1-3. (a) Demtrug rarogodad, ma mang e susun ni nge m’on u wan’dad? (b) Mang boch e magawon ni ma mada’nag e piin ni yad be fil yugu reb e thin, ma mang boch e deer ni ke sum ni bochan e re n’ey? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

 BOKUM biyu’ e Pi Mich Rok Jehovah e ngiyal’ ney e yad be un i lebguy fare yiiy ni be yog ni ngan machibnag fare thin nib fel’ ngak “urngin e pi nam, nge ganong nge thin nge gubin mit e girdi’.” (Rev. 14:6) Ga be un i fil yugu reb e thin, fa? Gur reb e missionary, ara ga be par u reb e nam ni gathi nam rom ni ga be pi’ e ayuw ko ulung riy, ara kam tabab ni ngaum un ko muulung u reb e ulung ni bay ko nam rom nib thil e thin rorad, fa?

² Bochan ni gadad e pi tapigpig rok Got, ma gad gubin nib t’uf ni ngad ayuweged chon e tabinaw rodad ni ngar pared ni yad ba gel ko tirok Got ban’en. (Matt. 5:3) Machane, bay yu ngiyal’ nrayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngad tedan’dad ko fol Bible ni gad ma tay ni yigoo gadad ni bochan e boor pa’ u puluwdad. Machane, ku bay reb e magawon ni ma mada’nag e pi walag ni yad be pigpig u boch e ulung ni yima non riy ni thin nu bang.

³ Gathi kemus nib t’uf ni nge fil e pi walag ney yugu reb e thin nib thil ko thin rorad, ya kub t’uf ni ngaur fal’eged i fil e tin nib toar fan e machib ni bay ko thin rok Got. (1 Kor. 2:10) Ere, uw rogon ni ngar rin’ed e re n’ey  ni faanra gathi ri yad be nang fan e n’en ni yima yog u nap’an e muulung? Ma mang fan nsusun e nge guy e pi gallabthir ni Kristiano rogon ni ngari rich e Thin rok Got nga gum’irchaen pi fakrad?

4. Mang e rayog ni nge magawonnag be’ ko tirok Got ban’en? Mu weliy ban’en ni buch kakrom.

⁴ Faanra gathi ri be nang be’ fan e Thin rok Got ni be fil u yugu reb e thin ni gathi thin rok, ma rayog ni nge magawonnag e re n’ey facha’ ko tirok Got ban’en. Nap’an e bin lal e chibog B.C.E., me magafan’ Nehemiah ni bochan e nang ni bay boch i pi fak e pi Jew ni ka fin nra sulod u Babylon ndar nanged e thin ni Hebrew. (Mu beeg e Nehemiah 13:23, 24.) Ere, bochan nde nang e pi bitir nem fan e Thin rok Got, ma aram fan ni ke magawon rogon e tha’ u thilrad Got nge girdi’ rok.​—Neh. 8:2, 8. 

5, 6. Mang e ke nang boch e gallabthir ni yad ma pigpig u boch e ulung ni yima non riy ni thin nu bang, ma mang fan?

⁵ Bay boch e gallabthir ni yad be pigpig u boch e ulung ni yima non riy ni thin nu bang ni kar guyed ni be magawon pi fakrad ko tirok Got ban’en. Pi fakrad e gathi ri yad manang fan nib fel’ rogon e n’en ni yima weliy u nap’an e muulung, ere der yag ni nge taw e pi n’em nga gum’ircha’rad. Pedro ^[1] nra chuwgad chon e tabinaw rok u South America nga ranod ra pared nga Australia e yog ni gaar: “Nap’an ni yira weliy murung’agen e tirok Got ban’en, mab t’uf ni nge taw nga laniyan’ nge gum’irchaen be’.”​—Luke 24:32.

⁶ Nap’an ni gad ra beeg ban’en ni kan yoloy u reb e thin ni gathi thin rodad, mab ga’ ni gathi ri ma yan i taw nga gum’ircha’dad ni bod rogon ni faanra gad be beeg ko thin rodad. Maku reb e, faanra dabiyog ni ngad nonad ni thin u yugu reb e nam nib fel’ rogon ma rayog ni nge magawonnag lanin’dad nge rarogodad ko tirok Got ban’en. Ere, yugu aram rogon ni gad baadag ni ngad pigpiggad ngak Jehovah u reb e ulung ni yima non riy ni thin nu bang, machane kub fel’ ni ngad guyed rogon ni ngad ayuweged e tha’ u thildad Jehovah ni nga i par nib fel’.​—Matt. 4:4.

