Naminsan, dinamag ti maysa a bisita, “Dimo kadi ammo a mamindua a nanginngina ti balitok a baria ngem ti pirak?” Immisem ti ubing sa kinunana, “Wen, ammok.” Insaludsod ti bisita: “Apay ngarud a ti pirak ti pinilim? No alaem ti balitok, mamindua nga ad-adu ti kuartam!” Kuna ti ubing: “Ngem no alaek ti balitok, didakton pagaangawan dagiti tattao. Ammom kadi no manon a pirak a baria ti naurnongko?” Adda matulad dagiti adulto iti ubing iti dayta nga estoria—ti praktikal a kinasirib.

Kuna ti Biblia: “Saluadam ti praktikal a kinasirib ken ti pannakabael nga agpanunot. Iti kasta magnakanto a sitatalged iti dalanmo, ket uray ta sakam saanto a maidungpar iti aniaman a banag.” (Prov. 3:21, 23) Isu a no ammotayo no ania ti “praktikal a kinasirib” ken no kasanotayo a mausar dayta, masalaknibantayo. Makatulong dayta tapno saan a madadael ti espiritualidadtayo, ket saantayo a maitibkol.

Naiduma ti praktikal a sirib iti pannakaammo ken pannakaawat. Ti tao nga addaan iti pannakaammo ket agurnong kadagiti impormasion. Ti met addaan iti pannakaawat makitana no kasano nga agkokonektar dagiti impormasion. Ti tao nga addaan iti sirib ket kabaelanna nga iyaplikar ti pannakaammo ken pannakaawat iti epektibo a pamay-an.

Kas pagarigan, mabalin nga apagbiit laeng a mabasa ken maawatan ti maysa a tao ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? Iti pannakipagadalna, mabalin nga umiso dagiti sungbatna. Mabalin a makigimgimongen ken nagpipintas pay ketdin dagiti komentona. Ipakita amin dagita a rumangrang-ayen iti naespirituan, ngem kaipapananna kadi nga addaanen iti sirib? Nalabit saan. Mabalin nga alisto laeng a makasursuro. Ngem no iyaplikarna ti naadalna, ken usarenna ti pannakaammo ken pannakaawat iti umiso a pamay-an, agbalin a masirib. No nasayaat ti resulta dagiti desisionna, a pakakitaan a pinagpanunotanna a naimbag dagita, nalawag nga addaan iti praktikal a kinasirib.

Mabasa iti Mateo 7:24-27 ti ilustrasion ni Jesus maipapan iti dua a lallaki a nagipatakder iti balay. Nailadawan ti maysa a lalaki kas “masirib.” Gapu ta pinanunotna ti mabalin a mapasamak, impatakderna ti balayna iti bato. Nagbalin a praktikal ken pinanunotna ti masanguanan. Saanna nga inrason a nalaklaka wenno al-alisto no agpatakder iti kadaratan. Gapu ta masirib, pinanunotna ti agpaut nga epekto dagiti aramidenna. Isu nga idi nagbagyo, nakatakder latta ti balayna. Ita, ti saludsod ket, Kasanotayo a maaddaan ken masaluadan ti praktikal a sirib?

Umuna, paliiwem ti kuna ti Mikias 6:9: “Ti tao nga addaan praktikal a kinasirib agbutengto iti nagan [ti Dios].” Ti panagbuteng iti nagan ni Jehova kaipapananna ti panangrespeto kenkuana. Kayatna a sawen a nangato ti panagraemtayo iti ireprepresentar  ti naganna, agraman dagiti pagalagadanna. Tapno marespetom ti maysa, masapul nga ammom no ania dagiti kayat ken kagurana. Iti kasta, makapagtalek ken makasursuroka kenkuana, ket agballigika a kas kenkuana. No panunotentayo ti agpaut nga epekto dagiti aramidtayo iti relasiontayo ken Apo Jehova ken ibasartayo dagiti desisiontayo iti estandartena, maaddaantayo iti praktikal a sirib.

Maikadua, kuna ti Proverbio 18:1: “Ti maysa a mangiputputong iti bagina sapulennanto ti kabukbukodanna nga iniimut a tarigagay; maibusor iti isuamin a praktikal a kinasirib isu umalsanto.” No ditay naannad, mabalin nga iyad-adayotayon ti bagitayo ken Jehova ken kadagiti adipenna. Tapno maliklikantayo dayta, masapul a kanayon a makilangentayo kadagiti agbuteng iti nagan ti Dios ken mangresrespeto kadagiti pagalagadanna. Masapul nga addatayo a mismo iti Kingdom Hall agingga a posible tapno kanayon a makalangentayo dagiti kakabsat. No addatayo iti gimong, masapul a luktantayo ti isip ken pusotayo ken bay-antayo a dagita ti mangtignay kadatayo.

Maysa pay, no ibagatayo ken Jehova ti linaon ti pusotayo, sumingedtayo kenkuana. (Prov. 3:5, 6) No luktantayo ti isip ken pusotayo bayat a basbasaentayo ti Biblia ken dagiti publikasion nga ipapaay ti organisasion ni Jehova, makitatayo dagiti agpaut a resulta dagiti aramidtayo ken makapagtignaytayo sigun kadagita. Masapul met nga ipapusotayo ti balakad dagiti nataengan a kakabsat. (Prov. 19:20) No kasta ti aramidentayo, mas mapasayaattayo ti praktikal a kinasirib imbes a laksidentayo.

