Giampingan ba Nimo “ang Praktikal nga Kaalam”?
SUMALA sa sugilanon, dihay usa ka pobre nga batang lalaki nga nagpuyo sa hilit nga baryo. Kataw-an siya sa mga tawo kay naghunahuna sila nga bugo siya. Kon dunay mga bisita, himoon siyang kataw-anan sa mga taga-baryo atubangan sa ilang mga higala. Pakit-on nila siyag duha ka sensilyo—usa ka dako nga platang sensilyo ug usa ka gamay nga bulawan nga katumbas sa duha ka platang sensilyo. “Pagpili kon asay imong gusto ani,” moingon sila. Pilion sa bata ang plata dayon modagan.
Usa ka adlaw niana, may bisitang nangutana niya, “Wala ka ba mahibalo nga ang bulawang sensilyo doble ug bili kay nianang platang sensilyo?” Ang bata mipahiyom ug miingon, “Kabalo ko.” “Unya, nganong ang plata mang sensilyo ang imong pilion?” nangutana ang bisita. “Kon imong pilion ang bulawang sensilyo, madoble unta ang imong kuwarta!” “Pero,” miingon ang bata, “kon akong pilion ang bulawan, dili na sila makigdula nako. Kabalo ka ba pila nay akong natigom nga platang sensilyo?” Ang bata sa sugilanon nagpakitag hiyas nga masundog sa mga hamtong—ang praktikal nga kaalam.
Ang Bibliya nag-ingon: “Ampingi ang praktikal nga kaalam ug ang katakos sa panghunahuna. Sa ingon ikaw magalakaw sa imong dalan nga may kasegurohan, ug ang imong tiil dili gayod mapandol.” (Prov. 3:21, 23) Busa ang pagkahibalo kon unsa ang “praktikal nga kaalam” ug kon unsaon kana pagpadapat nagkahulogan sa atong kinabuhi. Kita matabangan niini nga malikayan ang pagkapandol sa espirituwal, ug makabarog nga malig-on.
UNSA KANA?
Ang praktikal nga kaalam lahi sa kahibalo ug pagsabot. Ang tawong may kahibalo magtigom ug impormasyon. Makita sa usa nga may pagsabot ang kalabotan sa usa ka impormasyon ngadto sa lain. Ang tawong may kaalam makakombinar sa kahibalo ug pagsabot, ug makapadapat niana sa praktikal nga paagi.
Pananglitan, ang usa ka tawo dali ra tingaling makahumag basa ug makasabot sa librong Unsay Tinuod nga Gitudlo sa Bibliya? Panahon sa pag-Bible study kaniya, sakto tingali ang iyang tubag. Lagmit motambong na siya sa mga tigom ug mohatag ug maayong mga komento. Kini tingali magpaila nga miuswag siya sa espirituwal. Pero nagpasabot ba kana nga nabatonan na niya ang kaalam? Dili sa tanang higayon. Tingali dali lang gyod siyang makakat-on. Pero kon iya nang ipadapat ang kamatuoran, nga naggamit sa kahibalo ug pagsabot sa hustong paagi, siya mahimong maalamon. Kon molampos ang iyang mga desisyon, nga nagpakitang iya kining gipamalandong, dayag nga nagpasundayag siyag praktikal nga kaalam.
Ang Mateo 7:24-27 naghisgot sa ilustrasyon ni Jesus bahin sa duha ka tawo nga nagtukod ug tagsatagsa ka balay. Ang usa kanila gihubit ingong “maalamon.” Kay naghunahuna sa posibleng mahitabo, gitukod sa maong tawo ang iyang balay ibabaw sa bato. Siya praktikal ug naglantaw sa unahan. Wala siya mangatarongan nga mas barato o dali ang pagtukod sa iyang balay ibabaw sa balas. Kay siya maalamon, iyang gihunahuna ang posibleng resulta sa iyang mga desisyon. Busa dihang miabot ang bagyo, wala matarog ang iyang balay. Karon kini ang pangutana, Sa unsang paagi nato mabatonan ug maampingan kining bililhong hiyas—ang praktikal nga kaalam?
