyo byahi? (Lebaya ekisasani ekiri okw’itsuka.)

ESYONGUMI sy’Abema ba Yehova munabwire banemukolha kutsibu erisangira omw’iberererya esyonzoli sya Yoane esy’erithulhughania engulhu “okwa buli kithunga ky’abandu, n’obuli kihanda, n’obuli mubughe n’okwa bandu.” (Erib. 14:6) Nawu wunemwigha owundi mubughe? Mbwino wukakolha ng’omumisani kutse eriwathikya eyiri obuyithawa omwa kindi kihugho, kutse lino wukahindanira omwa kithunga eky’owundi mubughe omwa kihugho kyenyu?

2 Ng’abaghombe ba Nyamuhanga, ithwe bosi thutholere ithwatsomana kutsibu obunyakirimu bwethu n’obw’eka yethu. (Mt. 5:3) Okwa bundi buthuku, hanganayira ikyathukalira eriyeghesya ndeke busana n’eribya n’ebingyi by’erikolha. Aliwe abakayakolera Yehova omwa bindi bihugho banawithe n’ebindi bitsibu ebyo bakabana.

3 Eryongera okw’igha owundi mubughe, abakayakolera omwa kindi kihugho batholere ibalhangira bathi bakabya ibanemuyirisya ebyalya ebikalha-kalire eby’obunyakirimu. (1 Kor. 2:10) Banga kolha ekyo kya bathi bamabya isibasi ndeke omubughe owakakolesibawa omwa kithunga ekya balimu? Kandi busana naki ababuthi Abakrisitayo batholere ibalhangira bathi Ekinywe kya Nyamuhanga kikahika okwa mithima y’abaana babu?

EKYANGAHIRA OBUNYAKIRIMU BWETHU BW’OMWA KABI

4. Ni kyahi ekyangahira obunyakirimu bwethu bw’omwa kabi? Iha eky’erileberyako.

4 Erithendi yitheghererya ndeke Ekinywe kya Nyamuhanga omwa mubughe owathe wawu kyanganahira obunyakirimu bwethu omwa kabi. Omwa kighonye kyakathanu E.K.K., Nehemia mwayowa nabi akaminya ngoku abandi baana omwa Bayuda abasubulha bakalhua e Babeli babya isibanga thoka eribugha Ekihebrania. (Soma Nehemia 13:23, 24.) Abaana aba babya ibalimuherya ekikabaminyikalhaya mw’abaghombe ba Nyamuhanga kundi babya isibanga yitheghererya ndeke Ekinywe kya Nyamuhanga.​—Neh. 8:2, 8.

5, 6. Ni kyahi eky’abandi babuthi abakakolera eyikabughawa owundi mubughe babirilhangira, kandi busana naki?

5 Abandi babuthi abali omwa bithunga ebikakolesaya omubughe owathe wabu bakanalhangira omuhwa w’abaana babu okwa by’obunyakirimu akasebebera. Busana n’abaana eribya isibanga yitheghererya ndeke ebikabughawa omwa mihindano, emyatsi y’obunyakirimu eyik’eghesibawa okwa mihindano isiyiribahika ndeke okwa mithima. Pedro, [1] oyuwahuma n’eka yiwe erilhua omwa South America eriya e Australia akabugha athi: “Mukabya mukakania okwa myatsi y’obunyakirimu, ambi ikyahamba okwa muthima n’okw’iyowa lyawu.”​—Lk. 24:32.

6 Omuthima wethu angana ghana erihambwako kutsibu thwamasoma omwa mubughe owathe wethu. Kandi eribya isithwanga thoka erikanirania ndeke omwa wundi mubughe, kyangana lhuhya omwa bulengekania n’omwa by’obunyakirimu. Neryo nomwakine indi thwanzire ithwakolera Yehova aho bakabugha owundi mubughe, thutholere ithwalhangira thuthi thukatheghaya ndeke obunyakirimu bwethu.​—Mt. 4:4.