7. Uw rogon ni guy piyu Babylon rogon ni ngar towasariyed Daniel ni nge fol ko yalen rorad me mich e teliw rorad u wan’?

⁷ Nap’an nni fek Daniel nge fapi fager rok nga Babylon, ma aram me guy piyu Babylon rogon ni ngar towasariyed e pi pagel nem ni ngar folgad ko yalen rorad. Ere, n’en nrin’ed e aram e ra filed e “thin nu Babylonia” ngorad. Maku reb e, ki tunguy e cha’ nth’abi tolang ko piin ni yad bay u tan pa’ e en pilung boch e ngachal rok yu Babylon ngorad. (Dan. 1:3-7) Ere, re ngachal ni baaram nni tunguy ngak Daniel e ni fek u fithingan e bin th’abi tolang e got rok yu Babylon ni ka nog Bel ngak. Rayog ni fan ni rin’ Nebukadnezzar ni Pilung e re n’ey e bochan ni nge dag ngak Daniel ni kab gel gelngin e got rok yu Babylon ngak Jehovah ni Got rok Daniel.​—Dan. 4:8.

8. Mang e ayuweg Daniel ni nge par nib gel ko tirok Got ban’en u nap’an ni be par u reb e nam ni gathi nam rok?

⁸ Yugu aram rogon nni ognag gan e pilung ngak Daniel ni nge kay, machane ke ‘dugliy u wan’’ ndabi rin’ ban’en nra k’aring ni nge “par ndaki machalbog.” (Dan. 1:8) Bochan ni i par ni be fil “fapi babyor nib thothup” ni kan yoloy ko thin rok, ma aram fan ni yag ni nge par nib gel ko tirok Got ban’en ni yugu aram rogon ni be par u reb e nam ni gathi nam rok. (Dan. 9:2) Ere, sogonap’an 70 e duw nga tomuren ni taw nga Babylon, ma ka yima pining Daniel ngak ni aram fithingan ko thin ni Hebrew.​—Dan. 5:13.

9. Mang angin e Thin rok Got ngak e en ni yoloy e Psalm 119?

⁹ I yag ni nge pi’ e Thin rok Got gelngin e en ni yoloy e Psalm 119 ni nge par nib thil u fithik’ e girdi’ u tooben. Thingari athamgil u fithik’ e togopuluw ni i tay e pi tagagiyeg ngak. (Ps. 119:23, 61) Yugu aram rogon me pag e thin rok Got ni nge taw nga gum’irchaen.​—Mu beeg e Psalm 119:11, 46.

10, 11. (a) Mang e susun ni ngad nameged u nap’an ni gad be fil e Thin rok Got? (b) Uw rogon ni ngad rin’ed e re n’ey? Mu susunnag.

¹⁰ Yugu aram rogon nrayog ni boor e maruwel ni  gad ma rin’ u lan e ulung ngu tabon e maruwel rodad, machane gad gubin nib t’uf ni ngad ted e tayim ni fan ko fol Bible ni yigoo gadad nge fol Bible ni tabinaw. (Efe. 5:15, 16) Machane, ra gad be fol Bible ma gathi ngad nameged ni ngad beeged boor e page u yu ken e babyor rodad ara kemus ni ngad fal’eged rogon e fulweg ni ngad pied u nap’an e muulung. Ya thingar da guyed rogon ni nge taw e Thin rok Got nga gum’ircha’dad me gelnag e michan’ rodad.

¹¹ Ere, rogon ni nge yag nda rin’ed e re n’ey e aram e susun ni ngad yarmiyed urngin e tayim ni gad be tay ni ngad filed boch ban’en ni ngad pied e athamgil riy nga laniyan’ boch e girdi’ nge urngin e tayim ni gad be fil boch ban’en riy ni gadad e nge ayuwegdad ko tirok Got ban’en. (Fil. 1:9, 10) Thingar dab da paged talin nnap’an ni gad be fal’eg rogodad ni fan ko machib, nge muulung, ara nap’an ni gad be fal’eg e welthin rodad, mab mom nrayog ni ngad lemnaged rogon nib puluw fapi thin ni gad be beeg ngak yugu boch e girdi’ ko bin ni ngad lemnaged rogon nib puluw ngodad. Baaray rogon nrayog ni ngan susunnag. Yugu aram rogon nib t’uf ni nge ri’ be’ ni ma lum u reb e tafen e abich lamen e ggan ni ke lith u m’on ni nge pi’ i kay e girdi’, machane dabiyog ni kemus ni nga i ri’ lamen e ggan me par nib fos. Ya faanra nge par nib gel fithik’ i dow, mab t’uf ni ngki ngongliy boch e ggan ni nge kay nib fel’ ngak. Ere ku arrogodad ni susun e ngaud filed boch ban’en ko thin rok Got ni gadad e ra yib angin ngodad.