SA UNSANG PAAGI NAKO KANA MABATONAN?
Una, matikdi nga ang Miqueas 6:9 nag-ingon: “Ang tawo nga may praktikal nga kaalam mahadlok sa [ngalan sa Diyos].” Ang pagkahadlok sa ngalan ni Jehova nagpasabot ug pagtahod kaniya. Kana nagkahulogan ug pagtahod sa kon unsay girepresentahan sa iyang ngalan, lakip na sa iyang mga sukdanan. Aron tahoron nimo ang usa, kinahanglang mahibaloan nimo ang iyang paagi sa paghunahuna. Dayon makasalig ug makakat-on ka na kaniya, nga magsundog sa iyang mga nahimo. Kon naghunahuna ta sa umaabot nga epekto sa atong mga binuhatan diha sa atong relasyon kang Jehova ug kon gibase nato ang atong mga desisyon sa iyang mga sukdanan, nan atong nabatonan ang praktikal nga kaalam.
Ikaduha, ang Proverbio 18:1 nag-ingon: “Ang nagalain sa iyang kaugalingon mangita sa iyang hakog nga tinguha; siya mobatok sa tanang praktikal nga kaalam.” Kon dili ta mag-amping, mahimong mahilayo kita kang Jehova ug sa iyang katawhan. Aron dili ta mahilain, kinahanglang makig-uban ta niadtong nahadlok sa ngalan sa Diyos ug nagtahod sa iyang mga sukdanan. Kon mahimo, angay tang presente sa Kingdom Hall, nga regular nga makig-uban sa atong mga igsoon. Panahon sa tigom, kinahanglang buksan nato ang atong hunahuna ug kasingkasing ug tugotang matandog kita sa atong madungog.
Dugang pa, kon ibubo nato kang Jehova ang anaa sa atong kasingkasing pinaagi sa pag-ampo, mas masuod kita kaniya. (Prov. 3:5, 6) Kon buksan nato ang atong hunahuna ug kasingkasing dihang magbasa sa Bibliya ug sa literatura nga gitagana sa organisasyon ni Jehova, makita nato kon unsay mahimong resulta sa atong mga binuhatan ug makalihok kita sumala niana. Kinahanglan sab nga buksan nato ang atong kasingkasing dihang tambagan kita sa hamtong nga mga brader. (Prov. 19:20) Unya, imbes “mobatok sa tanang praktikal nga kaalam,” atong mapauswag kining hinungdanong hiyas.
SA UNSANG PAAGI MAKATABANG KANA SA AKONG PAMILYA?
Ang praktikal nga kaalam makapanalipod sa pamilya. Pananglitan, ang Bibliya nag-awhag sa asawa sa pagbaton ug “halawom nga pagtahod” sa iyang bana. (Efe. 5:33) Sa unsang paagi maangkon sa bana ang halawom nga pagtahod? Kon mamugos ang bana nga tahoron siya, temporaryo lang ang resulta niini. Aron malikayan ang panagbangi, ang asawa tingali motahod niya kon naa siya. Pero, tahoron kaha siya sa iyang asawa kon wala siya? Lagmit dili. Angayng konsiderahon sa bana kon unsay makahatag ug dumalayong resulta. Kon iyang ipakita ang bunga sa espiritu, nga magmahigugmaon ug magmaluloton, iyang maangkon ang halawom nga pagtahod sa iyang asawa. Siyempre, ang Kristohanong asawa angayng magpakitag pagtahod sa iyang bana, angayan man kini sa pagtahod o dili.—Gal. 5:22, 23.
Ang Bibliya nag-ingon usab nga angayng higugmaon sa bana ang iyang asawa. (Efe. 5:28, 33) Sa paningkamot nga magpabilin ang gugma sa iyang bana, ang asawa mangatarongan tingali nga mas maayong ililong ang dili maayong mga panghitabo nga angay untang mahibaloan sa bana. Pero, nagpakita ba gyod nag praktikal nga kaalam? Sa ulahi, kon madiskobrehan kana sa bana, unsay mahimong resulta? Mosamot ba ang iyang gugma sa iyang asawa? Lagmit lisod kana para sa bana. Hinunoa, kon ang asawa mangitag haom nga panahon aron itug-an sa kalmadong paagi ang dili maayong mga panghitabo, lagmit maapresyar sa bana ang pagkamatinud-anon sa iyang asawa. Ingong resulta, mas higugmaon siya sa iyang bana.
