Môs éziñ, nneñ a nga sili monafam ate na: “Ye ô nji yeme na, tañe nsañe moné or ja lôte tañ éfumulu nsañ biyoñe bibaé?” Monafam a nga muñ a jô nye na: “Ôwé, ma yeme nalé.” Nde nneñ a nga sili nye na: “Nde, amu jé wo tobe beta nsañe moné a ne éfumulu? Nge wo nyoñe nsañe moné or, wo ye bi abime moné ô bili le biyoñe bibaé!” Nde monafam a nga yalane nye na: “Nge me nyoñe nsañe moné or, bôte ba ye ke beta zu ve ma minsañe na me top. Ye wo yem abime bifumulu minsañe me mbili?” Monafam ya nkana wu a liti bia fulu é ne bo mfi asu benya bôtô​—fek.

Kalate Zambe a jô na: “Ba’ale’e fek a mfasane mam. Éyoñe te wo ye wulu e zene jôé a ndi ése, a abo dôé da ye bo te kolé ôbak.” (Min. 3:21, 23, Mfefé Nkôñelan) Nde ñhe, e yeme jé é ne “fek” a aval avé bi ne liti na bi ne fek a ne kôme nyi bia. Ñyemane te wo volô bia na bi sa’ale mam me ne te’e bia nsisim, a ba’ale “abo” dangan é tele ne bip.

Fek ja selane ñyeman a ñwô’ane mam. Môt a bili ñyeman a yem abui mam. Wôna, nyô a wô’ô mam a ne yene nja ô ne e zañe jam éziñ a davok. Môt a bili fek a ne ngule ya yeme jam, a wô’ô fe de éyoñe jia, a bo fe jam da sili.

Éve’an é ne na, môt a ne bo ngule ya lañ a wôk kalate ba loene na, Jé Kalate Zambe a tu’a ye’ele? abim étun éyoñ éziñ. Éyoñ a yé’é, a ne ve abeñe biyalan. A ne taté na a tabe bisulan, a ne ne fe taté na a ve mbamba biyalane bisulan. Mam mete mese me ne liti na a yaé nsisim, ve ye nalé a tinane na a mbili fek? Bi vo’o jô nalé. Éko éziñ a ne avale môt da wô’ô mam tyi’ibi. Ve a bo fek éyoñ a futi benya mejôô mboan, éyoñ a yeme belane ñyeman a ñwô’ane mam. Nge a nyoñe mbamba mintyi’an, a liti na a kôme fas, da yené ne ngeññ na a ne fek.

Kalate Matthieu 7:24-27 a laane nlañe Yésus a nga laane na, bôte bebaé be mbe be kômbô’ô lôñe môt ase nda. A nga jô na môte wua a bili “fek.” Mbôle a mbe a yeme jam é ne kui, môt ate a nga lôñe nda jé akok yôp. A mbe ngômôtô a fek. A nji fase na e lôñe nda nselek yôp a ye ke bo dia, nge nyoñe nye abui éyoñ. Ve a nga liti na a ne fek amu a nga fas asu’ulane ya mimboane mié. Nde ñhe, éyoñ ôkôs ô nga vuñ, nda jé é nji ku. Nsili ô ne ñhe na, Aval avé bi ne bi, a ba’ale édima fulu fek?

Jam ôsu, yeme na kalate Michée 6:9 a jô na : ‘Môt a ne fek a ye ko jôé [Zambe] woñ.’ E semé Yéhôva a sili na bi ko jôé dé woñ. Nalé a tinane na, bi semé jam ése éyôlé jé ja tinan, to’o metiñe mé. Nge wo kômbô semé môt éziñ, wo yiane taté yem asimesane dé. Mvuse ya valé nde ñhe wo ye bo ngule ya futi ndi nleme jôé be nye, a yé’é be nye, ô tôñe fe mbamba éve’ela wé. Bia bi fek nge nlem ô tyele bia e yôp, éyoñe bia fas avale mimboane miangan mia ye nambe élate jangan a Yéhôva, a nge bia nyoñe mintyi’ane mi tii a metiñe mé.

Di baa, kalate Minkana 18:1 a jô Mfefé Nkôñelan na: ‘Nyô a bo te fulan a bôte bevok, a jeñe ve nkômbane wé émien. A wosan e fe’e ése be ne liti nye.’ Nge bi nji tabe ntyel, bi ne kandan a Yéhôva a bebo bisaé bé. Nge bia kômbô sa’ale ényiñ étam, bia yiane tabe a bobejañ ba ko jôé Yéhôva woñ, a semé metiñe mé. Bia yiane jeñ a mezene mese na bi ke Aba Éjôé, a bo mbane ya tabe a akônda. Éyoñe bisulan bia lôt, bia yiane yoé asimesan a minlem miangan, a jô’é na mam ba jô me nambe bia.

Nde fe, nge bia ye’elane Yéhôva a nleme wongan ôse, bia ye subu nye bebé. (Min. 3:5, 6) Bia yen asu’ulane ya mimboane miangan a bia nyoñe mbamba mintyi’an éyoñe bia  yoé asimesan a minlem miangan nté bia lañe Kalate Zambe a bekalate ékôane Yéhôva ja kuli. Bia yiane fe yoé minleme miangan éyoñe bobejañ be ne bitôtôlô ba ve bia melep. (Min. 19:20) Nde ñhe, bia ye ke ‘wosan e fe’e ése be ne liti’ bia, ve fek éte ja ye wônô bia.

