Esenowo kiet ama obụp enye usen kiet ete: “Ndi ufiọkke ke okụk gold ekeme ndidep n̄kpọ emi okụk silver mîkemeke ndidep?” Eyen oro ama asak, ekem ọdọhọ ete: “Mmọfiọk.” Esenowo oro ama afiak obụp enye ete: “Ntak emi afo esisiode okụk silver?” Eyen oro ama ọdọhọ ete: “Edieke nsiode okụk gold, mmọ idimaha ndibre mbre oro aba ye ami. Ndi ọmọdiọn̄ọ ibat okụk silver emi nnyenede?” Ekpri eyen emi enyene ata ọniọn̄, edu emi onyụn̄ ọfọnde akwaowo enyene.

Bible ọdọhọ ete: “Kpeme ata ọniọn̄ ye ukeme ukere n̄kpọ. Ndien afo ayasan̄a ke ifụre ke usụn̄ fo, ukot fo idinyụn̄ ituahake baba n̄kpọ kiet.” (N̄ke 3:​21, 23) Ọfọn ifiọk se “ata ọniọn̄” edide inyụn̄ ifiọk nte ikemede ndinyene enye. Ata ọniọn̄ ekeme ndikpeme nnyịn inyụn̄ iyakke ituak “ukot” iduọ.

Ata ọniọn̄, ifiọk, ye mbufiọk idịghe ukem n̄kpọ. Owo oro enyenede ifiọk ọdiọn̄ọ ediwak n̄kpọ. Owo oro enyenede mbufiọk esitie ekere ufọn oro imọ idibọde edieke inamde se idiọn̄ọde. Edi owo emi enyenede ọniọn̄ esida ifiọk ye mbufiọk anam n̄kpọ man ọbọ ufọn.

Ke uwụtn̄kpọ, owo ekeme ndida esisịt ini okot n̄wed Nso ke Bible Ekpep Nnyịn?, se enye okotde onyụn̄ an̄wan̄a enye. Enye ekeme ndinọ nnennen ibọrọ ke ini ẹkpepde enye n̄wed emi, ọtọn̄ọ ndidụk mbono esop nnyụn̄ nnọ nti ibọrọ. Kpukpru emi ẹkeme ndiwụt ke enye ọtọn̄ọ ndinyene ifiọk Abasi. Ndi emi ọwọrọ ke enye enyene ata ọniọn̄? Iwọrọke ntre. Ekeme ndidi enye edi owo emi n̄kpọ esisọpde an̄wan̄a. Edi ke ini enye anamde se enye ekpepde, oro edi, adade ifiọk ye mbufiọk anam n̄kpọ, emi owụt ke enye ọtọn̄ọ ndinyene ọniọn̄. Edieke enye etiede ekere mbemiso ebierede n̄kpọ, onyụn̄ ebierede n̄kpọ oro ọfọnde, do ndien ke mme owo ẹdikụt ke enye enyene ata ọniọn̄.

Matthew 7:​24-27 etịn̄ aban̄a uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde aban̄a owo iba emi ẹkebọpde ufọk. Bible ọdọhọ ke owo kiet ke otu mmọ ama enyene “ọniọn̄.” Enye ama etie ekere se isitịbede inọ ufọk emi owo mîsịnke eti itiat idakisọn̄; ntre enye ama ọbọp ufọk esie odori ke enyọn̄ akamba itiat. Enye ikekereke ke eyemem imọ utom ndibọp ufọk ke enyọn̄ utan, ke idinyụn̄ ikpaha ediwak okụk. Sia enye ekenyenede ọniọn̄, enye ama ọfiọk ke n̄kpọ isinamke ufọk oro ẹbọpde ẹdori ke enyọn̄ itiat. Ntak edi oro oyobio mîkowụrike ufọk esie. Didie ke nnyịn ikeme ndinyene nnyụn̄ n̄kpeme ata ọniọn̄?