MUBATHEYA OBUNYAKIRIMU BWABU

7. Abanya Babeli mubalengesya bathi eringirya omu Danieli mw’emitse n’eriramya lyabu?

7 Omughulhu Danieli n’ababya nayu babya omwa bunyewa, Abanya Babeli mubalengesya erib’ingirya omwa mitse yabu omw’ibakangirirya “omubughe w’Abakaldea.” Eryongera okw’ekyo, omukulhu oyuwabya awithe olhukwamirwa lhw’eribathendeka mwabaha amena w’Abanya Babeli. (Dan. 1:3-7) Erina eryahabawa Danieli lyabya lihambene n’erya Bel, enyamuhanga ngulhu ye Babeli. Omwami Nebukadeneza angabya inianza Danieli alengekanaye athi Nyamuhanga wiwe Yehova abirighondera enyamuhanga ye Babeli.​—Dan. 4:8.

8. Ni kyahi ekya wathikaya Danieli eribya iniane ndeke bunyakirimu iniane omwa kindi kihugho?

8 Nomwakine indi Danieli abya atholere eribya akalya okwa bise-bise by’omwami, “mwayisunza omwa muthima wiwe erithendi yitsandya.” (Dan. 1:8) Busana n’eribya inianemwigha “amasako” omwa mubughe wiwe, mwabya iniane ndeke bunyakirimu iniane omwa kindi kihugho. (Dan. 9:2) Ky’ekyaleka iniabaya iniakinahulhawa omwa lina liwe ly’Ekihebrania enyuma w’erighunza emyaka nga 70 e Babeli.​—Dan. 5:13.

9. Ngoku kikanganibwe omwa Esyonyimbo 119, Ekinywe kya Nyamuhanga mukyahamba kithi okwa muhandiki w’esyonyimbo?

9 Omuhandiki w’Esyonyimbo 119 mwabana omwa Kinywe kya Nyamuhanga mw’amaaka awa muwathikaya eribya wa mbaghane. Abandi abali omwa kikali ibakamukolha nabi. (Esy. 119:23, 61) Aliwe, mwaleka ebihano bya Nyamuhanga bihambe kutsibu okwa muthima wiwe.​—Soma Esyonyimbo 119:11, 46.

LHOLHA EMBERE ERIYIHIMBA BUNYAKIRIMU

10, 11. (a) Thutholere ithwabya na kilhubirirwaki thukasoma Ekinywe kya Nyamuhanga? (b) Thwanga berererya thuthi ekilhubirirwa kyethu? Iha eky’erileberyako.

10 Nomuthwangabya ithuwithe bingyi by’erikolha omwa mibiiri y’ekithunga n’ey’ekinyamubiri, thutholere ithwabana obuthuku bw’eriyeghesya n’obw’eriramya ly’eka. (Efe. 5:15, 16) Aliwe, ekilhubirirwa kyethu isikyabya iry’erikwama kya ghunza ebya thukasoma kutse eribana eky’erisubirya omwa mihindano. Thutholere ithwalhangira thuthi Ekinywe kya Nyamuhanga kikahika okwa muthima wethu n’erighumya erikirirya lyethu.

11 Eriberererya ekilhubirirwa ekyo, thutholere ithwalhangira thuthi thukathoka erilengekania okwa biyithawa by’abandi thukayeghesya kandi ithune mughanirya n’okwa buyithawa bwethu obw’obunyakirimu. (Fil. 1:9, 10) Thutholere ithwakiminya ngoku thukabya thukayitheghekera eriyathulira, kutse emihindano, kutse erithegheka omukania, thwanganaghana eriyisubya kw’omwatsi ng’akathuhambako athi. Eky’erileberyako: Nomwakine indi omutsumbi angana gherya ebyalya athali abihukulira abandi, syangabyaho okwa by’akagheraya bisa-bisa. Amabya inianzire eribya iniane n’amaghalha awuwene, atholere nayu iniayitsumbira ebyalya ebyanga himba omubiri wiwe. Kuthya nethu thutholere ithwalhangira thuthi thukaha omuthima wethu w’ebyalya by’obunyakirimu ebikakolha oko bwagha bwethu.