Ti praktikal a kinasirib saluadanna ti pamilia. Kas pagarigan, iparegta ti Biblia a maaddaan ti asawa a babai iti “nauneg a panagraem” ken lakayna. (Efe. 5:33) Kasano a magun-od ti asawa a lalaki ti nauneg a panagraem? No ipilit wenno sigugubsang a dawatenna dayta, apagbiit laeng ti epektona. Tapno laeng maliklikan ti riri, mabalin nga ipakita ti asawa a babai ti panagraemna no sisasango ni lakayna. Ngem no ngay nakalikuden? Mabalin a saanen. Gapuna, masapul a panunoten ti asawa a lalaki ti makaited iti agpaut a resulta. No ipakitana ti bunga ti nasantuan nga espiritu, nga agbalin a naayat ken naasi, magun-odna ti nauneg a panagraem ni baketna. Siempre, ti Kristiano nga asawa a babai masapul a respetuenna ni lakayna, nasayaat man wenno saan ti ugalina.—Gal. 5:22, 23.

Ibaga met ti Biblia a masapul nga ayaten ti asawa a lalaki ni baketna. (Efe. 5:28, 33) Tapno laeng magun-od ti asawa a babai ti panagayat ni lakayna, mabalin a panunotenna a nasaysayaat no ilimedna lattan dagiti di nasayaat a banag a masapul a maammuan koma ni lakayna. Ngem ipakpakitana ngata ti praktikal a kinasirib? Ania ngata ti mapasamak no maammuan ni lakayna ti nailimed kenkuana? Ad-adda ngata nga ayatenna ni baketna? Marigatan la ketdi a mangaramid iti dayta. Ngem no iti umiso a tiempo ken kalmado ti panangibaga ti asawa a babai ti saan a nasayaat a banag, apresiaren la ketdi ni lakayna ti panagbalinna a napudno. Iti kasta, ad-adda pay nga ayaten ni lakayna.

Masapul nga agtulnog dagiti annak kadagiti nagannakda ken disiplinaen ida dagiti nagannakda iti pamay-an ni Jehova. (Efe. 6:1, 4) Kaipapanan kadi daytoy a masapul a mangaramid dagiti nagannak iti atiddog a listaan dagiti maiparit ken maipalubos iti anakda? Saan laeng a dagiti paglintegan iti pagtaengan wenno ti dusa iti panagsukir ti masapul a maammuan ti anak. Dagiti nagannak nga addaan iti praktikal a sirib ilawlawagda met iti anakda no apay a masapul nga agtulnog.

Kas pagarigan, ipapantayo nga awan daydayaw ti anak iti tatangna wenno nanangna. No mapagsasawan wenno madusa a dagus ti anak, mabalin a mabainan wenno mapilit nga agulimek lattan. Ngem kinapudnona, mabalin nga adda sakit ti nakemna, ket umadayo ti riknana kadagiti nagannakna.

Dagiti nagannak nga addaan iti praktikal a sirib panunotenda ti pamay-an ti panangdisiplinada ken ti epektonto dayta iti annakda. Saan koma nga agunget a dagus dagiti nagannak no maibabainda. Mabalin nga iti pribado, sikakalma ken naayat nga ilawlawagda iti anakda a namnamaen ni Jehova a respetuen ti anak dagiti nagannakna ta agnanayon a pagimbaganna dayta. Gapuna, no ipakita ti anak a resrespetuenna dagiti nagannakna, maidaydayawna ni Jehova. (Efe. 6:2, 3) Matignay ti puso ti anak iti kastoy a naasi a pamay-an. Mariknana ti pudno a panangipateg dagiti nagannakna, ket ad-adda a respetuenna ida. Gapuna, nalaklaka nga umasideg ti anak no addanto dagiti napateg a banag a pagpatulonganna.

Mabalin a saan a kayat ti dadduma a nagannak a masaktanda ti rikna dagiti annakda isu a saanda ida a disiplinaen. Ngem ania ngata ti mapasamak inton dumakkel ti anakda? Agbutengto ngata ken Jehova ken makitana a pagsayaatanna ti panagtulnog kadagiti pagalagadan ti Dios? Nalaklakananto ngata nga ibaga ken Jehova ti linaon ti puso ken panunotna, wenno umadayo kenkuana?—Prov. 13:1; 29:21.

Planuen a nasaksakbay ti nalaing nga eskultor ti aramidenna. Saan a basta agkitikit lattan ket nasayaatto ti maaramidna. Mangbusbos dagiti nagannak nga addaan iti praktikal a sirib iti adu nga oras tapno adalen ken iyaplikarda dagiti pagalagadan ni Jehova, kas panangipakita iti panagbuteng iti naganna. Gapu ta saanda nga iyad-adayo ti bagida ken Jehova ken iti organisasionna, naaddaanda iti praktikal a sirib ken us-usarenda dayta a mangpatibker iti pamiliada.

Inaldaw nga adda dagiti desision nga aramidentayo a mabalin a mangapektar iti masakbayantayo. Imbes nga agtignay ken agdesisionka a dagus, panunotem koma a naimbag dagita. Panunotem a nalaing dagiti agpaut nga epektona. Agpatulongka ken Jehova, ken usarem ti sirib nga aggapu kenkuana. No kasta ti aramidentayo, salsaluadantayo ti praktikal a kinasirib, ket ipaayannatayto iti biag.—Prov. 3:21, 22.