12, 13. Mang fan ni ke pirieg boch e girdi’ ni yad be pigpig u boch e ulung ni yima non riy ni thin nu bang nib fel’ ni ngaur ted e fol Bible ko thin rorad ni gubin ngiyal’?

¹² Boor e walag ni yad ma pigpig u boch e ulung ni yima non riy ni thin nu bang ni kar guyed nib fel’ ni ngaur filed e Bible ni gubin ngiyal’ ko ‘thin ko birorad e nam.’ (Acts 2:8) Mus ko pi missionary ni yad ma pigpig u yugu boch e nam ni yad manang ni faanra ngar pared ni yad ba gel ko tirok Got ban’en, ma dabiyog ni kemus ni yigoo pi n’en ni yad ma fil u nap’an e muulung e ir e ngaur taga’gad ngay.

¹³ Alain ni ke gaman sogonap’an meruk e duw ni ke fil e thin nu Persia e yog ni gaar: “Nap’an ni gu ra fal’eg rogog ko muulung ko thin ni Persia, mab ga’  ni kemus ni gu ma lemnag rogon fan e thin ni gu be beeg. Ere, bochan ni kemus ni yigoo man’ey rog e ir e be maruwel, ma aram fan ni gathi ri ma taw e pi n’en ni gu be beeg nga gum’irchaeg. Aram fan ni gubin ngiyal’ ni gu ma tay e tayim ni nggu beeg e Bible nge ku boch e babyor ko thin rog.”

14. Mang reb e ban’en nib t’uf ni nge tiyan’ e piin gallabthir ngay, ma mang fan?

¹⁴ Ba ga’ fan ni nge guy e piin gallabthir ni Kristiano rogon ni nge taw e Thin rok Got nga laniyan’ nge gum’irchaen pi fakrad. Tomuren ni ke gaman dalip e duw ni ke pigpig Serge nge Muriel ni ppin rok u reb e ulung ni yima non riy ni thin nu bang, ma aram mar guyew ni gathi ri ka baadag ba pagel ni fakrow ni 17 e duw rok ni ma un ko pi n’en ni yad ma rin’ ni fan ko tirok Got ban’en. I yog Muriel ni gaar: “Kafram ni gamad ma machib ko thin romad ni French e ri baadag ni ma un ko machib, machane chiney ni gamad ma machib ni gamad be fanay yugu reb e thin ni gathi thin romad e kari dabuy ni ma un ko machib.” Miki weliy Serge ni gaar: “Nap’an nug nangew ni ke magawon fakmow ko tirok Got ban’en ni bochan e re n’ey, ma aram mug dugliyew ni nggu sulod ko ulung romad kafram.”

15. (a) Mang boch ban’en nrayog ni nge k’aring e piin gallabthir ni ngar dugliyed ni nga ranod pi fakrad nga reb e ulung ni thin riy e ir e ri manang pi fakrad fan? (b) Mang fonow e be pi’ e Deuteronomy 6:5-7 ngak e piin gallabthir?

¹⁵ Mang boch ban’en nrayog ni nge k’aring e piin gallabthir ni ngar dugliyed ni nga ranod pi fakrad nga reb e ulung ni thin riy e ir e ri manang pi fakrad fan? Som’on e, susun ni ngar fal’eged i lemnag ko ba gaman urngin e tayim maku rayog u rogorad ni ngar ayuweged pi fakrad ni ngari t’uf Jehovah rorad u nap’an ni yad be fil yugu reb e thin ngorad fa danga’. Bin migid e, rayog nsana kar guyed ni ke dabuy pi fakrad ni ngar uned ko machib, ara muulung, ara ngar pigpiggad ko bin baaram e ulung ni ka ranod ngay nib thil e thin riy. Faanra aray rogon, ma aram e rayog ni nge dugliy e piin gallabthir ni Kristiano ni nga ranod pi fakrad nga reb e ulung ni thin riy e ir e ri manang pi fakrad fan, mar pigpiggad u rom nge taw ko ngiyal’ ni ke ilal pi fakrad ko tirok Got ban’en.​—Mu beeg e Deuteronomy 6:5-7.