Ang paagi sa pagdisiplina nimo sa imong anak karon makaapektar sa imong pagpakigkomunikar kanila sa ulahi
Ang mga anak angayng magmasinugtanon sa ilang mga ginikanan ug disiplinahon sa paagi ni Jehova. (Efe. 6:1, 4) Nagpasabot ba kini nga maghimo ang mga ginikanan ug taas nga listahan kon unsay angay ug dili angayng buhaton sa mga anak? Labaw pa ang nalangkit kay sa pagkahibalo lang sa mga balaod sa balay o sa mga silot kon dili kana tumanon. Ang ginikanan nga may praktikal nga kaalam magtabang sa iyang anak aron masabtan niini kon nganong angay kining magmasinugtanon.
Pananglitan, ibutang ta nga ang anak mosulti nga walay pagtahod sa iyang ginikanan. Kon singhagan o silotan dayon ang anak, lagmit maulawan kini o mapugos sa paghilom. Apan, mahimong maglagot ang anak, nga magpahilayo na hinuon kaniya sa iyang ginikanan.
Ang mga ginikanan nga nakaugmad ug praktikal nga kaalam maghunahuna sa paagi sa pagdisiplina nila sa ilang mga anak ug sa epekto niini sa umaabot. Ang mga ginikanan dili angayng masuko dayon tungod lang kay naulawan sila. Tingali sa pribado, mangatarongan sila sa ilang anak sa kalmado ug mahigugmaong paagi, nga magpatin-aw kaniya nga gidahom ni Jehova nga tahoron niya ang iyang ginikanan alang sa iyang dumalayong kaayohan. Dihang ipakita sa anak nga gitahod niya ang iyang ginikanan, maamgohan niya nga iyang gipasidunggan si Jehova. (Efe. 6:2, 3) Kini nga paagi makatandog sa kasingkasing sa bata. Iyang bation nga gipangga gyod siya sa iyang ginikanan, ug modako ang iyang pagtahod kanila. Ingong resulta, dili na magduhaduha ang bata sa pagpangayog tabang kon motungha ang importanteng mga butang sa umaabot.
Ang pipila ka ginikanan dili mobadlong kay basig mahiubos ang ilang anak. Apan, unsay mahitabo inigkadako na sa anak? Siya ba mahadlok kang Jehova ug moila nga maalamon ang pagsunod sa sukdanan sa Diyos? Mapalihok ba siya sa pagbukas sa iyang kasingkasing ug hunahuna kang Jehova, o magpalain siya sa iyang kaugalingon sa espirituwal?—Prov. 13:1; 29:21.
Ang maayong eskultor magplanong daan kon unsay iyang hulmahon. Dili siya magpatakag tigib ug maglaom nga makaporma siyag nindot nga disenyo. Ang ginikanan nga dunay praktikal nga kaalam mogahin ug panahon sa pagkat-on ug pagpadapat sa mga sukdanan ni Jehova, sa ingon nagpakitag kahadlok sa iyang ngalan. Kon dili sila mobulag kang Jehova ug sa iyang organisasyon, ilang mabatonan ang praktikal nga kaalam ug magamit kana sa pagpalig-on sa ilang pamilya.
Adlaw-adlaw, kinahanglan tang mohimog mga desisyon nga makaapektar sa atong kaugmaon. Imbes magdalidali sa pagdesisyon, nganong dili mamalandong una? Hunahunaag maayo ang mahimong sangpotanan. Magpagiya kang Jehova, ug ipadapat ang iyang kaalam. Kon buhaton nato kana, atong giampingan ang praktikal nga kaalam, ug kana makahatag natog kinabuhi.—Prov. 3:21, 22.