Fek é ne nyii menda me bôt. Éve’an é ne na, Kalate Zambe a jô minga na a “semé” nnôm. (Beép. 5:33) Jé é ne bo na minga a semé nnôm? Nge fam ja yemete ésemé ja yiane nye, nge sili je a ngul, ésemé te ja ye ke tabe ayap. Minga a bili avale nnôme te a ne semé nye abim éziñ éyoñe ba nye be né, amu a sa’ale mejô. Ve ye a ye fo’o semé nnôm éyoñ a ne momo? Bi nji dañe buni de. Nnôm a yiane fas mam a ne bo mfa’a ya na, ésemé ngal a liti nye é bo mban. Nge a liti ébuma ya nsisim, nge a ne nye’an a évôvoé, ngal a ye liti nye beta ésemé. E ne été na, ngal a yiane semé nnôm to’o a yiane ésemé te nge momo.​—Beg. 5:22, 23.

Kalate Zambe a jô fe na nnôm a yiane nye’e ngal. (Beép. 5:28, 33) Minga a ne buni na, asu na nnôm a nye’e nye, a yiane solé nye mbia be mam a yiane yem. Ve, e benya mejôô, ye nalé a liti na a ne fek? Éyoñe nnôm a ye su’ulane yeme mam mete, jé ja ye boban? Ye a ye fo’o dañe beta nye’e nye mvuse ya valé? A ne bo ayaé. Ve nge a tobe mbamba éyoñe na a kate nye mam mete évôvoé été, éko éziñe na nnôm a ye nye’e zôsô wé. A nye’an a nye’e nye wo ye yaé.

Bongô ba yiane bo bebiaé bap mewôk, a kañese melebe ma so be Yéhôva. (Beép. 6:1, 4) Ye nalé a tinane na, bebiaé ba yiane jeñe na be ve mone wop nkobe ya mam a yiane bo a ma a nji yiane bo? Bebiaé be nji yiane ye’ele bone bap ve na be yeme metiñe ba ve be, nge yeme na ba ye foñôsô be éyoñe be nji tôñe me. Mbiaé a ne fek a volô mone wé na, a yem amu jé a yiane bo mewôk.

Tame simesane na, mongô a kobô mbiaé wé nkobô ébiasé. Nge mbiaé fe a kobô mongô ate abé, nge foñôsô nye a wô’ô ôlun, jame te e ne bo na, mon a wô’ô ôson nge tindi nye na a ku évô. A ne ba’ale ôvitik nlem, a jame te e ne bo na, a tebe bebiaé ôyap.

Bebiaé be ne fek ba ye fas avale be ne lebe bone bap, a avale jame te da ye nambe bone bap melu ma zu. Bebiaé be nji yiane bo ôjeja’a ya bo jam fo’o ve amu na be nji yem avale be bo. Éko éziñ, be ne laan a mongô a nye’an a évôvoé, a kate nye na, Yéhôva a yi na a semé bebiaé bé, ndemben a ye bi ényiñe ya nnôm éto. Éyoñe mongô a liti bebiaé bé ésemé, a yeme na a ve Yéhôva duma. (Beép. 6:2, 3) Mboane te ô ne nambe mongô. A wô’ôtane na bebiaé bé ba nye’e nye, a ésemé a bili mfa’a wop ja yaé. Jame mongô a ye bo mvuse ya valé é ne na, a ye sili bebiaé mvolan éyoñ a ye tebe e minjuk akiti ôjan.

Bebiaé béziñ be ne teke foñôsô bone bap amu be nji kômbô na be wô’ô abé. Ve jé ja ye kui éyoñe mongô a ye bo nya môtô? Ye a ye fo’o ko Yéhôva woñ, a bi fek ya tôñe metiñe mé? Ye a ye bo ntindane ya yoé Yéhôva nlem a ôsimesane wé, nge na ye a ye fo’o jeñe mvolan mfa’a ya nsisim?​—Min. 13:1; 29:21.

Mbamba mbaa bive’ela a tak aval a ye bo ésaé jé. A nji beme mise fo’o ve bikobe bié, a to ndi na é su’ulane yeme bo ésaé jé. Bebiaé be ne fek ba nyoñ éyoñe ya yé’é, a tôñe metiñe me Yéhôva, ba ko fe jôé dé woñ. Be nji tebe Yéhôva a ékôane jé ôyap, be bili fek a ba belane je na be yemete nda bôte jap.

Môs ôse bia yiane nyoñe mintyi’ane mi ne tyendé binyiñe biangan melu ma zu. A lôte na bi ji’a ve éyalan a nyoñe ntyi’an tu-nlôô, nga bi ne tebe a fas? Bia yiane kôme fas asu’ulane ya mam bia bo. Njeñané mvolane Yéhôva, a mbo’ané aval a jô. Bia ye bo fek, a fek éte ja ye ve bia ényiñ.​—Min. 3:21, 22.