16, 17. Uw rogon ni ke yag ni nge ayuweg boch e gallabthir pi fakrad ko tirok Got ban’en u nap’an ni yad be pigpig u reb e ulung ni yima non riy ni thin nu bang?

¹⁶ Maku reb e, bay boch e gallabthir ni kar pirieged boch e kanawo’ nrayog ni ngar filed boch ban’en riy ngak pi fakrad ko thin rorad ma ka yad be un ko muulung u reb e ulung ni yima non riy ni thin nu bang. Charles nreb e matam ni bay dalip e ppin ni fak ni bay e duw rorad u thilin e 9 nge 13 e yad ma un chon e tabinaw rok nga reb e ulung ni yima non riy ko thin ni Lingala. I yog ni gaar: “Gu dugliyed ni ngaug ted e fol Bible u taabang nge fol Bible ni tabinaw ko thin romad. Machane, ku gamad ma tay boch e tayim ni nggu filed rogon i rin’ boch ban’en u taabang ara nggu rin’ed boch e gosgos u taabang ko thin ni Lingala, ya nge yag nra filed e re thin nem u nap’an ni gamad be rin’ boch ban’en ni nggu felfelan’gad ngay.”

¹⁷ Kevin ni chitamangin l’agruw i buliyel ni bagayow e lal e duw rok ma bagayow e meruk e i athamgil ni nge fil e tin riyul’ ko gal buliyel ni fak nem ni bochan e gathi ri yow be nang fan e n’en ni yima yog ko bin baaram e ulung ni yad ma un riy ko muulung. I yog ni gaar: “Gamow ma fil leengig e Bible ko gal buliyel ni fakmow nem ko thin ni French ni aram e thin romad. Maku reb e, gamad ma nameg ni nge gubin e pul ma bay taab yay ni kug uned ko muulung u reb e ulung ni yima non riy ko thin ni French. Maku nap’an ni gamad ra yan ko milekag nga reb e nam ni gamad be fafel ma gamad ma guy rogon ni nggu uned nga boch e convention ni yima tay ko thin romad.”

18. (a) Mang reb i kenggin e motochiyel ni bay ko Roma 15:1, 2 nrayog ni nge ayuwegem ni ngam dugliy e n’en nib fel’ ni ngam rin’ ni fan ngak pi fakam? (b) Mang boch ban’en ni ke yog boch e gallabthir nib fel’ ni ngan rin’? (Mu guy yugu boch e thin.)

¹⁸ Riyul’ nra reb e tabinaw ma yad e ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed nra ayuweg pi fakrad. ^[2] (Gal. 6:5) Muriel ni faan kan weliy murung’agen e yog nra pagew figirngin fan lanin’row ya nge yag nra ayuwegew fakrow ko tirok Got ban’en. (Mu beeg e Roma 15:1, 2.) Manang Serge nib fel’ e n’en ni kar dugliyed  ni ngar rin’ed. I yog ni gaar: “Ka nap’an nug sulod nggu uned nga reb e ulung ni yima non riy ko thin ni French, ma aram me tabab e re pagel ni fakmow nem ni nge mon’og ko tirok Got ban’en me munmun ma aram me un ko taufe. Chiney e ir reb e pioneer. Maku be lemnag ni nge yan i pi’ e ayuw nga reb e ulung ni yima non riy ni thin nu bang!”

19, 20. Uw rogon ni ngad daged nib ga’ fan e Thin rok Got u wan’dad?

¹⁹ Bochan ni gad ba t’uf rok Jehovah, ma aram fan ni ke n’igin ni ngan pilyeg e Thin rok ni aram e Bible nga bokum miriay e thin, ya nge yag ni nge ‘urngin e girdi’ mar thapgad ngak mar nanged e tin nib riyul’.’ (1 Tim. 2:4) Manang ni faanra i beeg e girdi’ e Bible ko thin rorad ma aram e rayog ni ngar ra chugurgad ngak.

²⁰ Machane, demtrug rarogodad ma susun ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad fal’eged i fil e tin nib toar ban’en ko thin rok Got. Faanra ud filed e Bible ko thin rodad ni gubin ngiyal’, ma aram e rayog ni ngad pared chon e tabinaw rodad ni gad ba gel ko tirok Got ban’en maku rayog ni ngad daged nriyul’ nib ga’ fan e thin rok u wan’dad.​—Ps. 119:11.