12, 13. Busana naki abangyi abakayakolera omwa bithunga ebithe omwa mubughe wabu bakalhangira ini ky’omughaso eribya bakayeghesya omwa mubughe wabu?

12 Abangyi ababiriyakolera omwa bithunga ebithe by’omubughe wabu babirilhangira ini ky’omughaso eriyeghesya e Biblia omwa ‘mubughe owa babuthawamu.’ (Emib. 2:8) N’abamisani banakyasi ngoku eribya ibanaghumire omwa mubiiri wabu omwa kindi kihugho, sibatholere bakaseghemera okwa bya bak’igha omwa mihindano bisa.

13 Alain, oyuwamabirigha omubughe we Persia habw’emyaka munani, akaligha athi: “Ngabya ingathegheka emihindano omwa mubughe we Persia, amalengekania waghe akabya okwa mubughe. Kundi amenge waghe akabya iniali okw’igha ebiri omwa mubughe oyo, kutsibu-tsibu ebyangasoma sibiri hamba okwa muthima waghe. Ky’ekikaleka ingahiraho obuthuku bw’eriyeghesya e Biblia n’ebindi bitabu omwa mubughe waghe.”

HIKA OKWA MITHIMA Y’ABAANA BAWU

14. Ni kyahi ekya babuthi batholere ibalebya ndeke, kandi busana naki?

14 Ababuthi Abakristayo nabu batholere ibalhangira bathi Ekinywe kya Nyamuhanga kikaghenda kikahika omwa bulengekania n’emithima y’abaana babu. Babere babirikolera omwa kithunga eky’owundi mubughe habw’emyaka eyilhabire okw’isathu, Serge na mukali wiwe Muriel, mubalhangira omulhwana wabu ow’emyaka 17 isyakiwithe etseme omwa mibiiri y’ekiteokrasi. Muriel akabugha athi: “Omulhwana iniakapona erithulira omwa wundi mubughe, kandi kera inianabya anzire erithulira omwa mubughe wiwe owe French.” Serge akasoborera athi: “Thwabere thwalhangira ngoku eki kikaleka omwana wethu iniathakulha-kulhana bunyakirimu, muthwathwamu erisuba omwa kithunga ekyo thwalhuamo.”

Lhangira wuthi ekwenene yikahika okwa mithima y’abaana bawu (Lebaya enungu 14, 15)

15. (a) Ni byahi ebyangaleka ababuthi ibathwamu erisuba omwa kithunga ky’omubughe owa baana babu bakayitheghereraya ndeke? (b) N’ihabulha lyahi erikahebawa ababuthi eriri omwa Eryibuka Ebihano 6:5-7?

15 Ni byahi ebyangaleka ababuthi ibathwamu erisuba omwa kithunga ky’omubughe owa baana babu bakayitheghereraya ndeke? Eky’erimbere, batholere ibatsuka erilebya ngabanawithe obuthuku n’ebyanga bathokesya erihira omwa baana babu mw’eryanza Yehova kandi ibane mubakangirirya n’owundi mubughe. Ekyakabiri, banganalhangira omwa baana babu mw’erithendyanzisibwa omwa mibiiri y’obunyakirimu kutse omubughe w’eyo bakakolera. Omwa mibere ng’eyo, Ababuthi Abakristayo ibangana lengekania okw’isuba omwa kithunga ekikakolesaya omubughe owa baana babu bakayitheghereraya ndeke erihika aho abaana abo bakendi syahambira ndeke ekwenene.​—Soma Eryibuka Ebihano 6:5-7.

16, 17. Abandi babuthi babirithoka bathi erithendeka abaana babu bunyakirimu ibane omwa kithunga ekikakolesaya owundi mubughe?