Akpa, ti ke Micah 6:9 ọdọhọ ke “owo emi enyenede ata ọniọn̄ ayabak enyịn̄” Abasi. Iyokpono Jehovah edieke ibakde enyịn̄ esie. Emi ọwọrọ ke  nnyịn idinamke n̄kpọ emi edisuenede enyịn̄ esie, iyonyụn̄ idu uwem nte enye ọdọhọde. Nnyịn imesinen̄ede ikpono mbon oro imade, ikpebe mmọ inyụn̄ inyene mbuọtidem ke idem mmọ. Ke ini itiede ikere m̀mê se iyomde ndinam ayanam nnyịn ika iso idi ufan Jehovah, inyụn̄ iyakde Ikọ esie an̄wam nnyịn ibiere n̄kpọ, emi owụt ke imọtọn̄ọ ndinyene ata ọniọn̄.

Ọyọhọ iba, Mme N̄ke 18:1 ọdọhọ ete: “Owo eke adian̄arede etie ikpọn̄ ediyom ibụk ibụk udọn̄ idemesie; enye oyofụmi kpukpru ata ọniọn̄.” Edieke nnyịn mîkpemeke, imekeme ndidian̄ade n̄kpọn̄ Jehovah ye ikọt esie. Mbak emi editịbe, ọfọn isidu ye mbon oro ẹbakde enyịn̄ Abasi ẹnyụn̄ ẹdude uwem nte enye ọdọhọde. Ọfọn isinyụn̄ idụk mbono esop kpukpru ini. Ke ini idụkde mbono esop, ọfọn inen̄ede ikpan̄ utọn̄ man se ẹtịn̄de odụk nnyịn esịt.

Adianade do, edieke itịn̄de kpukpru se ifịnade nnyịn ke akam inọ Jehovah, emi ayan̄wam nnyịn itetịm ikpere enye. (N̄ke 3:​5, 6) Ke ini iyakde se ikotde ke Bible ye mme n̄wed esop Abasi odụk nnyịn esịt, emi ayan̄wam nnyịn ikụt ufen oro idibọde edieke inamde n̄kpọ emi Jehovah asuade. Ana inyụn̄ inyịme ndibọ item emi nditọete oro ẹsọn̄de idem ke esop ẹnọde nnyịn. (N̄ke 19:20) Edieke inamde kpukpru emi, nnyịn iyenyene ata ọniọn̄.

Ata ọniọn̄ ekeme ndikpeme ubon. Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọdọhọ “n̄wan enen̄ede okpono ebe esie.” (Eph. 5:33) Nso ke ebe akpanam man n̄wan esie enen̄ede okpono enye? Edieke ebe enyịkde-nyịk n̄wan okpono enye ke ntak emi enye edide ibuotufọk, n̄wan esie idikponoke enye ke ofụri esịt. N̄wan esie ekeme ndikpono enye ke ini enye odude ke ufọk mbak mfịna, edi se n̄wan esie anamde ke ini enye mîdụhe owụt ke enye okpono ebe esie ke n̄kpọkinua. Ntre, ana ebe odu uwem ke usụn̄ oro edinamde n̄wan esie okpono enye ke ofụri esịt. Edieke enye amade n̄wan esie onyụn̄ ọfọnde ido ye enye, edinenem n̄wan esie ndinen̄ede n̄kpono enye. Akpana nditọete iban ẹsikpono ebe mmọ idem ke ini ọsọn̄de ndinam ntre.​—⁠Gal. 5:​22, 23.

Bible ọdọhọ n̄ko ete mme ebe ẹma iban mmọ. (Eph. 5:​28, 33) N̄wan ekeme ndidịp ebe esie n̄kpọ oro enye ekerede ke ikpetịn̄ inọ enye, ke enye idimaha imọ aba. Ndi n̄wan oro anamde utọ n̄kpọ emi enyene ata ọniọn̄? Nso iditịbe edieke ebe esie edide edifiọk n̄kpọ oro? Ndi emi ayanam ebe esie etetịm ama enye? Idinamke. Ntem, ifọnke n̄wan edịp ebe esie n̄kpọ, ọkpọkọm edi n̄kpọ emi mîdinemke ebe esie esịt. Ke ini n̄wan mîdịpke ebe esie n̄kpọ, ebe esie ayada enye nte owo akpanikọ onyụn̄ enen̄ede ama enye.