16 Okwa lhundi lhuhandi, abandi babuthi babiribana eyindi mibere y’erikangirirya mw’abaana babu omwa mubughe wabu kandi ibane omwa kithunga kutse egurupu eyikakolesaya owundi mubughe. Charles, thatha w’abaana basathu abali ahakathi-kathi k’emyaka 9 erihika 13, akahindanira omwa gurupu eyikakolesaya Eringala. Akabugha athi: “Muthwathwamu eribya thuk’igha n’erikolha eriramya ly’eka omwa mubughe wethu. Aliwe ithukabya thukayitheghekera esindi ndegheka sy’obunyakirimu n’okwa buthuku bw’amasatha ithukakolesaya Eringala nuku bang’igha omubughe oyu ithune musatha.”

Lengaho erigha omubughe w’aho n’erisangira omwa mihindano (Lebaya enungu 16, 17)

17 Kevin, thatha w’abasika babiri, ow’emyaka ithanu n’ow’emyaka munani, abiribana amenge w’erikolesya eriwathikya bali biwe eriyitheghererya ebikabalhabako okwa mihindano y’owundi mubughe. Akabugha athi: “Ingye na mukali waghe thukayeghesaya n’abasika aba omwa mubughe wabo owe French. Kandi muthwahiraho ekilhubirirwa eky’eribya thukaya okwa mihindano ye French murundi mughuma omwa kwezi, kandi ithukakolesaya ekihumuru eriyahindana okwa mihindano eminene-minene omwa mubughe wethu.”

18. (a) Ni musingyi wahi owali omwa Abanya Roma 15:1, 2 owanga kuwathikya eriminya ebyanga wathikya ndeke abaana bawu? (b) Ni menge wahi agho abandi babuthi babiriha? (Lebaya endomeko.)

18 Ni kwenene obuli eka yitholere iyayithwiramu ekyangawathikya ndeke abaana babu bunyakirimu. [2] (Gal. 6:5) Muriel, oyuli omwa nungu 14, akabugha athi iyo na mwira wiwe mubayiferezya ebya banzire nuku omwana wabu aghasirawe bunyakirimu. (Soma Abanya Roma 15:1, 2.) Serge akabya amathalengekania, akalhangira imubathwamu ndeke. Akabugha athi: “Thwabere thwabirisuba omwa kithunga ekikolesaya e French, omwana wethu mwakulha-kulhana neryo amabatizibwa. Lino ni mutemburi w’omughulhu wosi. Nibya lino anemulengakania erisuba omwa gurupu eyikakolesaya owundi mubughe!”

LEKA EKINYWE KYA NYAMUHANGA KIHIKE OKWA MUTHIMA WAWU

19, 20. Thwanga kangania thuthi ngoku thwanzire Ekinywe kya Nyamuhanga?

19 Omo lhwanzo lhwiwe, Yehova abirithuha Ekinywe kiwe, e Biblia, omwa mibughe mingyi nuku ‘abandu bosi baminye ndeke omwatsi w’ekwenene.’ (1 Tim. 2:4) Anasi ngoku abandu bangan’ughuthya obwagha bwabu bw’obunyakirimu bamasoma eby’akabugha omwa mubughe owa bakayitheghereraya ndeke.

20 Aliwe mbulha thuli omwa mibere eyiri yithi, thutholere ithwalhangira thuthi thukalisaya ndeke omuthima wethu ebyalya by’obunyakirimu. Omw’ibya ithunemuyeghesya mughulhu wosi Amasako omwa mubughe owa thukayitheghereraya ndeke, ithukendi thoka eritheya obunyakirimu bwethu n’obw’eka yethu kandi ithukendi kangania kwenene ngoku thwanzire ebya Nyamuhanga akabugha.​—Esy. 119:11.

^ [1] (enungu 5) Awandi mena abirihindulhwa.

^ [2] (Lebaya enungu 18) Eriminya emisingyi ye Biblia eyanga wathikya eka yawu lebaya omwatsi, “Erikulirya Abaana Omwa Kindi Kihugho​—Ebitsibu n’Emighisa Eyikalhwiririramu” omwa Watchtower eya Okwerikumi 15, 2002.