Ana nditọ ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mmọ, ẹnyụn̄ ẹyak mme ete ye eka mmọ ẹda item Jehovah ẹtụnọ mmọ. (Eph. 6:​1, 4) Ndi emi ọwọrọ ke ana mme ete ye eka ẹteteme nditọ mmọ kpukpru se mmọ ẹkpenamde ye se mmọ mîkpanamke? Idiọkke ete ye eka ndinam nditọ mmọ ẹfiọk ibet oro mmọ ẹyomde nditọ mmọ ẹnịm ke ufọk, ye ufen oro mmọ ẹdibọde edieke mmọ ẹbiatde ibet oro. Edi ete ye eka oro ẹnyenede ata ọniọn̄, ẹyen̄wam nditọ mmọ ẹfiọk ntak emi mmọ ẹkpenịmde ibet oro ye ufọn oro mmọ ẹdibọde.

Ke uwụtn̄kpọ, nso ke akpanam edieke eyen fo ọsọn̄ọde fi enyịn? Edieke osụn̄ide enye m̀mê amiade enye ke ini esịt osụk ayatde fi do, emekeme ndinọ enye unan. Ndien emi ekeme ndinam eyen fo okûma ndisan̄a n̄kpere fi onyụn̄ ekere ke afo umaha imọ.

Mme ete ye eka oro ẹnyenede ata ọniọn̄ ẹsitie ẹkere nte iditụnọde nditọ mmimọ man mmọ ẹwọrọ n̄kpọ ke ini iso. Mme ete ye eka ikpọsọpke-sọp itụnọ eyen mmọ ndondo oro enye anamde se iyatde mmọ esịt. Ọkpọfọn mmọ ẹsụhọde ẹtie ye eyen mmọ ke esịt ama okosụhọde mmọ, ẹnam enye ọfiọk ke Jehovah oyom enye okpono mmimọ man n̄kpọ ọfọn ye enye ke nsinsi. Emi ayanam eyen oro ọfiọk ke edieke imọ ikponode ete ye eka imọ, ke Jehovah ke ikpono oro. (Eph. 6:​2, 3) Utọ nneme emi ekeme ndidụk eyen oro esịt onyụn̄ anam enye okụt ke ete ye eka imọ ẹma imọ. Ndien emi ayanam enye aka iso okpono mmọ, enen̄ede ekpere mmọ, esinyụn̄ aka ebịne mmọ ke ini enye enyenede mfịna.

Ndusụk mme ete ye eka isitụnọke nditọ mmọ mbak ẹdiyat nditọ mmọ ẹsịt. Utọ nditọ emi ẹditie didie ke ini mmọ ẹkponde? Ndi mmọ ẹyebak Jehovah ẹnyụn̄ ẹnịm ke mme ibet esie ẹdi ke ufọn nnyịn? Ndi mmọ ẹyekpono Jehovah ke ofụri esịt mmọ, mîdịghe, ndi emi idikam inamke mmọ ẹda nsannsan ẹkpọn̄ enye?​—⁠N̄ke 13:1; 29:⁠21.

Eti ekịmọfọn̄ isidịghe ama ọbọbọ owo ọfọn̄ enye ọtọn̄ọ ndikịm, enye esitie ekere nte idifatde inyụn̄ ikịmde ọfọn̄ oro man enen̄ede eye. Kpasụk ntre, mme ete ye eka oro ẹnyenede ọniọn̄ ẹsida ini ẹkpep Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹnam se mmọ ẹkpepde, ndien emi esinam mmọ ẹbak Jehovah. Sia mmọ ẹnen̄erede ẹkpere Jehovah ye esop esie, mmọ ẹsinyene ata ọniọn̄ ẹnyụn̄ ẹda emi ẹn̄wam ubon mmọ.

Kpukpru usen, nnyịn imesinyene mme n̄kpọ ndibiere emi ekemede ndinam n̄kpọ ọfọn m̀mê ọdiọk ye nnyịn. Utu ke ndisọsọp mbiere n̄kpọ, ọfọn inen̄ede itie ikere m̀mê nso ke se iyomde ndibiere emi edida idi n̄kpọn̄. Ọfọn iben̄e Jehovah ọnọ nnyịn ọniọn̄ esie man ikeme ndibiere n̄kpọ emi edifọnde. Edieke inamde emi, ọwọrọ imekpeme ata ọniọn̄, ndien enye eyenịm nnyịn uwem.​—⁠N̄ke 3:​21, 22.